Condáu de Borgoña
El Francu Condáu de Borgoña (en francés, Franche Comté de Bourgogne; n'alemán, Freigrafschaft Burgund) foi un condáu medieval (de 982 a 1678), que correspuende en gran parte cola provincia tradicional y actual rexón francesa del Francu Condáu. El so nome en francés entá recuerda'l títulu inusual del so conde, Freigraf (condáu francu en francés,[Nota 1] d'ende'l términu franc(he) comté pal so principáu feudal). Nun tien de confundir se col Ducáu de Borgoña (Bourgogne) que quedaba al oeste, un feudu de Francia dende 843.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| condáu | ||||
| ||||
| Alministración | ||||
| Capital |
Q123436812  | |||
| Xeografía | ||||
| Coordenaes | 47°05′32″N 5°29′23″E / 47.092222°N 5.489722°E | |||
 | ||||
 | ||||
Historia
editarEsta rexón formó parte nel pasáu del reinu de los burgundios, que fuera anexonáu polos francos en 534 ya incorporáu al reinu de los francos. L'Imperiu partir en 843 pol tratáu de Verdún, cola zona que quedaba al oeste del ríu Saona apurrida a Francia Occidental como'l Ducáu francés de Borgoña, ente que les partes oriental y meridional de lo qu'enantes yera'l reinu burgundiu correspondiéron-y a la Francia Media sol emperador Lotario I. Esta parte de la Francia Media convertir en dos entidaes independientes, la septentrional Alta Borgoña sol rei Rodolfo I en 888, y la meridional Baxa Borgoña en 879. El condáu de Borgoña formó la parte occidental de l'Alta Borgoña.
En 933, col colapsu del Imperiu carolinxu, tantu la Baxa como l'Alta Borgoña fueron axuntaes nel reinu d'Arles (Arelato) sol rei Rodolfo II, que de la mesma se derrumbar na anarquía feudal cola estinción de la so dinastía en 1032. El Arelato pasó entós al Sacru Imperiu Romanu Xermánicu cuando foi heredáu pol emperador Conrado II de la dinastía salia, ente que el ducáu de Borgoña foi reinstaurado por una caña menor de los capetos franceses.
En 982, Otón Guillermo, fíu d'Adalberto de Lombardía, conde en Mâcon nel ducáu de Borgoña, recibió'l condáu de Borgoña de la so madre, Gerberga de Dijon. Asina se convirtió nel proxenitor de la casa de Ivrea condal, una caña colateral de los duques bosónidas de Borgoña, descendientes d'Hugo'l Negru, un hermanu del sieglu X del duque Rodolfo, y del cuñáu d'Hugo, Gilberto. En 1002, Otón Guillermo tamién foi pretendiente al ducáu de Borgoña a la muerte del so padrastru'l duque Enrique I. Sicasí, el ducáu foi tomáu como un feudu revertíu pol rei Roberto II de Francia dos años más tarde y namái foi capaz de caltener el gobiernu sobre'l condáu del Arelato cola so residencia en Dole. El desenvolvimientu de les rutes comerciales al traviés del Jura y el desenvolvimientu de mines de sal aseguraron la prosperidá del condáu y les sos ciudaes caltuvieron la so llibertá y neutralidá nos conflictos feudales.
A finales del sieglu XI, el fíu de Conrado, l'emperador Enrique III alzó al arzobispu de Besançon a la dignidá d'archicanciller y confirió a la ciudá de Besançon el rangu d'una Reichsstadt (ciudá imperial) sol patronalgu direutu del emperador. Guido de Borgoña, hermanu de Reginaldo II, convirtióse más tarde en papa y axustó el concordatu de Worms col emperador Enrique V. Nel sieglu XII, la proteición imperial dexó'l desenvolvimientu de Besançon, pero en 1127, dempués del asesinatu de Guillermu III, el so primu Reginaldo III lliberar del xugu imperial. Borgoña foi dende entós llamada "Franche-Comté," esto ye, "condáu francu" o "llibre".
L'emperador Federico Barbarroja restableció la influencia imperial, prindó al hermanu del conde Guillermu IV y estendió la so influencia casándose cola sobrina de Guillermu IV y heredera, Beatriz de Borgoña, fía de Renato III, cuando morrió Guillermu IV. A la muerte del emperador Federico en 1190, el so fíu menor Otón I recibió'l condáu de Borgoña y asumió un títulu tan raru que posiblemente seya únicu, el d'archiconde. Asocedió-y la so fía, Beatriz II, y el so maríu Otón, duque de Merania; fueron de la mesma siguíos pol so fíu, Otón III, y la so fía, Adelaida.
Los condes palatinos tuvieron que compartir mientres munchos años el poder coles grandes families feudales del condáu, especialmente cola familia de Chalon, que baxaba d'Esteban III, conde d'Auxonne, nietu de Guillermu IV y Beatriz de Thiern, l'herederu del condáu de Chalon. L'autoridá de los condes quedó restablecida namái pol matrimoniu d'Hugo de Chalon con Adelaida, la hermana y heredera. Sicasí, esto nun torgar qu'un fíu menor, Juan de Chalon-Arlay, controlara los estaos vasallos.
.svg)
Otón IV, fíu d'Hugo y de Adelaida, foi'l postreru de los condes feudales de Borgoña. Casóse cola fía del conde de Chigre, entós sobrina-nieta del rei Lluis IX de Francia, condesa Mahaut de Artois. Esti matrimoniu llevó'l condáu a la influencia francesa. Les fíes d'Otón IV y Matilde, Juana y Blanca, casáronse respeutivamente con Felipe V de Francia y Carlos IV de Francia, fíos del rety Felipe IV. Juana convertir en reina de Francia dempués de ser una de les protagonistes del escándalu de la torre de Nesle. Nesi mesmu asuntu, Blanca foi atopada culpable d'adulteriu y foi encarcelada pal restu de la so vida. Estos acontecimientos son narraos na serie de noveles Los Reis Malditos de Maurice Druon.
Dempués d'apostar colos sos barones, y dempués d'una nueva revuelta contra los franceses llevada a cabu por Juan de Chalon-Arlay, Otón IV dexó'l condáu a la so fía como dote y designó al rei de Francia como alministrador de la dote en 1295. Al casase la so fía y heredera Juana col duque Eudes IV de Borgoña, quedaron xuníos de nuevu'l ducáu y el condáu sol so gobiernu, siguíu pol so nietu'l duque Felipe I. La unión personal romper de nuevu tres la muerte de Felipe ensin herederos en 1361, cuando'l Ducáu de Borgoña foi controláu como un feudu que revirtiera al rei Xuan II de Francia, ente que'l condáu imperial foi heredáu pola tía güela de Felipe, Margarita I, una nieta del conde Otón IV. En 1382 ella mandó los sos estaos al so fíu'l conde Lluis II de Flandes.
Lluis II morrió en 1384 ensin dexar herederos varones, y el condáu de Borgoña formó parte de la inmensa dote de la so fía Margarita, que nel añu 1405 foi heredada pol so fíu, el duque de Borgoña Juan Ensin Mieu. El condáu y el ducáu taben de nuevu xuníos na persona d'un solu gobernante polos sos descendientes de la Casa de Valois-Borgoña hasta la muerte del duque Carlos el Temerariu na batalla de Nancy (1477).
El so primu, el rei Lluis XI de Francia, darréu ocupó'l condáu, cola oposición feroz del archiduque Maximiliano I d'Habsburgu, l'home de la fía de Carlos, María de Borgoña. Anque derrotáu na Batalla de Guinegate (1479), los franceses caltuvieron el condáu, hasta que'l rei qu'asocedió a Luis, Carlos VIII de Francia deseyando quedar llibre de confllictos sobre'l condáu pa poder intervenir en Nápoles de nuevu vencer al emperador Maximiliano y al so fíu Felipe'l Formosu pol Tratáu de Senlis (1493).
Colos Países Baxos, el condáu de Borgoña pasó asina a la Monarquía Hispánica hasta que finalmente s'incorporó a Francia pol tratáu de Nijmegen en 1678.
Notes
editar- ↑ Col sentíu que se-y da n'espresiones como "zona franca" o "puertu francu".
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar- The History Files: Frankish Kingdom of Burgundy
Datos: Q642314
Multimedia: County of Burgundy
