Solanum nudum

Solanum nudum;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Solanales
Familia:	Solanaceae
Subfamilia:	Solanoideae
Tribu:	Solaneae
Xéneru:	Solanum
Subxéneru:	Solanum
Seición:	Geminata
Especie:	Solanum nudum; Dunal
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Solanum nudum, conocida como zapata, ye una especie de planta qu'habita nos montes secos con transición a húmedos. Ye fértil mientres tol añu.

Descripción

Ye un árbol d'hasta 3 m d'altor. Fueyes alternes, elíptiques, de 14-15cm de llargu y 7.0 – 7.5cm d'anchu, base atenuada, decurrente sobre'l peciolu, ápiz acumináu, viesu con pelos nes ramificaciones de la vena principal; fueyes menores conspicuas, nacen cerca del insertamientu de la fueya principal pero en planu distintu, tamañu más pequeñu y forma similar. Inflorescencia axilar subumbelada, les partes florales inxertar por debaxo del ovariu, la mota de la flor con 4 lóbulos arrondaos, persistentes; 5 pétalos llibres de color crema; 4 estames conniventes; anteres marielles, cubriendo l'estigma.

Historia

Naz nel monte, sola, pero non nel monte bravu sinón nes zones onde yá ta frayáu. En panamá (D’Arcy, 1973a) vive al llau de carreteres, en rastroxos, cafetales, valles de ríos y nel monte húmedu. El xéneru Solanum inclúi cerca de 1.400 especies descrites d'amplia distribución, la mayoría d'América tropical pero dalgunes d'América subtropical y África (D’Arcy, 1973a). En Colombia atopóse esta especie n'Antioquia, Boyacá, Cauca, Cundinamarca, Topetó, Madalena, Nariño y Santander. Ye usada en Tumaco (Nariño, Colombia) pal tratamientu de la fiebre. Dellos compuestos esteroidales llograos d'esta planta amosaron actividá antiplasmodial y baxu potencial tóxicu.

Cultivu

Déxase ónde naz sola. Tamién puede semase una estaca en tierra firme. Crez al sol y prefier los llugares secos, non encharcaos. Al camudar floria, bota fueyes, muda 2-3 meses y vuélven-y a salir fueyes. Colléchase cuando la planta ta más vieya, ye meyor y preferible ensin floriamientu. Collecha de tarde y de mañana.

Etnobotánica

Usu: Paludismu Formes d'usu: (J) Fiérvense nueve pares y mediu de fueyes en media botella d'agua, déxase ferver hasta que quede un cuartu, dexar nel serenu y a otru día cuéyese de mañana y échense-y tres limón, pulgándo-y la corteza al llimón pa partilo. Por nueve mañanes, tres deos n'agua. (F) Fiérvese un puñáu nuna taza y cuartu d'agua hasta que quede una taza. (LDA,LAV) catorce pares (20g), machúquense y vanse estrumiendo en media o una taza d'agua; dexar nel serenu tou la nueche; echar na mañana n'otru d'envase tratando de nun dexar cayer el concho, écha-y un llimón o una tapa de llimón. En Tumaco úsase tamién pa dolores de cabeza, respigu, fégadu engafáu, mal aliendu, boca amargosa, picazón nel fégadu, mordedura de culiebra, bazu bien crecíu, reñones, presión alta, fogaje (fiebre qu'esta per dientro), nauseas, descongestionante de la fiel, parásitos del fégadu que dan fiebre, vultures.

Taxonomía

Solanum nudum describióse por Michel Félix Dunal y espublizóse en Solanorum generumque affinium synopsis. Seu Solanorum historiae editionis secundae summarium, ad characteres differentiales redactum, seriem naturalem, habitationes stationesque specierum breviter indicans 20. 1816.^[1]

Etimoloxía

Solanum: nome xenéricu que remanez del vocablu Llatín equivalente al Griegu στρνχνος (strychnos) pa designar el Solanum nigrum (la "Yerba moro") —y probablemente otres especies del xéneru, incluyida la berenxena^[2]— , yá emplegáu por Pliniu'l Vieyu nel so Historia naturalis (21, 177 y 27, 132) y, enantes, por Aulus Cornelius Celsus en De Re Melecina (II, 33).^[3] Podría ser rellacionáu col Llatín sol. -is, "el sol", por cuenta de que la planta sería mesma de sitios daqué soleyeros.^[4]

nudum: epítetu llatín que significa "desnudu".^[5]

Sinonimia

Solanum anonaefolium Dunal
Solanum antillarum O.E. Schulz
Solanum micranthum Willd. ex Roem. & Schult.
Solanum nudum var. micranthum (Willd. ex Roem. & Schult.) Hassl.
Solanum parcebarbatum Bitter
Solanum parcebarbatum var. minorfrons Bitter
Solanum supranitidum Bitter
Solanum tovarense Bitter^[6]

Nome común

Zapata, Zapatico, Sabugu de monte, Matatonto (Boyacá), Pepito (Cundinamarca), Cucubo Llisu (Anolaima, Cundinamarca), Intermestizo (Cachipay, Cundinamarca), Sabugu (Itsmina, Topetó)

Ver tamién

Referencies

↑ «Solanum nudum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 9 de febreru de 2015.
↑ Mélongène en Lécluse F., Léxique français-grec avec l'explication latine, à l'usage des classes de..., Paris, 1844
↑ F. Gafiot, Dictionnaire Latin-Français, p. 1452 y 1485, Hachette, Paris, 1934.
↑ Solanum en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ «Solanum nudum». The Plant List. Consultáu'l 8 de febreru de 2015.

Bibliografía

Font Quer, P. (comp.) (1953) Diccionariu de Botánica. Labor, Barcelona.
Adolfo Espejo Serna. Catálogu del herbariu de la Real Espedición botánica de Nueva España (1787-1803) calteníu nel Real Xardín Botánicu de Madrid
Silvia Blair, Silvia Blair Trujillo, Beatriz Madrigal. (2005). Plantes antimaláricas de Tumaco: Mariña Pacífica colombiana.

Enllaces esternos

[Trop-1] «Solanum nudum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 9 de febreru de 2015.

[2] Mélongène en Lécluse F., Léxique français-grec avec l'explication latine, à l'usage des classes de..., Paris, 1844

[3] F. Gafiot, Dictionnaire Latin-Français, p. 1452 y 1485, Hachette, Paris, 1934.

[FLIB-4] Solanum en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid

[5] N'Epítetos Botánicos

[6] «Solanum nudum». The Plant List. Consultáu'l 8 de febreru de 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]