Wikipedia

Ríu Columbia

El ríu Columbia (tamién conocíu como Wimahl o Gran Ríu polos nativos de los pueblos chinook que viven nel so cursu baxu) ye un ríu del suroeste de Canadá y noroeste d'Estaos Xuníos que flúi en direición norte-suroeste pola provincia de Columbia Británica, en Canadá, y los estaos de Washington y Oregón n'Estaos Xuníos, desaguando nel océanu Pacíficu. Con 2044 km ye'l sestu ríu más llargu d'América del Norte, por detrás del Missouri, Mississippi, Bravo, Arkansas y Colorado.

Ríu Columbia
Shocatilicum (und)
Situación
PaísBandera de Canadá Canadá
ProvinciaBandera de Columbia Británica Columbia Británica
Tipu ríu
Coordenaes 50°13′00″N 115°51′00″W / 50.2167°N 115.85°O / 50.2167; -115.85
Ríu Columbia alcuéntrase en Canadá
Ríu Columbia
Ríu Columbia
Ríu Columbia (Canadá)
Datos
Altitú media 406 m
Noamáu por Columbia Rediviva (es) Traducir
Conca hidrográfica cuenca hidrográfica del Columbia (es) Traducir
Superficie de la conca 668 217 km²
Llonxitú 2000 km
Caudal 7500 m³/s
Nacimientu Lago Columbia (es) Traducir
Desembocadura Océanu Pacíficu
Afluentes
Cambiar los datos en Wikidata

Toma'l nome del Columbia Rediviva, el primer barcu occidental conocíu que remontara'l ríu. Naz na provincia canadiense de la Columbia Británica y en cruciando'l estáu de Washington (EE. XX.) y depués delimitar gran parte de la separación alministrativa ente los estaos de Washington y Oregón, desagua nel Pacíficu. La so cuenca hidrográfica, que drena gran parte de la Columbia Británica, Idaho, Oregón, Washington y pequeñes rexones de Montana, Wyoming, Utah y Nevada, entiende 668 000 km².

En términos de caudal (7500 m³/s na so desaguada), el Columbia ye'l ríu de Norteamérica más caudalosu de l'aguada del Pacíficu y el cuartu más caudalosu de los Estaos Xuníos. La fuerte corriente del ríu y l'eleváu saltu o descensu d'altor nuna relativamente curtiu llargor, apúrre-y un terrible potencial de producción d'eletricidá que yá foi esplotáu, siendo'l ríu que más enerxía hidroeléctrica produz de Norteamérica, con catorce preses a lo llargo del so cursu —trés en Canadá y once n'Estaos Xuníos— y otres munches en dellos de los sos afluentes.

El Columbia foi afayáu en 1792 pol comerciante y aventureru d'Estaos Xuníos Robert Gray. Ente 1807 y 1811, la pellitera Compañía del Noroeste esplotó tol so cursu. Dende la década de 1810 el ríu sirvió como vía de comunicación na rexón noroccidental del subcontinente.[1]

Dempués del establecimientu de numberosos asentamientos norteamericanos y europeos nes sos veres, el ríu Columbia emprestó munchos servicios pal desenvolvimientu de los propósitos humanos, incluyendo trabayos de draga pa dexar la navegación de mayores barcos peles sos agües, la construcción de preses pa la xeneración d'eletricidá, agua pal riego de cultivos y control de crecíes ya hinchentes, ya inclusive pa esfrecer instalaciones d'enerxía nuclear. Toos esos proyeutos entraron en conflictu col caltenimientu del medioambiente y el movimientu d'especies píscicolas y animales, produciendo una contaminación indeseada nes sos agües.

Historia

editar

Pueblos indíxenes

editar
 
Chief Joseph de los nez percés

Los seres humanos habitaron la cuenca del Columbia mientres más de 15 000 años, con una transición a un estilu de vida sedentariu basáu principalmente nel salmón qu'empezó hai unos 3500 años.[2] En 1962, los arqueólogos atoparon evidencies d'actividá humana que se remonta a 11 230 años nel abrigu predresu Marmes, cerca de la confluencia de los ríos Palouse y Snake nel este de Washington. En 1996 atopáronse los restos óseos d'un home prehistóricu de 9000 años d'edá (moteyáu'l home de Kennewick) cerca de Kennewick. El descubrimientu alicó l'alderique na comunidá científica sobre los oríxenes de la presencia humana n'América del Norte y provocó un enllargáu discutiniu sobre si la comunidá científica o los nativos americanos teníen derechu a tener y/o estudiar esos restos.[3]

Munchos distintos nativos americanos y pueblos de les Primeres Naciones tienen una presencia histórico y siguío nel Columbia. Al sur de la frontera Canadá-EE. UU., los colvilles, spokanes, coeur d'alêne, yakames, nez percés, cayuse, palus, umatilles, cowlitzs, y les tribus confederaes de Warm Springs viven a lo llargo del tramu d'Estaos Xuníos. A lo llargo del cursu cimeru del ríu Snake y del Salmón, les tribus del Bannock tán presentes. Los sinixt o pueblos de los llagos viven nel tramu inferior de la parte canadiense,[4] ente que percima'l pueblu shuswap (secwepemc nel so propiu idioma) consideren el conxuntu de la parte cimera del Columbia al este de les Predreses como parte del so territoriu.[5] La parte canadiense de la cuenca del Columbia delinea les tierres tradicionales de los canadienses kootenay-ktunaxes.

Los pueblos chinook que viven cerca de la parte baxa del ríu Columbia, que nun son una tribu federalmente reconocida, llamar Wimahl nes llingües chinukanas[6] y Nch'i-Wàna a los pueblos de fala sahaptin del so cursu mediu nel actual Washington;[7] El ríu ye conocíu como swah'netk'qhu pol pueblu Sinixt, que viven na rexón de los llagos Arrow nos tramos cimeros del ríu en Canadá.[8] Los trés términos esencialmente signifiquen «el gran ríu».

Les hestories orales describen la formación y destrucción de la Ponte de los Dioses, una ponte natural de tierra que coneutaría dambes riberes del ríu na gargüelu del ríu Columbia. La ponte, que se correspuende colos rexistros xeolóxicos del deslizamiento Bonneville, foi descritu en dellos rellatos como la resultancia d'una batalla ente dioses, representáu pol monte Adams y el monte Hood, na so rivalidá pol ciñu d'una diosa, representada pol monte St. Helens.[9] Les hestories de los nativos americanos sobre la ponte difieren nos detalles, pero polo xeneral tán d'alcuerdu en que la ponte dexaba una mayor interacción ente les tribus nos llaos norte y sur del ríu.[10][11]

Los caballos, orixinalmente adquiríos de los españoles de Santa Fe de Nuevu Méxicu, espublizáronse llargamente al traviés de les redes de comerciu natives, llegando a los shoshone de la llanura del ríu Snake hacia 1700. Los nez percés, cayuses y flatheads adquirieron los sos primeros caballos alredor de 1730.[12][13] Xunto colos caballos llegaron aspeutos de la emerxente cultura de les llanures, tales como les habilidaes ecuestres y l'entrenamientu de caballos, qu'aumentaron enforma la so movilidá, la eficiencia de la caza y el comerciu a llarga distancia, anque intensificaron les guerres, venceyándose la riqueza y el prestíu colos caballos y la guerra, y surdiendo grandes y poderoses confederaciones tribales. Los nez percés y cayuses, que caltuvieron grandes menaes y faíen añalmente viaxes de llarga distancia a les Grandes Llanures pa la caza del bisonte, adoptaron la cultura de les llanures nun grau significativu, y convirtiéronse na principal canal al traviés del cual los caballos y les cultura de les llanures espublizar na rexón del ríu Columbia. Otros pueblos adquirieron caballos y aspeutos d'esa cultura de les llanures de manera desigual: los yakamas, umatillas, palus, spokanes y coeur d'alenes caltuvieron considerables fataos de caballos y adoptaron dalgunes de les sos carauterístiques culturales, pero la pesca, y la economía rellacionada con ella, siguió siendo importante; grupos menos afeutaos fueron los molalas, klickitat, wenatchi, okanagan y sinkiuse-columbia, que fueron dueños d'un pequeñu númberu de caballos y adoptaron delles carauterístiques de la cultura de les llanures. Dellos grupos caltuviéronse esencialmente ensin alteriar, como les tribus sanpoil y nespelem, que la so cultura caltener centrada na pesca.[12]

Los nativos de la rexón atopar colos estranxeros en dellos momentos y llugares mientres los sieglos XVIII y XIX. Los barcos europeos y norteamericanos esploraron la zona costera alredor de la desaguada del ríu nel sieglu XVIII, comerciando colos nativos locales. El contautu resultó devastador pa les tribus indíxenes y una gran parte de la so población foi aniquilada por una epidemia de viruela. L'esplorador canadiense Alexander Mackenzie crució lo que güei ye l'interior de la Columbia Británica en 1793.[13] Dende 1805 a 1807, los miembros de la espedición de Lewis y Clark entraron nel país d'Oregón siguiendo los ríos Clearwater y Snake, y atopáronse con munchos pequeños asentamientos de los nativos. Los sos rexistros narren cuentos de comerciantes hospitalarios a los qu'enantes robaben pequeños oxetos y tamién señalaron la presencia de teteras de cobre mariellu, d'un mosquete británicu y otros artefautos que se llograren comerciando coles tribus costeres.[14] Na dómina del primer contautu colos occidentales los indíxenes del Mediu y So Columbia nun yeren tribales, sinón que se rexuntaben n'unidaes sociales non más grandes qu'un pobláu, y, más de cutiu, solo a nivel familiar; estes unidaes diben cambiandon cola temporada, cuando la xente, siguiendo la captura del salmón, movíase enriba y embaxo polos afluentes del ríu.[15]

Por causa de la masacre Whitman de 1848, llibráronse una serie de violentes batalles ente los colonos d'Estaos Xuníos y los nativos de la rexón.[16] Les guerres indies posteriores, notablemente la guerra Yakima, abrasaron a la población nativa y esanicien gran parte del control nativu de les tierres.[17] Col pasu de los años, el derechu de los indíxenes a pescar a lo llargo del Columbia convertir na tema central de la discordia colos Estaos, los pescadores comerciales y los dueños de propiedaes privaes. La Corte Suprema de los Estaos Xuníos confirmó los derechos de pesca nos casos más importantes en 1905 y 1918,[18] según en 1974 nel caso Estaos Xuníos vs. Washington, comúnmente conocida como la Decisión Boldt.

 
Dipnet fishing nos tabayones Celilo, 1941

La pesca foi l'actividá central na cultura de los nativos de la rexón, tanto como sustentu como fonte de les sos creencies relixoses.[19] Los nativos llograben pexe del Columbia en dellos sitios principales, que tamién sirvíen como llugares d'intercambiu comercial. Les tabayones Celilo, asitiaes al este de la moderna ciudá de The Dalles, fueron un centru vital pal comerciu y l'interacción de los distintos grupos culturales[15] usaes mientres los últimos 11 000 años. Antes del contautu colos occidentales, los poblaos a lo llargo d'estos 14 km del ríu podíen tener dacuando una población de más de 10 000 nativos.[20] y atraía a comerciantes de llugares tan alloñaos como les Grandes Llanures.[21] Los rabiones Cascades (Cascades Rapids) de la gargante del ríu Columbia, y los tabayones Kettle y los rabiones Priest (Priest Rapids), nel este de Washington, fueron tamién sitios principales de pesca y de comerciu.[22][23]

Na prehistoria, les carreres pa la friega del salmón y de la trucha arcu iris nel Columbia envalórense que yeren un permediu añal de 10−16 000 000 peces. En comparanza, la mayor carrera dende l'añu 1938 dar en 1986, con 3,2 millones de pexes entrando na boca del Columbia.[24] La captura añal polos nativos envaloróse nunes 19 000 t.[25] El pescadoriu nativu más importante y granible atopábase, como yá se dichu, nos tabayones Celilo, que foi seique'l pescadoriu interior más granible n'América del Norte.[26] Los tabayones atopar na frontera ente los pueblos de fala chinukana y los de fala sahaptian y fueron el centru d'una estensa rede comercial al traviés del pandu del Pacíficu.[27] Celilo foi'l llugar con una comunidá habitada de forma continua y permanente más antigua del continente norteamericanu.[28] Les envasadores de salmón establecíes polos colonu blancos, qu'empiecen en 1866, tuvieron un fuerte impautu negativu na población de salmón, y en 1908 el presidente d'Estaos Xuníos Theodore Roosevelt reparó que les migraciones de salmón yá yeren namái una fracción de les que fueren 25 años antes.[29]

A midida que siguió'l desenvolvimientu del ríu nel sieglu XX, cada unu d'estos importantes pescadorios foi quedando somorguiáu polos banzaos creaos poles grandes preses construyíes nél, empezando colos rápidos Cascades en 1938. El desenvolvimientu foi acompañáu d'amplies negociaciones ente los nativos y los organismos del gobiernu d'Estaos Xuníos. Les tribus confederaes de Warm Springs, una coalición de delles tribus, adoptaron una constitución ya incorporáronse dempués de la finalización en 1938 de la presa de Bonneville, qu'anubrió los rabiones Cascades.[30] Sicasí, na década de 1930, entá había nativos que vivíen a lo llargo del ríu y pescaben mientres tol añu, moviéndose xunto colos patrones de migración de los pexes a lo llargo de les estaciones del añu.[31] Los yakamas fueron los postreros en faelo, entamando un gobiernu formal en 1944.[32] Nel sieglu XXI, los yakamas, nez percés, umatillas y les tribus de Warm Springs tienen tolos derechos de pesca a lo llargo del Columbia y los sos tributarios en virtú de los trataos suscritos.[25]

En 1957, los tabayones Celilo Falls quedaron somorguiaes pola construcción de la presa de The Dalles, y la comunidá pesquera nativa foi movida.[28] Les tribus afeutaes recibieron una compensación de $26,8 millones pola perda de Celilo y otros pescadorios somorguiaos por esa presa.[33] Les tribus confederaes de Warm Springs utilizaron parte de les sos $ 4.000.000 d'indemnizaciones n'establecer el complexu turísticu y casino de Kah-Nee-Ta, al sur del monte Hood.

Nueves folaes d'esploradores

editar
Ver tamién: Hestoria d'Oregón, Historia de Columbia Británica, Hestoria del estáu de Washington, Oregon Country, y History of the west coast of North America
 
Multnomah Falls, pintaes por James W. Alden, 1857

Dellos historiadores especularon sobre si barco xaponeses o chinos esviaríense de les sos rutes y llegaríen a la Mariña Noroeste muncho primero de que los europeos, posiblemente yá en 219 e.C..[34] Sí esisten pruebes de que dellos náufragos españoles si llegaríen a la vera en 1679 y qu'habríen comerciado colos clatsop. Estos naufrags fueron de fechu los primeros europeos en ver el Columbia, anque nun pudieron unviar noticies d'ello a España.[35]

Nel sieglu XVIII, hubo un gran interés nel descubrimientu d'un Pasu del Noroeste, el pasu navegable que dexaría la conexón ente l'Atlánticu (o l'interior d'América del Norte) y l'océanu Pacíficu. Munchos barcos na zona, especialmente al mandu d'españoles y británicos, buscaron na mariña noroeste un gran ríu que pudiera coneutar cola badea de Hudson o'l ríu Missouri. El primer descubrimientu européu documentáu del ríu Columbia foi'l del español Bruno de Heceta, qu'en 1775 columbró la boca del ríu. Por conseyu de los sos oficiales, arrenunció a esploralo yá que tenía poca tripulación y les corrientes na boca yeren bien fuertes. Heceta consideró qu'una badea, y llamar Ensenada d'Asunción. Dellos mapes españoles posteriores a esi descubrimientu amuesen un ríu col rótulu de Ríu de San Roque,[6] o una entrada, llamada Entrada de Hezeta.[35] Conociendo los informes de Heceta, el capitán británicu John Meares, dedicáu al comerciu marítimu de pieles, buscó'l ríu en 1788 pero concluyó que nun esistía.[36] Meares nomó'l cabu Disappointment [Decepción] pel inesistente ríu, ensin dase cuenta de qu'esi mesmu cabu marcaba la llende norte de la desaguada del ríu.[37]

Lo qu'asocedió dempués va favorecer décades de cooperación y disputa ente la esploración británica y d'Estaos Xuníos de la rexón, y la reclamación de la so soberanía. El comandante de la Royal Navy, George Vancouver, saleó n'abril de 1792 más allá de la boca, y anque reparó un cambéu nel color de l'agua, aceptó l'informe de Meares y siguió el so viaxe escontra'l norte.[6] Más tarde, esi mesmu mes, Vancouver atopar col capitán d'Estaos Xuníos Robert Gray nel estrechu de Juan de Fuca. Gray informólu de que viera la entrada del Columbia y que pasara nueve díes tratando d'entrar nél ensin consiguilo.[38]

El 12 de mayu de 1792, Gray volvió al sur y llogró cruciar la barra del Columbia, convirtiéndose nel primer esplorador n'entrar nel ríu. La misión de comerciu de pieles de Gray fuera financiada polos comerciantes de Boston, que lo fornieren con una embarcación privada llamada Columbia Rediviva; Gray nomó'l ríu en memoria d'esa nave'l 18 de mayu.[35][39] Gray pasó nueve díes comerciando cerca de la desaguada del Columbia y depués partió ensin dir más allá de 21 km agües enriba. El puntu más alloñáu alcanzáu foi Grays Bay na desaguada del ríu Grays.[40] El descubrimientu de Gray del ríu Columbia foi utilizáu más palantre polos Estaos Xuníos en sofitu de la so reclamación del país d'Oregón, que tamién yera reclamáu per España, Rusia y Gran Bretaña.[41]

 
Ríu Columbia, cordal de les Cascaes, Oregón, (1876), de Vincent Colyer (oleu sobre tela). Beacon Rock ye visible a la izquierda.
 
Detalle del mapa de la Espedición de Lewis y Clark. El ríu Willamette amuésase como "Multnomah", y el Snake ye'l "Lewis's River". (Ver mapa completu.)

N'ochobre de 1792, Vancouver unvió al teniente William Robert Broughton, el so segundu al mandu, hasta'l ríu. Broughton remontó'l ríu agües arriba hasta la desaguada del ríu Sandy nel estremu occidental de la gargüelu del ríu Columbia, unes 160 km agües enriba, columbrando y nomando el monte Hood. Broughton reclamó formalmente'l ríu, la so cuenca de drenaxe, y la cercana mariña pa Gran Bretaña. Sorprendentemente, Gray nun fixera nenguna reclamación formal en nome de los Estaos Xuníos.[42][43]

Por cuenta de que el Columbia taba na mesma llatitú que les cabeceres del ríu Missouri, hubo cierta especulación sobre si Gray y Vancouver afayaren el tan buscáu Pasu del Noroeste. Un mapa británicu de 1798 amosaba una llinia de puntos que conectaba'l Columbia col Missouri.[35] Sicasí, cuando los esploradores d'Estaos Xuníos Meriwether Lewis y William Clark reconocieron les vastes tierres ensin cartografiar del Oeste americanu na so conocida espedición per tierra, la espedición de Lewis y Clark (1803-1805), nun atoparon nengún pasaxe navegable ente dambos ríos. Dempués de cruciar los Montes Rocosos, Lewis y Clark construyeron canoes y remaron agües embaxo pol ríu Snake y llograron llegar al Columbia, cerca de l'actual Tri-Cities (Washington). Esploraron unos pocos quilómetros ríu arriba, hasta la isla Bateman, antes de dirixise agües embaxo pol Columbia y concluyir el so viaxe d'ida na desaguada del ríu. Establecieron el Fort Clatsop, un establecimientu de curtia duración que foi ocupáu menos de tres meses.[35]

L'esplorador anglocanadiense David Thompson, de la Compañía del Noroeste, pasó l'iviernu de 1807-1808 na Kootenae House cerca de la fonte del Columbia na actual ciudá d'Invermere (Columbia Británica). Nos siguientes años esploró gran parte del ríu y los sos afluentes septentrionales. En 1811 viaxó pol Columbia hasta l'océanu Pacíficu, llegando a la boca xusto dempués de que la Pacific Fur Company de John Jacob Astor fundara Fort Astoria. Al so regresu al norte, Thompson esploró la parte restante del ríu qu'entá nun había vistu, convirtiéndose nel primer occidental que viaxó tol cursu del ríu.[35]

En 1825 la Compañía de la Badea de Hudson (Hudson's Bay Company, o HBC) estableció Fort Vancouver na vera del Columbia, no qu'agora ye Vancouver (WA), como la sede del Distritu de Columbia de la compañía, que tomaba tol oeste de los montes Rocosos. John McLoughlin, un médicu, foi nomáu factor xefe del Distritu de Columbia. La HBC reorientó les sos operaciones nel Distritu de Columbia escontra l'océanu Pacíficu vía'l Columbia, que se convirtió na principal ruta troncal de la rexón.[44] Na década de 1840 los norteamericanos empezaron a colonizar el país d'Oregón en gran númberu llegando al traviés de la ruta d'Oregón, a pesar de los esfuercios de la HBC en desanimar los asentamientu d'Estaos Xuníos na rexón. Pa munchos emigrantes, el tramu final del viaxe riquía baxar agües embaxo pol Baxu Columbia hasta Fort Vancouver.[45] Esta parte de la ruta d'Oregón, dende The Dalles hasta Fort Vancouver, foi'l tramu más peligrosu de la sienda, lo que llevó a la construcción en 1846 de la carretera Barlow.[46]

Nel Tratáu de 1818 los Estaos Xuníos y Gran Bretaña alcordaron que dambes naciones pudieren esfrutar de los mesmos derechos nel país d'Oregón mientres los siguientes 10 años. En 1828, cuando s'anovó la llamada «ocupación conxunta» por un periodu indefiníu, paecía probable que la parte baxa del ríu Columbia pudiera ser col tiempu la frontera. Mientres años, la Compañía de la Badea de Hudson caltuvo con ésitu'l control del ríu Columbia y los intentos d'Estaos Xuníos pa consiguir un puntu de sofitu fracasaron. Na década de 1830, sicasí, delles misiones relixoses d'Estaos Xuníos establecer en llugares de la rexón del baxu Columbia. Y en la década de 1840 una migración masiva de colonos d'Estaos Xuníos socavó el control británicu. La Compañía de la Badea de Hudson trató de caltener el dominiu moviendo les sos actividaes dende'l comerciu de pieles, que s'atopaba en francu cayente, a la esportación d'otros productos como'l salmón y la madera. Intentáronse planes de colonización, pero nun llograron igualar la escala del poblamientu d'Estaos Xuníos. Los norteamericanos, polo xeneral, establecer al sur del Columbia, principalmente nel valle del Willamette. La HBC trató d'establecer asentamientos al norte del ríu, pero casi tolos colonos británicos treslladar al sur hasta'l valle del Willamette. La esperanza de que los colonos británicos pudieren esleir el sabor d'Estaos Xuníos del valle falló dada la inmensa mayoría de colonos d'Estaos Xuníos. Estos fechos alicaron la tema de la ocupación conxunta y la disputa de llendes. Mientres dellos intereses británicos, especialmente los de la HBC, llucharon por una frontera a lo llargo del ríu Columbia, el Tratáu d'Oregón de 1846 estableció la llende nel paralelu 49ºN. El ríu Columbia convertir na frontera ente los territorios de los EE. UU. d'Oregón y de Washington.[47] Oregón convertir nun estáu de los Estaos Xuníos en 1859 y Washington facer en 1889.

Nel cambéu del sieglu XX, la dificultá de navegación pol Columbia foi vista como una torga pal desenvolvimientu económicu de la rexón d'Inland Empire al este de les Cascaes.[48] El dragáu y la construcción de preses que siguió alterarron de forma permanente'l ríu, atayando'l so fluxu natural, pero suministrando eletricidá, regación, navegación y otros beneficios pa la rexón.

Xeografía

editar
 
Mapa topográficu de la cuenca del Columbia.

Polos valles de los montiegos montes del oeste de Canadá y el noroeste de los Estaos Xuníos escurre unu de los ríos más llargos y caudalosos y que xenera mayor cantidá d'enerxía hidroeléctrica del subcontinente norteamericanu: el Columbia. El ríu Columbia naz nos Montes Rocosos de Columbia Británica, Canadá. Nes sos 1959 km de percorríu baxa en direición sur pola provincia canadiense, crucia la frontera de los Estaos Xuníos y traviesa l'estáu de Washington, bordiando la cordal de les Cascaes. Dende la pequeña ciudá de Pasco, el ríu toma la direición oeste. Mientres un llargu trayeutu sirve de frontera ente los estaos de Washington y Oregón, darréu baña la ciudá de Portland y desagua nel océanu Pacíficu, cerca de Astoria (Oregón), Oregón.

La cuenca del Columbia drena una superficie de 668 000 km². Los sos principales afluentes son el Kotenay (785 km), el Snake (1674 km), el Pend Oreille-Clark Fork (771 km), el John Day (452 km), el Deschutes (406 km), el Okanogan y el Yakima. Ye un ríu bien caudalosu, namái superáu en Norteamérica pol Mississippi, el Mackenzie y el San Llorienzo. El réxime fluvial ye de tipu pluvionival.

Cursu canadiense

editar

El ríu Columbia naz nel sur de la trinchera de los Montes Rocosos, na provincia canadiense de la Columbia Británica, siendo les sos cabeceres el llagu Columbia (820 msnm) y los güelgues de Columbia. La trinchera ye un ampliu, fondu y llargu valle glaciar ente los Montes Rocosos canadienses y los montes Columbia, na Columbia Británica. Mientres les sos primeros 320 km, el Columbia flúi escontra'l noroeste a lo llargo de la trinchera, travesando'l llagu Windermere (de 14 km de llargor) y la ciudá d'Invermere (3002 hab. en 2006), una rexón conocida en BC como'l valle del Columbia. De siguío, sigue escontra'l noroeste hasta llegar a la ciudá de Golden (3701 hab.) y el llagu Kinbasket (430 km²). N'arrodiando l'estremu norte de la cordal Selkirk, el ríu xira sópito escontra'l sur pola rexón conocida como'l Big Bend Country (país de la gran curva), pasando pol llagu Revelstoke (115,34 km²) y depués llegando a la pequeña ciudá homónima de Revelstoke (7139 hab.), xusto so la presa y na confluencia col ríu Illecillewaet (62 km). Llega aína a la parte de los llagos Arrow, el Upper (226,5 km²) y el Lower (163,9 km²), un llargu tramu enbalsado de más de 230 km de llargor. (Revelstoke, el Big Bend, y el valle del Columbia, combinaos, denominar na xíriga de BC como'l Columbia Country.)

Per debaxo de los llagos Arrow, el Columbia pasa peles ciudá de Castlegar (7816 hab.[49]), allugada na confluencia pela esquierda col ríu Kootenay (785 km), el principal afluente del cursu altu, y depués por Trail (7681 hab.), dos grandes centros de población de la rexón de West Kootenay. El Pend Oreille-Clark Fork (771 km) xúnese, pela esquierda, al Columbia a unes 300 m al norte de la frontera ente Estaos Xuníos y Canadá.[50]

Cursu n'Estaos Xuníos

editar

Alministrativamente, el ríu n'Estaos Xuníos ye siempres llende:

Cursu nel estáu de Washington

editar

El Columbia entra nos Estaos Xuníos pol estremu nordés del estáu de Washington, fluyendo en direición suroeste por un valle llindáu pol cordal kettle, al noroeste, yá na cola del gran banzáu del llagu Franklin D. Roosevelt (337 km²), creáu más de 240 km agües embaxo pola presa Grand Coulee, construyida en tre 1933 y 1942. Nesti tramu embalsado se delimitó en 1946 l'área de recréu nacional llagu Roosevelt, que protexe les riberes del banzáu. El ríu ye acompañáu pol ferrocarril Nortport-Waneta Railroad y pela carretera 25, dambos pola ribera esquierda, pasando peles pequeñes llocalidaes de Northport (295 hab.[nota 1]), Marcus (183 hab.) y Kettle Falls (1595 hab.), onde recibe pela marxe derecha, llegando del norte dende Canadá, al ríu Kettle (282 km). Recibe dempués pela esquierda, al ríu Colville, marcando depués pola ribera derecha les llendes este y sur de les fronteres de la reserva india de Colville y depués, de volao, pola otra ribera, la frontera occidental de la reserva india de Spokane.[51] Nesti tramu en que s'emponer yá escontra'l sur pasa por Rice, Daisy, Inchelium (409 hab.), Gifford y Hunters (306 hab.), recibiendo depués pela esquierda, y llegando del este, al ríu Spokane (179 km), cerca de la pequeña llocalidá de Miles, onde taba l'históricu Fort Okanogan, el puestu comercial fundáu en 1811 pola Pacific Fur Company y primer puestu d'Estaos Xuníos nel futuru estáu de Washington. Equí la I-25 abandona'l valle.

El ríu xira escontra l'oeste, nun tramu nel que recibe n'unu de los brazos del banzáu, pela marxe derecha, llegando del norte dende Canadá, al ríu Sanpoil (113 km). En bombiando agua por aciu una canal, pela marxe esquierda, al banzáu del llagu Banks (108,8 km²),[52] llega a la gran presa Grand Coulee, que con un altor de 168 m y un llargor de 1592 m, tien una potencia instalada de 6809 MW, siendo la instalación que xenera más enerxía hidroeléctrica de los Estaos Xuníos. Xusto na marxe esquierda, antes de la presa, ta la pequeña llocalidá homónima de Grand Coulee (988 hab. fundada pa les obres de construcción de la presa. Mientres les hinchentes de Missoula, hai ente 10−15 000 años tras, la mayor parte de l'agua del hinchente tomó una ruta más direuta al sur, formando un antiguu llechu de ríu conocíu como la Grand Coulee. Dempués de los hinchentes, el ríu atopó'l so cursu actual, y la Grand Coulee quedóse seca. La construcción de la presa anubrió'l ríu, formando'l llagu Roosevelt, dende'l que se bombió agua al secu Coulee, formando'l banzáu del llagu Banks.[52]

Sigue'l Columbia la so meyora al oeste, pasando pola pequeña Elmer City (238 hab.) y Bridgeport (2409 hab.), llegando a lo cabero d'un nuevu banzáu, el llagu Rufus Woods (34 km²), creáu pola presa Joseph Dam, construyida ente 1946-1955, xusto dempués de la confluencia col ríu Okanogan (el sistema Okanogan—llagu Okanogan algama les 320 km), que tamién llega dende Canadá. Na presa ta la ciudá de Brewster (2370 hab.). De siguío el Columbia volver escontra'l sureste, acompañáu pola U.S. Route 97 pela marxe esquierda, pasando por Pateros (643 hab.) onde recibe pela marxe derecha al ríu Methow (129 km) y depués pela pequeña ciudá de Chelan (3870 hab.), onde recibe pela marxe derecha al curtiu ríu Chelan, de solu 6,6 km, l'emisariu de la llongura llagu Chelan (135 km²). Pasa por Entiat (1112 hab.) y Orondo, recibiendo pela marxe derecha al ríu Wenatchee, que llega del oeste pela marxe derecha, en que la so confluencia ta la ciudá de Wenatchee (31 925 hab.). Esti segmentu del ríu en forma de «C», yá na parte central del estáu de Washington, tamién ye conocíu como la Big Bend.

Sigue'l Columbia la so meyora algamando Rock Island, onde ta la homónima presa Rock Island. Pasa dempués el ríofrente al The Gorge Amphitheatre, un anfiteatru natural pa 27 500 asientos consideráu'l meyor escenariu al campu de los Estaos Xuníos y de los meyores del mundu,[53][54] propiedá de Live Nation. Depués el ríu algama una área designada como parque estatal Monte Petrificado Ginkgo, onde ta la pequeña llocalidá de Vantage (70 hab.), y depués recibe, pela esquierda, al regueru Crabs (262 km). Llega a la presa de Priest Rapids (rematada en 1959) y sigue dempués per una zona que foi designada Abellugu Selvaxe Nacional Saddle Mountain, xusto frente a la reserva nuclear de Hanford (1518 km²), establecida en 1943 como parte del Proyeutu Manhattan col fin d'apurrir el plutoniu necesariu pal desenvolvimientu de les armes nucleares. Totalmente dientro de la reserva ta Hanford Reach, l'únicu tramu del ríu nos EE. UU. en qu'escurre llibremente, ensin torgues como preses o diques y non como una marea d'estuariu.

Llega depués al área metropolitana conocida como Tri-Cities (253 340 hab.) —formáu por Richland (48 058 hab.), Kennewick (73 917 hab.) y Pasco (59 781 hab.)—, onde recibe pela marxe derecha al ríu Yakima (344 km) y dempués, pela marxe esquierda, y llegando del este, al principal de los sos afluentes. el llargu ríu Snake (1674 km), na ciudá de Burbank (3291 km). A partir d'equí'l ríu ye acompañáu en dambes márxenes nuevamente pol ferrocarril, y per delles carreteres.

Algama'l Columbia aína la pequeña llocalidá de Wallula (179 hab.), na confluencia col ríu Walla-Walla (98 km), que lu enceta pela marxe esquierda. El Columbia describe una curva escontra l'oeste, yá na frontera Washington–Oregón, que va marcar nos últimos 497 km del so cursu.[55]

Curso frontera Washington-Oregón

editar

El Columbia pasa pela pequeña ciudá d'Umatilla (OR, 6906 hab.), onde recibe al ríu Umatilla (143 km), nuna zona onde se designó'l Abellugu selvaxe nacional Umatilla, yá na cola del homónimu y llargu banzáu del llagu Umatilla (de 177 km de llargor), rematáu en 1971 pola construcción de la presa John Day. Sigue por Irrigon (OR, 1826 hab.) y Arlington (OR, 586 hab.), recibiendo dempués, pela marxe esquierda y llegando del sur, al río John Day (452 km). Darréu de la confluencia ta la presa John Day (que crea'l llagu Umatilla, de 177 km llargor), y depués algama al poco Rufus (OR, 249 hab.), Biggs Junction (OR) y Maryhill (WA, 98 hab.), onde ta'l parque estatal Maryhill y l'interesáu memorial de la I Guerra Mundial, Maryhill Stonehenge, un retruque de Stonehenge.

 
La gargüelu del ríu Columbia, mirando escontra l'este escontra Beacon Rock

Llega dempués la confluencia col ríu Deschutes, que llega dende'l sur y xúnese al Columbia pola ribera esquierda, frente a la isla Miller. Pasa por Wishram (WA, 213 hab.) y llega a The Dalles (OR, 13 620 hab.), onde ta la presa The Dalles, que crea'l emalse del llagu Celilo. Ente The Dalles y Portland, el ríu corta al traviés de la cordal de les Cascaes, que formando la espectacular gargüelu del ríu Columbia, onde se designó l'Área escénica nacional Columbia River Gorge. Nengún otru ríu, sacante'l ríu Klamath, devasa dafechu les Cascaes —los otros ríos que flúin al traviés del cordal tamién s'anicien n'o mui cerca de los montes. La cabecera y el cursu cimeru del ríu Pit flúin al traviés de gran parte de les Cascaes; a diferencia, el Columbia corta al traviés del cordal cerca de mil quilómetros dende la so fonte nos montes Rocosos.— El gargüelu ye conocida polos sos vientos constantes y fuertes, pola so guapura escénica y pol so papel como un venceyu de tresporte importante.[56]

El ríu sigue escontra l'oeste, pasando por Lyle (WA, 530 hab.), Mosier (OR, 433 hab.), Bingen (WA, 712 hab.) y Hood River (OR, 7167 hab.), onde recibe pela marxe esquierda, llegando dende'l sur, al homónimu ríu Hood (40 km).

Llega dempués a Carson, Stevenson (WA, 1465 hab.), Cascade Locks (OR, 1144 hab.) y North Bonneville (WA, 956 hab.), onde ta la presa Bonneville, que crea'l llagu Bonneville, con 75 km de llargor. Sigue por Washougal (WA, 14 095 hab.), Cames (WA, 19 355 hab.) y Troutdale (OR, 15 962 hab.), onde recibe dende'l sur al ríu Sandy (90 km).

El Columbia llega a Gresham (OR, 105 594 hab.), yá nel área metropolitana de Portland y Vancouver (Washington), na confluencia col ríu Willamette (301 km), que llega pola ribera esquierda dende'l sur. Equí'l Columbia vuélvese claramente escontra'l norte-noroeste y mengua considerablemente, depositando sedimentos que casi podríen formar un delta fluvial. Pasa por Ridgefield (WA, 4763 hab.), St Helens (OR, 12 883 hab.), Columbia City (OR, 1946 hab.) y Woodland (WA, 5509 hab.), na desaguada del ríu Lewis (153 km), que llega dende l'este, pola ribera derecha. Continua por Kalama (WA, 2344 hab.) y Longview (WA, 36 648 hab.), na confluencia del ríu Cowlitz (169 km). Equí'l Columbia xira escontra l'oeste de nuevu, yá nel so tramu final, nel que pasa por Cathlamet (WA, 532 hab.), Astoria (Oregón) (OR, 9477 hab.) y Warrenton (OR, 4989 hab.) al oeste de la barra del Columbia, un cambiante bancu de sable nel océanu Pacíficu que fai que la boca del ríu sía unu de los tramos más peligrosos pa navegar nel mundu.[57]

El Columbia drena una área de 668 000 km²,[58] qur entiende casi la totalidá del estáu Idaho, una gran parte de la provincia canadiense de la Columbia Británica y de los estaos d'Oregón y Washington, y pequeñes porciones de Montana, Wyoming, Utah y Nevada. Alredor de 1200 km del ríu y el 85% de la so cuenca atopar nos EE. UU.[59] El Columbia ye'l docenu ríu d'Estaos Xuníos más llargu y cuenta cola sesta mayor cuenca hidrográfica del país.[58] En Canadá, onde escurre mientres 801 km y drena 103 000 km², el ríu ocupa'l 23º por llargor,[60] y la so cuenca ocupa'l 13º por tamañu.[61]

El Columbia da'l so nome a munchos llugares cercanos al so cursu, como la mesma Columbia Británica, según a munchos accidentes del terrén y cuerpos d'agua.

Caudal

editar

Con un caudal mediu na desaguada d'unes 7500 m³/s,[58] el Columbia ye'l ríu más grande en volume que desagua nel Pacíficu de toa América del Norte[62] y ye'l cuartu más grande por volume nos EE. UU.[58] El caudal mediu cuando'l ríu crucia la frontera internacional ente Canadá y los EE. UU. ye de 2800 m³/s y con una cuenca hidrográfica de 103.000 km²,[63] qu'equival a cerca del 15% de tola cuenca del Columbia. El caudal más altu rexistrada nel Columbia, midíu en The Dalles, foi de 35 000 m³/s en xunu de 1894, primero que'l ríu fora represado.[64] El caudal más baxu rexistráu en The Dalles foi de 340 m³/s, el 16 d'abril de 1968, y foi causáu pol zarru inicial de la presa de John Day, 45 km agües enriba.[64]] The Dalles ta a unes 310 km de la boca: el ríu nesti puntu los desaguadorios sobre 610 000 km² o'l 91% del total de la cuenca).[64] Los caudales nel Columbia vense afeutaos por munchos grandes banzaos agües arriba, munches derivaciones pal riego, y, nos tramos inferiores, pol revertir del fluxu de la marea del océanu Pacíficu. El National Weather Service mide les marees n'ocho lugar a lo llargo del ríu ente Astoria y la base de la presa de Bonneville.[65]

Preses y banzaos

editar
Nome !Capacidá (MW) Llocalización Fecha authorización Fecha finalización Propietariu !Banzáu formáu
  Presa Mica 1805   Canadá 1964 1973 BC Hydro Llagu Kinbasket
  Presa Revelstoke 2480   Canadá 1964 1984 BC Hydro Llagu Revelstoke
  Presa Keenleyside 185   Canadá 1964 1968 BC Hydro Creando los llagos Arrow
  Presa Grand Coulee 6809   Estaos Xuníos d'América 1933 1942-1974 USBR Llagu Franklin D. Roosevelt, llagu Banks
  Presa Chief Joseph 2620   Estaos Xuníos d'América 1946 1955 USACE Llagu Rufus Woods
  Presa Wells 840   Estaos Xuníos d'América − 1967 Douglas PUD Llagu Pateros
  Rocky Reach Dam 1287   Estaos Xuníos d'América 1956 1961 Chelan PUD Llagu Entiat
  Presa Rock Island 660   Estaos Xuníos d'América 1929 1933 Chelan PUD Rock Island Pool
  Presa Wanapum 1038   Estaos Xuníos d'América 1959 1963 Grant PUD Llagu Wanapum
  Presa Priest Rapids 955   Estaos Xuníos d'América 1950 1961 Grant PUD Llagu Priest Rapids
  Presa McNary 980   Estaos Xuníos d'América /  Estaos Xuníos d'América 1941 1954 USACE Llagu Wallula
  Presa John Day 2160   Estaos Xuníos d'América /  Estaos Xuníos d'América 1958 1971 USACE Llagu Umatilla
  Presa The Dalles 1780   Estaos Xuníos d'América /  Estaos Xuníos d'América 1960 USACE Llagu Celilo
  Presa Bonneville 1218   Estaos Xuníos d'América /  Estaos Xuníos d'América 1937 USACE Llagu Bonneville
Total 24 817 Ríu Columbia

Principales afluentes

editar
 
El ríu Deschutes nel so confluencia col Columbia

El ríu Columbia recibe más de 60 afluentes importantes. Los cuatro mayores que baleren direutamente nel Columbia (midíos por caudal o por tamañu de la cuenca hidrográfica), son el ríu Snake (qu'escurre na so mayoría por Idaho), el ríu Willamette (nel noroeste d'Oregón), el ríu Kootenay (na so mayoría na Columbia Británica), y el ríu Pend Oreille (na so mayoría nel norte de Idaho y Washington), tamién conocíu como la parte inferior del ríu Clark Fork). Cada unu d'estos cuatro ríos descarga más de 570 m³/s y drena una superficie de más de 50 000 km².

El ríu Snake ye, de lloñe, el mayor afluente. La so descarga ye casi igual (alredor del 46,5 %) a la del propiu Columbia na confluencia de dambos ríos. En comparanza col Columbia percima de la confluencia, el ríu Snake ye más llargu (113 %), y la so cuenca ye mayor (104 %). El ríu Pend Oreille y los sos principales afluentes, el ríu Clark Fork y el ríu Flathead, son similares. En comparanza col Columbia percima de la confluencia col Pend Oreille, el Pend Oreille-Clark-Flathead ye casi tan llargu (alredor del 86 %), la so cuenca ye cerca de trés cuartes partes tan grande (76 %), y la so descarga más d'un terciu (37 %)[66]

Afluentes Llargor (km) caudal (m³/s) Cuenca (km²)
Ríu Snake 1674 1610[67] 278 400[68]
Ríu Willamette 301 1060[58] 29 680[69]
Ríu Kootenay (Kootenai) 785 868[70] 50 300[71]
Sistema Pend Oreille-Clark Fork[72] 771 748[73] 66 800[74]
Ríu Cowlitz 169 259[75] 6700[76]
Ríu Spokane 179 224[77] 17 300[78]
Ríu Lewis 153 173[79] 2710[80]
Ríu Deschutes 406 166[81] 27 700[78]
Ríu Yakima 344 100[82] 15 900[83]
Ríu Wenatchee 85 87[84] 3500[78]
Ríu Okanogan 185 86[85] 21 600[86]
Ríu Kettle 282 83[87] 10 880[88]
Ríu Sandy 90 64[89] 1316[90]
Río John Day 452 58[91] 20 750[92]

Apéndiz. Afluentes

editar

Na tabla siguiente recuéyense tolos ríos de la cuenca del Columbia que la so llargor supera los 200 km, anque pueden faltar dalgunos. Ordenóse siguiendo'l ríu agües abaxo, dende la fonte hasta la desaguada, estremando'l cursu nos dos partes (Columbia de Canadáy Columbia d'Estaos Xuníos) en que davezu se fai y depués según l'estáu nel que tea la desaguada nel ríu.

Polo xeneral, naquellos casos en que nun esiste usu habitual de la treslliteración al español, úsense los anglicismos de los nomes de los ríos más comúnmente utilizaos. Tien de tenese curiáu a la del usu de los datos de la tabla, yá que distintes fontes apurren desigual información. En rellación al llargor, hai que tener presente que se construyeron munches preses pa regular el caudal y evitar los hinchentes, lo que provocó l'amenorgamientu de dellos cursos, en dellos casos de forma bien importante al haber quedáu somorguiaos llargos tramos trabancosos y meándricos. Esto ten de ser estudiáu con cuidu al utilizar fontes antigües. (Ver tamién: Determinación del llargor.)

El ríu Columbia y los sos afluentes (de más de 150 km y primarios destacaos)
   
Ramal Nome afluente Desaguada Llargor
(km) 		Cuenca
(km²) 		Caudal
(m³/s) 		Provincia(s) y/o estáu(s) polos qu'escurre Tramu
- D Ríu Spillimacheen Spillimacheen 118 1430 35   Canadá Columbia Británica Cursu canadiense
I - Ríu Kootenay Agües embaxo de Casteglar 780 50 300 868   Canadá
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Elk Ríu Kootenay 220 4450 75,6   Canadá
- - - Ríu Moyie Ríu Kootenay 148 539 79,4   Canadá
  Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Duncan Ríu Kootenay 206 2443 162   Canadá
- - - Ríu Slocan Ríu Kootenay 156 3290 89,1   Canadá
I - Sistema Pend Oreille—llagu Pend Oreille—Clark Fork[93] 813 66 800 748   Canadá
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Llagu Pend Oreille Ríu Pend Oreille   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Clark Fork llagu Pend Oreille 499 59 324   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Flatehead Ríu Clark Fork 386 22 779 322   Estaos Xuníos d'América
  Canadá
- - - Ríu Swan Ríu Flatehead 153 1813 32   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Middle Fork Flathead Ríu Flatehead 148 3004 81   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu South Fork Flathead Ríu Flatehead 158 4310 98,6   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu North Fork Flathead Ríu Flatehead 246 4040 84   Estaos Xuníos d'América
  Canadá
- D Ríu Kettle 282 10 878 82   Canadá
  Estaos Xuníos d'América		 Washington Cursu n'Estaos Xuníos
I - Ríu Colville 100 2616 12   Estaos Xuníos d'América
I - Sistema Spokane—Llagu Coeur d'Alene—Saint Joe[94] 452 15 990 225   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Llagu Coeur d'Alene Ríu Pend Oreille   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Coeur d'Alene—North Fork Coeur d'Alene Llagu Coeur d'Alene   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Saint Joe Llagu Coeur d'Alene 225 4791   Estaos Xuníos d'América
- D Ríu Sanpoil 113 2541   Estaos Xuníos d'América
- D Sistema Okanogan—llagu Okanogan[95] 320 21 238 86   Estaos Xuníos d'América
  Canadá
- - - Ríu Similkameen Ríu Okanogan 197 7600 64,6   Canadá
- D Ríu Methow 129 4727 43,1   Estaos Xuníos d'América
- D Sistema Wenatchee—llagu Wenatchee— White 3452 91   Estaos Xuníos d'América
- - Regueru Crab Antes de la presa de Priest Rapids 262 13 201 6   Estaos Xuníos d'América
- D Ríu Yakima En Tri-Cities 344 15 908 99   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Naches—Little Naches[96] Ríu Yakima 153 7600 64,6   Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Snake Ciudá de Burbank 1670 280 000 1610   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Henrys Fork - 177 8320 59,4   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Teton Ríu Henrys Fork 180 2927   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Blackfoot - 209 2841 5,95   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Portneuf Banzáu American Falls 200 3442 11,8   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Raft - 174 3901   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Regueru Goose - 197 2901   Estaos Xuníos d'América
- - - Regueru Salmon Falls - 351 5390   Estaos Xuníos d'América
- - - Sistema Malad—Big Wood[97] - 2328 7770 3,17   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Big Wood Ríu Malad 220 13,14   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Little Wood Ríu Malad 209 9,94   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Bruneau - 246 8560 11   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Owyhee - 557 28 620   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Regueru Jordan Ríu Owyhee 159 3380 5   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Sistema Boise—Boise Sur[98] - 327 10 619   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Malheur - 266 12 173   Estaos Xuníos d'América
- - - Sistema Payette—Payette Sur[99] - 316 8390   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Weiser - 166 4320   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Burnt - 158 2820   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Powder - 246 4500   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Salmon - 684 36 260 313   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Middle Fork Salmon Ríu Salmon 180 6500   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Grand Ronde - 341 10 360 86   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
- - - Sistema Clearwater —Mediu Clearwater —Selway[100] - 305 24 980 430   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu North Fork Clearwater Ríu Clearwater 217 6377 161   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Selway Ríu Middle Fork Clearwater 193   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Palouse - 269 8550 17   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Walla Walla 98 4550   Estaos Xuníos d'América
  Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Umatilla Umatilla 143 6345 14   Estaos Xuníos d'América Frontera Washington-Oregón
I - Río John Day Presa John Day 457 20 720 59   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu North John Day Río John Day 172 4662 36   Estaos Xuníos d'América
I - Sistema Deschutes—Little Deschutes 27 200 200   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Crooked Ríu Deschutes 201 11 655 44   Estaos Xuníos d'América
- - - Ríu Little Deschutes Ríu Deschutes 148 2642   Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Klickitat 121 3496 45   Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Sandy 90 1316 65   Estaos Xuníos d'América
I - Ríu Willamette (con fontes) Portland 386,2 28 700 960   Estaos Xuníos d'América
- D Ríu Lewis Frente a St. Helens (OR), 153 2709 173   Estaos Xuníos d'América
- D Ríu Cowlitz 169 6698 258   Estaos Xuníos d'América

Notes

editar
  1. ↑ Los habitantes de les llocalidaes d'Estaos Xuníos refiérense, salvo indicación espresa, al Censu del añu 2010.

Referencies

editar
  1. ↑ Vease en: http://www.entradagratis.com/Enciclopedia-de-Geografia/33960/COLUMBIA,-RIO.htm
  2. ↑ National Research Council (U.S.) (2004). Managing The Columbia River: Instream Flows, Water Withdrawals, and Salmon Survival, páx. 18. ISBN 0-309-09155-1. Consultáu'l 3 d'abril de 2008. URL is to the Google Book Search version.
  3. ↑ Lemonick, Michael D.; Cray, Dan (5 de marzu de 2006). «Who Were The First Americans?». Time, Inc.. Archivado del original el 2013-08-23. https://web.archive.org/web/20130823143721/http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1169905%2C00.html. Consultáu'l 3 d'abril de 2008. 
  4. ↑ Pryce, Paula (1999). Keeping the Lakes Way, páx. 7.
  5. ↑ Shuswap: What's in a Name, Jim Cooperman, in A Shuswap Passion column for the Shuswap Market News, shuswapwatershed.ca website (PDF)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Oldham, Kit (13 de xineru de 2003). «/index.cfm?DisplayPage=output.cfm&File_Id=5051 Captain Robert Gray becomes the first non-Indian navigator to enter the Columbia River, which he later names, on May 11, 1792.». The Online Encyclopedia of Washington State History. HistoryLink.org. Consultáu'l 1 d'abril de 2008.
  7. ↑ Hunn, Eugene S. (1990). Nch'i-Wàna: The Big River, páx. 3. ISBN 0-295-96851-6.
  8. ↑ Dove (Quintasket), Mourning (Christine) (1990 (1933)). Coyote Stories, páx. 100–101. ISBN 0-8032-8169-2.
  9. ↑ Archie Satterfield, Country Roads of Washington (Backinprint.com: 2003) ISBN 0-595-26863-3, page 82
  10. ↑ Dohnal, Cheri (2003). Columbia River Gorge: National Treasure on the Old Oregon Trail, páx. 12–14. ISBN 978-0-7385-2432-0. Consultáu'l 11 de setiembre de 2009.
  11. ↑ Clark, Ella Y. (2003). Indian Legends of the Pacific Northwest, páx. 20–25. ISBN 978-0-520-23926-5. Consultáu'l 11 de setiembre de 2009.
  12. ↑ 12,0 12,1 Meinig, D.W. (1995). The Great Columbia Plain, páx. 23–25, 493, 496. ISBN 0-295-97485-0.
  13. ↑ 13,0 13,1 People of the Dalles, páx. 12–13.
  14. ↑ Ulrich, Roberta (2007). Empty Nets: Indians, Dams, and the Columbia River, páx. 8. ISBN 0-87071-469-4.
  15. ↑ 15,0 15,1 Boyd, Robert (1996). People of the Dalles: The Indians of Wascopam Mission, páx. 4–7. ISBN 0-8032-1236-4.
  16. ↑ Myron Eells (1910). «Review: Marcus Whitman, Pathfinder and Patriot». Bulletin of the American Geographical Society 42 (4):  p. 299. doi:10.2307/199162. 
  17. ↑ «Oregon History: Indian Wars». Oregon Blue Book. Consultáu'l 3 de setiembre de 2009.
  18. ↑ Empty Nets, páx. 14.
  19. ↑ Empty Nets, páx. 6.
  20. ↑ Barber, Katrine (2005). Death of Celilo Falls, páx. 20–21. ISBN 0-295-98546-1.
  21. ↑ Attributed to anthropologist Philip Drucker in Cultures of the North Pacific Coast in: Netboy, Anthony (1980). The Columbia River Salmon and Steelhead Trout, páx. 14. ISBN 0-295-95768-9.
  22. ↑ Tate, Cassandra (27 d'avientu de 2005). «Kettle Falls». HistoryLink.org.
  23. ↑ Willingham, William F.. «Cascade Locks». Oregon Encyclopedia. Consultáu'l 8 de setiembre de 2009.
  24. ↑ «Columbia River Fish Runs and Fisheries» (PDF) páxs. 2–3, 6, 47, 62. Washington Department of Fish and Wildlife, and Oregon Department of Fish and Wildlife (August 2002). Archiváu dende l'orixinal, el 26 de setiembre de 2006.
  25. ↑ 25,0 25,1 Wilkinson, Charles F. (2005). Blood Struggle: The Rise of Modern Indian Nations, páx. 159, 165. ISBN 0-393-05149-8.
  26. ↑ Cain, Allen (September 2007). «Boils Swell & Whorl Pools». Oregon Historical Quarterly 108 (4). 
  27. ↑ Ronda, James P. (1984). Lewis & Clark Among the Indians. ISBN 0-8032-8990-1. Consultáu'l 3 d'abril de 2008. URL is to the Google Book Search version.
  28. ↑ 28,0 28,1 Dietrich, William (1995). Northwest Passage: The Great Columbia River, páx. 52. ISBN 0-295-97546-6.
  29. ↑ «Columbia River History: Commercial Fishing». Northwest Power and Conservation Council. Consultáu'l 26 de xineru de 2012.
  30. ↑ «The Oregon Story». Oregon Public Broadcasting. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-03-18. Consultáu'l 19 de marzu de 2008.
  31. ↑ Empty Nets, páx. 5.
  32. ↑ Empty Nets, páx. 11.
  33. ↑ Dietrich, William (1995). Northwest Passage: The Great Columbia River, páx. 376. ISBN 0-295-97546-6.
  34. ↑ "It is a near certainty that Japanese or Chinese people arrived on the northwest coast long before any European."Hayes (1999). Historical Atlas of the Pacific Northwest: Maps of Exploration and Discovery, páx. 9. ISBN 1-57061-215-3.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 Hayes (1999). Historical Atlas of the Pacific Northwest: Maps of Exploration and Discovery. ISBN 1-57061-215-3.
  36. ↑ «Cape Disappointment State Park». National Park Service. Consultáu'l 4 de setiembre de 2009.
  37. ↑ Denton, V.L. The Far West Coast, páx. 174. Toronto, 1924.
  38. ↑ Roberts, John Y. (2005). A Discovery Journal: George Vancouver's First Survey Season – 1792, páx. 23. ISBN 978-1-4120-7097-3. Consultáu'l 18 d'ochobre de 2008. URL is to the Google Book Search version.
  39. ↑ Loy, William G. (2001). Atlas of Oregon, páx. 24. ISBN 0-87114-101-9.
  40. ↑ «Captain Robert Gray explores Grays Bay and charts the mouth of Grays River in May 1792». HistoryLink.org. Consultáu'l 16 de mayu de 2009.
  41. ↑ Jacobs, Melvin C. (1938). Winning Oregon: A Study of An Expansionist Movement, páx. 77.
  42. ↑ Mockford, Jim (2005). «Before Lewis and Clark, Lt. Broughton's River of Names: The Columbia River Exploration of 1792». Oregon Historical Society 106 (4). 
  43. ↑ Friedman, Ralph (2003). In Search of Western Oregon, páx. 304–05. ISBN 978-0-87004-332-1.
  44. ↑ Meinig, D.W. (1995). The Great Columbia Plain, páx. 73–79. ISBN 0-295-97485-0.
  45. ↑ Mackie, Richard Somerset (1997). Trading Beyond the Mountains: The British Fur Trade on the Pacific 1793–1843, páx. 318. ISBN 0-7748-0613-3.
  46. ↑ «The Final Leg of the Trail». End of the Oregon Trail Interpretive Center. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'ochobre de 2008.
  47. ↑ Meinig, D.W. (1995). The Great Columbia Plain, páx. 72–73, 75, 117, 146–47, 169–70. ISBN 0-295-97485-0.
  48. ↑ Reeder, Lee B.. «Open the Columbia to the Sea». Center for Columbia River History. http://www.ccrh.org/comm/umatilla/primary/opensea.htm. Consultáu'l 3 d'abril de 2008.  URL is to a reprint of a 1902 magacín edition of the Pendleton Daily Tribune published by Y. P. Dodd.
  49. ↑ Los habitantes de les llocalidaes canadienses refiérense, salvo indicación espresa, al añu 2011.
  50. ↑ «The Atlas of Canada: Toporama – Topographic Maps». Natural Resources Canada. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de xunu de 2012. Consultáu'l 2 de setiembre de 2009.
  51. ↑ Kowalski, Peter (7 de marzu de 2001). «Health consultation». Colville Federated Tribes. United States Department of Health and Human Services. Consultáu'l 8 de payares de 2007.
  52. ↑ 52,0 52,1 «Columbia Basin Project». U.S. Department of the Interior, Bureau of Reclamation. Archiváu dende l'orixinal, el 15 de febreru de 2015. Consultáu'l 2 de setiembre de 2009.
  53. ↑ «Best Outdoor Concert Venues in America». ConcertBoom.com. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2015. Consultáu'l 14 de xunu de 2013.
  54. ↑ «Live Nation Announces Inaugural JamBase Live Festival Held At The Gorge Amphitheatre July 5 & 6». The Wall Street Journal. 12 de marzu de 2013. http://online.wsj.com/article/PR-CO-20130312-912953.html. Consultáu'l 5 de xunu de 2013. 
  55. ↑ «Oregon's Publicly-Owned Waterways». Public Ownership of Submerged and Submersible Land. Oregon Department of State Lands. Archiváu dende l'orixinal, el 27 de mayu de 2010. Consultáu'l 9 de marzu de 2008.
  56. ↑ «Columbia River Gorge National Scenic Area». U.S. Department of Agriculture: Forest Service. Consultáu'l 7 d'avientu de 2007.
  57. ↑ Jacklet, Ben (19 d'ochobre de 2004). «Columbia pilot pay attracts port's eye». Portland Tribune. Archivado del original el 2012-02-06. https://web.archive.org/web/20120206213802/http://www.portlandtribune.com/news/story.php?story_id=26722. Consultáu'l 14 de xunu de 2007. 
  58. ↑ 58,0 58,1 58,2 58,3 58,4 Kammerer, J.C.. «Largest Rivers in the United States». United States Geological Survey. Consultáu'l 1 d'abril de 2008.
  59. ↑ Lang, Bill. «Columbia River». Center for Columbia River History. Consultáu'l 2 d'abril de 2008.
  60. ↑ This number was derived from the rivers list published in Atles Canada by Natural Resources Canada.
  61. ↑ «Frequently Asked Questions About Canada». The Atlas of Canada. Natural Resources Canada. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de setiembre de 2008. Consultáu'l 7 de setiembre de 2008.
  62. ↑ Gerber, Michele. «Legend and Legacy: Fifty Years of Defense Production at the Hanford Site». University of Washington Center for the Study of the Pacific Northwest. Consultáu'l 26 de xineru de 2008.
  63. ↑ «Discover Canada Through National Maps and Facts: Rivers». The Atlas of Canada. Natural Resources Canada. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de setiembre de 2008. Consultáu'l 7 de setiembre de 2008.
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 «USGS Real-Time Water Data for USGS 14105700 Columbia River at the Dalles, OR». United States Geological Survey. Consultáu'l 6 d'agostu de 2008.
  65. ↑ National Weather Service Forecast Office, Portland, Oregon. «Local Tide Predictions and Water Levels». U.S. Department of Commerce. Consultáu'l 17 de setiembre de 2008.
  66. ↑ Calculáu sobremanera colos datos de: «Water-resources data for the United States, Water Year 2007». Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos. Consultáu'l 16 de setiembre de 2008.
  67. ↑ Kimbrough, R.A. (2006). «Water Data Report WA-05-1: Klickitat and White Salmon River Basins and the Columbia River from Kennewick to Bonneville Dam». Water Resources Data-Washington Water Year 2005. United States Geological Survey. Consultáu'l 1 d'abril de 2008.
  68. ↑ «USGS Water Resources of the United States: Boundary Descriptions and Names of Regions, Subregions, Accounting Units and Cataloging Units». United States Geological Survey. Consultáu'l 16 de setiembre de 2008. Sum of Subregion 1704, Upper Snake, Subregion 1705, Middle Snake, and Subregion 1706, Lower Snake.
  69. ↑ Willamette River Basin, Portland Bureau of Environmental Services (2008). Consultáu'l 16-9-2008.
  70. ↑ Subbasin Overview Archiváu 2009-03-25 en Wayback Machine, Kootenai Subbasin Plan, Northwest Power and Conservation Council
  71. ↑ The Rivers, Balance of Power: Hydroelectric Development in Southeastern British Columbia; Touchstones Nelson: Museum of Art and History. Consultáu'l 16-9-2008.
  72. ↑ El ríu Pend Oreille dacuando considérase parte del ríu Clark Fork, el so cursu inferior, considerando'l llagu Pend Oreille como un tramu más del ríu. Nesti casu, el sistema fluvial Pend Oreille-llagu-Clark Fork tien 771 km de llargor. El ríu Pend Oreille solamente tien 209 km.
  73. ↑ «Water Data Report WA-05-1 Pend Oreille, Kettle, and Colville River Basins, and the Columbia River from the International Boundary to the confluence with the Spokane River». United States Geological Survey. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2008. Discharge data taken from a gauge at the U.S.–Canada border, 25,9 km de la boca, measuring data from about 65000 km², aproximao'l 98% del total de la cuenca hidrográfica.
  74. ↑ Seven Mile Project Water use Plan (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., BC Hydro. Consultáu'l 16-9-2008.
  75. ↑ «Water-data report 2007: USGS 14243000 Cowlitz River at Castle Rock, WA». United States Geological Survey. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2008. Discharge data taken from a USGS gauge 14243000 at Castle Rock, 27,8 km de la boca, measuring the flow from about 5.800 km² o aproximao'l 85% del total de la cuenca hidrográfica.
  76. ↑ Calculáu sumando superficies de les subcuencas que s'indiquen en Lower Columbia Tributaries Archiváu 2008-10-02 en Wayback Machine, Northwest Power and Conservation Council; and Toutle Management Plan Archiváu 2008-10-02 en Wayback Machine, Northwest Power and Conservation Council. Consultáu'l 16-9-2008.
  77. ↑ Benke, Arthur C.; Cushing, Colbert Y. (2005). Rivers of North America. Academic Press, páx. 650. ISBN 9780120882533. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2008.
  78. ↑ 78,0 78,1 78,2 «Boundary Descriptions and Names of Regions». US Geographical Survey. Consultáu'l 10 de setiembre de 2008.
  79. ↑ Lower Columbia Fish Recovery Board. «Volume II – Subbasin Plan Chapter G – NF and EF Lewis». Lower Columbia Salmon Recovery and Fish & Wildlife Subbasin Plan. Northwest Power and Conservation Council. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-13. Consultáu'l 14 d'ochobre de 2008.
  80. ↑ «Description: Lewis River Drainage, Mount St. Helens, Washington». United States Geological Survey. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-03-19. Consultáu'l 14 d'ochobre de 2008.
  81. ↑ Loy, William G.; Allan, Stuart; Buckley, Aileen R, and Meacham, James Y. (2001). Atlas of Oregon. Eugene, Ore.: University of Oregon Press, páx. 164–65. ISBN 0-87114-101-9.
  82. ↑ «Yakima River and Esquatzel Coulee Basins and the Columbia River from Richland to Kennewick, Water Resources Data-Washington Water Year 2005]». United States Geological Survey. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2008. Discharge data taken from USGS gauge 12510500 at Kiona, 29.9 miles (48.1 km) de la boca, measuring the flow from aproximao'l 91% del total de la cuenca hidrográfica.
  83. ↑ «Yakima Subbasin Plan Overview». Northwest Power and Conservation Council. Consultáu'l 16 de setiembre de 2008.
  84. ↑ «Wenatchee River Basin: 12459000 Wenatchee River at Peshastin, WA». United States Geological Survey. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2008.. Discharge data taken from USGS gauge 12459000 at Peshastin, 34,6 km de la boca, measuring the the flow from about 2.600 km² o aproximao'l 77% del total de la cuenca hidrográfica.
  85. ↑ Water Data Report WA-05-1, chapter Okanagan River Basin. Consultáu'l 20-4-2007. Discharge data taken at Malott (Washington), 27 km de la boca, measuring the flow from about 20900 km², aproximao'l 97% del total de la cuenca hidrográfica.
  86. ↑ «Rivers». Natural Resources Canada. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de setiembre de 2008. Consultáu'l 10 de setiembre de 2008.
  87. ↑ «Water-Data Report 2007: 12404500 Kettle River near Laurier, WA». United States Geological Survey. Consultáu'l 18 d'ochobre de 2008. Discharge data taken from a USGS gauge near Laurier, 47,81 km de la boca, measuring the flow from about9.800 km², aproximao'l 90% del total de la cuenca hidrográfica.
  88. ↑ Upper Columbia Subbasin Overview Archiváu 2008-10-02 en Wayback Machine, Section 29, páx. 8; Northwest Power and Conservation Council. Consultáu'l 16-9-2008.
  89. ↑ «Water-Data Report 2007: 14142500 Sandy River Below Bull Run River, near Bull Run, OR». United States Geological Survey. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2008. Discharge data from a USGS gauge near Bull Run, 29,6 km de la boca, measuring the flow from about 1.130 km², aproximao'l 86% del total de la cuenca hidrográfica.
  90. ↑ Taylor, Barbara. «Salmon and Steelhead Runs and Related Events of the Sandy River Basin - A Historical Perspective». Portland General Electric. Archiváu dende l'orixinal, el 29 d'ochobre de 2008. Consultáu'l 12 d'ochobre de 2008.
  91. ↑ «Water-Data Report 2007: 14048000 John Day River at McDonald Ferry, OR». United States Geological Survey. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2008. Discharge data from a USGS gauge at McDonald Ferry, 33,6 km de la boca, measuring the flow from about 19600 km², aproximao'l 95% del total de la cuenca hidrográfica.
  92. ↑ Powell, Russ; Delano, Kenneth. «John Day River Subbasin Fish Habitat Enhancement Project». Bonneville Power Administration. Consultáu'l 18 d'ochobre de 2008.
  93. ↑ El ríu Pend Oreille tien un llargor de solu 209 km y escurre casi íntegramente polos EE.XX., anque desagua nel Columbia nel so cursu final per Canadá. El ríu naz nel llagu Pend Oreille, que tien ente les sos fontes al ríu Clark Fork (499 km). El conxuntu tien un llargor de 813 km (209+105+499).
  94. ↑ El ríu Spokane tien un llargor d'unos 179 km, anque con una de les fontes del llagu llagu Coeur d'Alene, el ríu Saint Joe (225 km), el sistema Spokane—llagu Coeur d'Alene—Saint Joe llega a los 333 km (179+48+225 km).
  95. ↑ El ríu Okanogantiene un llargor de 185 km, pero si considérense los 135 km del llargor del llagu Okanogan, algama los 320 km.
  96. ↑ El ríu Little Naches empieza na confluencia del Ramal Norte y el Ramal Esti y en percorriendo unos 32 km xunir al ríu Bumping pa formar el ríu Naches como tal, que tien un llargor de 121 km.
  97. ↑ El ríu Malad tien un llargor de solu 18 km y fórmase pola confluencia del ríu Big Wood, de 220 km, y del ríu Little Wood, de 209 km.
  98. ↑ El ríu Boise tien un llargor de 164 km, pero con una de les sos fontes, el ramal Boise Sur (South Fork Boise River), de 163 km, algama los 327 km.
  99. ↑ El ríu Payette tien un llargor de 134 km, pero con una de les sos fontes, el ramal Payette Norte (North Fork Payette River), de 182 km, algama los 316 km.
  100. ↑ El ríu Clearwater tien un llargor de 120,4 km, pero con una de les sos fontes, el ramal Mediu del Clearwater (Middle Fork Clearwater River), algama los 470 km. El ramal Mediu del Clearwater fórmase de la mesma pola conluencia del ríu Selway (de 193 km de llargor) y el ríu Lochsa (de 113 km de llargor).

Enllaces esternos

editar


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Ríu_Columbia&oldid=4299513»