Xaviel Vilareyo
Xaviel Vilareyo y Villamil (1967, Mieres – 2015, Uviéu) ye un escritor asturianu perteneciente a la xeneración lliteraria de la década de los 90, conocida como la Xeneración del Compromisu.
Xaviel Vilareyo | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Mieres, 1967[1] |
Nacionalidá | España |
Muerte | Uviéu, 2015 (47/48 años) |
Estudios | |
Estudios | Universidá d'Uviéu |
Llingües falaes |
castellanu asturianu gallegoasturianu |
Oficiu | escritor, poeta |
Xéneru artísticu | poesía |
Biogafía
editarLlicenciáu en Derechu pola Universidá d'Uviéu, ye escritor billingüe, n'asturianu y asturianu eonaviegu. Profesor d'Institutu, narrador, poeta, dramaturgu, etnólogu y ensayista, participa n'abondes iniciatives culturales alrodiu la llingua, la lliteratura y la cultura nacional asturiana. Diose a conocer a través d'una Mención Especial recibida nel Premiu Asturies Xoven de Poesía y Narrativa 1995 col so primer poemariu Cróniques del recuerdu. Capacitáu pa la enseñanza pola Academia de la Llingua Asturiana entamó los primeros cursos de llingua asturiana fuera d'Asturies en Madrid nel añu 2001.
Tien publicao nes revistes lliteraries Pretestu, Lletres Asturianes, Zimbru, Reloj de Arena', Sietestrellu, Lliteratura, El Signo del Gorrión, Isla Desnuda, Amilamia, Calicanto, Poesía Toda, Estío, El Vendedor de Pararrayos, Texturas, y tamién ensayos n'abondes revistes y collaboraciones periodístiques.
Alcuéntrase nes antoloxíes lliteraries: Muestra de nueva poesía, Cinco años de lliteratura asturiana, Unde letras falan y Na boca de todos. Nun se presenta a los premios oficiales de lliteratura mentantu la llingua nun lo seya. Asoleyó tamién el so Manifiestu sobre la poesía ética siendo amás collaborador habitual de revistes como El canciu'l cuélebre, Lletres asturianes, Entrambasauguas, "N'ast" y Fusión. Nel añu 2009 consigue por fin publicar el so ensayu Los ámbitos de la Nación Asturiana depués de diez años de vetos ya intentos que nun llegaron a asoleyase. Nesti ensayu defende la reunificación territorial de la Nación Asturiana, Les Asturies, la xuntanza de tolos territorios asturianos. Foi Premiu de Teatru de l'Academia de la Llingua Asturiana 2009 pola so obra "La fuxida". Anguaño vive y trabaya en Madrid.
Organizador de la Xunta d'Escritores Asturianos n'Uviéu nos años 2005, 2008, 2010 y 2012. Coordinó la edición de los llibros "El conceptu xeneracional" (Trabe, 2007), "Lliteratura asturiana y compromisu" (Trabe, 2009) y "Lliteratura asturiana, identidá y nación" (Espublizastur, 2012). Los sos trabayos escritos apaecen tamién n'abondes antoloxíes y llibros coleutivos como "Cinco años de lliteratura asturiana" (Norte, 1998); "Muestra de nueva poesía" (SPPA, 1998); Lletras novas (Xeira, 2000); "Na boca de todos" (Veiga, 2006); "Unde letras falan" (Atenea, 2006); "Camín de Bimenes" (Xébana, 2007). Fundador del Festival de Cine Asturianu nel añu 2005, certame que dirixe cola idea de dar a conocer y difundir el cine nacional asturianu. Publicó nel añu 2009 la "Historia del cine asturianu". Entama y coordina la Xunta d'Escritores Asturianos n'Uviéu dende l'añu 2005.
Premios
editar- Mención Especial del Premiu Asturies de Lliteratura 1995
- Premiu de narrativa Valentín Andrés en 1997.
- Premiu Vila de Sarria de Poesía 1997.
- Premiu Xeira de Narracióis 1998.
- Premiu Elvira Castañón de Poesía n'Asturianu 1999.
- Finalista del concursu de poesía "Voces del Chamamé" en 2000 col poemariu La llende del Foranu.
- Premiu de Teatru de l'Academia de la Llingua Asturiana 2009.
- Mención Especial del Premiu Asturies d'Ensayu 2009.
Llibros espublizaos
editar- Cróniques del recuerdu: Editora del Norte, Mieres (1997) ISBN 84-88660-39-1
- Más que probable: Ediciones Vitrubio, Madrid (1998) ISBN 84-89795-12-6
- Os novos poemas: Xeira, A Caridá (1999) ISBN 0-00-228688-2
- El camín d'inquietú: Editora del Norte, Mieres (2001) ISBN 0-00-287052-5
- La causa más probable: Ediciones Trabe, Uviéu (2006) ISBN 84-8053-457-5
- Los ámbitos de la Nación Asturiana: Espublizastur, Xixón (2008) ISBN 978-84-935983-5-8
- Historia del Cine Asturianu: Espublizastur, Xixón (2009) ISBN 978-84-935983-6-5
- Doña Terina: Espublizastur, Xixón (2010) ISBN 978-84-937721-3-0
- La fuxida: ALLA, Uviéu (2011) ISBN 978-84-8168-514-5
- Les Asturies y el nacionalismu bascu: Espublizastur, Xixón (2012) ISBN 978-84-937721-3-1
Referencies
editar- ↑ «rexistru d'autoridaes BNE». Consultáu'l 2 xunetu 2020.