Sumbawa
Sumbawa forma parte del grupu de les pequeñes islles de la Sonda, qu'abarca les islles Sumbawa, Flores, Sumba y Lombok. Como les demás islles de naturaleza volcánica, tien el volcán Tambora, que protoganizó una gran erupción volcánica nel sieglu XIX.
| Sumbawa | |
|---|---|
 | |
| Situación | |
 | |
| País |  Indonesia |
| Provincia | Isles menores de la Sonda occidentales |
| Tipu | islla |
| Parte de | Islles menores de la Sonda |
| Asitiáu en | Océanu Índicu |
| Coordenaes | 8°44′25″S 117°59′43″E / 8.74034°S 117.99541°E |
  Sumbawa Sumbawa (Indonesia) | |
| Datos | |
| Altitú media | 11 m |
| Puntu más altu | Tambora |
| Superficie | 14 386 km² |
| Población | 1 330 000 |
| Fusu horariu | UTC+08:00 |
| Llonxitú | 280 km |
 | |
La colosal erupción de Tambora en 1815 foi la más poderosa na historia rexistrada, espulsando 180 kilómetros cúbicos de ceniza y escombros a l'atmósfera. La erupción mató hasta 71.000 persones y desencadenó un periodu d'enfriamientu global conocíu como'l "Añu ensin branu" en 1816. Aparentemente, tamién destruyó una pequeña cultura d'afinidá papú, conocida polos arqueólogos como la "cultura Tambora".[1]
Xeografía y Demografía
editarLa islla de Sumbawa ta formada por dos penínsules: Sumbawa Occidental, que se suel designase como Sumbawa, y Sumbawa Oriental, que se suel designase como Bima. Tán xuníes pol istmu de Saleh, qu'apenes llega a los 10 km d'anchu nel so puntu más estrechu. Al norte tán la islla de Mueyo y la de Sangeang.
Tien 5.414,50 km², (trés vegaes el tamañu de Lombok) con una población (nel censu de 2020) de 1.561.461 según el censu oficial de mediaos de 2022 yera de 1.604.477 habitantes.[2]
Historia
editarEl Nagarakertagama, poema épicu escritu en 1365 sol reinu de Hayam Wuruk, soberanu del Majapahit de Java, menta cuatro reinos vasallos na islla de Sumbawa. Col tiempu, la islla a partir en dos sultanatos o reinos principales: Bima na parte oriental de la islla, y Sumbawa na parte occidental.
Testos chinos de la mesma dómina atestigüen que Bima foi, siquier dende'l sieglu XIV, foi un importante puertu de la ruta marítima qu'enllazaba l'oeste del archipiélagu indonesiu coles islles Moluques al norte, y la islla de Timor al este. Nel sieglu XVII, el reinu de Bima foi anexionado pol reinu musulmán de Gowa, que la so capital asitiabase en Makassar, nel sur de les Islles Célebes. El rei de Bima convirtióse entós al islam.
En 1605 produzse la primer llegada de los holandeses, quien establecieron un protectoráu sobre la islla a principios del sieglu XVIII. Nun llegaron sicasí a controlar totalmente'l territoriu hasta yá empezáu'l sieglu XX.
Del reinu de Sumbawa subsiste'l palaciu de los sultanes, Dalam Loka ("palaciu del mundu"), na islla de Pulau Panjang. Foi construyíu en 1885 pol sultán Jalashuddin. Na ciudá de Bima tamién puede visitase l'antiguu palaciu de los sultanes, restauráu y convertíu en muséu.
La islla de Sumbawa foi un tiempu vasalla del reinu balinés de Gelgel.
Marca la llende ente les islles del oeste, que fueron influyíes pola relixón y la cultura que s'estendieron dende la India, y la rexón del este que foi menos influyida. En particular, esto aplícase tanto al hinduismu como al Islam.
Como les demás islles que formen les islles de la Sonda, Sumbawa ta na Llinia Wallace, que tien un gran interés científicu pola so rica biodiversidá, asitiada ente'l sureste asiáticu y Oceanía.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sumbawa.
