Buriatia (rusu: Республика Бурятия, en buriato: Буряад Улас) ye una de les ventiún repúbliques que, xunto colos cuarenta y siete óblast, nueve krais, cuatro distritos autónomos y dos ciudaes federales, conformen los ochenta y tres suxetos federales de Rusia. La so capital ye Ulán-Udé. Ta allugáu nel distrito Siberia, llindando al norte con Irkutsk —parte d'esta frontera la forma'l llagu Baikal—, al este y sureste con Zabaikalie, al sur con Mongolia y al oeste con Tuvá.

Buriatia
Bandera de Buriatia (es) Traducir Escudo de Buriatia (es) Traducir
Alministración
PaísBandera de Rusia Rusia
ISO 3166-2 RU-BU
Tipu d'entidá república de Rusia
Capital Ulán-Udé (es) Traducir
Jefe de la República de Buriatia (es) Traducir Aleksey Tsydenov
Nome llocal Республика Бурятия (ru)
Буряад Улас (bxr)
Llingües oficiales rusu
Idioma buriatu
Xeografía
Coordenaes 53°48′N 109°20′E / 53.8°N 109.33°E / 53.8; 109.33
Superficie 351300 km²
Llenda con Hövsgöl (es) Traducir, Bulgan (es) Traducir, Selenge (es) Traducir, República de la Federación Rusa de Tuvá, Óblast d'Irkutsk y Krai de Transbaikalia (es) Traducir
Demografía
Población 985 431 hab. (2021)
Densidá 2,81 hab/km²
Más información
Estaya horaria Hora de Irkutsk (es) Traducir, UTC+08:00 y Asia/Irkutsk (en) Traducir
Fundación 21 abril 1992
egov-buryatia.ru
Cambiar los datos en Wikidata

Xeografía editar

Buriatia ta alcontrada na parte sur-central de Siberia a lo llargo de la mariña del llagu Baikal. El so territoriu ocupa una superficie de 351 300 km². Llenda con Irkutsk al norte y al oeste, con Zabaikalie al noroeste l'este y el sur, y con Tiva al este. Al sur y al sureste tien una frontera internacional con Mongolia. El so principal accidente hídricu ye'l llagu Baikal, al norte, entendiendo'l 60% de la so mariña. El so puntu más altu ye'l Monte Munku-Sardyk con 3.491 msnm.

Fusu horariu editar

Buriatia alcontrar nel fusu horariu d'Irkutsk (IRKT/IRKST). Esviadura del UTC ye +08:00 (IRKT)/+09:00 (IRKST).

Ríos editar

Los principales ríos son los siguientes:

  • ríu Barguzin, un afluente del llagu Baikal de 480 km de llargor;
  • ríu Ina, afluente del ríu Barguzin;
  • ríu Irkut, un afluente del ríu Angara de 488 km de llargor;
  • ríu Udá, un afluente del ríu Selenga de 467 km de llargor;
  • Ríu Angará, un afluente del llagu Baikal, el cursu cimeru del Angara, de 320 km de llargor;
  • ríu Kitoy, un afluente del ríu Angara de 316 km de llargor;
  • ríu Oká, un afluente del ríu Angara de 630 km de llargor;
  • ríu Selengá, un afluente del llagu Baikal de 1020 km de llargor qu'escurre por Buriatia nel so cursu inferior;
  • ríu Vitim, el cursu altu del llargu afluente del ríu Lena (1927 km de llargor);

Montes editar

Casi'l 80% del territoriu de la república ye montascosu, siendo na so mayoría parte de los montes Yablonoi.

Recursos naturales editar

Los recursos naturales de Buriatia inclúin oru, tungsteniu, cinc, uraniu ente otros.

Clima editar

  • Temperatura promedio añal: -1.6 °C
  • Temperatura promedio en xineru: -22 °C
  • Temperatura promedio en xunetu: +18 °C
  • precipitación permediu añal: 244 mm

Mapes editar

Demografía editar

En Buriatia cohabitan sobre 100 nacionalidaes y grupos étnicos, incluyendo rusos (69.9%), buriatos (24%), ucraínos (2.2%), tártaros (1%) y bielorrusos (0.5%) (basáu nel censu de 1989).

  • Población: 981,238 (2002)
    • Urbana: 584,970 (59.6%)
    • Rural: 396,268 (40.4%)
    • Masculinos: 467,984 (47.7%)
    • Femeninos: 513,254 (52.3%)
  • Muyeres por cada 1000 varones: 1.097
  • Edad promedio: 31.6 años
    • Urbana: 31.2 años
    • Rural: 32.2 años
    • Masculinos: 29.4 años
    • Femeninos: 33.9 años
  • Númberu de viviendes: 322.289 (pa 958,402 habitantes)
    • Urbana: 197,651 (pa 566,755 habitantes)
    • Rural: 124,638 (pa 391,647 habitantes)

Historia editar

L'área que güei entiende Buriatia foi orixinalmente colonizada nel sieglu XVI por rusos en busca de riqueces, pieles y oru. En 1923, creóse la república por aciu la unión de les provincies de Buryat-Mongol y Mongol-Buryat.

Política editar

El gobiernu ta dirixíu por un presidente electu por un términu de cuatro años. Hasta'l 2005, Leonid Vasilyevich Potapov ye presidente, electu dende'l 1 de xunetu de 1994, reelixíu en 1998 (con un 63.25% de los votos), y reelixíu nuevamente'l 23 de xunu de 2002 (con más del 67% de los votos). Antes de ser electu presidente, Potapov dirigó el Sóviet Supremu de la república máximu puestu pa esi entós.

El parllamentu de la república ye electu cada cuatro años. Cuenta con 65 diputaos.

La Constitución de la nueva república foi aprobada'l 22 de febreru de 1994.

Economía editar

La economía de la república basar en productos agrícoles y comerciales, tales como'l trigu, vexetales, pataques, madera, cueru, grafitu y testiles. La pesca, la caza, el cultivu de pieles, la ganadería d'oveyes y vaques, minería y el procesamientu d'alimentos son tamién importantes xeneradores económicos.

Educación editar

Les instituciones d'educación de la república inclúin la Univeridad Estatal de Buriatia, l'Academia Estatal d'Agricultura de Buriatia, l'Academia d'Arte y Cultura del Estáu de Siberia Oriental y l'Institutu Teunolóxicu del Estáu de Siberia Oriental.

Relixón editar

El budismu tibetanu, el xamanismu y el cristianismu ortodoxu son les relixones de mayor distribución en Buriatia.

Referencies editar

Enllaces esternos editar

 
Wikipedia
La Wikipedia en buriato ye una versión de Wikipedia nun idioma que se fala nesta república rusa. Puedes visitala y contribuyir nella.