Acontecimientu
El términu acontecimientu noma l'alteración azarosa, singular y continua que los sos efeutos modifiquen el sentíu de lo históricu, lo social o lo políticu.
Nun sentíu más coloquial ye tou lo qu'asocede y tien un calter pocu común o escepcional.
Historia
editarNa historia tradicional,[1] acontecimientu yera un fechu destacable que se presentaba d'una manera única y frecuentemente imprevisible, y que merecía ser calteníu na memoria y rexistráu por escritu o de dalguna otra forma, esto ye, qu'en llinies xenerales merecía ser teníu en cuenta y rellatáu polos historiadores, porque les sos consecuencies sobre l'aportar históricu podríen aportar a más o menos trascendentes. Un eventu históricu o acontecimientu históricu marca pos una rotura, un antes y un dempués; consultar los artículos «consecuencies imprevistes», «historiografía», «historiografía cristiana», «feudalismu», «revolución francesa», según les siguientes referencies.[2][3][4]
Un bon exemplu de sucesu históricu recién ye por casu la cayida del muriu de Berlín nel añu 1989, fechu puntual que tuvo los sos antecedentes y que por cierto tamién tuvo consecuencies.
La renovación de la metodoloxía histórica qu'empecipió la escuela de Annales, devalúa'l conceutu de acontecimientu[5][6] asitiándolo nel estratu más baxu de la so propuesta, que consiste de trés capes, según el siguiente detalle:[7]
- Historia evenemencial (en francés: évènement, histoire évènementielle) o historia de los acontecimientos, como'l nivel inferior del tiempu históricu (tiempu curtiu). Sería la espluma de la historia (Fernand Braudel),[8][9] esto ye, la parte más visible pero menos significativa, que foi l'oxetu tradicional de la historiografía.[10]
- Nivel entemediu de la coxuntura.
- Nivel cimeru de la llarga duración.
Filosofía
editarEn sentíu filosóficu tou acontecimientu tratar del esfotu d'una alteración na que se conjuntan, articulen y funcionen, nun sentíu contingente y paradóxicu, múltiples y heteroxéneos mecanismos azarosos, singulares y granibles d'esperiencies y suxetividaes. Puede caracterizase igualmente como l'articulación de cuerpos, fuercies polítiques y sociales, maneres de vivir, coleutividaes, práutiques, formes de sensibilidá, especies animales, vexetales y minerales, ficciones, etcétera. L'acontecimientu nun tien de confundir se col términu milagru na relixón o teoloxía que se produz sorpresivamente, fuera de la inxerencia humana y tresforma unes lleis determinantes. Tampoco tien de confundise col términu fechu, circunstancia o sucesu que teóricamente implica daqué qu'asocedió y nun ye posible alteriar.[11]
En metafísica contemporánea, l'analís del conceutu tien de centrase nel problema de la individuación d'exemplos d'acontecimientos. Una perspeutiva defende qu'un acontecimientu ye'l mesmu cuando tien les mesmes causes y los mesmos efeutos. Pero otros filósofos señalen que causes y efeutos tán indisolublemente asociaos al correspondiente acontecimientu, y que-y son propios. Otra perspeutiva almite que dos acontecimientos son idénticos, o sían, son lo mesmo, si asoceden nel mesmu momentu y llugar. Mas contra esa perspeutiva hai argumentos que defenden que pa un escurrimientu en mesmu llugar y mesmu tiempu, puede tenese más d'un acontecimientu. Por casu, supongamos qu'un cientista inventa una nueva téunica mientres toma un bañu y xibla. Entós tomar bañu, xiblar, ya inventar una nueva téunica, son en realidad tres distintos acontecimientos, que se xeneren los trés, nel mesmu tiempu y el mesmu llugar.[12]
Otru alderique central en filosofía ye'l siguiente: ¿Cómo ye que los acontecimientos tienen de ser entendíos? A semeyanza de los oxetos, como entidaes individuales susceptibles de ser alcontraos nel espaciu y nel tiempu, y descritos de delles distintes maneres, o tienen de ser encaraos como proposiciones o fechos que la so identidá depende esencialmente de los conceutos nos que s'atopen encuadraos. Coles mesmes, como sorraya'l filósofu Abraham Rubín, la creencia en que pueda llegar un acontecimientu salvador o catastróficu– ye daqué común a toa dómina inestable, como lo ye la perspeutiva de los movimientos sociales qu'asegura qu'esi acontecimientu puede ser provocáu poles suxetividaes. Sicasí, nun ta claro qu'un acontecimientu pueda amenorgase, ensin más, a aquello que socede na realidá efeutiva.[13]
Un segundu modelu iguala acontecimientos y fechos, y por tanto, por casu, Juan llegó a la fiesta, y Juan nun apaeció na fiesta, son dambos acontecimientos. De manera dalguna'l Non apaecimientu de Juan na fiesta ye un non-acontecimientu, pos por casu podría tener mesma causa y efeutos.[14]
Otra forma d'encetar los acontecimientos ye estremalos ente actuales (nel sentíu filosóficu) y posibles. Los primeros son acontecimientos que tán asocediendo, o que yá asocedieron, ente que los segundos nun esisten como escurrimientu nel sentíu que vien d'espresase, más podríen llegar a asoceder nun determináu momentu. Los acontecimientos posibles en realidá son acontecimientos contingentes, nel sentíu que podríen producise o non. Esti planteamientu ta rellacionáu col conceutu de mundos posibles. Más hai quien nun acepten la idea de mundos posibles, y solamente consideren qu'un acontecimientu ye daqué que de fechu yá asocedió, o que ta asocediendo, o qu'en dalgún momentu va asoceder; asina, solamente los fechos y los estaos actuales de coses son acontecimientos, refugándose entós la posibilidá de considerar acontecimientos contingentes.[15]
Hai sentíos distintos conforme considérese ciertu tipu d'acontecimientu y un acontecimientu espécime. Acontecimiento tipo son entidaes universales y astractes, non localizables nin nel espaciu nin nel tiempu. Exemplu: los Xuegos Olímpicos, que son aquel tipu d'eventu que se repite cada cuatro años, y que tien aquelles carauterístiques que la mayoría de les persones conoz abondo bien. Acontecimiento espécimen son pela so parte entidaes particulares, nel sentíu d'irrepetibles y non ejemplificables; son concretos, y asitiaos nel espaciu y nel tiempu. Exemplu: Los Xuegos Olímpicos del añu 1936, foi aquella edición particular que se realizó en Berlín en tiempos de Hitler. Poro, cuando se fai referencia a acontecimientu, y nun s'especifica cuál de los dos sentíos ta aplicándose, asumir por defectu que ye l'acontecimientu espécime'l qu'interesa. Asina, ye daqué qu'asocede, que toma llugar nuna determinada rexón de la xeografía (del espaciu) y nun determináu intervalu de tiempu (y dichu intervalu podría ser un intre, podría ser de duración curtia, o podría cubrir dellos díes como nel exemplu dau de los Xuegos Olímpicos del añu 1936).
Finalmente correspuende señalar que ye posible estremar los acontecimientos en dos grupos: (1) contingentes; (2) non contingentes. Un acontecimientu contingente ye un acontecimientu qu'asocedió pero podía nun asoceder. Un acontecimientu non contingente ye un acontecimientu que non solamente asocedió, sinón que nun pudiera dexar d'asoceder.[15] Esta visión por cierto ye refugada por munchos estudiosos, yá que posiblemente y en llinies xenerales, un acontecimientu qu'entá nun asocedió siempres ye contingente; ta claro, hai acontecimientos qu'entá nun asocedieron pero que cuasi con seguridá van asoceder, y como se diz en forma coloquial, salvo razones de fuercia mayor. La continxencia, ello ye que ye daqué marcáu etimológicamente nel términu "acontecimientu", como señala Rubín, una y bones l'alusión siempres ye a dos cuesas que cayen xuntes o que se toquen, yá seya por coincidencia o por contigüidad, que tán una al llau de la otra. Eso ye un acontecimientu, lo que nos toca, lo que cai xunto con nós.[13]
A última hora, tou acontecimientu históricu ye un acontecimientu en sentíu filosóficu, anque obviamente la inversa nun ye cierta. Un acontecimientu pue que seya banal y qu'escareza n'absolutu d'importancia, pero si entá nun asocedió o inda cuando'l mesmu pueda tar asocediendo, daqué imprevistu como ser un accidente o un atentáu puede torcer l'aldu de les coses, y tresformar el sucesu en trascendente o entá n'históricu.[16][17][18]
Notes y referencies
editar- ↑ historia.html Interpretación de la historia
- ↑ Alan Arias Marín, María Teresa Calderón, François Furet: Pensar la revolución francesa
- ↑ Matías Gandolfo, La distinción de "quebre"
- ↑ Eduardo Walker, Apuntes: Quebres
- ↑ Paulo Henrique Martinez, Lembrando o centenário de Fernand Braudel: Fernand Braudel y a primeira geração d'historiadores universitários da USP (1935- 1956), notes pa estudo, Revista de História n.146, São Paulo, xunetu de 2002.
- ↑ Enrique Moradiellos García, Fernando Braudel (1902-1985): La historia sin sujeto, El Catoblepas, revista crítica del presente, númberu 4, xunu de 2002.
- ↑ Carlos Antonio Aguirre Rojas, El legáu de los Annales braudelianos: 1956-1968 Archiváu 2014-10-29 en Wayback Machine, cita de Fernand Braudel, a guisa de conclusión: A Lucien Febvre gustába-y la historia problema; a mi gústame la de llarga duración. y cuando tomé la direición de los Annales, afité la llinia según la llarga duración.
- ↑ La obra de Ferdinand Braudel
- ↑ Alejandro Justiparan, La obra de Ferdinand Braudel, "El Mediterraneu y el mundu mediterraneu na dómina de Felipe II, 7 de payares de 2009.
- ↑ Fernand Braudel, historiador del acontecimientu
- ↑ Gilles Deleuze, Lóxica del sentíu. Trad. de Miguel Morey y Víctor Molina. Barcelona, Planeta-Agostini, 1994. [1]
- ↑ T. Mautner, The Penguin Dictionary of Philosophy, Penguin Books Ltd, 1997, edición portuguesa 2010.
- ↑ 13,0 13,1 Abraham Rubín, Vivir l'acontecimientu. Aproximamientos dende'l pensamientu contemporaneu. Santiago de Compostela, Universidá De Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións ya Intercambiu Científicu, 2016.
- ↑ Simon Blackburn, Diccionariu de Filosofía, traducción portuguesa editáu por Gradiva, 1997.
- ↑ 15,0 15,1 João Branquinho, Desidério Murcho, Nelson Gonçalves Gomes, Enciclopédia de Termos Lóxicu-Filosóficos, São Paulo, Martins Fontes, 2006.
- ↑ Annabel Lee Teles, Acontecimientu y suxetividá (trabayu ellaboráu a partir de dos conferencies daes en AUPCV en mayu de 2006), sobre idees de Michel Foucault y de Gilles Deleuze
- ↑ acontecimientu-38258618.html Ricoeur y Foucault: escontra una hermenéutica del acontecimientu, 27 d'ochobre de 2009.
- ↑ Adrián Bertorello, Mijaíl Mijáilovich Bajtín: Acontecimientu y llinguaxe, UNED Revista Signa, númberu 18 añu 2009, páxs.131-157.
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar- Definición ABC» Xeneral» Causalidá (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
- Definición ABC» Historia» Historiografía.
- Definición ABC» Comunicación» Suceso (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
- Definición ABC» Social» Eventu (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
- Diana Renginfo: El modelu braudeliano y la investigación de la historia rexonal venezolana, frente a los paradigmes historiográficos derivaos de la globalización.
- (en francés) Événément, histoire nel sitiu de la Encyclopædia Universalis.
- (en francés) Arlette Farge, Qu'est-ce qu'un événement?: Penser et définir l'événement en histoire (approche des situations et des acteurs sociaux), revista Terrain, númberu 38, marzu de 2002.