Esfera armillar
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
N'astronomía una esfera armillar, nomada tamién astrolabiu esféricu ye un modelu de la esfera celeste utilizáu p'amosar el movimientu aparente de les estrelles alrodiu la Tierra o'l Sol. La esfera armillar foi inventada presumiblemente por Eratóstenes alrodiu del 255 e.C.. El nome remanez del llatín "armilla" (círculu, brazalete), dau que l'instrumentu ta construyíu sobro una cadarma de círculos graduaos amosando l'ecuador, la eclíptica y los meridianos y paralelos astronómicos. Nes más de les esferes armillares pue adicase la Tierra (o tamién, y en modelos posteriores el Sol) nel centru de la esfera.
| Esfera armillar | |
|---|---|
 | |
| Historia y usu | |
| Usu |
midida Seguimiento de objetos (es)  |
 | |
Historia
editarLes esferes armillares foron usaes como instrumentos d'enseñanza yá nel sieglu III e.C.. Modelos más sofisticaos foron fechos na dómina del astrónomu Ptolomeo muncho más precisos y capaces de ser utilizaos inclusive pa predecir adicamientos. Les esferes armillares convirtiéronse n'instrumentos populares nel final de la Edá Media y l'astrónomu danés Tycho Brahe (1546-1601) construyó numberosos inxenios d'esta triba. Nel Renacimientu munchos científicos y personaxes públicos posaben pa los sos retratros col fondu d'una esfera armillar como símbolu de sabiduría y conocimientu. Al ser les esferes armillares dalgunos de los primeros equipos mecánicos complexos, el so desendolque fizo dable dellos avances téunicos de la ciencia mecánica. Na bandera y l'escudu de Portugal apaez representada una esfera armillar utilizada como símbolu nacional dende'l reináu de Manuel I de Portugal.
Esfera Armillar na China
editar
En China los astrónomos desendolcaron l'equivalente chinu de la esfera armillar, los nomaos globos celestes p'aidalos a planificar los sos adicamientos de les estrelles. El globu celeste más antiguu data del añu 52 e.C.. na dómina de la dinastía Han Occidental y construyéronlu los astrónomos Geng Shou-chang (耿壽昌) y Luo-xia Hong (落下閎). Dalgunos d'estos instrumentos podíen asemeyar el movimientu de los astros, siendo impulsaos cola aida de corrientes d'augua.
Munchu tiempu dempués, Li Chun-feng (李淳風) de la dinastía Tang creó nel añu 633 un modelu más avanzáu con tres capes esfériques que-y dexaben calibrar dellos aspeutos de les observaciones astronómiques. Nel añu 723, demientres la dinastía Tang el monxu budista Yi-xing (一行) y l'oficial de gobiernu Liang Ling-zan (梁令瓚) combinaron el globu celestial de Zhang Heng movíu per duana d'augua con un dispositivu capaz de permitir la surtida del llíquidu. El resultáu foi dablemente'l primer reló mecánicu movíu dafechu per duana de l'augua na hestoria.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Esfera armillar.- (castellán)Esfera armillar n'astronomia.com
Datos: Q328720- Multimedia: Armillary spheres
