Curly Howard

Curly Howard (Curley Howard en delles de les sos presentaciones), nacíu como Jerome Lester "Jerry" Horwitz (22 d'ochobre de 1903, Bensonhurst – 18 de xineru de 1952, San Gabriel ^(es) ) foi un comediante y actor estauxunidense, el más famosu^{[ensin referencies]} de Los Trés Chiflados, grupu qu'integró colos sos hermanos Moe, Shemp y el so amigu Larry.

Curly Howard
Vida
Nacimientu	Bensonhurst, 22 d'ochobre de 1903
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Llingua materna	inglés
Muerte	San Gabriel (es) , 18 de xineru de 1952 (48 años)
Sepultura	Home of Peace Cemetery (en)
Causa de la muerte	hemorraxa cerebral
Familia
Padre	Solomon Horwitz
Fíos/es	2
Hermanos/es	Moe Howard Shemp Howard
Estudios
Llingües falaes	inglés
Oficiu	comediante, actor, actor de teatru, actor de televisión, actor de cine, guionista
Seudónimu	Curly Howard
Creencies
Relixón	xudaísmu
IMDb	nm0397219

Biografía

Xunir a los Chiflados en 1932 cuando'l so hermanu Shemp dexó'l grupu. Una de les condiciones pa entrar na serie yera la d'afaitase'l so gran bigote y tosquilase la so llarga melota que tenía al estilu Buffalo Bill, colo qu'a partir d'entós pasó a ser conocíu mundialmente como Curly (que quier dicir enrulado, rizáu). Dalgunes de les sos llinies más famoses son "¡Niuc! ¡Niuc! ¡Niuc!" y "¡Wuuu! ¡Wuuu! ¡Wuuu!".

Cúntase que nel últimu día de filmación de "3 Dumb Clucks", cayer pola báscula d'un ascensor y sufrió una mancadura severa nel cueru cabelludo.

Curly yera una persona sele ya introvertida y como munchos otros nun pudo encarar la presión de la fama. Amás, el fechu de tosquilase'l pelo y cortar el so frondoso bigote afectar anímicamente, y sintió que yá nun sería curiosu coles muyeres. Empezó a comer y a beber en demasía, y a esbardiar dineru en viviendes, coches, mascotes y muyeres. Casóse cuatro veces. La primer vegada foi -bien nueva- con Julia Rosenthal, con quien namái tuvo casáu seis meses.

El segundu matrimoniu tuvo llugar el 7 de xunu de 1937, con Elaine Ackerman. D'ésta unión nació la so primer fía, Marilyn, pero esti matrimoniu nun perduró, divorcióse'l 11 de xunetu de 1940. El 17 d'ochobre de 1945 casóse con Marion Buxbaum, de quien se divorció dempués de namái tres meses, el 14 de xineru de 1946, socesu que tuvo una gran cobertoria periodística yá que hubo xuiciu pel mediu. Foi dempués de la so separación de Marion que la salú de Curly empezó'l so rápidu deterioru.

El nefastu 6 de mayu de 1946, sufrió un derrame cerebral mientres el rodaxe del curtiu númberu 97 de los Trés Chiflados, "Half-Wits' Holiday". Arriendes de esti socesu tuvo qu'abandonar el grupu, anque s'esperaba que se recuperara y volviera actuar, pero la so salú nun-y dexó volver a l'actuación. Sicasí, fixo una pequeña apaición nel curtiu de 1947 "Hold That Lion", qu'amás foi la única vegada que tuvieron xuntos en pantalla los 3 hermanos Howard (Moe, Curly y Shemp) y Larry Fine. Conoció a Valerie Newman, con quien se casó'l 31 de xunetu de 1947. Valerie foi la so cuarta esposa, ella curiar al traviés de los sos postreros y tarrecibles años, y puede dicise que foi'l so matrimoniu más feliz. Valerie concibió a una fía, Janie.

A lo último, en 1949, la salú de Curly agravóse cuando sufrió un segundu derrame cerebral, depués sufrió una serie d'infartos y foi lleváu d'urxencia al Hospital Cedars Of Lebanon en Hollywood. Curly finó'l 18 de xineru de 1952. Tenía 48 años d'edá. Los sos restos atopar nel Home of Peace Memorial Park, de Los Angeles.

La so infancia y adolescencia

Curly naz como “Jerome Lester Horwitz”, en Brooklyn, Nueva York, como'l quintu y últimu fíu de la familia Horwitz (al que moteyaron Babe), d'ascendencia levita y lituana xudía. Esti llamatu provocó tracamundios porque'l so hermanu mayor Shemp casóse con Gertrude Frank, a quien tamién llamaben asina. Por esi motivu, empezóse-y a conocer como Curly pa evitar el tracamundiu. El so nome completu n'hebréu foi "Yehudah Lev ben Shlomo Natan hai Levi."

De neñu carauterizar por ser cobarde y raramente causó problemes a los sos padres y hermanos. Foi un estudiante académicamente baxu, pero un escelente atleta y xugador de baloncestu na escuela. Nun se graduó del colexu, pero foi bien esforciáu y collaborador colos trabayos que consiguió xunto a los sos hermanos mayores, a los cualos almiraba.

Nesta etapa de la so vida, el mozu Curly foi un acompañante de baille y cantante, y regularmente actuó nel Triangle Ballroom en Brooklyn, dacuando xunto a George Raft.

En 1915, por fuercia disparóse nel todíu de la so pierna izquierda con un rifle mientres lu tenía na so falda y inconscientemente punxérase a xugar col gatíu. Gracies a que foi treslladáu de momentu al hospital, salvóse la so vida. Esti socesu marcó'l restu de la so esistencia, al provoca-y un llixeru acoxo na so pierna, anque se trató de correxir insatisfactoriamente con una ciruxía. La so discapacidá al caminar esplotar de cutiu d'una forma risible cuando actuó con Los Trés Chiflados.

Dende bien nuevu, Curly interesar na comedia, y reparó de cerca a los sos hermanos Shemp y Moe nel actu de vaudeville de Ted Healy, anque nunca participó con ellos nes sos rutines.

Los sos entamos ya ingresu a Los Trés Chiflados

Curly siempres se caracterizó pol so cortexo y debilidá poles muyeres formoses. N'agostu de 1930 casóse cola so primer esposa Julia Rosenthal, con una rellación curtio y difícil, y divorcióse al cabu d'unos cuantos meses.

Pa esos años, el dúu Horwitz camuda'l so apellíu xudíu al americanizado Howard ya incorporen a Larry Fine como parte del show de Healy, colos cualos realizaríen el so primer filme so la direición de Benjamin Stoloff: Soup to Nuts, con guión de Rube Goldberg.

Sicasí, A Shemp nunca-y prestó'l comportamientu abusivu no económico y llaboral de Healy, polo qu'abandonó'l grupu tan llueu se-y ufiertó un rol en 1932 na serie de Joe Palooka producida por Vitaphone, nel rol de "Knobby Walsh".

Con él fora, Moe suxurió al so hermanu menor como un sustitutu perfectu pal tercer chiflado. Healy reparó al nuevu, d'aspeutu impecable y con un gran bigote, y pensó que nun yera una carauterización graciosa como ellos dos. De momentu, Curly retiróse y rapóse el so pelo y bigote, y tornó unos cuantos minutos más tarde onde s'atopaben ellos. Esti socesu fixo camudar d'opinión al manager Healy, y concordaron que'l llamatu de Curly (“Enrulado”) yera'l nome apropiáu.

En 1934, MGM consolidóse como productora. Ted Healy pasó a actuar con bastante ésitu como un comediante solitariu en dellos filmes, mientres-y les iguar como pudo colos sos problemes emocionales y l'alcoholismu, que lo llevaríen a una muerte prematuro y confuso unos cuantos años más tarde.

Larry y Moe entós decidieron actuar pola so propia cuenta, col nome definitivu y col que seríen mundialmente célebres, "The Three Stooges" (Los Trés Chiflados).

Los Trés Chiflados bien llueu se convirtieron na atraición más popular nos cines y teatros de la dómina, con Curly como'l centru d'atención del grupu.

Los meyores años

Pa finales de la década del 30, Curly foi claramente la estrella de Los Trés Chiflados. El so actu acrobáticu, xestos y espresiones yeren un carisma natural pa les audiencies, a pesar de nun tener una formación en particular, porque tou yera bonal.

Munches vegaes los direutores enfatizaron los llibretos n'escenes nes que Curly a cencielles improvisaba y camudaba l'argumentu del llibretu, por falta de memoria. Rutines habituales incluyíen oxetos inanimaos (pasteles, ferramientes, instrumentos, etc.) en situaciones que dexaben salir bonalmente'l so xeniu pa faer rir.

Moe más tarde confirmó que n'efeutu, Curly de cutiu escaecía les sos llinies, y namái improvisaba colo que se-y asocedía pa nun arruinar la escena. Una ocasión interesada foi una vegada qu'escaeció por completu'l so diálogu, llanzar al suelu y empezó a xirar como un trompu hasta que recordó que ye lo que tenía de dicir. Cenciellamente nunca se sabía lo qu'asocedería con Curly frente a les cámares.

Nel escenariu desenvolvió una serie de reaiciones y espresiones que los restantes Chiflados tuvieron de copiar al reparar el so actu.

• "N'yuk, n'yuk, n'yuk" - de cutiu usóse cuando Curly prestar a sigo mesmu.
• "Woo, woo, woo" – usóse cuando taba asustáu, en delles escenes nes que cortexaba una dama y cuando huia d'un peligru.
• "N'yahh!" – reaición de mieu (esta foi la espresión más usada polos demás Chiflados cuando Curly colóse)
• "Ruff, ruff" –una lladrida de perru. Usada pa dase valor ante un enemigu y xustu enantes de rematar la escena.

En delles ocasiones, Moe tuvo convencíu en que la emerxente estrella Lou Costello (un amigu cercanu de Shemp) pudo copiar el material de Curly. Costello conoció de cerca les actuaciones del grupu, presumiblemente averar pa estudiar a Curly nes grabaciones de Columbia Pictures y afaeles al show de Abbott y Costello.

Fora d'escena, Curly caltúvose como una persona introvertida, y raramente socializaba cola xente nun siendo que fora pa beber.

El 7 de xunu de 1937, casóse con Elaine Ackerman, cola que tuvo la so primer fía, Marilyn, al añu siguiente. La pareya divorcióse en 1940. Pa estos años, Curly xubió descomanadamente de pesu y desenvolvió hipertensión.

El fechu de que pensara que s'había vueltu menos curiosu pa les muyeres tornar nuna obsesión y causó-y severos problemes emocionales. Empezó a beber demasiáu pa esconder les sos inseguridaes.

A pesar d'ello, foi bien popular coles muyeres tola so vida, y yeren frecuentes los sos amoríos en cuenta de dineru o bienes. D'esta forma, dilapidó la mayor parte de la so fortuna, tanto como en llicor, propiedaes, autos y especialmente perros, que se convirtieron na so compañía cuando nun actuaba.

Mientres la Segunda Guerra Mundial tuvieron un receso de seis meses fora per cada añu, combináu con diverses apaiciones personales. Curly nunca bebió mientres les sos actuaciones en filmes o nel receso, por cuenta de que Moe nunca-y lo dexó. Sicasí, nuna ocasión y ante l'ausencia del so hermanu mayor, colar a un nightclub onde bebió, comió y tresnochó lo que quixo, daqué que se taba tornando inmanejable, afectando les sos finances personales.

Moe de cutiu ayudar económicamente y collaboró en remanar los sos ingresos y a cumplir coles sos obligaciones fiscales.

Lentu cayente

En 1944, la enerxía de Curly empezar a esmorecer. Filmes como Idle Roomers, The Yoke's on Me y Booby Dupes presentaron al actor con una voz más fonda y tresnochada, y les sos aiciones más lentes que lo avezáu. Dempués de la filmación de Idiots DeLuxe, Curly finalmente foise a chequear al Cottage Hospital en Santa Barbara, California el 23 de xineru de 1945.

Foi diagnosticáu con estrema hipertensión, hemorraxa retinal y obesidá. Pa esta dómina créese qu'empezó a sufrir de pequeños derrames cerebrales qu'empezaron a amenorgar la so capacidá mental. Moe entós suxurió al dueñu de Columbia Pictures, Harry Cohn, que Curly tenía de tomase un descansu, pero foi daqué que'l magnate nun aceptó, con consecuencies graves pa la salú del cómicu.

El filme "If a Body Meets a Body" d'Edward Bernds yá amosó a un Curly enfermu y notablemente lentu, incapaz de realizar un trabayu decente. Inclusive'l mesmu Moe tuvo d'emponelo en cámara sobre lo que tenía de faer. Otru direutor, Jules White, a cencielles dexó'l pesu del guión a los sos compañeros Moe y Larry, con curtios cada vegada más mediocres nos que se notaba'l sufrimientu físicu de Curly.

Moe creyó que Curly precisaba casase p'ameyorar la so salú. Dempués d'un cortexu de namái dos selmanes, Curly casar por tercer vegada. Esta vegada con Marion Buxbaum el 17 d'ochobre de 1945, unión que duró aproximao namái tres meses.

El socesu tuvo una amplia cobertoria de los medios locales pol sonáu xuiciu que lo siguió. Esti fechu fizo que la salú de Curly empezara un rápidu y devastador cayente.

Enfermedá

A entamos de 1946, el so voz escuchábase dos vegaes más aspra que lo avezáu, y tuvo una bultable dificultá pa memorizar los sos diálogos, entá los más senciellos. Había perdíu pesu d'una forma considerable, y notábense arrugues na so cara davezu xuvenil. Salvo unes poques esceiciones, los sos postreros 12 curtios (d'un total de 97) fueron bien irregulares, ensin enerxía y constituyeron el ocaso de la so brillosa carrera, empecipiada en 1932.

Finalmente, asocedió'l colapsu. El 6 de mayu de 1946, mientres filmaban el curtiu númberu 97 Half-Wits Holiday, Curly sufrió un derrame cerebral masivu nel set.

L'actor terminara la mayoría del filme, sacante por una escena d'engarradiella con pasteles qu'asocedía a la fin. Moe cuntó na so autobiografía que'l direutor Jules White llamó a Curly pero ésti nun respondía, entós Moe buscó a los so hermanu y atopar sentáu cola so cabeza cayida sobre'l so costazu: taba llorando profusamente pero yera incapaz de falar. Moe cuenta que supo instantáneamente que'l so hermanu sufriera un ataque severu. De momentu foi lleváu al hospital en Woodland Hills, California.

La producción de la película concluyó improvisando'l guión con Curly ausente, y despintando la verdadera gravedá de la enfermedá al restu del repartu, hasta que se remató'l rodaxe.

N'ausencia de Curly, Shemp volvió al tríu nesi periodu, aparentemente en forma temporal hasta la completa recuperación de Curly, daqué que lamentablemente nunca asocedió. Mientres los últimos dos años de la carrera d'ésti, Shemp foi riquíu dacuando pa les actuaciones en vivu, hasta que'l so cambéu foi permanente.

Últimes apaiciones en Los Trés Chiflados (1953)

Mientres la so convalecencia, Curly fixo una curtia apaición (faciendo la so rutina de lladrida de perru) nel tercer filme en qu'apaeció Shemp, Hold That Lion! de Jules White. Esta foi la única película na qu'apaecieron los trés hermanos Howard xunto a Larry Fine. White almitió más tarde qu'esti fechu foi daqué bonal, mientres una visita imprevista de Curly al estudiu. Ellí figuró cola so melota, na so última apaición frente a una cámara.

Un segundu caméu previstu foi en "Malice in The Palace" – imprimióse un afiche pa esti filme con un demacrado y enflaquecido Curly con bigote y vistíu de chef, pero nun apaeció nel curtiumetraxe (Larry realizó'l personaxe del chef).

Curiosamente, dicha escena foi escrita cola collaboración del propiu Curly, y foi grabada poco primero de editase'l curtiu. Sicasí, l'enfadosu chef qu'interpretaría foi suprimíu por razones desconocíes, bien probablemente, pol mala traza físicu del comediante.

El caméu de Curly qu'apaeció en "Hold That Lion!" foi recicláu en 1953 en "Booty and the Beast", un añu dempués de la so muerte. Foi la última escena reutilizada d'él pa un curtiu del tríu.

Retiru y matrimoniu feliz

Entá non recuperáu totalmente del so derrame, Curly conoció a Valerie Newman, con quien se casó'l 31 de xunetu de 1947. Un amigu d'él recordó: “Valerie foi la única cosa decente que-y asocedió a Curly y la única que realmente curió d'él”. A pesar de que la so salú empezó a empiorar mientres el matrimoniu, dio-y el so segunda y última fía, Janie, en 1948.

Esi mesmu añu, Curly sufrió un segundu derrame masivu, que dexar parcialmente paralizáu y lo confinó pa tola vida a una siella de ruedes. En 1950 someter a una severa dieta qu'incluyía arroz y mazanes p'amenorgar de pesu, por cuenta de que creyóse que con ello menguaría los riesgu de más ataques, anque nun ameyoró la so condición médica.

Valerie unviar al Motion Picture Country House and Hospital el 29 d'agostu de 1950. Dempués de dellos meses de tratamientu y pruebes médiques, Curly foi dau d'alta, anque tornaría dacuando hasta la so muerte.

En febreru de 1951 foi internáu nuna clínica de reposu, la Colonial House, en Los Angeles, onde en marzu sufrió otru derrame. N'abril tomó como residencia'l North Hollywood Hospital and Sanitarium.

Meses finales y muerte

N'avientu de 1951, el supervisor del North Hollywood Hospital and Sanitarium avisó a la familia Howard que Curly empezara a dar problemes al personal médico por causa del so deterioru cerebral. Suxurió que fuera internáu nun hospital pa enfermos mentales pa un cuidu más especializáu, pero Moe refugóse.

El 7 de xineru de 1952, Moe foi contactáu por personal del hospital nel set de Columbia mientres filmaba He Cooked His Goose, indicándo-y que Curly tenía de ser treslladáu de nuevu, y foi reasitiáu nel Baldy View Sanitarium en San Gabriel, California. Once díes más tarde, el 18 de xineru, morrió d'una hemorraxa masiva cerebral, a la prematura edá de 48 años. Realizóse un funeral xudíu y foi soterráu en Los Angeles.

Filmografía

Llargumetraxes

• The Prizefighter and the Lady (1933) (escenes borraes)
• Turn Back the Clock (1933)
• Broadway to Hollywood (filme)|Broadway to Hollywood (1933)
• Meet the Baron (1933)
• Dancing Lady (1933)
• Myrt and Marge (1933)
• Fugitive Lovers (1934)
• Hollywood Party (1934 filme)|Hollywood Party (1934)
• Operator 13 (1934)
• The Captain Hates the Sea (1934)
• Start Cheering (1938)
• Time Out for Rhythm (1941)
• My Sister Eileen (1942, caméu)
• Good Luck, Mr. Yates (1943) (escenes borraes)
• Rockin' in the Rockies (1945)
• Swing Parade of 1946 (1946)
• Stop, Look and Laugh|Stop! Look! and Laugh! (1960) (compilación d'escenes de curtios)
• Hollywood my Home Town (1965) (compilación de películes caseres de Hollywood)
• The Three Stooges Follies (1974) (compilación de curtios)

Curtios con Ted Healy

• Nertsery Rhymes (1933)
• Beer and Pretzels (1933)
• Hello Pop! (1933)
• Plane Nuts (1933)
• Screen Snapshots Series 13 # 5 (1934)
• Hollywood on Parade # B-9 (1934)
• The Big Idea (1934)

Curtios misceláneos

• Movietone News (1934)
• Roast Beef and Movies (1934)
• Jailbirds of Paradise (1934)

Curtios Trés Chiflados y misceláneos

• Woman Haters (1934)
• Punch Drunks (1934)
• Men in Black (1934 filme)|Men in Black (1934)
• Screen Snapshots Series 14, Non. 2 (1934)
• Three Little Pigskins (1934)
• Horses' Collars (1935)
• Restless Knights (1935)
• Screen Snapshots Series 14, Non. 6 (1935)
• Pop Goes the Easel (1935)
• Uncivil Warriors (1935)
• Pardon My Scotch (1935)
• Hoi Polloi (1935 filme)|Hoi Polloi (1935)
• Three Little Beers (1935)
• Ants in the Pantry (1936)
• Movie Maniacs (1936)
• Screen Snapshots Series 15, Non. 7 (1936)
• Half Shot Shooters (1936)
• Disorder in the Court (1936)
• A Pain in the Pullman (1936)
• False Alarms (1936 filme)|False Alarms (1936)
• Whoops, I'm an Indian! (1936)
• Slippery Silks (1936)
• Grips, Grunts and Groans (1937)
• Dizzy Doctors (1937)
• 3 Dumb Clucks (1937)
• Back to the Woods (1937 filme)|Back to the Woods (1937)
• Goofs and Saddles (1937)
• Cash and Carry (1937 filme)|Cash and Carry (1937)
• Playing the Ponies (1937)
• The Sitter Downers (1937)
• Termites of 1938 (1938)
• Wee Wee Monsieur (1938)
• Tassels in the Air (1938)
• Healthy, Wealthy and Dumb (1938)
• Violent Is the Word for Curly (1938)
• Three Missing Links (1938)
• Mutts to You (1938)
• Flat Foot Stooges (1938)
• Three Little Sew and Sews (1939)
• We Want Our Mummy (1939)
• A Ducking They Did Go (1939)
• Screen Snapshots Series 18, Non. 9: Stars on Horseback (1939)
• Yes, We Have Non Bonanza (1939)
• Saved by the Belle (1939)
• Calling All Curs (1939)
• Oily to Bed, Oily to Rise (1939)
• Three Sappy People (1939)
• You Nazty Spy! (1940)
• Screen Snapshots Series 19, Non. 5: Art and Artists (1940)
• Rockin' thru the Rockies (1940)
• Screen Snapshots Series 19, Non. 6 (1940)
• A Plumbing We Will Go (1940)
• Nutty But Nice|Nutty but Nice (1940)
• How High Is Up? (1940)
• From Nurse to Worse (1940)
• Non Census, Non Feeling (1940)
• Cookoo Cavaliers (1940)
• Screen Snapshots Series 20, Non. 3 (1940)
• Boobs in Arms (1940)
• So Long Mr. Chumps (1941)
• Dutiful But Dumb|Dutiful but Dumb (1941)
• All the World's a Stooge (1941)
• I'll Never Heil Again (1941)
• An Ache in Every Stake (1941)
• In the Sweet Pie and Pie (1941)
• Screen Snapshots Series 21, Non. 3: Army Flying Cadet graduation (1941)
• Some More of Samoa (1941)
• Llocu Boy Makes Good (1942)
• What's the Matador? (1942)
• Cactus Makes Perfect (1942)
• Matri-Phony (1942)
• Three Smart Saps (1942)
• Even As IOU (1942)
• Sock-a-Bye Baby (1942)
• They Stooge to Conga (1943)
• Dizzy Detectives (1943)
• Screen Snapshots Series 22, Non. 8 (1943)
• Spook Louder (1943)
• Back from the Front (1943)
• Three Little Twirps (1943)
• Higher Than a Kite (1943)
• I Can Hardly Wait (1943)
• Dizzy Pilots (1943)
• Phony Express (1943)
• A Gem of a Jam (1943)
• Crash Goes the Hash (1944)
• Busy Buddies (filme)|Busy Buddies (1944)
• The Yoke's on Me (1944)
• Idle Roomers (1944 filme)|Idle Roomers (1944)
• Gents Without Cents (1944)
• Non Dough Boys (1944)
• Screen Snapshots (1945)
• Three Pests in a Mess (1945)
• Booby Dupes (1945)
• Idiots Deluxe (1945)
• If a Body Meets a Body (1945)
• Micro-Phonies (1945)
• Beer Barrel Polecats (1946)
• A Bird in the Head (1946)
• Uncivil War Birds (1946)
• The Three Troubledoers (1946)
• Monkey Businessmen (1946)
• Three Loan Wolves (1946)
• G.I. Wanna Home (1946)
• Rhythm and Weep (1946)
• Three Little Pirates (1946)
• Half-Wits Holiday (1947)
• Hold That Lion! (1947, caméu)
• Malice in the Palace (1949, caméu filmado, pero ensin usar)
• Booty and the Beast (1953, metraxe recicláu de Hold That Lion!)

Llibros encamentaos

• Curly: An Illustrated Biography of the Superstooge, por Joan Howard Maurer (Citadel Press, 1988).
• The Complete Three Stooges: The Official Filmography and Three Stooges Companión, por Jon Solomon [1], (Comedy III Productions, Inc., 2002).
• One Fine Stooge: A Frizzy Life in Pictures, por Steve Cox y Jim Terry [2], (Cumberland House Publishing, 2006).

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Curly Howard .
• Curly Howard at The Three Stooges Official Website (n'inglés)
• Biografía de Curly en Stoogeworld.com (n'inglés)
• Curly Howard na Internet Movie Database (n'inglés)
• «Curly Howard». en Find a Grave. (n'inglés)
• Ficha na NNDB (n'inglés)

• Datos: Q924567
• Multimedia: Curly Howard