Amiens
Amiens [aˈmjɛ̃] ye una ciudá del norte de Francia, capital del departamentu de la Somme y de l'antigua rexón de Picardía, actual Altos de Francia. Ta travesada pel ríu Somme, siendo'l so monumentu más importante la catedral gótica de Notre Dame, la mayor del país, con un altor de más de 40 m.
 Amiens | |||
|---|---|---|---|
.JPG) | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Francia | ||
| Organización territorial | Francia metropolitana | ||
| Rexón |  Altos de Francia | ||
| Departamentu |  Somme | ||
| Distritu | distrito de Amiens (es)  | ||
| Tipu d'entidá | comuña de Francia | ||
| Alcaldesa d'Amiens | Brigitte Fouré | ||
| Nome oficial | Amiens (fr)[1] | ||
| Nome llocal | Amiens (fr) | ||
| Nomatu | la petite Venise du Nord (fr) | ||
| Códigu postal |
80000, 80080 y 80090 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 49°53′31″N 2°17′52″E / 49.8919°N 2.2978°E | ||
  Amiens Amiens (Francia)  | |||
| Superficie | 49.46 km² | ||
| Altitú | 14 m[2], 106 m[2] y 36 m[3] | ||
| Llenda con | |||
| Demografía | |||
| Población |
133 625 hab. (1r xineru 2021) - 63 644 homes (2017) - 70 413 muyeres (2017) | ||
| Porcentaxe |
100% de distrito de Amiens (es) | ||
| Densidá | 2701,68 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria |
UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu) | ||
| Llocalidaes hermaniaes | |||
| amiens.fr | |||
 | |||
Xeografía
editarAmiens ye una ciudá a veres del ríu Somme de cursu xeneralmente apacible, con escepcionales crecíes de delles selmanes (como na primavera de 2001).
Desenvolver nun puntu d'estrechamientu natural de les Hortillonnages d'Amiens, por cuenta de la presencia de la cuesta de San Pierre. Esti montículo apréciase inda. La ciudadela construyóse enriba d'él y la cai de San Pierre yera un camín llixeramente inclináu que dexaba la salida pel norte de la ciudá. Al nivel del estrechamientu, una rede de canales angostes dexó la construcción de pontes y edificios na Edá Media. La Canal del Somme data de principios del sieglu XIX y la ponte asitiada xunto a la ciudadela nun foi construyíu hasta dempués de la Segunda Guerra Mundial, anque ye alredor de los barrios de Saint Leu, Saint Maurice y de la parte más alministrativa y civil del actual centru que la ciudá desenvolvióse dende l'antigüedá.
Amiens ye un nuedu de comunicaciones ente París (120 km al sur), Lille (100 km al nordeste), Normandía y Benelux y ente Francia ya Inglaterra.
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 40,000 | 41,279 | 39,853 | 41,107 | 45,001 | 46,129 | 47,117 | 49,591 | 52,149 | 56,587 | 58,780 | 61,063 | 63,747 | 66,896 | 74,170 | 80,288 | 83,654 | 88,731 | 90,758 | 90,920 | 93,207 | 92,780 | 91,576 | 90,211 | 93,773 | 84,761 | 92,506 | 105,433 | 117,888 | 131,476 | 131,332 | 131,872 | 135,501 | 136,300 | 134,737[5] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pa los censos de 1962 a 1999 la población llegal correspuende a la población ensin duplicidaes (Fonte: INSEE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia
editarÉpoca galo-romana
editarLos oríxenes d'esta ciudá son galorromanos, siendo'l nome d'esta Samarobriva (“ponte sobre'l Somme”) Ambianorum (“de los ambianos”) . Ye citada per primer vegada nel 54 e.C. nel llibru V de la guerra de les Galias, porque ellí pasó Xuliu César l'iviernu 54-53 xunto a les sos tropes na campaña contra los belgues. Mientres esi tiempu Amiens foi'l centru del dispositivu romanu pola importancia estratéxica d'esta villa, pasu de les rutes del Norte de Francia. L'allugamientu de la villa celta nun se conoz con exactitú; sicasí'l de la ciudá romana ye perfectamente conocíu, puramente xeométrica, con cais que se corten n'ángulos rectos y de dimensiones regulares. Estrémense dos etapes na construcción: la primera, asitiada na parte noroeste, compuesta de 20 "insulae" de 160 metros de llongura por 125 metros d'anchu, sobre una área de 40 hectárees. L'anfiteatru taba asitiáu al oeste de la ciudá siguiendo una disposición clásica del urbanismu romanu. La segunda data del principiu del sieglu II, correspuende a una ampliación, les "insulae" son más grandes, de 160 por 160 metros, llegando la superficie de la ciudá a 105 hectárees. Trés importantes monumentos, anfiteatru, terma y foru, fueron afayaos mientres los trabayos de reconstrucción dempués de la Segunda Guerra Mundial, pero desafortunadamente nun fueron calteníos.
So Imperiu
editarNel añu 256 mientres la invasión xermánica, la ciudá ye afarada, naquella dómina nun cuntaba con nenguna defensa. Foi reconstruyida parcialmente convirtiéndose nun pequeñu burgu fortificáu de 20 hectárees. Los murios de la fortificación son construyíos colos materiales recuperaos de los monumentos destruyíos polos bárbaros, entemecíos con escultures y cercos de campusantos abandonaos. La fecha de la construcción ye dada pol descubrimientu de dos monedes del emperador Probus acuñaes en 277-278, perdíes por un obreru y atopaes nun bloque de morteru en 1951.
Conócense tres puertes: Una al sur, la porta clippiana que ye citada na vida de San Fermín d'Amiens, primer obispu d'Amiens qu'en 287 convirtió a los amienenses al cristianismu y foi degolláu en 303. Otra al este, asitiada na antigua ilesia San Martín (ver Martín de Tours), mozu oficial de la guarnición romana que, según la lleenda, compartió la so capa con un probe nel iviernu de 338-339. Una tercer puerta que daba accesu al Somme.
Según Amiano Marcelino esta pequeña ciudá queda, xunto a Reims y Châlons, como una de les villes importantes de la Galia Belga. Conserva mientres tol sieglu una actividá alministrativa, económica y sobremanera militar. Turbada poles guerres civiles, los pillajes y les incursiones bárbares. Los escasos testos falen d'una fábrica d'armes, un taller de vistimienta militar y del acuartelamiento de tropes.
Amiens conviértese asina nun obispáu permanente. Eulogius, qu'asiste al conceyu de Colonia, nel añu 364, ye'l primer obispu históricamente testificáu.
Edá Contemporánea
editarEl 25 de marzu de 1802 roblar nesta ciudá'l tratáu de paz conocíu como Tratáu d'Amiens pol que se punxo fin a la guerra ente Gran Bretaña y Francia más los sos aliaos. El tratáu dexó ensin solucionar cuestiones bien importantes, polo que la paz duró tan solo un añu. En dichu tratáu establecióse:
- La retirada francesa y británica d'Exiptu y la so devolución al Imperiu otomanu.
- La restitución per parte de Gran Bretaña de toles conquistes de Francia y los sos países aliaos, sacante Ceilán, Xibraltar y la islla de Trinidá. La islla de Menorca sería devuelta a España.
- La evacuación de Nápoles y los Estaos Pontificios per parte de Francia.
- La devolución de la islla de Malta a los Caballeros Hospitalarios.
Llista d'alcaldes
editarAlcaldes, maires en francés, d'Amiens:
- 1945 SFIO (SOCIALISTA)
- 1947 RPF (CONSERVADOR)
- 1953 SFIO (SOCIALISTA)
- 1959 CNI-RI (LLIBERAL)
- 1971 PCF (COMUNISTA)
- 1989 UDF (LLIBERAL)
El turismu en Amiens
editar
La situación d'Amiens fai d'ella un destín interesante pa un fin de selmana o dellos díes, dende París, Lille o Bruxeles. Otros turistes aprovechen pa visitar la ciudá de la que la badea de Somme.
Amiens beneficiar de la etiqueta de « Villes et Pays d'Art et d'Histoire » dende 1992. Nesti marcu, tán entamaes unes visites empuestes temátiques destinaes a un públicu adultu, pero tamién a los neños al traviés de talleres pedagóxicos. Hai un circuitu señalizáu que dexa una visita independiente a la villa: los paneles comenten los llugares y los edificios notables, al traviés d'esplicaciones ya ilustraciones funcionales.
Los principales intereses qu'amenen un interés turísticu son la catedral, el centru de la ciudá, la Casa de Jules Verne, la Tour Perret, el Muséu de Picardía, según los barrios de Saint-Leu y de Saint-Maurice.
Personaxes pernomaos
editar- Clovis Trouille (1889-1975), pintor.
- Pedro l'Ermitañu (?-1115), predicador de la Primer Cruzada.
- Charles de Bouelles (¿1470-1567?), filósofu y matemáticu.
- Pierre Choderlos de Laclos (1741-1803), escritor, autor de Dangerous Liaisons.
- Jules Verne (1828-1905), escritor.
- Édouard Branly (1844-1940), físicu .
- Roland Dorgelès (1885-1973), escritor.
- Auguste Perret (1874-1954), arquiteutu.
- Maurice Boitel (1919-2007), pintor.
- Nicolás Barré (1621-1686), beatu.
- Bruno Lebel (n. 1933), escultor.
- Philippe Gaumont (1973-2013), ciclista de carretera.
- Emmanuel Macron (n. 1977), políticu, presidente de Francia.
Referencies
editar- ↑ «code officiel géographique». Consultáu'l 6 xineru 2019.
- ↑ 2,0 2,1 Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«répertoire géographique des communes». Institut national de l'information géographique et forestière (2015).
- ↑ URL de la referencia: https://it-ch.topographic-map.com/map-3gv89m/Amiens/?zoom=19&popup=49.89415%2C2.29539.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaescass - ↑ INSEE (ed.): «Populations légales en vigueur à compter du 1er janvier 2010». Consultáu'l 19 de xunu de 2010.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Amiens.- Organización de les Ciudaes del Patrimoniu Mundial
- INSEE
