Teucrium polium

Teucrium polium;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Lamiales
Familia:	Lamiaceae
Subfamilia:	Ajugoideae
Tribu:	Teucrieae
Xéneru:	Teucrium
Especie:	T. polium; L.
Sinonimia
	Chamaedrys polium (L.) Raf.;
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Teucrium polium o zamarilla ye una pequeña mata o yerba del xéneru Teucrium con flores ablancazaes o roses. Tien dellos usos: melecinales, contra los dolores d'estómagu; como condimento, na cocina; y na ellaboración de yerberu. Ye natural de les rexones del Oriente Mediu y del Mediterraneu.^[2]

Teucrium polium subsp. capitatum

Flores

Vista de la planta

DescripciónEditar

Arbustu nanu de 6-20 (45) cm d'altu, con golor arumetico, tou cubiertu d'una más o menos trupa pubescencia blanca, verde o amarellentada. Fueyes opuestes, bien cortamente peciolaes, oblongues hasta estrechamente ovales, de 7-27 mm de llongura con 2-5 (9) incisiones nel marxe, planes o endolcaes. Verticilos d'inflorescencies casi redondes. Mota d'hasta 5 mm de llongura con 5 dientes. Corola blanca, raramente acoloratada d'unos 5 mm de llargu. Llabiu cimeru ausente. L'inferior de 5 lóbulos. Tubu corolino ensin aniellu de pelos.

HábitatEditar

Llugares secos, praderíes y garrigues.

DistribuciónEditar

Mediterraneu y Europa meridional.

PropiedaesEditar

Les sos flores y les sos fueyes utilizar pa cocinar y pa la medicina, particularmente pal tratamientu de dolencies estomacales. Tamién amosó cierta promesa nel tratamientu del dolor. Na medicina tradicional persa, T. polium (llocalmente llamáu 'kalpooreh') utilízase como un anti-bacterial, carminativo, anti-nociceptivo, anti-inflamatorio, anti-foria, antihipertensivo, anti-diabetes y axente anti-convulsivu. Un estudiu científicu en 2003^[3] fracasó n'atopar dalgún beneficiu pa los diabéticos, a pesar de que ye d'usu común nel Oriente Mediu pa esti fin. Un estudiu científicu en 2006^[4] atopó que sí tien efeutos anti-nociceptivos y anti-espasmódiques. Tien de sese cautelosu col usu d'esta yerba pola so toxicidá hepática y renal conocida.^[5]

TaxonomíaEditar

Teucrium polium, describióse por (Coss. ex Pau) Castrov. & Bayon y espublizóse en Añales del Xardín Botánicu de Madrid 47: 508. 1989[1990].^[6]

Etimoloxía

Teucrium: nome xenéricu que remanez del Griegu τεύχριον, y depués el Llatín teucri, -ae y teucrion, -ii, usáu por Pliniu'l Vieyu en Historia naturalis, 26, 35 y 24, 130, pa designar el xéneru Teucrium, pero tamién el Asplenium ceterach, que ye un felechu (25, 45).^[7]Hai otres interpretaciones que deriven el nome de Teucri, -ia, -ium, de los troyanos, pos Teucru yera fíu del ríu Escamandro y la ninfa Idaia, y foi l'antepasáu llexendariu de los troyanos, polo qu'estos postreros de cutiu son llamaos teucrios.^[8] Pero tamién Teucrium podría referise a Teûkros, en Llatín Teucri, esto ye Teucru, fíu de Telamón y Hesione y mediu-hermanu d'Ajax, y que llucharon contra Troya mientres la guerra del mesmu nome, mientres la cual afayó la planta nel mesmu periodu en que Aquiles, según la lleenda, afayó la Achillea.^[9]

polium: epítetu griegu pa la especie Teucrium polium.^[10]

SubespeciesEditar

Teucrium polium subsp. polium con cabezueles simples, lóbulos corolinos vellosos y pubescencia gris. Distribuyíu pol Mediterraneu occidental.
Teucrium polium subsp. pii-fontii de lobulos corolinos glabros. (España, Baleares).
Teucrium polium L. subsp. capitatum (L.) Arcang. de lóbulos corolinos más o menos glabros y fueyes de 1,5 cm. Distribuyíu pol Mediterraneu.

Nome comúnEditar

Castellanu: altamisa, mariella, yerba crespa, yerba encrespa (3), yerba cuquera, yerba del humor, mejorana, osuna, poléu (2), poléu común, poléu de monte (2), poléu montáu, poléu montana, poléu montano (7), poléu ursino, polio (7), polio montano (3), polio montesín (2), poliol montascosu, poliol bermeyu, poliol blancu, poliol blancu de Valencia, poliol d'España, poliol de piedres, poliol menudu, poliol portugués, poliol real, poliol rubiu, poliol tienru, tomillu blancu (2), tomillu machu (4), tomillu terrero (4), té de piedra, zamarilla, zamarrilla (15), zamarrilla mariella, zamarrilla blanca (3), zamarrilla encarnada, zamarrilla fina.^[11] (el númberu ente paréntesis indica les especies que tienen el mesmu nome común)

ReferenciesEditar

Enllaces esternosEditar

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Teucrium polium.

[1] Teucrium polium en PlantList

[2] Felty germander page at Annie's Annuals

[3] The Effect of Extract of Teucrium Polium On Blood Sugar and Insulin Levels of Type 2 Diabetic Patients. Shiraz Y-Medical Journal Vol. 4, Non. 4, October 2003

[4] Anti-Spasmodic and Anti-Nociceptive Effects of Teucrium polium Aqueous Extract. Iranian Biomedical Journal (IBJ) July 2006

[5] Abstract: Antinociceptive effects of Teucrium polium L total extract and essential oil in mouse writhing test

[Trop-6] «Teucrium polium». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 15 d'avientu de 2013.

[7] F. Gaffiot, Diccionaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934

[8] Encyclopedia Mythica: mythology, folclor, and religion

[9] Teucrium en M.L. Charters, California Plant Names: Latin and Greek Meanings and Derivations - A Dictionary of Botanical and Biographical Etymology

[10] N'Epítetos Botánicos

[RJB-11] «Teucrium polium». Real Xardín Botánicu: Proyeutu Anthos. Consultáu'l 15 d'avientu de 2013.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]