Villabrázaro ye un conceyu y llocalidá española de la provincia de Zamora, na comunidá de Castiella y Llión.

Villabrázaro
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Zamora
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Villabrázaro Dorsey Millán García Aparicio
Nome oficial Villabrázaro (es)[1]
Nome llocal Villabrázaro (es)
Códigu postal 49770
Xeografía
Coordenaes 42°03′10″N 5°43′44″W / 42.052777777778°N 5.7288888888889°O / 42.052777777778; -5.7288888888889
Villabrázaro alcuéntrase n'España
Villabrázaro
Villabrázaro
Villabrázaro (España)
Superficie 23.27 km²
Altitú 724 m[2]
Llenda con San Cristóbal de Entreviñas
Demografía
Población 260 hab. (2023)
- 130 homes (2019)

- 122 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Zamora
Densidá 11,17 hab/km²
ayuntamientodevillabrazaro.es
Cambiar los datos en Wikidata

Atópase na Vía de la Plata, históricu camín romanu y medieval. Na actualidá ta nun encruz d'autovíes.

Tuvo un pasáu agrícola que pasó a ser más industrial. Hai abondoses camperes, fundamentalmente de maíz y ceberes de secanu, según encines.

Nel so términu municipal presenta otru nucleu urbanu conocíu como San Román del Valle, nel que destaca'l conventu de La nuesa Señora del Valle, construcción gótica empecipiada nel sieglu XV del que se caltién una notable fachada barroca y na que se topaba orixinalmente l'artesonado qu'anguaño decora la Torre del Cascoxu del Parador de Benavente.

Toponimia y xentiliciu

editar

Paez tratase d'una kunya (tipoloxía de nome personal islámicu) con partícula de filiación paterna: abu-, ab-, 'padre'. Con éses trataríase del nomatu Ab(o) Lazaro, onde Lazarus ye la forma llatina del nome personal bíblicu Elazar 'Dios ayudó'. Esti últimu nome ye d'antiguu enraigono na península. La combinación d'un términu de filiación islámicu con un nome hebréu o cristianu nun ye inhabitual en contestu mozárabe.[3]

El xentiliciu de los naturales d'esta llocalidá ye villabrazarino.

Historia

editar
 
Detalle del mapa Spain and Portugal, realizáu en 1850 por J. Dower, nel que puede reparase Villabrázaro

Mientres la Edá Media Villabrázaro quedó integráu nel Reinu de Llión, que los sos monarques repoblaríen la llocalidá, datando del añu 970 los primeros documentos que faen referencia al Santuariu (posterior Conventu de La nuesa Señora del Valle), allugáu na pedanía de San Román del Valle.

Mientres la Edá Moderna, Villabrázaro foi una de les poblaciones que formó parte de la provincia de les Tierres del Conde de Benavente, encuadrándose dientro d'esta na Merindad de La Polvorosa y la receptoría de Benavente.[4]

Sicasí, al reestructurase les provincies y crease les actuales en 1833, Villabrázaro pasó a formar parte de la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa,[5] quedando integráu en 1834 nel partíu xudicial de Benavente.[6]

Demografía

editar
Evolución de la población
1991 1996 2001 2006 2011 2012
468 430 352 349 292 284

Repartu por sexos (añu 2012 según el INE):

  • Varones: 153
  • Muyeres: 131

Nucleos de población (añu 2012 según el INE):

  • Villabrázaro (213 hab.)
  • San Román del Valle (70 hab.)
  • Tremáu (1 hab.)
Gráfica d'evolución demográfica de Villabrázaro ente 1900 y 2017
Fonte: Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia.

Llugares d'interés turísticu

editar
 
Conventu de La nuesa Señora del Valle.

Conventu de La nuesa Señora del Valle

editar

A unos 150 metros escontra'l sur de San Román del Valle topa'l Santuariu de La nuesa Señora, de la mesma tamién denomináu del Valle. Esta casa relixosa foi protexida por reis y señores feudales. En tiempos pasaos foi destín de populoses romeríes y meta de pelegrinaciones.

Les primeres noticies que se tienen del Santuariu daten del 20 de xunu de 970, según consta nun documentu robláu pol obispu d'Astorga d'entós. Nél echar# voz de que faía una donación de tierres al santuariu. Más tarde arimóse-y un Conventu de Terciarios Franciscanos. Esti edificiu ye góticu del sieglu XIV-XV. Ta construyíu en piedra y la paré esti en tierra fuertemente prensada, anque por cuenta del mugor dalgún tramu foi reformáu utilizando'l lladriyu. Darréu adosóse-y una portada barroca del sieglu XVIII. Créese que nesti conventu tuvo soterráu Fray Antonio de Tablada, unu de los mayores enemigos políticos del Cardenal Cisneros. En 1820 el conde Toreno suprime les órdenes monacales n'España y catorce años dempués produzse la desamortización de Mendizábal. Esto pon puntu final a la presencia de flaires nel Conventu.

La última misa que s'oficiar nel Conventu tuvo llugar el 27 d'agostu de 1961. Poco dempués, el formosu artesonado moriscu qu'había nel so interior foi vendíu y anguaño decora la Torre del Cascoxu del Parador de Benavente.

Llocalidaes estremeres

editar
Noroeste: La Torre del Valle Norte: La Torre del Valle Nordeste: Matilla de Arzón
Oeste: Morales de Rei   Este: San Cristóbal de Entreviñas
Suroeste Manganeses de la Polvorosa Sur: Benavente Sureste: Benavente

Comunicaciones

editar

Les carreteres que pasen pola llocalidá son:

  •  N-VI  , antigua carretera de La Coruña, ye una carretera radial que xunía Madrid con La Coruña, y que na redolada de Villabrázaro xune Benavente con Pobladura del Valle escurriendo paralela a la nueva autovía del Noroeste.

Alministración

editar
Alcaldes dende les eleiciones de 1979
Llexislatura Nome Partíu
1979-1983
1983-1987
1987-1991
1991-1995
1995-1999 Andrés Aparicio
1999-2003 Dorsei Millán García Aparicio
2003-2007 Francisco Mayu Aparicio (2003-05) Bernardo Ramírez Esteban (2005-2007) UPZ (2003-05) PREPAL(2005-07)
2007-2011 José Feliciano Forres Fernández PP
2011-2015 José Feliciano Forres Fernández PP
2015-2019 Dorsey García Aparicio PP
2019-2023 n/d n/d
2023- n/d n/d

Fiestes llocales

editar
  • Benditu Cristu (31 de mayu).
  • La Madalena, fiesta que se treslladó a agostu definitivamente.[7]
  • Fiesta del Conventu (San Román del Valle, segundu domingu de mayu).
  • Patrón de San Román del Valle (18 de payares).

Hidrografía

editar
 
Nacencia del ríu Órbigo.
 
Presa nel regueru Ahogaborricos en San Román del Valle, Villabrázaro.
  • Ríu Órbigo. Percuerre les provincies de Llión y Zamora, naz de la unión del río Lluna, procedente de la sierra de les Grayes y el ríu Omaña, procedente de los montes de Llión, nel conceyu de Llamas de la Ribera. Escurre de norte a sur pola provincia de Llión y dexa el so agües al ríu Esla en Bretocino. Tien un llargor de 162 km y drena una cuenca de 4.995 km².
  • Regueru Ahogaborricos. El regueru naz nel norte de la provincia de Llión a partir de dos regueros, el Grande y el Valcabado, que se xunen, non lloñe de San Adrián del Valle, y formen el Regueru o Ahogaborricos.

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar