Buriatia
Buriatia (rusu: Республика Бурятия, en buriato: Буряад Республика) ye una de les ventiún repúbliques que, xuntu colos cuarenta y siete óblast, nueve krais, cuatro distritos autónomos y dos ciudaes federales, conformen los ochenta y tres suxetos federales de Rusia. La so capital ye Ulán-Udé. Ta allugáu nel distrito Siberia, llindando al norte con Irkutsk —parte d'esta frontera la forma'l llagu Baikal—, al este y sureste con Zabaikalie, al sur con Mongolia y al oeste con Tuvá.
Buriatia | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
| |||||
Alministración | |||||
País | ![]() | ||||
ISO 3166-2 | RU-BU | ||||
Tipu d'entidá | república de Rusia | ||||
Capital |
Ulán-Udé (es) ![]() | ||||
Head of the Republic of Buryatia (en) ![]() | Aleksey Tsydenov (Бурятия) | ||||
Nome llocal |
Республика Бурятия (ru) Буряад Улас (bxr) | ||||
Llingües oficiales |
rusu Idioma buriatu | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 53°48′N 109°20′E / 53.8°N 109.33°ECoordenaes: 53°48′N 109°20′E / 53.8°N 109.33°E | ||||
![]() | |||||
Superficie | 351300 km² | ||||
Llenda con |
Hövsgöl (es) ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||
Demografía | |||||
Población | 985 431 hab. (2021) | ||||
Densidá | 2,81 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria |
Hora de Irkutsk (es) ![]() ![]() | ||||
Fundación | 21 abril 1992 | ||||
egov-buryatia.ru | |||||
![]() |
XeografíaEditar
Buriatia ta alcontrada en partir sur-central de Siberia a lo llargo de la mariña del llagu Baikal. El so territoriu ocupa una superficie de 351 300 km². Parte con Irkutsk al norte y al oeste, con Zabaikalie al noroeste l'este y el sur, y con Tiva al este. Al sur y al sureste tien una frontera internacional con Mongolia. El so principal accidente hídricu ye'l llagu Baikal, al norte, entendiendo'l 60% de la so mariña. El so puntu más altu ye'l Monte Munku-Sardyk con 3.491 msnm.
Fusu horariuEditar
Buriatia alcontrar nel fusu horariu d'Irkutsk (IRKT/IRKST). Esviadura del UTC ye +08:00 (IRKT)/+09:00 (IRKST).
RíosEditar
Los principales ríos son los siguientes:
- ríu Barguzin, un afluente del llagu Baikal de 480 km de llargor;
- ríu Ina, afluente del ríu Barguzin;
- ríu Irkut, un afluente del ríu Angara de 488 km de llargor;
- ríu Udá, un afluente del ríu Selenga de 467 km de llargor;
- Ríu Angará, un afluente del llagu Baikal, el cursu cimeru del Angara, de 320 km de llargor;
- ríu Kitoy, un afluente del ríu Angara de 316 km de llargor;
- ríu Oká, un afluente del ríu Angara de 630 km de llargor;
- ríu Selengá, un afluente del llagu Baikal de 1020 km de llargor qu'escurre por Buriatia nel so cursu inferior;
- ríu Vitim, el cursu altu del llargu afluente del ríu Lena (1927 km de llargor);
MontesEditar
Casi'l 80% del territoriu de la república ye montascosu, siendo na so mayoría parte de les montes Yablonoi.
Recursos naturalesEditar
Los recursos naturales de Buriatia inclúin oru, tungsteno, cinc, uraniu ente otros.
ClimaEditar
- Temperatura promedio añal: -1.6 °C
- Temperatura promedio en xineru: -22 °C
- Temperatura promedio en xunetu: +18 °C
- precipitación promediu añal: 244 mm
MapesEditar
El ríu Vitim —afluente del Lena— forma la frontera esti de Buriatia con Zabaikalie
Mapa en rusu del ríu Vitim (Витим) —afluente del Lena— que forma la frontera esti de Buriatia (Республика Бурятия) con Zabaikalie (Забайкальский край)
DemografíaEditar
En Buriatia cohabitan sobre 100 nacionalidaes y grupos étnicos, incluyendo rusos (69.9%), buriatos (24%), ucraínos (2.2%), tártaros (1%) y bielorrusos (0.5%) (basáu nel censu de 1989).
- Población: 981,238 (2002)
- Urbana: 584,970 (59.6%)
- Rural: 396,268 (40.4%)
- Masculinos: 467,984 (47.7%)
- Femeninos: 513,254 (52.3%)
- Muyeres por cada 1000 varones: 1.097
- Edad promedio: 31.6 años
- Urbana: 31.2 años
- Rural: 32.2 años
- Masculinos: 29.4 años
- Femeninos: 33.9 años
- Númberu de viviendes: 322.289 (pa 958,402 habitantes)
- Urbana: 197,651 (pa 566,755 habitantes)
- Rural: 124,638 (pa 391,647 habitantes)
HistoriaEditar
L'área que güei entiende Buriatia foi orixinalmente colonizada nel sieglu XVI por rusos en busca de riqueces, pieles y oru. En 1923, creóse la república por aciu la unión de les provincies de Buryat-Mongol y Mongol-Buryat.
PolíticaEditar
El gobiernu ta dirixíu por un presidente electu por un términu de cuatro años. Hasta'l 2005, Leonid Vasilyevich Potapov ye presidente, electu dende'l 1 de xunetu de 1994, reelixíu en 1998 (con un 63.25% de los votos), y reelixíu nuevamente'l 23 de xunu de 2002 (con más del 67% de los votos). Antes de ser electu presidente, Potapov dirigó el Sóviet Supremu de la república máximu puestu pa esi entós.
El parllamentu de la república ye electu cada cuatro años. Cuenta con 65 diputaos.
La Constitución de la nueva república foi aprobada'l 22 de febreru de 1994.
EconomíaEditar
La economía de la república basar en productos agrícoles y comerciales, tales como'l trigu, vexetales, pataques, madera, cueru, grafitu y testiles. La pesca, la caza, el cultivu de pieles, la ganadería d'oveyes y vaques, minería y el procesamientu d'alimentos son tamién importantes xeneradores económicos.
EducaciónEditar
Les instituciones d'educación de la república inclúin la Univeridad Estatal de Buriatia, l'Academia Estatal d'Agricultura de Buriatia, l'Academia d'Arte y Cultura del Estáu de Siberia Oriental y el Institutu Teunolóxicu del Estáu de Siberia Oriental.
RelixónEditar
El budismu tibetanu, el xamanismu y el cristianismu ortodoxu son les relixones de mayor distribución en Buriatia.
ReferenciesEditar
Enllaces esternosEditar
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Buriatia.