Enclave

En xeografía política, un enclave ye una parte de territoriu d'una xurisdicción territorial que ta dafechu arrodiáu pel territoriu d'otra xurisdicción. Cuando lo ve dende'l puntu de vista de la primera suelse usar el términu exclave, acutando la pallabra enclave para'l puntu de vista de la segunda xurisdicción.

(Fig. 1) Exemplu d'enclave y exclave.
C ye enclave de A y exclave de B.

(Fig. 2) C ye un exclave de B, pero non un enclave d'A yá que tamién llenda con D.

Definición

Por estensión un enclave ye un territoriu alministrativu que ta arrodiáu o enclaváu dientro d'otru, que bien pue ser distritu, conceyu, provincia, comunidá autónoma, país, estáu, etc. El casu más conocíu en tiempos recién ye'l de Berlín Occidental, que pertenecía a Alemaña Occidental, tando dientro de l'Alemaña Democrática (del Este), lo cual duró hasta 1990 cola reunificación alemana.

Otros exemplos: el conceyu de Llívia pertenez a España y ta enclaváu en Francia; el conceyu de Petilla d'Aragón pertenez a la Comunidá Foral de Navarra (España) y atópase arrodiáu pola comunidá autónoma d'Aragón (España); el conceyu de Campione d'Italia pertenez a Italia pero ta arrodiáu de Suiza.

Tamién por estensión un enclave ye un territoriu carauterizáu por un grupu étnicu, políticu o relixosu que ta arrodiáu o enclaváu dientro d'otros grupos más estensos y de carauterístiques distintes a los primeres (por exemplu: el barriu chinu de Los Angeles).

Países enclavaos

Lesothu (en colloráu) ta dafechu arrodiáu per Sudáfrica.

Ciertos países soberanos son llamaos enclavaos cuando tán dafechu arrodiaos por otru (tamién son consideraos como países ensin salida al mar). Esisten trés países d'esti xéneru:

• San Marín, enclaváu n'Italia.
• Ciudá del Vaticanu, arrodiada pela ciudá de Roma, Italia.
• Lesothu, dientro de Sudáfrica; anque nel pasáu llindó tamién cola República de Transkei (1976-1994); sicasí, esta república nun foi reconocida por nengún Estáu.

Nel pasáu esistíen munchos países d'esti tipu n'Europa, por exemplu el principáu de Salm.

Economíes, polítiques y dependencia

Los países enclavaos comúnmente dependen en gran midida de les posiciones del país que los ta *enclavando, nel casu de Ciudá del Vaticanu, la forma en que se remana la sociedá y les sos monedes dependen en gran midida d'Italia. Na so mayor parte los enclaves fueron esaniciaos a cencielles pola dificultá de caltenelos.

Países costeros

Gambia (en colloráu) ta cuasi dafechu arrodiada por Senegal, sacante una franxa mariniega.

Ciertos países tán dafechu arrodiaos por otru, sacante una pequeña seición costera que-yos dexa tener accesu a agües internacionales. Esti accesu paezse más a un corredor:

• El más típicu de los países d'esta clase ye Gambia, a la cual solo una franxa mariniega de 50 km tórga-y tar dafechu enclavada en Senegal.
• El sultanatu de Brunéi, dientro de Malasia.
• El principáu de Mónacu, al sur de Francia.

Anque Canadá o Portugal, por exemplu, tean bordiaos solu per otru país, xeneralmente considérase que tienen abondo accesu a les agües internacionales como para nun tar nesta categoría.

Enclaves internacionales

El territoriu rusu de Kaliningráu ye un fragmentu estremeru con Polonia y Lituania.

Ente los enclaves internacionales más conocíos pueden citase los siguientes:

• La villa española de Llivia, al sur de Francia cerca de los Pirineos.
• Les ciudaes españoles de Ceuta y Melilla na mariña norte d'África.
• Xibraltar, Territoriu Británicu d'Ultramar na mariña meridional d'España.
• La Franxa de Gaza perteneciente a Palestina, al suroeste d'Israel.
• El país constituyente d'Irlanda del Norte perteneciente al Reinu Xuníu, al nordeste de la islla d'Irlanda.
• Oecussi-Ambeno, un fragmentu de Timor Oriental, dientro de la parte indonesia de la islla de Timor.
• La comuña italiana de Campione d'Italia, al sur de Suiza.
• Cabinda, un territoriu que pertenez a Angola arrodiáu pola República Democrática d'El Congu y la República del Congo.
• El territoriu rusu de Kaliningráu, ente Polonia y Lituania, que, antes de la Segunda Guerra Mundial yera la ciudá alemana de Königsberg, la capital de Prusia oriental, un exclave alemán.
• El territoriu de Naxçıvan, tomáu por Azerbaixán y arrodiáu per Armenia, Turquía ya Irán.
• El Distritu de Sokh y de Shakhimardan, dambos pertenecientes a la Provincia de Ferganá d'Uzbequistán pero asitiáu en Kirguistán.
• La ciudá austriaca de Jungholz n'Alemaña.
• El pueblu de Büsingen am Hochrhein, perteneciente a Alemaña y enclaváu al norte de Suiza.
• El territoriu omaní de Madha, dientro d'Emiratos Árabes Xuníos.
• La Tumba de Solimán Schah, territoriu soberanu de Turquía enclaváu en Siria.
• L'enclave turcu-xipriota de Kokkina, en Xipre.
• La ciudá de Baarle-Hertog, enclavada y compartida na frontera ente Bélxica y Países Baxos.
• La base soberana del Reinu Xuníu d'Acrotiri y Dhekelia na mariña sur de Xipre.

Enclaves funcionales

En dellos casos, magar esiste una unión física que torga puramente dicir que se trata d'enclave o fragmentu, dicha unión ye imposible en razón de particularidaes xeográfiques, polo que, dende'l puntu de vista funcional, estos son enclaves ello ye que al nun poder ser algamaos de manera terrestre ensin entrar n'otru país.

Un exemplu d'esti tipu ye'l sector continental suramericanu de la Rexón de Magallanes y de l'Antártica Chilena, que magar ta xunida por una angosta franxa (de menos de 10 km d'anchu) col restu del territoriu chilenu, nun puede conectase per vía terrestre pellí al ser dichu sector parte del enorme campu de xelu Patagónico Sur —dende la llende internacional hasta'l mar—, polo que la comunicación ye por mediu de carreteres d'otru país, nesti casu circulando pola Patagonia arxentina.

Ver tamién

• Exclave