Acetona
La acetona o propanona ye un compuestu químicu de fórmula CH3(CO)CH3 del grupu de les cetonas que s'atopa naturalmente nel mediu ambiente. A temperatura ambiente preséntase como un líquidu incoloro de golor carauterístico. Se evapora fácilmente, ye inflamable y ye soluble n'agua. L'acetona sintetizada usar na fabricación de plásticos, fibres, melecines y otros productos químicos, según disolvente d'otres sustancies químiques.
Acetona | |
|---|---|
 | |
| Xeneral | |
| Estructura química |
 |
| Fórmula química | C₃H₆O |
| SMILES canónicu | modelu 2D |
| MolView | modelu 3D |
| Propiedaes físiques | |
| Masa | 58,042 unidá de masa atómica |
| Densidá absoluta | 0,7902 gramu por centímetru cúbicu |
| Puntu de fusión | −140 Grau Fahrenheit, −95 grau Celsius, −94,0 grau Celsius, −94,8 grau Celsius |
| Puntu d'ebullición | 133 Grau Fahrenheit, 56 grau Celsius, 56,05 grau Celsius |
| Índiz de refraición | 1,3588 |
| Velocidá del soníu | 1203 metru por segundu |
| Enerxía d'ionización | 9,69 electrón-voltiu, 9,71 electrón-voltiu |
| Propiedaes termoquímiques | |
| Entalpía de formación | −216,50 quiloxuliu por mol |
| Peligrosidá | |
| Puntu d'inflamabilidá | 0 Grau Fahrenheit |
| Temperatura d'autoignición | 465 grau Celsius |
| Llímite inferior d'esplosividá | 2,5 porcentaxe en volume |
| Llímite superior d'esplosividá | 12,8 porcentaxe en volume |
| Identificadores | |
| IDLH | 5950 miligramu por metru cúbicu |
| 180 milímetru de mercuriu | |
 | |
Solubilidá
editarEsti compuestu eslleir fácilmente na agua, yá que ye un compuestu orgánicu polar, interacciona fácilmente con otros compuestos polares como los de l'agua, xenerando rellaciones de momentos dipolo-dipolo, atrayendo les cargues parciales contraries del otru compuestu.
Química Industrial
editarProcesos de fabricación
editarLa síntesis a escala industrial[1] de l'acetona realízase mayoritariamente (90% de la capacidá nos EE.XX.) según el procesu catalíticu d'hidrólisis en mediu ácidu del hidroperóxido de cumeno, que dexa tamién el llogru de fenol como coproducto, nuna rellación en pesu de 0,61:1
Un segundu métodu de llogru (6% de la capacidá de los EE. XX. en 1995) ye la deshidrogenación catalítica del alcohol isopropílico.
Otres víes de síntesis d'acetona:
- Biofermentación
- Oxidación de polipropileno
- Oxidación de diisopropilbenceno
EE.XX.
editarNos EE.UU, el 90% de la producción d'acetona manufacturada realizar por aciu el procesu de peroxidación de cumeno con una capacidá qu'algamó nel 2002 los 1,839 millones de tonelaes. Nel 2002 la capacidá partir en 11 plantes de fabricación pertenecientes a 8 compañíes.[2]
Miles de tonelaes:
- Sunoco (Frankford, Haverhill) 576
- Shell (Deer Park-Texas) 324
- Ineos Phenol (Theodore-Alabama) 274
- Dow (Freeport, Institute) 256
- MVPPP (Mount Vernon) 195
- Xeorxa Gulf (Pasadena, Plaquemine) 181
- JLM Chemicals (Blue Island) 25
- Goodyear Tire & Rubber (Bayport) 8
Total 1,839 millones de tonelaes
España
editarSegún el direutoriu[3] de la Federación empresarial de la industria químico española (FEIQUE) les siguientes compañíes dedicar n'España a la fabricación industrial d'acetona:
- Industrial de Disolventes Indisol (Santa Perpetua, Barcelona)
- Cepsa Química (La Rábida, Palos de la Frontera, HUELVA)
- Química Farmacéutica Bayer, S.A.
- Rhodia Iberia S.A.
- Cor Química S.L. (Valdemoro, Madrid)
- PROQUIBASA (Barcelona)
- Quality Chemicals S.L. (Esparragal, Barcelona)
- JGV69 (Alicante, Alicante)
- Llaboratorios ya Industries Noriega S.L (Uviéu, Asturies)
Aplicaciones industriales y demanda
editarL'acetona ye unu de los disolventes xenerales que más emplegu tienen na téunica industrial y profesional, por cuenta de les sos escelentes propiedaes disolventes. Ye un eficaz quitamanches y ye bien utilizáu pa quitar l'esmalte de les uñes.
El repartu de les aplicaciones del usu d'acetona nos EE.XX. atopar nel 2002 nos siguientes segmentos:[2]
- Cianohidrina acetona pa Metil metacrilato (MMA) 42 %
- Bisfenol A 24 %
- Disolventes 17 %
- Derivaos del Aldol (MIBK y MIBC) 13 %
- Dellos 4 %
L'aplicación más importante de l'acetona atópase na fabricación de Metil metacrilato (MMA), mercáu qu'esperimenta una demanda creciente (3 % añal) dende'l 2002 pola medría nos usos del Polimetilmetacrilato (PMMA), un material antifragmentación alternativu al vidriu na industria de la construcción.
La demanda de Bisfenol-A y de resines de policarbonato doblóse na década de los 1990, convirtiéndose na segunda aplicación importante de l'acetona (7 % medría añal), demandada pola industria del automóvil y de microelectrónica (fabricación de discos CD y DVD).
La demanda d'acetona ye un indicador de la crecedera económica de cada rexón yá que depende direutamente de la marcha de les industries del automóvil, construcción y microelectrónica. Asina ente'l 2000-2001 la demanda escayó un 9 % ente que nel 2002 apuntó una recuperación como resultancia del resurdimientu económicu estauxunidense.
Nos EE.XX. la demanda interna nel 2002 foi de 1,188 millones de tonelaes, con una crecedera media nel periodu 1997-2002 del 0,9 %. Nel 2006 la demanda prevista yera de 1,313 millones de tonelaes.
Estáu nel medioambiente
editarAtópase en forma natural en plantes, árboles y nes emisiones de gases volcánicos o de quemes forestales, y como productu de degradación de les grases corporales. Tamién s'atopa presente nos gases de tubos d'escape d'automóviles, en fumu de tabacu y en vertideros. Los procesos industriales apurren una mayor cantidá d'acetona al mediu ambiente que los procesos naturales.
Metabolismu
editarL'acetona formar na sangre cuando l'organismu utiliza grasa en cuenta de glucosa como fonte d'enerxía. Si forma acetona, esto usualmente indica que les célules escarecen de suficiente insulina o que nun pueden utilizar el presente nel sangre pa convertir glucosa n'enerxía. L'acetona sigue'l so cursu corporal hasta llegar a la orina. L'aliendu de persones que tienen gran cantidá d'acetona nel organismu exhala golor a fruta y dacuando denominar "aliendu d'acetona".
Riesgos pa la salú
editar
Si una persona esponer a l'acetona, ésta pasa a la sangre y ye tresportada a tolos órganos nel cuerpu. Si la cantidá ye pequeña, el fégadu degradar a compuestos que nun son perxudiciales que s'usen pa producir enerxía pa les funciones del organismu. Sicasí, alendar niveles moderaos o altos d'acetona por periodos curtios puede causar irritación de la ñariz, la gargüelu, los pulmones y los güeyos; dolores de cabeza; maréu; tracamundiu; aceleración del pulsu; efeutos nel sangre; estomagada; vultures; perda de la conocencia y posiblemente coma. Amás, puede causar acurtiamientu del ciclu menstrual en muyeres.
Tragar niveles bien altos d'acetona puede producir perda de la conocencia y dañu a la mucosa bucal. El contautu cola piel puede causar irritación y dañu a la piel.
L'arume de l'acetona y la irritación respiratoria o la sensación nos güeyos qu'asoceden al tar espuestu a niveles moderaos d'acetona son escelentes señales d'alvertencia que pueden ayudar a evitar alendar niveles perxudiciales d'acetona.
Los efeutos d'esposiciones enllargaes sobre la salú conócense principalmente por cuenta d'estudios n'animales. Les esposiciones enllargaes n'animales producieron dañu del reñón, el fégadu y el sistema nerviosu, aumentu na tasa de defeutos de nacencia, y amenorgamientu de la capacidá d'animales machos pa reproducise. Nun se sabe si estos mesmos efeutos pueden asoceder en seres humanos.
Según el INSHT (documentu recueyen les Llendes d'Esposición Profesional p'Axentes Químicos adoptaos pol Institutu Nacional de Seguridá ya Hixene nel Trabayu (INSHT) pal añu 2009), l'acetona tien un Valor Llende Almitíu de 500 ppm ó de 1210 mg/m³.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Informe n'http://www.inchem.org/documents/sids/sids/67641.pdf Archiváu 2014-03-09 en Wayback Machine
- ↑ 2,0 2,1 Informe n'http://www.the-innovation-group.com/ChemProfiles/Acetone.htm
- ↑ FEIQUE, direutoriu d'empreses de comercialización y fabricación d'acetona n'España. En https://web.archive.org/web/20070929022439/http://www.adinte.net/basefeique/Empresasporproductos.asp?codigop=65
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Acetona.- ATSDR n'Español - Resume de Salú Pública: Acetona: Departamentu de Salú y Servicios Humanos d'EE.XX. (dominiu públicu)
- ATSDR n'Español - ToxFAQs™: Acetona: Departamentu de Salú y Servicios Humanos d'EE.XX. (dominiu públicu)
- Acetona. Usos, propiedaes Archiváu 2013-01-19 en Wayback Machine
- Institutu nacional de Seguridá ya Hixene nel Trabayu d'España: Ficha internacional de seguridá química de l'acetona.
- Institutu nacional de Seguridá ya Hixene nel Trabayu d'España: Llendes d'Esposición 2009.
