Tratáu de Verdún
El Tratáu de Verdún foi un pactu alcanzáu'l 10 d'agostu de 843 ente Lotario I, Luis el Xermánicu y Carlos el Calvo —fíos de Ludovico Pío y nietos de Carlomagno—, na llocalidá francesa homónima.[1] Esti tratáu tuvo como orixe la ordinatio imperii, que decretaba la manera de proceder si finaba unu de los monarques subsidiarios ensin descendencia. Sicasí, esto dio como resultáu una serie de conflictos nel imperiu que, lloñe d'arreglar les divisiones, acentuar.[2][3] El documentu estableció les rexones que-y correspondíen a cada herederu y previu a la robla d'esti tratáu, alcordar ente ellos un compromisu d'ayuda mutua. Asina, púnxose fin a la guerra civil carolinxa» y al proyeutu de Carlomagno de faer resurdir l'Imperiu romanu, por aciu la firma de los Xuramentos d'Estrasburgu el 14 de febreru de 842.[4] En siendo lleváu a cabu'l repartu, surdieron tres territorio que pasaron a denominase Francia Occidental, Francia Media y Francia Oriental.[5]
Tipu | tratáu |
---|---|
Epónimu | Verdun |
Tema | Francia Media, Francia Occidental y Francia Oriental |
Llocalización | Verdun |
Publicación | agostu 843 |
Robláu por | Llotariu I, Carlos el Calvu y Luis el Germánico (es) |
Serie | |
Tratado de Prüm (es) → | |
Lotario I establecer n'Italia y foi'l depositariu del títulu d'emperador. Luis el Xermánicu afitó la so residencia en Baviera y concediéronse-y los territorios xermánicos y anexos que diben dende los Alpes hasta'l Rin. Carlos el Calvo recibió la parte occidental de lo que restaba del Imperiu carolinxu.[6] Gracies a esta repartida surdieron tres realidad sociu-polítiques desenvueltes como reinos independientes de les que Francia Oriental y Francia Occidental (xerme del futuru Reinu de Francia) subsistieron hasta'l sieglu X, a diferencia del territoriu central que foi absorbíu polos territorios occidental y oriental tres el fallecimientu de los herederos de Lotario I.[7]
Los partes del Tratáu de Verdún
editarTres la muerte de Luis el Piadosu, l'Imperiu carolinxu estremar ente los sos trés fíos: Carlos el Calvo, Lotario I y Luis el Xermánicu, siguiendo lo roblao nel Tratáu de Verdún. D'esta miente, a cada unu de los herederos foi-y dau un reinu: a Lotario I otorgar Italia, Luis el Xermánicu establecer en Baviera y Carlos el Calvo en Aquitania.[4] En dichu alcuerdo Lotario I acutóse'l títulu d'emperador y el repartu del Imperiu de Luis el Piadosu realizar de la siguiente manera ente los sos herederos:[4]
- Luis el Xermánicu: Fuéron-y concedíos los países xermánicos y anexos al norte de los Alpes y al este del ríu Rin xuníos a los condaos de Speyer, Worms y Mainz; amás d'Alemaña y la Recia que correspondía a los territorios de los Cantón de los Grisones grisonos y Engadina.[8]
- Carlos el Calvo: Axudicáronse-y, de norte a sur, les rexones al oeste del ríu Escaldia y los territorios occidentales dende la contorna de Cambray y Sedán hasta'l valle cimeru del Malme, el pandu de Longres, el Saona y el Ródano.[8]
- Lotario I: Ye'l depositariu del títulu imperial. Modifica la so denominación, y a partir d'entós pasa a llamase «emperador cristianu» de los territorios ente'l reinu xermánicu del este y el reinu francés del oeste, amestáu a la península itálica. Los sos reinos conformen los territorios dende'l norte de Frisia, parte de la Borgoña hasta'l ríu Ródano y la Provenza.[9][8]
Consecuencies del Tratáu de Verdún
editarConsecuencies xeográfiques
editarTres la muerte de Luis el Piadosu y el repartu a raigañu del Tratáu de Verdún, el títulu imperial quedó amenorgáu a un calter simbólicu. Dempués del repartu, Carlos II el Calvo recibió'l territoriu de la Francia Occidentalis, precursor de l'actual Francia. En llegando a Verdún, cada hermanu recibió'l so territoriu: Lotario I recibe la Francia Media, a Luis el Xermánicu apurrióse-y la Francia Orientalis y el territoriu restante hasta España fíxose-y entrega a Carlos, fechu reflexáu nos Añales de Flodoard.[10]
L'alcuerdu tuvo resultancies polítiques considerables. Coles mesmes, se evidenció el fracasu de la restauración imperial carolinxa, xestando'l xerme de lo que darréu seríen les naciones de Francia — al oeste— sobre la base del territoriu de Carlos; y nel poniente Alemaña —sobre la base de les rexones de Luis al este—. La demarcación de Lotario (que suel denominase Lotaringia, anque ye más correutu denominar con esi apellativu a la zona septentrional que se-y concedió al so renuevu Lotario II), entendía l'área que la historiografía designa col nome de Flandes —los actuales Países Baxos, Bélxica y Luxemburgu—; el sector allugáu al oeste del Rin — les actuales contornes franceses d'Alsacia y Lorena y paraxes de les actuales árees alemanes denominaes Renania — y los actuales territorios de Borgoña, Provenza y el norte de l'actual Italia.[4]
La so estabilidá foi bien insegura poles sos divisiones y repartida. Primero ente los renuevos de Lotario —Tratáu de Prüm, 855— y dempués ente les monarquíes vecines —Tratáu de Mersen, robláu'l 8 d'agostu de 870, y Tratáu de Ribemont, nel 880— y gracies al Tratáu l'Imperiu quedó de la siguiente forma: l'Imperiu francu foi estremáu en trés partes estremaes formando tres reinos: el reinu central, oriental y occidental.[11] El títulu d'emperador recayó sobre Lotario I, que de la mesma recibió'l reinu central, que la so estensión diba dende'l mar del Norte hasta'l golfu de Gaeta; incluyéndose les ciudaes d'Aquisgrán y Roma.[12] Pela so parte, Luis el Xermánicu facer col reinu oriental. A lo último, Carlos el Calvo recibió'l reinu occidental y, a pesar d'esta división del Imperiu carolinxu, formalmente sí se reconocería la unidá imperial, siendo coronáu como rei nel añu 848 en Orleans.[7][13]
Consecuencies polítiques
editarTres el repartu de Verdún, Carlos el Calvo recibió'l territoriu denomináu Francia Occidental, que'l so marcu cronolóxicu estender dende l'añu 843 hasta l'añu 987, surdiendo arriendes de la fragmentación del Imperiu carolinxu tres el Tratáu de Verdún. Tamién se-y denominó Reinu de los francos occidentales y ye el xerme del Reinu de Francia.[14] Cronológicamente, asitiar ente los años 843 al 987. Esti reinu surdió en produciéndose la división del Imperiu carolinxu a raigañu del Tratáu de Verdún y xeográficamente tomaba'l sur de l'actual Francia, rematando na denominada Marca Hispánica.[15][16] Sicasí, Carlos sostuvo un enfrentamientu col so sobrín Pipino II d'Aquitania, yá que al finar el so padre foi reconocíu como soberanu solu pola nobleza ensin tener en cuenta'l beneplácito del emperador, quien na asamblea de Worms del añu 939, escoyó a Carlos como monarca.[17][18] Pela so parte, Carlos el Calvo entró en guerra con Pipino nel añu 840. Asina, tres delles derrotes, nel añu 845 roblóse'l tratáu de Benoît-sur-Loire, reconociendo los derechos del so sobrín.[19] A partir del añu 840, abondaron batíes viquingues, siendo París escalada ente los años 856 y 862. Por ello, Carlos el Calvo tomó midíes que fueron ineficaces, siendo necesariu llegar a un vasallaxe colos viquingos, dexando -yos el territoriu que se denominaría Normandía.[20] Amás a esto xunieron les incursiones de los maxares a partir del añu 920.[21]
Pela so parte, el primoxénitu de Ludovico Pío sobre'l que recai'l títulu d'emperador, Lotario I, llogró como reino la Francia Media, que taba asitiada en mediu del mar del Norte y el mar Mediterraneu. Entendía lo qu'anguaño son los Países Baxos, Luxemburgu, Bélxica, l'oeste del Rin, Francia, Suiza y el norte d'Italia.[7] De la mesma, el Reinu de los Francos Orientales, llamáu tamién Francia Oriental, sería'l xerme de la futura monarquía n'Alemaña.[7] A Luis el Xermánicu correspondió-y la parte oriental mayoritariamente xermanu parlante, fechu que ye referíu nos Annales fuldenses, que faíen mención a la división del Imperiu y a la parte oriental que se-y dio a Luis el Xermánicu.[22] Esti territoriu taba compuestu de conquistes procedentes del sieglu viii, qu'incluyía los ducaos d'Alemaña, Baviera, Saxonia y Turinxa xunto coles marques danesa y eslava.[23]
El 10 d'agostu del añu 843, fináu Luis el Piadosu y tres una añada, los sos renuevos y herederos roblaron el Tratáu de Verdún por aciu el que Luis el Xermánicu llogró la parte oriental denominada Francia Oriental, que taba formada por incorporaciones rexonales del sieglu viii al Imperiu carolinxu, ente les que s'incluyíen: Alemaña, Baviera, Saxonia, Turinxa y les marques danés y eslavo que la so población yera xermanu y eslavu parlantes mayoritariamente, formando una población que s'estremaba por raza, costumes y llingua.[23]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Del Fuexu, 1997, p. 162.
- ↑ Collins, 2000, p. 397.
- ↑ M. Jeep, 2001, p. 581.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Montanelli & Gervaso 2003, p. 259
- ↑ Rodríguez Fabián, 2015, p. 144.
- ↑ Claramunt et al., 2003, p. 82.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Kinder y Hilgemann, 2003, p. 133.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Claramunt et al., 2003, p. 82
- ↑ Mitre Fernández, 2004, p. 102.
- ↑ Koziol, 2006, p. 357.
- ↑ Engels, 1994, p. 49.
- ↑ Romero, 1949, p. 45.
- ↑ Coupland, 2007, p. 332.
- ↑ Jones, 1999, p. 48.
- ↑ Bradbury, 2007, p. 21.
- ↑ Jones, 1999, p. 77.
- ↑ Bradbury, 2004, p. 77.
- ↑ Ducket, 1998, p. 176.
- ↑ Salven, 1856, p. 389.
- ↑ Sommerville y McDonald, 2010, p. 267-269.
- ↑ Jones, 1999, p. 69.
- ↑ R.Rau, 1992, p. 34.
- ↑ 23,0 23,1 Reynolds, 1984, p. 257.
Bibliografía
editar- Balard, Michel; Genêt, Jean-Phillipe; Rouche, Michel (1994) De los bárbaros al Renacimientu. Akal. ISBN 84-7600-342-0.
- Bradbury, Jim (2004). The Routledge Companion to Medieval Warfare. Routledge. ISBN 9780203644669.
- Bradbury, Jim (2007). The Capetians: Kings of France, 987–1328. Hambledon continuum. ISBN 9780826435149.
- Collins, Roger (2000). La Europa na Alta Edá Media. Akal. ISBN 978-84-460-1267-2.
- Claramunt, Salvador; Portela, Ermelindo; González, Manuel; Mitre, Emilio (1992) Horacio Vázquez Rial: Historia de la Edá Media. Ariel. ISBN 9788434465695.
- Claramunt, Salvador; Portela, Ermelindo; González, Manuel; Mitre, Emilio (2014) Historia de la Edá Media. Ariel. ISBN 9788434417335.
- Coupland, Simon (2007). Carolingian Coinage and the Vikings: Studies on Power and Trade in the 9th Century. Ashgate Publishing. ISBN 9780860789918.
- Collins, Roger (2000). La Europa na Alta Edá Media. Akal. ISBN 978-84-460-1267-2.
- Coronáu Schwindt Gisela; Luján Díaz María; Duckwen Silvina Mondragón; Zapatero Mariana (2015) Medieval.-Sieglos-III-al-XV.pdf Manual d'Historia Medieval: sieglos III al XV. Centru d'Estudios Históricos - Facultá d'Humanidad - Universidad de Mar del Plata. ISBN 978-987-544-632-8.
- Del Fuexu, Javier (1997). Anal del Imperiu carolinxu. Años 800-84. Akal. Clásicos Medievales. ISBN 84-460-0450-X.
- Del Fuexu, Javier; Gazapu, Bienvenido (1997) Ediciones AKAL: Añales del Imperiu carolinxu. ISBN 9788446004509.
- Ducket, Eleanor Shipley (1998). Carolingian Portraits: A Study in the Ninth Century. Michigan Press. ISBN 9780472061570.
- Engels, Odilio (1994). «El Sacru Imperiu Romanu-Xermánicu». Acta historica et arqueologica medievalia 14-15: páxs. 49-55. ISSN 0212-2960. https://books.google.es/books?id=OaFrmypF-7wC&pg=PA49.
- F.X.Noble, Thomas (2010). Charlemagne and Louis the Pius lives by Einhard, Notker, Ermoldus, Thegan and The Astronomer. Pen State University Press. ISBN 978-0271035734.
- Halpen, Louis (1992). Carlomagno y l'Imperiu Carolinxu. Akal. ISBN 8476006780.
- Jones, Colin (1999). The Cambridge Illustrated History of France. Cambridge University Press. ISBN 9780521669924.
- Kinder, Hermann; Hilgemann, Werner (2003) Atles Históricu Mundial I. Ismu. ISBN 84-7090-005-6.
- Koziol, Geoffrey (ochobre de 2006). «Charles the Simple, Robert of Neustria, and the vexilla of Saint-Denis» (n'inglés). Early Medieval Europe (Blackwell Publishing) (14): páxs. 355-390. doi: . ISSN 0963-9462. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0254.2006.00187.x/abstract.
- Le Goff, Jacques (1999). La Civilización del Occidente Medieval. Paidos Ibérica. ISBN 9788449307669.
- Le Noir, Ermold (2011). Poème historique en l'honneur de Louis -y Pieux (826), trad. François Guizot y Michel Tailhac (en francés), Paléo. ISBN 2849096415.
- M. Jeep, John (2001). Medieval Germany. An Encyclopedia (n'inglés). Garland Publishing (Psychology Press). ISBN 9780824076443.
- Mitre Fernández, Emilio (2004). Ediciones AKAL: Introducción a la Edá Media Europea. Madrid: Ismu. ISBN 9788470904790.
- Montanelli, Indiro; Gervaso, Roberto (2003). Historia de la Edá Media, trad. Francisco José Alcántara, Debolsillo. ISBN 9788497597371.
- Reynolds, Susan (1984). Kingdoms and communities in Western Europe, 900-1300 (n'inglés). Oxford: Clarendon Press. ISBN 9780198219552.
- Romero, José Luis (1949). La Edá Media, 1ª, Fondu de Cultura Económica. ISBN 9786071616265.
- Salven, Abbé (1856). Histoire générale de l'église de Toulouse (en francés). Toulouse: Delboy. ISBN 978-1144222893.
- Sommerville, A.; McDonald, R. (2010) The Viking Age: A Reader, 1ª, University of Toronto Press. ISBN 9781442601482.
Bibliografía adicional
editar- De Fulda, Roudolfo (1992). The Annals of Fulda: Ninth-century Histories Volume II (n'inglés). Manchester University Press. ISBN 0719034582.
- De Fulda, Roudolfo; Pertz, Georg Heinrich y Kurze Friedrich (eds.) (1891) Annales Fuldenses. Pars II (en llatín). Hánnover: Imprensis Bibliopolii Hahniami. ISBN 978-83-930932-6-7.
- Ullmann, Walter (2010). The Carolingian Renaissance and the idea of kingship. Routledge. ISBN 0415578477.
Enllaces esternos
editar- Imperiu carolinxu
- Del Tratáu de Verdún a les Segundes Invasiones (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).