Vitamina A
La vitamina A ye un nutriente esencial pal ser humanu. Conozse tamién como retinol, yá que xenera pigmentos necesarios pal funcionamientu de la retina. Desempeña un papel importante nel desenvolvimientu d'una bona visión, especialmente ante la lluz tenue. Tamién puede riquir pa la reproducción y la lactancia. El β-carotenu, que tien propiedaes antioxidantes qu'ayuden a esaniciar radicales llibres previniendo l'avieyamientu celular, ye un precursor de la vitamina A. El retinol puede aferruñase hasta formar el acedu retinoico, un ácidu d'usu melecinal. Esta vitamina tien 3 vitameros (vitamines que tienen más d'una forma química) son el retinol, el retinal y el acedu retinoico.
| Vitamina A | |
|---|---|
group of chemical entities (en)  | |
|
vitamina y retinoide (es) | |
 | |
 |
Formar a partir de la provitamina betacarotenu y otres provitaminas nel tracto del intestín gordu. Almacenar nel fégadu.
Historia
editarN'Exiptu, hacia l'añu 1500 e. C. describir por vegada primer el tratamientu de la ceguera nocherniega (anguaño ye sabíu qu'esta ceguera obedez a un déficit de vitamina A), magar nun se rellacionó a dicha enfermedá con dalgún defectu na dieta, encamentábase la ingesta de fégadu[1] (alimentu rico en vitamina A). Hipócrates prescribía fégadu untáu en miel a aquellos neños que nun estáu de desnutrición carecieren de ceguera, amás d'esto hanse descritu práutiques similares n'otres cultures del mundu.
En 1906, investigaciones na alimentación del ganáu determinaron qu'esistíen otros factores amás de los carbohidratos, proteínes y grases que yeren necesarios pa caltener la salú de los animales.[2]
Ente los años 1912-1914, unu d'esos factores foi independientemente descubiertu por Elmer McCollum y Margaret Davis na Universidá de Wisconsin-Madison, y en 1913 por Lafayette Mendel y Thomas Burr Osborne na Universidá de Yale, estos postreros qu'afayaron un factor liposoluble na mantega. Los investigadores consideraron el nome del mesmu en base al descubrimientu recién del factor hidrosoluble B (vitamina B), polo qu'acuñaron el nome de factor liposoluble A (Vitamina A) pa esta nueva sustancia descubierto.[2]
En 1919, Harry Steenbock de la Universidá de Wisconsin-Madison propunxo una rellación ente los pigmentos mariellos de los vexetales los β-carotenos y la vitamina A.
En 1930, Thomas Moore apurrió la primer evidencia de qu'un carotenoide ye'l precursor de la vitamina A convirtiéndose nel intestín delgáu de los mamíferos.[3]
En 1946 el neerlandeses David Adriaan Van Dorp y Jozef Ferdinand Arens publicaron la síntesis pa la vitamina A na so forma aceda na revista Nature.[4] En 1947 ellos completaron la primer síntesis del complexu que compón la vitamina A tresformando'l radical acedu n'unu alcohólicu.[5]
En 2000 dos grupos investigadores independientes tuvieron ésitu n'identificar la enzima que xenera la vitamina A a partir de β-caroteno.[3]
Aición fisiolóxica y bioquímica
editarLa vitamina A tien delles funciones importantes nel organismu como la resistencia a infeiciones, la producción d'anticuerpos, crecedera ósea, fertilidá. Pero la so principal función ye la que cumple na retina. El retinol ye tresportáu escontra la retina, onde ye aferruñáu a 11 cis-retinal que ye lleváu a les célules presentes na retina, nesti casu a los cayaos onde se xune a una proteína de la retinal llamada opsina para asina formar el pigmentu visual llamáu rodopsina. Estos cayaos xunto cola rodopsina detecten cantidaes bien pequeñes de lluz (por eso la so función ye tan importante pa la vista nocherniega), estos fotones de lluz desamarren una cadena d'eventos xenerando un impulsu nerviosu al nerviu ópticu que'l celebru interpreta tan bien que se dexa la visión a blancu y negru.
Esta vitamina tamién ye bien necesaria pa la crecedera y la diferenciación del texíu epitelial por casu el del güeyu, del aparatu respiratorio y gastrointestinal, riquir na crecedera del güesu, na reproducción y el desenvolvimientu embrionariu. Xunto con dalgunos carotenoides, la vitamina A aumenta la función inmunitaria, contribúi a amenorgar les consecuencies de ciertes enfermedaes infeicioses que pueden ser mortales.
Esisten receptores nel nucleu del acedu retinóico y otros retinoides y esti receptores son del mesmu tipu que los que medien l'aición de les hormones esteroideas y tiroideas.
Equivalencies de retinoides y carotenoides (UI)
editarLa vitamina A suel espresase n'Unidaes Internacionales (UI) o como equivalentes de retinol (ER), que correspuenden a 1 µg de retinol, 6 de β-carotenos o 12 µg d'otros carotenos. Por cuenta de que la producción de retinol realizar a partir de provitaminas nel organismu, la so producción ye regulada pola cantidá disponible de retinol nel cuerpu. D'alcuerdu a esto, la conversión aplica puramente pa casos de defectos de vitamina A nel organismu. L'absorción de les provitaminas depende en gran parte de la cantidá de grases inxeríes, una y bones éstes amonten l'absorción de les provitamines.[6]
Ingesta diaria encamentada
editarLa cantidá de Vitamina A encamentada ye de 1000 µg de (ER) per día pa los homes y 800 µg (ER) per día pa les muyeres.
Fuentes
editarNa siguiente llista d'alimentos, cada unu contién siquier 0,15 mg de retinol (lo que ye equivalente a 150 microgramos (µg) o 500 UI) de vitamina A o betacaroteno por 50 o 200 g del alimentu aprox.: Fégadu (res, gochu, pollu, pavu, pexe) (6500 µg 722 %). Cenahories (835 µg 93 %). Brócoli (800 µg 89 %). Papes duces (camote), o batates (709 µg 79 %). Col rizada (681 µg 76 %). Mantega (684 µg 76 %). Espinaca (469 µg 52 %). Calabaza (369 µg 41 %). Llechuga verde (333 µg 37.5 %). Melón (169 µg 19 %). Óvulos (Güevos) (140 µg 16 %). Papaya, llechienta (55 µg 6 %). Mangu (54 µg 6 %). Arbeyos (38 µg 4 %). La vitamina A provién de fontes animales como'l güevu, la carne, la lleche, el quesu, la crema, el fégadu, el reñón y l'aceite de fégadu de bacaláu y d'hipogloso. Sicasí, toes estes fontes, sacante la lleche descremada arriquecida con vitamina A, tienen un altu conteníu de grasa enchida y colesterol.
Les fontes de betacarotenu son la cenahoria, la calabaza, la batata o camote, el melón, el calabacín, el pomelu o toronja, l'albaricoque o albérchigo, el brécol o brócoli, la espinaca, en frutes y verdures de color; cuanto más intensu ye'l color de la fruta o hortoliza, mayor ye'l conteníu de betacaroteno. Estes fontes vexetales de betacaroteno nun contienen grasa nin colesterol.
Dos tipos distintos de vitamina A atópense na alimentación. La vitamina A preformada atópase en productos d'orixe animal como carne de res, pexe, aves de corrolada y productos lácteos. L'otru tipu, provitamina A, atopar n'alimentos d'orixe vexetal, como frutes y verdures. El tipu más común de provitamina A ye'l betacaroteno.
La vitamina A tamién ta disponible en suplementos dietéticos, xeneralmente en forma de acetato de retinilo o palmitato de retinilo (vitamina A preformada), betacaroteno (provitamina A) o una combinación de vitamina A preformada y provitamina A.
Déficit de Vitamina A
editarDientro de les primeres manifestaciones que causa'l déficit de vitamina A (Avitaminosis), atópense los problemes de la vista, y más concretamente na visión nocherniega. Un déficit enllargáu xenera una serie de cambeos radicales a nivel ocular, ente ellos la xeroftalmia.[7] El procesu asocede de forma progresiva. Primero produzse secañu na conxuntiva (xerosis) y l'epiteliu normal del conductu llagrimal y de la mucosa ye reemplazáu por un epiteliu queratinizado. Depués, asocede una acumuladura de la queratina en plaques pequeñes (manches de Bitot) y finalmente produzse una erosión de la superficie rugosa de la córnea, con allandiadura y destrucción de la mesma (queratomalacia), lo cual desagua nuna ceguera total. Otros cambeos inclúin la medría de la susceptibilidá a les infeiciones bacterianes, parasitarias o virales, hipoqueratosis, queratosis pilaris y metaplasia escamosa del epiteliu que cubre víes respiratories, urinaries hasta llegar a un epiteliu queratinizado, la piel vuélvese aspra, seca, con escames al igual que'l pelo y les uñes.
Escesu de vitamina A
editarPor cuenta de que la vitamina A ye liposoluble y nun s'escreta con facilidá, ye posible llegar a consumir un escesu al traviés de la dieta, a diferencia de les vitamines hidrosolubles, como les del complexu B o la vitamina C. Dalgunos de los sos efeutos tóxicos son l'apaición d'estomagaes, ictericia, irritabilidá, anorexa, que nun tien de ser confundida con anorexa nerviosa (trestornu alimenticiu), vultures, visión borrosa, dolor de cabeza, dolor y debilidá muscular y abdominal, somnolencia y estaos d'alteración mental.
La toxicidá aguda asocede xeneralmente con dosis de 25000 UI/kg, ente que la toxicidá crónica, asocede con 4000 UI/kg diaries por 6-15 meses. Sicasí, la toxicidá hepática puede asoceder a niveles más baxos, con 15000 UI diaries. N'individuos con fallu renal, 4000 UI pueden causar daños importantes. Amás d'esto, un consumu escesivu d'alcohol puede amontar esta toxicidá.
En casos crónicos, s'evidencia fiebre, velea, vultura, fatiga, perda de pesu, quebres ósees, anemia y foria. Ye importante destacar que los cuadros tóxicos solo prodúcense col usu de la vitamina A preformada (retinoide) (como la proveniente del fégadu), ente que'l consumu escesivu de verdures o frutes hipercatorenosis, les formes carotenoides (como los betacarotenos) nun xeneren tales síntomes, a cencielles esti escesu atropar na piel produciendo un color mariellu na palma de les manes, pero nun se considera peligrosu pa la salú.
Funciones de la vitamina A
editar- La vitamina A ayuda a la formación y caltenimientu de dientes sanos y texíos blandos y óseos, de les membranes mucoses y de la piel.
- Ye necesaria pa la crecedera y desenvolvimientu de los güesos.
- Desempeña un papel importante nel desenvolvimientu d'una bona visión, especialmente ante la lluz tenue.
- Ayuda a formar texíos nerviosos.
- Evita afecciones del aparatu respiratoriu.
- Evita l'avieyamientu prematuru.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Grater H. (1997). «Vitamine A functions, dietary requirements and safety in humans.» (n'inglés). Int j Vitam Nutr 67 (6): páxs. 71-90.
- ↑ 2,0 2,1 Wolf, George (19 d'abril de 2001). «Discovery of Vitamin A» (n'inglés). Encyclopedia of Life Sciences. doi:.
- ↑ 3,0 3,1 von Lintig, Johannes; Hessel, Susanne; Isken, Andrea; Kiefer, Cornelia; Lampert, Johanna M; Voolstra, Olaf; Vogt, Klaus (30 de mayu de 2005). «[http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0925443904002352 Towards a better understanding of carotenoid metabolism in animals [Escontra un entendimientu meyor del metabolismu de carotenoides n'animales]]» (n'inglés). Biochim Biophys Acta (Sciencedirect) 1740 (2): páxs. 122-31. doi:. PMID 15949678. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0925443904002352. Consultáu'l 22 d'agostu de 2016.
- ↑ J. F. Arens & D. A. Van Dorp (1946). «Synthesis of some Compounds Possessing Vitamin A Activity» (n'inglés). Nature 157 (3981): páxs. 190. doi:.
- ↑ J. F. Arens & D. A. Van Dorp (1947). «Synthesis of Vitamin A Aldehyde» (n'inglés). Nature 160 (4958): páxs. 189. doi:.
- ↑ NW Solomons, M Orozco. Alleviation of Vitamin A deficiency with palm fruit and its products. Asia Pac J Clin Nutr, 2003.
- ↑ Roncone DP (2006). «Xerophthalmia secondary to alcohol-induced malnutrition». Optometry 77 (3): páxs. 124-33. doi:. PMID 16513513.
Bibliografía
editar- Mohsen S Eledrisi, Kevin McKinney, Mohammad S Shanti (2 de setiembre de 2009). Vitamin A Toxicity. http://emedicine.medscape.com/article/126104-overview.
- Gerald Litwack (2007). «Vitamin A». Vitamins and Hormones (Elsevier Academic Press) 75. ISBN 978-0-12-709875-3. http://aje.oxfordjournals.org/cgi/gca?allch=&SEARCHID=1&FULLTEXT=forsmo&FIRSTINDEX=0&hits=10&RESULTFORMAT=&gca=amjepid%3Bkwm320v1.
Enllaces esternos
editar
