Exiptoloxía
La Exiptoloxía ye l'estudiu científicu de la Historia d'Exiptu, la so cultura, llingua, tradiciones ya instituciones, tradicionalmente de la civilización del Antiguu Exiptu. Ye una especialización d'una rexonalización temática de delles disciplines rellacionaes cola Historia, dientro de les Ciencies de l'Antigüedá (qu'entiende l'arqueoloxía, la papiroloxía, la epigrafía, la llingüística histórica, etc.). Un prauticante d'esta disciplina ye conocíu como exiptólogu.
| Exiptoloxía | |
|---|---|
| disciplina académica y especialidá | |
estudios del Antiguo Oriente Próximo (es)  y arqueoloxía | |
 | |
 |
L'estudiu de la exiptoloxía entiende, tradicionalmente, dende'l mileniu V e.C. hasta'l final de la dinastía Ptolemaica y la inclusión d'Exiptu como provincia del Imperiu romanu, nel sieglu I e.C. , ente otres etapes.
Sieglos XVIII y XIX
editarExiptu foi visitáu y descritu por otros viaxeros europeos como Richard Pococke, pero la primer esploración sistemática llevar a cabu a finales del sieglu XVIII, realizada por un grupu d'estudiosos y dibuxantes franceses qu'acompañaben a la espedición militar de Napoleón per Exiptu. Los sos trabayos publicar na Description de l'Egypt, ente 1809 y 1822, en 24 volúmenes. Les coleiciones recoyíes polos franceses exhibir nel Muséu del Louvre, anque parte pasaron a manes britániques, como la Piedra Rosetta, cuando Alexandría foi tomada polos exércitos ingleses, y atópense nel Muséu Británicu.
Bernardino Drovetti, Giovanni Belzoni, Henry Salt y otros espedicionarios recoyeron antigüedaes pa coleicionistes, engrosando los fondos de museos como'l Louvre, el Británicu, el de Berlín o'l Muséu Egizio de Turín. L'inglés Sir John Gardner Wilkinson publicó en 1837 La vida y costumes de los antiguos exipcios (Manners and Customs of the Ancient Egyptians), en tres volúmenes, un refechu estudiu recoyendo doce años de trabayos n'Exiptu y Nubia.
A entamos del sieglu XIX surdió la ciencia de les antigüedaes exipcies, pos antes, los xeroglíficos grabaos nos murios de los templos permanecieren indescifrables, según los testos n'escritura hierática y demótica de los papiros. Hubo una gran meyora a fines del sieglu XIX y mientres la primer metá del sieglu XX, coles grandes aportaciones de Jean-François Champollion nel descifráu de xeroglíficos, y los numberosos descubrimientos en munches sepultures del baxu y Alto Exiptu.
Amelia Edwards viaxó a Exiptu en 1873 y conseñó los sos descubrimientos nel llibru Mil milles Nilo enriba, qu'atraxo l'atención académica ya internacional; amás fundó la Egypt Exploration Society, creada coles mires d'esplorar y escavar na rexón qu'abarca los actuales países de Sudán y Exiptu, col enfotu de estudiar y analizar los resultaos de les escavaciones y publicar la información pal mundu académicu. William Flinders Petrie, financiáu pola EES, viaxó a Exiptu ya introdució y desenvolvió nueves téuniques d'escavación y estudios de campu meticulosos. Pensaba qu'había qu'anotar y caltener la mayor cantidá d'evidencies, más qu'arrexuntar oxetos y antigüedaes d'altu valor económicu, una práctica arqueolóxica bien avanzada na so dómina, llarada de coleicionistes desaprensivos.
Sieglu XX
editarTaba de moda na exiptoloxía de la primer metá del sieglu XX el conceutu de qu'un pueblu estranxeru enfusara nel Valle del Nilu, escontra 3400 e.C. , civilizando a los nativos ya imponiéndo-yos una organización político y social más avanzada, fundando la monarquía.
Dempués d'un estancamientu relativu, de 1950 a 1970, hubo un cambéu d'enfoque, coles aportaciones d'especialistes n'antropoloxía, socioloxía, y estadística, que dexaron una valoración más rigorosa y afecha de les evidencies arqueolóxiques, fundamentalmente nel estudiu del periodu predinástico exipciu, impulsando una meyor conocencia de la civilización exipcia, una de les primeres y más esllumantes na historia de la humanidá.
- Los elementos d'orixe estranxeru fueron marxinales, de bien curtia duración y de bien escasu pesu nel desenvolvimientu políticu o social d'Exiptu yá que el rexistru arqueolóxicu nun indica nengún saltu o marcada discontinuidá cultural compatible con una invasión o penetración masiva d'influencies esternes qu'incidieren decisivamente nel desenvolvimientu de nenguna d'estes cultures. –Juan José Castiellos.[1]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Juan José Castiellos, Los oríxenes d'Exiptu.
Bibliografía
editar- Desroches Noblecourt, Christiane: L'Heriedu del Antiguu Exiptu. Ensayu Edhasa. Barcelona 2006. ISBN 84-350-2687-6
- Hornung, Erik: Introducción a la exiptoloxía. Estáu métodos, xeres. Editorial Trotta. ISBN 978-84-8164-383-1
- Sauneron, Serge: La Exiptoloxía. Oikos-tau. Barcelona 1971 ISBN 84-281-0205-8
- Tyldesley, Joycee: El descubridores del Antiguu Exiptu. Destín. Madrid 2005. ISBN 978-84-233-3854-2
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Exiptoloxía.
- Curtia Historia de la Exiptoloxía en horizonteaton.weebly.com (n'español)
- Instituciones universitaries onde s'imparten cursos d'exiptoloxía (en francés)
Datos: Q145903- Multimedia: Egyptology
