Wikipedia

Androcymbium europaeum

especie de planta

Androcymbium europaeum, tamién llamáu "azafrán del Cabu de Gata", "azafrán d'Almería", "yerba de la Virxe" o "lliriu", ye una especie orixinaria y endémica de la provincia d'Almería, España. Pertenez a la familia de les Colchicacees (o, según otros autores, a les Liliacees en sentíu ampliu) y foi descripta per primer vegada pol danés Johanes Lange en 1890. Foi declarada en peligru d'estinción.[1]

Androcymbium europaeum
Estáu de caltenimientu
Vulnerable (VU)
Vulnerable (IUCN)
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Filu: Estreptophyta
Clas: Liliopsida
Orde: Liliales
Familia: Colchicaceae
Xéneru: Androcymbium
Lange 1890
Especie: A. europaeum
(Lange) K.Richt.
Sinonimia
Androcymbium gramineum (Cav.) J.F.Macbr. 1918
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Descripción

editar

Yerba glabra d'hasta unos 30 centímetros, que forma un bulbu de 1 o 2 cm simple, dacuando 2 o 3, coriáceo, de color marrón. Tarmu soterrañu curtiu, protexíos per una membrana que los envolubra a toos. Fueyes estreches, verdes y polenques, lliniales o llanceolaes, d'un llargor d'hasta 15 centímetros, qu'abasnen pel suelu, arrosetaes, planes o llixeramente curvaes, que presenta nerviaciones paraleles. Crea inflorescencies umbeliformes, de 1 a 4 flores que nacen del centru de la roseta foliar, actinomorfes, hermafrodites, de color blancu a arrosáu, con venes de color rosa más intensu. Presenta 6 estames que nacen de la base de los tépalos, con un filamentu d'hasta 1 cm y anteres de pocu más de 1 mm. L'ovariu presenta 3 carpelos y 3 lóculos. El frutu ye una cápsula, d'unos 6 a 8 mm, qu'al estazase pola base llibera de 8 a 18 granes que son esvalixaes pol vientu.

Ciclu de vida

editar

Floria ente payares y xineru y desenvuélvese especialmente tres serondes lluvioses. El so númberu depende en gran midida de les condiciones climatolóxiques de cada añu, riquiendo abondoses agües na seronda y temperatures relativamente baxes pa granar, desenvolviendo'l so periodu vexetativu ente ochobre y marzu. La polinización ye zoófila, realizada por inseutos himenópteros, coleópteros y dípterus. Fructifican cuasi toles flores y a les 2 o 3 selmanes del floriamientu yá se reparen los primeros frutos.

Hábitat

editar
 
Androcymbium europaeum na sablera de Mónsul nel Cabu de Gata

Vive en praderíes semiáridas y arenoses (ye psammófila), dacuando sobre suelu cascayosu, dende'l nivel del mar hasta non más de 200 metros d'altitú, pisu termomediterráneo con ombroclima semiárido o grebu. Vive en zones típiques d'azufaifos (Ziziphus lotus), xunto con otres plantes que suelen floriar más tarde: Ononis ornithopodioides, Asphodelus tenuifolius, Lobularia maritima o Arisarum vulgare.

Endemia

editar

Planta que crez puramente na provincia d'Almería, dar na so mariña, dende Punta Entinas-Sabinar hasta la Sierra de Cabrera, teniendo la so principal población nel Parque Natural del Cabu de Gata-Níjar.

La A. gramineum estender dende les Canaries y Mauritania hasta Palestina.

Amenaces y proteición

editar

N'España alcuéntrase gravemente amenazada poles construcciones costeres de viviendes, infraestructures turístiques, ivernaderos, carreteres, etc., siendo les poblaciones más amenaciaes les próximes a la capital almeriense y en Sierra Alhamilla. El ganáu come les sos fueyes y flores. Les poblaciones más importantes tán incluyíes nel Parque Natural de Cabu de Gata y na Paraxa Natural de Punta Entinas-Sabinar, lo que tendría d'apurri-yos cierta seguridá.

En 1979 el Conseyu d'Europa, al traviés del Conveniu de Berna, declaró a esta especie en peligru d'estinción. Esti tratáu foi ratificáu per España en 1986, tres la so entrada na Xunión Europea. El Decretu 104/94 de la Xunta d'Andalucía incluyir ente la flora montesa amenazada según nel Plan d'Ordenación de los Recursos Naturales (PORN) del Parque Natural de Cabu de Gata.Níjar, nel so artículu 69.

Propiedaes

editar

El tuberobulbo ye ricu en colchicina, un alcaloide que, amás de protexela de coneyos y xabalinos, facer interesante pal so cultivu en zones grebes.

Usos

editar

La colchicina (C22H25N1O6) ye un fármacu antimitótico, que detién o inhibe la división celular, en metafase o en anafase. Utilizóse tradicionalmente pal tratamientu de la gota pola so aición antiinflamatoria. Anguaño úsase como inmunomodulador y antifibrótico n'enfermedaes autoinmunes como la esclerodermia, la cirrosis biliar primaria, etc. y otres enfermedaes como l'amiloidosis, la dermatitis herpetiforme, pericarditis o pseudogota. Ye susceptible d'usase en xardinería pola guapura de les sos flores.

Taxonomía

editar

Androcymbium europaeum describióse por (Lange) K.Richt. y espublizóse en Plantae Europeae 1: 188. 1890.[2]

Sinonimia
  • Androcymbium gramineum subsp. gramineum basónimu
  • Androcymbium gramineum var. intermedium Batt. & Maire
  • Androcymbium gramineum var. punicum (Maire) Maire
  • Androcymbium punctatum (Schltdl.) Baker
  • Androcymbium punctatum var. punicum Maire
  • Colchicum europaeum (Lange) J.C.Manning & Vinn.
  • Erythrostictus europaeus Lange
  • Erythrostictus punctatus Schltdl.
  • Melanthium angustifolium Willd.
  • Melanthium graminifolium Steud.
  • Melanthium punctatum Cav.[3]

Referencies

editar
  1. ↑ Llibru Colorado en PDF
  2. ↑ «Androcymbium europaeum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 29 d'avientu de 2012.
  3. ↑ Androcymbium europaeum En PlantList

Bibliografía

editar
  • “Llibro Colloráu de la Flora Montesa Amenaciada d'Andalucía. Tomu I: Especies en Peligru d'Estinción”, páxs. 45-48, edita Conseyería de Mediu Ambiente, Xunta d'Andalucía, Dep. Llegal SE-2808-1999 (I), ISBN 89650-75-6
  • Sagredo Arnáiz, Rufino. “Flora d'Almería: plantes vasculares de la provincia”, Ed. Institutu d'Estudios Almerienses, Excma. Diputación Provincial d'Almería, Almería, 1987, XXIII, 552, Dep. Llegal GR-599-1987, ISBN 84-404-0397-6

Enllaces esternos

editar


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Androcymbium_europaeum&oldid=4315873»