Castiella y Llión
Castiella y Llión (Castela e León en gallegu, Castilla y León en castellanu) ye una comunidá autónoma española formada poles rexones históriques de Llión y Castiella la Vieya. Constituyóse formalmente en 1979 y adquirió dafechu'l so estatus efectivu en 1983. El so territoriu asítiase na parte norte de la meseta de la península ibérica y correspuéndese na so mayor parte cola parte española de la cuenca hidrográfica del Dueru. Ta compuesta por nueve provincies: Ávila, Burgos, Llión, Palencia, Salamanca, Segovia, Soria, Valladolid y Zamora. Ye la comunidá autónoma más estensa d'España, con una superficie de 94 226 km²,[1] y la sesta más poblada, con 2 519 875 habitantes.
Castiella y Llión | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
ISO 3166-2 | ES-CL | ||||
Tipu d'entidá | comunidá autónoma | ||||
Capital | ensin valor | ||||
Presidente de la Xunta de Castiella y Llión | Alfonso Fernando Fernández Mañueco | ||||
Nome oficial | Castilla y León (es) | ||||
Nome llocal | Castilla y León (es) | ||||
Llingües oficiales | castellanu | ||||
División | |||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 41°45′16″N 4°46′55″W / 41.7544°N 4.7819°O | ||||
Superficie | 94223 km² | ||||
Llenda con | Comunidá de Madrid, Galicia, Principáu d'Asturies, Cantabria, País Vascu, La Rioxa, Aragón, Castiella-La Mancha, Estremadura y Región Norte (es) | ||||
Puntu más altu | La Torre Cerréu | ||||
Demografía | |||||
Población | 2 383 139 hab. (2021) | ||||
Densidá | 25,29 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estatutu d'autonomía | 25 de febreru de 1983 | ||||
Estaya horaria | UTC+01:00 y UTC+02:00 | ||||
Fundación | 1983 | ||||
jcyl.es | |||||
L'Estatutu d'Autonomía de Castiella y Llión declara nel so preámbulu:
La Comunidá Autónoma de Castiella y Lleón surde de la unión moderna de los territorios históricos que componíen y dieron nome a les vieyes corones de Lleón y Castiella. Hai mil cien años constituyóse'l Reinu de Lleón, del que s'esbillaron en calidá de reinos a lo llargo del sieglu XI los de Castiella y Galicia y, en 1143, el de Portugal. Per estes dos centuries los monarques qu'ostentaron el gobiernu d'estes tierres algamaron la dignidá d'emperadores, como asinalo atestigüen les intitulaciones d'Alfonsu VI y Alfonsu VII.Estatutu d'Autonomía de Castiella y Llión. 2007.
L'Estatutu de'Autonomía define una serie de valores esenciales y símbolos de los habitantes de Castiella y Llión, como'l patrimoniu llingüísticu —aludiendo a la llingua castellana y al restu de llingües fablaes na comunidá: l'asturlleonés y el gallegu— o'l so patrimoniu históricu, artísticu y natural. Ente los símbolos alcuéntrase'l blasón, la bandera, el pendón, l'himnu -pese a que nun existe—, al tiempu que'l 23 d'abril queda afitáu como Día de Castiella y Llión, en conmemoración de la derrota sufrida polos exércitos de les Comunidaes de Villa y Tierra castellanes na batalla de Villalar na Guerra de les Comunidaes, en 1521.
Historia
editarCulturamente ta formada por dos territorios históricos, Castiella la Vieya y la Rexón de Llión. Como Comunidá Autónoma ye la de más reciente creación, aprobada'l 25 de febreru de 1983; anque las dúas entidaes culturales que la componen son de las más antiguas d'Europa.
Sicasí, la reticencia de la provincia de Llión a la entrada na Comunidá Autónoma asina como'l negazu de Segovia a formar parte d'ella, fizo que la conformación final fuera la más tardía, nun se debe escaecer qu'esta cabera provincia incluyóse na autonomía por un real decretu ensin el sofitu de la so población. Amás, a causa de la incorporación de les provincies lleoneses, otres rexones de Castiella, La Rioxa y Cantabria, decidieron conformase como comunidaes autónomes uniprovinciales.
La formación de l'Autonomía, anguaño nun pesllada dafechu, ye un procesu lentu y con puntualizaciones diverses, dende'l nome (el cualu pasó de Castiella-Llión a Castiella y Llión) hasta un xentiliciu común non aceptáu nin emplegáu por tola población. Too esto fixo, y fai, que'l difícil procesu de desenrollu autonómicu internu seya una de les carauterístiques hestóriques d'esta comunidá, dao que la presencia de dos rexones concede un carácter específicu na nacencia y creación de Castiella y Llión.
Referencies
editar- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesinePSD