Arcila
Arcila o Arzila (n'árabe أصيلة Aṣīla), —conocida anguaño pol so nome francés, Assilah— ye una ciudá asitiada na mariña atlántica del norte marroquín, a unos 46 km al sur de Tánxer, y unos 110 km de la ciudá española de Ceuta. Cuenta con una población d'unos 2821 habitantes (censu de 2014).[2] Atópase nuna llanura al pie d'una llomba que bordia'l mar.
 Arcila | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| Monarquía constitucional |  Marruecos |
| Rexón | Tánger-Tetuán-Alhucemas (es)  |
| Prefeutura | prefeutura de Tánxer-Arcila |
| Tipu d'entidá | conceyu de Marruecos[1] |
| Cabezaleru/a del gobiernu |
Mohamed Benaissa (es) (políticu independiente) |
| Nome oficial |
اصيلة (ar)[1] Assilah (fr)[1] |
| Nome llocal |
أصيلة (ar) ⴰⵚⵉⵍⴰ (tzm) |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 35°28′N 6°02′W / 35.47°N 6.03°O |
  Arcila Arcila (Marruecos) | |
| Altitú | 2 m |
| Demografía | |
| Población | 36 039 hab. (2024) |
| Porcentaxe | 100% de prefeutura de Tánxer-Arcila |
| Viviendes | 7947 (2014) |
| Más información | |
| Fundación | 1500 edC |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| Llocalidaes hermaniaes | Sintra |
 | |
Historia
editar
Na dómina fenicia y griega, la mariña foi bien visitada, teniéndose atopaos restos fenicios, fundándose Zilil (o Zilis, según otros autores) nel sieglu II e.C.. Foi posterior colonia cartaxinesa, remontándose escontra Cartago, llegando a tener la so propia moneda. Perdería importancia pol resurdir de Lixus. Nel sieglu I e.C. asitiáronse los romanos, denomándola Colonia Augusti Iulia Constantia Zilil (Augusta Zilil).
Conquistada polos árabes nel 712, vuelve resurdir col nome d'Asila, siendo puntu d'alcuentru de comerciantes del sur d'España y rexones vecines, conociendo actividaes científiques y culturales cola apaición de sabios y escritores, ye la dómina de los idrisíes.
En 1471 foi reconquistada polos portugueses, que fortificáronla convirtiéndose nun centru comercial na ruta del oru saḥariano. Abandonada en 1550, foi reocupada polos portugueses en 1577, con vistes a la espedición del rei Sebastián I, que desembarcó col so exércitu pa la conquista de los Saadíes, siendo derrotáu n'Alcazarquivir (1578). Pasó a manes del rei Felipe II d'España tres la xunión con Portugal (1580), tornando la ciudá a manes de los saadíes en 1589. La ciudá mientres los sieglos XV y XVI foi una fortaleza importante bien protexida por cañones de distintu calibre.
Ocupada de nueves polos españoles, foi conquistada por Mulay Ismaíl en 1691. En 1860 coincidiendo cola primera guerra d'África, foi bombardiada pola Armada española.
En 1906 foi tomada por El Raisuni, que se nomó a sigo mesmu pachá, instaurando un réxime de terror.
En 1912 pasó a formar parte del Protectoráu Español de Marruecos, situación que se caltuvo hasta 1956.
La ciudá antigua
editarLes muries qu'arrodien la ciudá forpn construyíes por Alfonsu V de Portugal nel sieglu XV. Na zona del mar queden antiguos cañones.
Bab Homar o Puerta de Tierra, abierta so una torre tien un escudu d'armes del rei de Portugal.
La Puerta del Mar, al pie de la torre cuadrada portuguesa que domina tola ciudá, asítiase na plaza de Sidi Alí ben Hamdush, que'l so interior dedícase a esposiciones.
Xunto al mar ta'l caserón hispanu-moriscu, Palaciu d'El Raisuni, güei palaciu de cultura asientu del mussem cultural.
La medina ta formada por cases blanques bien llimpies y silencioses con pintures murales bien coloristes, l'allumáu públicu ye orixinal: "la llinterna d'Arcila"; les cases tán rehabilitándose con guapu diseñu neoárabe. El llosáu de les cais ye obra d'artistes llocales. Destaca xunto al mar un antiguu campusantu musulmán, con tumbes de cerámica multicolor, y el mausoléu de Sidi Ahmed el-Mansur, saadí que reconquistó la ciudá tres la Batalla de los Trés Reis.
Na cai de l'alcazaba ta, dende 1988, el centru Hasan II d'alcuentros internacionales, llugar de conferencies esposiciones y otres manifestaciones, places, nesta cai queden restos d'acuartelamientos españoles la Yamaa Kebira y termina na puerta de l'Alcazaba arrodiada de xardinos.
Dientro de la medina hai dellos edificios de la dómina del protectoráu como les escueles de Sidi Mohamed Ali Marzok, y al pie de ésta, la escuela coránica, obres de Larrucea de los años 1929-1930.
La ciudá moderna
editarArcila ye güei día conocida poles sos llargues sableres de finu sable, polos festivales internacionales, el so fórum y universidá, que se desenvuelven pel branu, animando les sos cais, atrayendo a numberosos artistes, periodistes, pensadores y políticos de tol mundu.
El fórum cultural celébrase n'agostu.
La so actividá económica básase nel turismu, estendiéndose la ciudá escontra'l norte con un ampliu paséu marítimu, frente al puertu que llega a la sablera asitiada al norte de la ciudá. Son famosos los sos restoranes de pexe, dellos rexentáu por españoles, y la so cuidada medina.
Munches cases de la so medina tán en manes d'estranxeros o dedíquense al arriendu.
El puertu, reformáu, ye d'usu mistu turísticu-pesqueru.
Enllaces esternos
editar- Turismu Marruecos - Asilah
- Asilah Archiváu 2016-07-20 en Wayback Machine
- norte/arcila-asilah/ Turismu n'Asilah (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
Hermanancia
editar
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 Afirmao en: Censo marroquí de 2014.
- ↑ Royaume du Maroc. Haut Commissariat au plan (ed.): «Censu xeneral de población 2014» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de xunu de 2010. Consultáu'l 18 d'abril de 2015.
