Eratóstenes
Eratóstenes (276 de edC, Cirene – 194 de edC, Alexandría) foi un destacáu matemáticu, astrónomu y xeógrafu griegu, de posible orixe caldéu.
Eratóstenes | |||
---|---|---|---|
255 edC - 200 edC ← Apolonio de Rodas (es) - Aristófanes de Bizancio (es) → | |||
Vida | |||
Nacimientu | Cirene[1], 276 de edC[2] | ||
Muerte | Alexandría[3], 194 de edC[1] (81/82 años) | ||
Estudios | |||
Llingües falaes | griegu antiguu[4] | ||
Alumnu de |
Aristón de Quíos (es) Zenón de Citio Arcesilao (es) Calímaco Lisanias de Cirene (es) | ||
Profesor de | Ptolomeo IV (es) | ||
Oficiu | matemáticu, astrónomu, poeta, bibliotecariu, historiador, escritor, musicólogu, teóricu de la música, xeógrafu, elegíaco (es) , filósofu | ||
Emplegadores | Biblioteca d'Alexandría | ||
Trabayos destacaos |
criba de Eratóstenes (es) Catasterismi (en) | ||
Biografía
editarNacíu en Cirene (Siena), yera fíu d'Aglaos, según Suidas, o d'Ambrosio según otros escritores.[¿quién?] Estudió n'Alexandría y, durante dalgún tiempu, n'Atenes .Foi discípulu d'Aristón de Chíos, de Lisanias de Cirene y del poeta Calímaco y bon collaciu d'Arquímedes. En 236 e.C. Ptolomeo Evergetes nomólu pa que se ficiere al cargu de la Biblioteca d'Alexandría, cargu que caltuvo hasta la fin de los sos díes, fechu ocurríu demientres el gobiernu de Ptolomeo Epífanes. Suidas afirma que, alloriáu depués de perder la vista, dexóse morrer de fame a los ochenta años; Luciano caltién que llegó a la edad de ochenta y dos, y Censorino sofita que morrió cuando tenía ochenta y ún.
Eratóstenes poseía gran bayura de conocimientos y aptitudes pal estudiu. Astrónomu, poeta, xeógrafu y filósofu, foi apellidáu como Pentathlos, nome que-y daben al atleta ganador nes cinco lluches nos Xuegos Olímpicos. Suidas afirma que tamién yera conocíu como el segundu Platón, y dellos autores dicen que daben-y l'apodu o nomatu de beta (por β, la segunda lletra del alfabetu griegu), porque ocupó'l segundu llugar en toles estayes de la ciencia que cultivó.
Esfera armillar
editarA Eratóstenes atribuyen-y la invención, haza'l 255 e.C., de la esfera armillar qu'entá emplegaben nel sieglu XVII. Anque debió d'usar esi istrumentu pa delles observaciones astronómiques, namái queda constancia de la que lu conduxo a la determinación de la oblicuidad de la eclíptica. Determinó que l'intervalu ente los trópicos (el doble de la oblicuidá de la eclíptica) equivalía a los 11/83 de la circunferencia terrestre completa, resultando pa tala oblicuidá 23º 51' 19", cifra que col tiempu adautaría l'astrónomu Claudio Ptolomeo.
Según dalgunos historiadores[¿quién?], Eratóstenes obtuvo un valor de 24º, debiéndose'l refinamientu del resultáu hasta 11/83 al propiu Ptolomeo. Arriendes, según Plutarcu, de les sos observaciones astronómiques demientres los eclipses deduxo que la distancia al Sol yera de 804.000.000 estadios, la distancia a la Lluna 780.000 estadios y, según Macrobiu, que'l diámetru del Sol yera 27 veces mayor que'l de la Tierra. Realmente'l diámetro del Sol ye 109 veces el de la Tierra y la distancia a la Lluna ye cuasique tres vegaes la calculada por Eratóstenes, pero'l cálculu de la distancia al Sol, almitiendo que l'estadiu emplegáu fora de 185 metros, foi de 148.752.060 km, mui asemeyau a la unidá astronómica actual. A pesar de que-y atribuyen frecuentemente la obra Katasterismoi que caltién la nomenclatura de 44 constelaciones y 675 estrelles, los críticos nieguen que fora escrita por él, polo que usualmente desínase como Pseudo-Eratóstenes al so erastotenes.
Medición de les dimensiones de la Tierra
editarEl trabayu cabezaleru d'Eratóstenes, ye ensin dubia, el determín del tamañu de la Tierra. Eratóstenes lleó un día nún papiru de la Biblioteca un fechu curiosu:
El día del solsticiu de branu, una estaca afitada en Siena nun tenía solombra, y la lluz allumaba lo fondero los pozos d'augua.
Esto, fizo camentar a Eratóstenes qu'esti fechu nun yera desplicable nuna tierra plana, sinón curva. Midió l'angulu proyeutáu pola estaca n'Alexandría'l día del solsticiu de branu, xusto a la mesma hora que desapaecía en Siena. Fízolo con un preséu nomáu escafu. Y calculó esti ángulu en 7º 12'. Esti ángulu tenía de ser el mesmu que'l formáu poles 2 estaques nel centru la Tierra.
Eratóstenes, suponiendo que Siena y Alexandría taben nel mesmu meridianu o llonxitú (en realidá disten 3º) y que'l Sol taba tan allonxáu de la Tierra que los sos rayos podíen suponese paralelos, namái-y faltaba saber la distancia ente les dos ciudaes. Dellos autores[¿quién?] sofiten la teoría de qu'Eratóstenes contrató a un home pa que-y contara la distancia a pasos uniformes, y otros que valióse de les caravanes que facíen estos viaxes, midiendo'l perímetru de la rueda d'un carru, cuntando'l númberu de vueltes que daba nel viaxe y multiplicando les dos cifres. El resultáu foi de 5000 estadios. Como l'ángulu de 7º 12' ye equivalente a 1/50 de la circunferencia (360°), deduxo que'l tamañu total yera de 250.000 estadios. (L'estadiu ye una midía qu'equival a 0.158km. Entós.. 250.000* 0.158 km = 39.500 km). Y el radiu la Tierra 6.271 km. El valor real ye de 6.365 km.
150 años dempués, Posidonio refizo'l cálculu d'Eratóstenes obteniendo una circunferencia muncho menor. Esti valor adoutólu Ptolomeo y foi nel que se sofitó Cristóbal Colón pa xustificar que'l so viaxe a les Indies Occidentales yera viable pel occidente.
Eratóstenes non sólo fizo esti cálculu, sinón que tamién calculó la distancia Tierra-Sol en 804 millones d'estadios (139.996.500.000 km) y la distancia Tierra-Lluna en 708.000 estadios (123.280.500 km).
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Viktor Viktorovich Bobynin. «Q21237991» (en rusu). Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XLа, 1904.
- ↑ Afirmao en: A Short History of Astronomy. Autor: Arthur Berry. Editorial: John Murray. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. Data d'espublización: 1898.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 195466595. Afirmao en: CONOR.SI.