Timor Oriental

estáu d'Asia

Timor Oriental[10], oficialmente República Democrática de Timor Oriental (en portugués: República Democrática de Timor-Leste; en tetum: Republika Demokrátika Timor Lorosa'e) ye un país del sureste d'Asia que ocupa la mitá oriental de la islla de Timor y delles islles de la redolada, como Atauro y Jaco. Tamién inlúise nel territoriu nacional de Timor-Leste l'area d'Oecusse (Oecussi-Ambeno), un pequeñu enclave en Timor Occidental (Indonesia).

Timor Oriental
país
Bandera de Timor Oriental escudu de Timor Oriental
Himnu nacional Pátria (es) Traducir
Alministración
Nome oficial Timor-Leste (pt)
Timor-Leste (tet)
République démocratique du Timor oriental (fr)
Capital Dili (dende 10 ochobre 1769)
Forma de gobiernu Sistema semipresidencialista
República
estáu unitariu
Presidente de Timor Oriental (es) Traducir José Ramos-Horta (dende 20 mayu 2022)
Primer ministru de Timor Oriental Xanana Gusmão (dende 2023)
Llingües oficiales portugués
Idioma tetun
División
Rellaciones diplomátiques
Miembru de
Xeografía
Coordenaes 8°58′00″S 125°45′00″E / 8.96667°S 125.75°E / -8.96667; 125.75
Superficie 14918.72 km²
Llenda con Indonesia, Asociación de Naciones del Sureste Asiáticu y Australia
Puntu más altu Tatamailau (es) Traducir
Puntu más baxu Mar de Timor
Demografía
Población 1 296 311 hab. (2017)
Densidá 86,89 hab/km²
Xentiliciu timorés (masculín singular)
timoresa (femenín singular)
Esperanza de vida 68,881 años
IDH 0,607 (2021)
Tasa de fertilidá 5,1 (2014)
Economía
Moneda dólar de los Estaos Xuníos y centavo de dólar de Timor Oriental (es) Traducir
PIB nominal 3 621 222 400 $ (2021)
Bancu central Bancu Central de Timor Oriental
Más información
Dominiu d'Internet .tl
Códigu telefónicu +670
Códigu ISO 626 / TLS y TMP / TL y TP
Estaya horaria UTC+09:00 y Asia/Dili (es) Traducir
timor-leste.gov.tl y timor-leste.gov.tl…
Cambiar los datos en Wikidata

Historia editar

El so territoriu foi coloniázu por Portugal nel sieglu XVI, polo que foi conocíu como Timor portugués pente siglos. En 1975, el país foi invadíu por Indonesia, que lu caltuviere embaxo la so alministración hasta 1999. Acordies con un procesu de autodeterminación encamentáu pola ONX esi añu, Indonesia foi amenorgando el so control sobro'l país, qu'algamó definitivamente la independencia el 20 de mayu de 2002. Xunto a Filipines, Timor Oriental ye el únicu país asiáticu con mayoría católica.


Política editar

Xeografía editar

Economía editar

Cultura editar

Referencies editar

  1. 1,0 1,1 1,2 URL de la referencia: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2107.html.
  2. URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
  3. URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
  4. URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  5. URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
  6. URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/timor-leste. Data de consulta: 26 mayu 2020.
  7. URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
  8. URL de la referencia: https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=299. Data de consulta: 28 ochobre 2022. Tipo de referencia: official member page. Supports qualifier: data de principiu.
  9. URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 10. Supports qualifier: data de principiu.
  10. (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.

Enllaces esternos editar


Países d'Asia
Afganistán | Arabia Saudita | Armenia | Azerbaixán | Baḥréin | Bangladex | Brunéi | Bután | Camboya | China | Corea del Norte | Corea del Sur | Emiratos Árabes Xuníos | Filipines | India | Indonesia | Iraq | Irán | Israel | Kazakstán | Kirguistán | Kuwait | Laos | El Líbanu | Malasia | Maldives | Mongolia | Myanmar | Nepal | Omán | Paquistán | Qatar | Rusia | Singapur | Siria | Sri Lanka | Tailandia | Taxiquistán | Timor Oriental | Turkmenistán | Uzbequistán | Vietnam | Xapón | Xeorxa | Xordania | Yeme