Wikipedia

Espedición de Lewis y Clark

La espedición de Lewis y Clark foi la primera llevada a cabu por norteamericanos que crució l'oeste del actual Estaos Xuníos. Los espedicionarios partieron de cerca de Saint Louis (Missouri), punxeron aldu oeste y travesaron gran parte d'América del Norte hasta algamar la mariña del océanu Pacíficu.

Lewis (esquierda) y Clark (derecha).

La espedición foi encargada pol presidente Thomas Jefferson darréu dempués de la compra de Luisiana en 1803. Taba compuesta por un selectu grupu d'oficiales voluntarios del exércitu d'Estaos Xuníos sol mandu del capitán Meriwether Lewis y del so amigu, el subteniente William Clark. El so peligrosu viaxe duró dende mayu de 1804 hasta setiembre de 1806. L'oxetivu principal yera esplorar y cartografiar el territoriu recién adquiríu, abrir una ruta segura al traviés de la metá occidental del continente y establecer presencia d'Estaos Xuníos na estensa zona primero que Gran Bretaña o otros poderes europeos trataren de reclamala.

Los oxetivos secundarios de la espedición yeren científicos y económicos: estudiar la fauna y la flora del territoriu, la so xeografía y l'establecimientu de tratos comerciales colos indíxenes locales. La espedición tornó a Saint Louis cargada de mapes, dibuxos y diarios que fueron presentaos al presidente Jefferson.

Esploración previa de la mariña del Pacíficu por europeos editar

La espedición de Lewis y Clark fuera precedida más d'una década antes por una espedición británica (canadiense), dirixida pol esplorador sir Alexander Mackenzie en xunetu de 1793, que foi la primera que completó, por persones non indíxenes, el primer encruz del subcontinente norteamericanu más al norte de Méxicu.

Compra de la Luisiana y espedición escontra l'Oeste editar

En 1803, la compra de la Luisiana espertó interés na espansión escontra la mariña oeste. Unes poques selmanes dempués de realizar la compra, el Presidente Thomas Jefferson, un convencíu de la espansión escontra l'oeste, realizó les xestiones por que el Congresu asignara $2.500 pa realizar una espedición escontra esi territoriu. Nun mensaxe al Congresu, Jefferson indicó:

El ríu Missouri y los indíxenes qu'ende habiten, nun son tan bien conocíes como sería deseable pola so conexón col ríu Mississippi, y polo tanto con nós... Un oficial intelixente, con diez o doce homes escoyíos... podríen esplorar tol camín, y entá llegar al océanu occidental...
«The river Missouri, and Indians inhabiting it, are not as well known as rendered desirable by their connection with the Mississippi, and consequently with us.... An intelligent officer, with ten or twelve chosen men ... might explore the whole line, even to the Western Ocean...»
Thomas Jefferson[1]
 
El famosu mapa de la espedición de Lewis y Clark. Modificó la conocencia de la xeografía del noroeste d'Estaos Xuníos, al aprovir la primer descripción precisa de les nacientes de los ríos Columbia y Missouri, y de los Montes Rocosos.

Dende faía enforma tiempu, Thomas Jefferson tuviera pensando nuna espedición d'esti tipu, anque taba esmolecíu polos riesgos y peligros que pudieren acesmar. Mientres la so permanencia en Francia, ente 1785 y 1789, escuchara dellos planes pa esplorar la zona noroeste del Pacíficu. En 1785, Jefferson enteróse que'l rei Lluis XVI de Francia tenía entamáu unviar una misión ellí, cola finalidá declarada de ser namái una espedición científica. Jefferson duldaba d'esto, y el Capitán John Paul Jones confirmó lo acertao de les sos duldes. De toes formes, la misión foi anulada por efeutu del mal tiempu en partiendo de Botany Bay en 1788. En 1786, el norteamericanu John Ledyard, que navegara xunto col capitán James Cook pel Pacíficu Norte, informó a Jefferson que tenía entamáu realizar una espedición caminando al traviés de Siberia escontra l'este, y algamada la mariña, embarcase nun barcu rusu dedicáu al comerciu de pieles pa travesar l'océanu y llegar a la mariña occidental d'América. Una vegada ellí, caminaría pol continente americanu hasta la capital d'Estaos Xuníos. Puesto que Ledyard yera d'Estaos Xuníos, Jefferson tenía esperances de que tuviera ésitu na so aventura. Sicasí, cuando Ledyard yá algamara Siberia, la emperatriz Catalina La Grande facer arrestar y deportar a Polonia.[2]

La espedición d'Estaos Xuníos a la zona noroeste del Pacíficu tenía'l propósitu d'estudiar les tribus natives, botánica, xeoloxía, el terrén y la vida montesa na rexón, como tamién evaluar la potencial interferencia que podíen exercer los cazadores y tramperos británicos y francocanadienses que yá s'asitiaron na zona.

Jefferson escoyó al Capitán Meriwether Lewis pa dirixir la espedición, que darréu se denominó Cuerpu de Descubrimientu. Nuna carta con fecha 20 de xunu, de 1803, Jefferson escribiólu a Lewis

L'oxetivu de la so misión ye esplorar el ríu Missouri, y aquellos de los sos principales afluentes que puedan llegar a comunicase coles agües del océanu Pacíficu, sía'l Columbia, Oregón, Coloriáu o cualesquier otru ríu que pueda ufiertar la comunicación fluvial más direuta y facedera al traviés d'esti continente col propósitu de [prauticar el] comerciu.
«The object of your mission is to explore the Missouri river, and such principal stream of it as by its course and communication with the waters of the Pacific Ocean whether the Columbia, Oregon, Coloriáu or any other river may offer the most direct and practicable water communication across this continent for the purposes of commerce.»
Thomas Jefferson[3]

Lewis escoyó a William Clark como'l so compañeru. Por causa de demorances de calter burocráticu nel Exércitu de los Estaos Xuníos, oficialmente Clark nesi momentu tenía'l grau de subteniente, pero Lewis nun informó d'esti fechu a los homes y compartió el lideralgu de la espedición, siempres refiriéndose a Clark col rangu de «capitán».[4]

El viaxe editar

Artículu principal: Cronoloxía de la espedición de Clark y Lewis
 
Ruta siguida pola espedición.

«Dexamos Pittsburgh esti día a los once hores con un grupu d'once persones, siete de los cualos son soldaos, un pilotu y tres homes nuevos a prueba que s'ufiertaron a acompañame nesti viaxe».[5][6] Con estes pallabres, escrites el 31 d'agostu, de 1803, Meriwether Lewis empezó la so primer anotación nel so llibru de viaxe na épica Espedición de Lewis y Clark escontra l'océanu Pacíficu.

Lewis proclamó que la boca del ríu Dubois (sobre la marxe esti del Mississippi, enfrente de la boca del ríu Missouri) foi'l puntu oficial de partida de la espedición, anque los dos meses y mediu que-yos llevó baxar el ríu Ohio pueden ser consideraos l'empiezu real.

Clark realizó la mayoría de los preparativos por aciu cartes unviaes a Jefferson. Mercó dos grandes recipientes y cinco baldes más pequeños con sal, una tonelada de carne de gochu desecada y medicines.

El grupu, compuestu por trenta y tres persones, incluyía ventinueve individuos que fueren reclutados y entrenaos nel campamentu d'iviernu de 1803-04 en Camp Dubois, cerca de lo que güei ye Hartford, nel entós Territoriu d'Illinois. El 14 de mayu de 1804 esi grupu partió dende Camp Dubois y empezaron lo que sería'l so históricu viaxe. El 20 de mayu atopar con Lewis en Saint Charles, y el grupu siguió'l cursu del ríu Missouri escontra l'Oeste.

La espedición empezó a remontar el ríu Missouri a bordu d'una embarcación fluvial («keelboat») d'unos diecisiete metros de llargu (55 pies) y dos piragües más pequeñes. A midida que viaxaben remando ríu arriba, Clark pasaba gran parte del so tiempu na embarcación, trazando l'aldu y faciendo mapes, ente que Lewis taba de cutiu en tierra, estudiando les formaciones predreses, el suelu, los animales y plantes qu'atopaben a lo llargo del camín.

Llueu dexaron tras a La Charrette, l'últimu asentamientu blancu sobre'l ríu Missouri. La espedición siguió'l calce del Missouri travesando lo qu'anguaño ye Kansas City, y Omaha. El 20 d'agostu, de 1804, finó'l sarxentu Charles Floyd, aparentemente por una apendicitis, la única muerte qu'asocedió mientres tola espedición. Floyd foi soterráu en Floyd's Bluff, nes cercaníes de lo qu'anguaño ye Siux City, Iowa. Mientres la última selmana d'agostu, Lewis y Clark llegaren al empiezu de la rexón de les Grandes Llanures, qu'abondaben n'uapitíes, venaos, bisontes, y castores. Empezaben a enfusar en territoriu siux.

Los miembros de la espedición fueron siempres en busca de los indios, cola esperanza de que seríen pacíficos, anque armaos por si nun lo fueren. Por cuestiones de seguridá, Lewis y Clark acampaben siempres que podíen nes islles de ríu, y montaben guardias pela nueche. A finales de xunetu, cuando yá viaxaren más de 1.110 km (600 milles) pel ríu inda nun vieren un solu indiu. La primer tribu siux qu'atoparon, los Yankton Siux, yeren más pacíficos que los sos vecinos los Teton Siux tamién conocíos como los Lakota que s'atopaben más al oeste sobre'l ríu Missouri. Los Yankton Siux amosáronse desilusionaos polos regalos que recibieron de Lewis y Clark —cinco medayes— y previniéronlos a los esploradores sobre los Teton Siux. Los Teton Siux recibieron los regalos con una mal disimulada hostilidá. Un xefe esixó que Lewis y Clark apurriéren-y un bote como pagu por dexa-yos el pasu al traviés del so territoriu. Al reparar que los indios tornábense más peligrosos, Lewis y Clark preparar pa engarrar. A últimu momentu, cuando la llucha taba por empezar, dambos bandos depunxeron la so actitú. La espedición siguió rápido en direición al oeste (remontando'l ríu) hasta que la llegada del iviernu detener nel territoriu de la tribu Manden.

Mientres l'iviernu de 1804–05, el grupu construyó'l fuerte Manden, cerca de lo qu'anguaño ye Washburn. Mientres l'iviernu la espedición caltuvo bones rellaciones cola tribu Manden que vivíen cerca del fuerte. Foi nel fuerte Manden que Lewis y Clark emplegaron a un trampero parte indiu que falaba francés llamáu Toussaint Charbonneau, que la so nueva esposa india shoshone llamada, Sacajawea, (pronunciáu Sa-ka-ga-wea) sirvió de traductora de la espedición colos shoshones y nez percé.

 
Perrín de la pradería de cola negra. Los espedicionarios unviaron un exemplar vivu a Jefferson.

N'abril de 1805, dellos miembros de la espedición fueron unviaos de regresu a los sos llares dende Manden, no que se llamó «el grupu de regresu». Xunto con ellos unvió un informe col rellatu de los descubrimientos de Lewis y Clark, cientu ocho especímenes botánicos y zoolóxicos (qu'incluyíen dellos animales vivos), sesenta y ocho especímenes minerales, y el mapa de Clark de los Estaos Xuníos. Asina mesmu, dacuando, unviaron a Jefferson otros especímenes, incluyíu un perrín de la pradería que Jefferson recibió vivu nuna caxa.

La espedición siguió a lo llargo del cursu del Missouri hasta los sos nacientes y a caballu por sobre la Divisoria continental d'América, en Lemhi Pass. Baxaron de los montes en canoes, siguiendo'l cursu de los ríos Clearwater, Snake, y Columbia, pasaron por Celilo Falls y polo qu'anguaño ye Portland. Nesti puntu, Lewis columbró'l Mount Hood, un monte que ta mui cerca del océanu. Na corteza d'un gran pinu, Clark talló'l siguiente mensaxe:

«William Clark December 3rd 1805. By land from the O.States in 1804 & 1805»
[William Clark Avientu 3 1805. Per tierra dende los Estaos O.[niales] en 1804 & 1805]
William Clark[7]
 
Lewis y Clark nel Columbia - C.M. Russell.
 
Un home vistíu de dómina esplica'l percorríu siguíu pola espedición.

Clark escribió nel so diariu: «Ocian [sic] in view! O! The Joy!». Una anotación nel diariu tien el títulu «Cabo desilusión na desaguada del ríu Columbia nel Gran Mar del Sur o océanu Pacíficu».[7] Equí sorprender el segundu iviernu que tuvo d'encarar la espedición, polo que sometieron a votación si teníen d'acampar sobre la marxe norte o sur del ríu Columbia. El grupu alcordó acampar sobre la marxe sur del ríu (güei Astoria), y construyeron el fuerte Clatsop pa pasar l'iviernu. Mientres envernaben nel fuerte, los homes realizaron los preparativos pal viaxe de regresu ferviendo agua de mar pa llograr sal, cazando uapitíes y otros animales selvaxes, amás de rellacionase coles tribus natives. L'iviernu de 1805-06 foi bien lluviosu, y tuvieron dificultaes p'abastecese de carne. Nunca pudieron consumir salmón del Pacíficu porque los pexes solo tornen al ríu pa reproducise mientres los meses de branu.

Los esploradores empezaron el so viaxe de regresu'l 23 de marzu, de 1806. Pal so regresu, Lewis y Clark utilizaron cuatro canoes de tueros tallaos[8] que los mercaren a los indíxenes, amás d'una que robaron en vengación por un robu anterior. Menos d'un mes dempués de partir dende'l fuerte Clatsop, abandonaron les sos canoes porque treslladales na zona de cascaes riquía un enorme esfuerciu.

El 3 de xunetu, depués de cruciar la Divisoria Continental, la espedición estremar en dos grupos de manera que Lewis pudiera esplorar el ríu Maríes. El grupu de Lewis, formáu por cuatro homes, poner en contautu con dellos indios pies negros. L'alcuentru foi cordial pero mientres la nueche los pies negros intentaron roba-yos les armes. Na llucha, mataron a dos indios, que fueron los únicos indíxenes muertos pola espedición. El grupu de cuatro miembros: Lewis, Drouillard, y los hermanos Field, travesaron 160 km mientres un día antes de volver acampar.

Mentanto, Clark enfusara en territoriu Crow. Los crow yeren conocíos por ser hábiles lladrones de caballos. A la nueche, los caballos de Clark sumieron, anque nun columbraron nengún Crow. Lewis y Clark viaxaron per rutes separaes hasta atopase na confluencia del ríu Yellowstone y el Missouri el 11 d'agostu. El grupu de Clark baxara pelos ríos llexando en bull boats (pequeñes embarcaciones recubierta por una piel de bisonte, con un armazón interior llixeru de madera). Al atopase, unu de los cazadores de Clark, Pierre Cruzatte, que yera ciegu d'un güeyu y tenía dificultaes nel otru, confundió a Lewis con un uatipí y disparólu, mancando a Lewis na zanca. A partir d'ellí, los grupos xuntáronse y rápido tornaron al so llar utilizando'l ríu Missouri. Llegaron a Saint Louis el 23 de setiembre, de 1806.

El Cuerpu de Descubrimientu volvió con información importante sobre'l nuevu territoriu de los Estaos Xuníos y la xente que vivía nella, según los sos ríos y montes, plantes y animales. La espedición realizó una bien importante xera ayudando a llevantar mapes del subcontinente norteamericanu.

Llogros editar

  • Estaos Xuníos adquirió una gran conocencia sobre la xeografía del Oeste d'Estaos Xuníos por aciu mapes de los principales ríos y cadenes montascoses.
  • Reparar y describir 178 plantes y 122 especies y subespecies d'animales.
  • Promover el comerciu de pieles euro-americanes nel Oeste.
  • Establecer rellaciones diplomátiques euro-americanes colos indíxenes.
  • Establecer un precedente pa la esploración del Oeste per parte del exércitu.
  • Reforzar los derechos d'Estaos Xuníos pol reclamu sobre'l territoriu d'Oregón.
  • Llamar l'atención del gobiernu y los medios de comunicación sobre l'Oeste.
  • Producir gran cantidá d'información sobre l'Oeste (los diarios de Lewis y Clark).

Miembros de la espedición editar

  1. Capitán Meriwether Lewis — Secretariu priváu del presidente Thomas Jefferson y líder de la espedición.
  2. Teniente William Clark — Compartió la xefatura de la espedición, a pesar que téunicamente yera'l segundu na llinia de mandu.
  3. York — Esclavu negru sirviente de Clark.
  4. Sarxentu Charles Floyd — Capataz de la espedición; finó al empiezu del viaxe. Foi l'únicu miembru de la espedición que finó mientres la mesma.
  5. Sarxentu Patrick Gass — Carpinteru, promovíu a Sarxentu depués de la muerte de Floyd.
  6. Sarxentu John Ordway — Responsable del suministru, asignar los guardias, y llevar los rexistros de la espedición.
  7. Sarxentu Nathaniel Hale Pryor — Líder del primer escuadrón; tuvo al cargu de la corte marcial de los soldaos John Collins y Hugh Hall.
  8. Cabu Richard Warfington — Dirixó la espedición de regresu a Saint Louis en 1805.
  9. Soldáu John Boley — foi disciplináu en Camp Dubois y foi asignáu al grupu de regresu.
  10. Soldáu William Y. Bratton — Trabayaba de cazador y ferreru.
  11. Soldáu John Collins — Tuvo frecuentes problemes disciplinarios; foi xulgáu por una corte marcial por robar el güisqui que se-y encargara curiar.
  12. Soldáu John Colter — Acusáu de remontase al empiezu del viaxe, darréu demostró ser un bon cazador; ganó muncha fama dempués del viaxe.
  13. Soldáu Pierre Cruzatte — Violinista francés tuertu y marín espertu.
  14. Soldáu John Dame - Sufrió fuertes fories. Morrió combatiendo contra un osu.
  15. Soldáu Joseph Field — Carpinteru y arteru cazador, hermanu de Reubin.
  16. Soldáu Reubin Field — Carpinteru y arteru cazador, hermanu de Joseph.
  17. Soldáu Robert Frazer — Llevaba un diariu que nunca foi publicáu.
  18. Soldáu George Gibson — Violinista y bon cazador; sirvió como intérprete (probablemente con llinguaxe de signos).
  19. Soldáu Silas Goodrich — Principal pescador de la espedición.
  20. Soldáu Hugh Hall — Foi xulgáu por una corte marcial xunto con John Collins por robar güisqui.
  21. Soldáu Thomas Proctor Howard — Foi xulgáu por una corte marcial por sentar un "gafíu exemplu" ante los indios al amosa-yos lo fácil que podía esguilase el muriu del Fuerte Manden.
  22. Soldáu François Labiche — Comerciante de pieles francés que sirvió d'intérprete y marín.
  23. Soldáu Hugh McNeal — Primer esplorador blancu n'algamar les márxenes de les nacientes del ríu Missouri na divisoria continental.
  24. Soldáu John Newman — Foi xulgáu por una corte marcial y confináu por "realizar repitíes espresiones d'una naturaleza altamente criminal y afalar al motín."
  25. Soldáu John Potts — Inmigrante alemán y molineru.
  26. Soldáu Moses B. Reed — Intentó desertar n'agostu del 1804; foi condergáu por desertor y espulsáu del grupu.
  27. Soldáu John Robertson — Miembru de la espedición por un curtiu tiempu.
  28. Soldáu George Shannon — Perdióse dos veces mientres la espedición, una d'elles mientres dieciséis díes, con 19 años yera'l miembru más nuevu de la espedición.
  29. Soldáu John Shields — Ferreru, armeru, y arteru carpinteru; xunto con John Colter, foi xulgáu por una corte marcial por motín.
  30. Soldáu John B. Thompson — Con dalguna esperiencia como agrimensor.
  31. Soldáu Howard Tunn — Cazador y navegante.
  32. Soldáu Ebenezer Tuttle — Puede ser l'home unviáu de regresu'l 12 de xunu, de 1804; per otra parte formó parte del grupu que tornó dende'l Fuerte Manden en 1805.
  33. Soldáu Peter M. Weiser — Tuvo dellos problemes disciplinarios menores en River Dubois.
  34. Soldáu William Werner — Condergáu d'ausentase ensin permisu en St. Charles, al empiezu de la espedición.
  35. Soldáu Isaac White — Puede ser l'home unviáu de regresu'l 12 de xunu de 1804 o formar parte del grupu de regresu dende fuerte Manden en 1805.
  36. Soldáu Joseph Whitehouse — De cutiu oficiaba de xastre pa los otros homes; llevó un diariu nel cual estendió la narrativa de la espedición en más de cinco meses.
  37. Soldáu Alexander Hamilton Willard — Ferreru; ayudante de John Shields. Foi atacáu por un osu blancu en xunetu de 1805 na zona de los tabayones del ríu Missouri siendo rescatáu por Clark y otros 3 espedicionarios.
  38. Soldáu Richard Windsor — De cutiu asignáu como cazador.
  39. Intérprete Toussaint Charbonneau — maríu de Sacagawea; sirvió como traductor y de cutiu de cocineru.
  40. Intérprete Sacagawea — Esposa de Charbonneau; traducía Shoshone a Hidatsa pa Charbonneau y yera un miembru valorada de la espedición.
  41. Jean Baptiste Charbonneau — Fíu de Charbonneau y Sacagawea, nació'l 11 de febreru, de 1805; la so presencia sirvió pa estenar toa interpretación de que la espedición fuera un grupu guerreru, y faer que'l pasu per tierres indíxenes fuera sele.
  42. Intérprete George Drouillard — Arteru col llinguaxe indiu de los signos; el meyor cazador de la espedición.

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. ↑ «Jefferson's Secret Message to Congress» (inglés). The Library of Congress. Consultáu'l 30 de xunu de 2006.
  2. ↑ Ambrose, Stephen. Undaunted Courage: Meriwether Lewis, Thomas Jefferson, and the opening of the American west. (Simon & Schuster, New York, 1996). p. 69.
  3. ↑ «Jefferson's Instructions for Meriwether Lewis» (inglés). The Library of Congress. Consultáu'l 30 de xunu de 2006.
  4. ↑ «Members of the Expedition» (inglés). Journals of the Lewis and Clark Expedition Online. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'agostu de 2005.
  5. ↑ «Left Pittsburgh this day at 11 o'clock with a party of 11 hands 7 of which are soldiers, a pilot and three young men on trial they having proposed to go with me throughout the voyage».
  6. ↑ «Lewis' first journal entry» (inglés). The Journals of the Lewis and Clark Expedition Online. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'abril de 2007. Consultáu'l 24 de marzu de 2007.
  7. ↑ 7,0 7,1 Bernard devotu (1962), The Course of Empire (Boston:Houghton Mifflin); p. 552.
  8. ↑ «Dugout Canoe description» (inglés). Discovering Lewis & Clark. Consultáu'l 24 de marzu de 2007.

Bibliografía editar

Historia editar

Enllaces esternos editar





 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Espedición_de_Lewis_y_Clark&oldid=4125328»