Falla de San Andrés
La falla de San Andrés (n'inglés: San Andreas Fault) ye una falla transformante continental qu'escurre por unos 1300 km al traviés del estáu de California, n'Estaos Xuníos y Baxa California, en Méxicu. Forma la llende Tectónica de plaques teutónicu ente la placa Norteamericana y la placa del Pacíficu y el so desplazamientu relativu ye horizontal dextral (direccional derechu). Esta falla ye famosa por producir grandes y devastadores terremotos. El sistema ta compuestu por numberoses falles o segmentos. El sistema de falles de San Andrés termina nel golfu de California.
| Falla de San Andrés | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Estaos Xuníos d'América |
| Estaos |  California |
| Tipu d'entidá | falla |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 35°07′00″N 119°39′00″W / 35.116667°N 119.65°O |
| Demografía | |
 | |
El deslizamiento llateral midíu nel sector central de la falla ye d'unos 25 mm/añu, ente que n'otros, más alloñaos de la mesma, llega a los 30 mm/añu, lo que podría indicar una acumuladura de deformación elástica na zona de la falla.[1]
Considérase que la península de Baxa California formar pola actividá d'esta falla. Este mesmu procesu ta moviendo a la ciudá de Los Angeles en direición escontra la badea de San Francisco (dambes tán en llaos distintos de la falla), averándoles a una velocidá d'unos 4,5 cm per añu. Esti movimientu ye tan lentu que nun puede ser percibíu a escala humana, pero causó numberosos daños a obres d'inxeniería como acueductos, carreteres y ranchos.
Debíu al movimientu de la placa del Pacíficu, qu'enfusa pol golfu de California y escontra el norte de la falla de San Andrés, nos próximos 50 000 años la península de Baxa California va mover escontra'l norte, dixebrándose de Méxicu y convirtiéndose nuna isla. Calcúlase que va llegar frente a Alaska nunos 50 millones d'años.
La falla de San Andrés pertenez al Cinturón de Fueu del Pacíficu, una zona d'elevada actividá sísmica y volcánica productu de les zones de subducción que toma, pero los seísmos d'esta zona tamién son productu de numberoses falles de tresformamientu, San Andrés ye una d'elles.
Actividá tectónica recién
editar
De resultes d'esta falla aníciense numberosos terremotos, socediendo dalgunos de considerable magnitú como los de 1857, estendiéndose dende Parkfield (en:) hasta El Cajon (magnitú envalorada: 8,0); el de San Francisco de 1906 (magnitú envalorada: 7,8); el terremotu de Loma Prieta de 1989, cerca de Santa Cruz, California (magnitú: 7,1), El Centro en 1940, en Baxa California, en Méxicu el 4 d'abril de 2010 (magnitú 7,2), San Francisco el 24 d'agostu de 2014 (magnitú 6.1) y el más recién en Baxa California, Méxicu el 13 de setiembre de 2015 (magnitú 6,6).
El vienres 8 de febreru de 2008 hubo un temblón de magnitú 5,4 na escala de Richter a les 11:40 p.m. que tuvo llugar en Mexicali, Baxa California. El llunes 11 de febreru de 2008 a les 10:29 a.m., otru seísmu d'una magnitú de 5,0 tuvo llugar en Mexicali, Baxa California, sobre'l volcán Cerro Prieto, cerca de la falla de San Andrés. Darréu esi día a les 20:32 otru seísmu de 5,1 na mesma falla de Cerro Prieto, con aproximao 600 retruques cercanos a la ciudá de Mexicali, Baxa California ente los díes 8 y 22 de febreru de 2008. El postreru seísmu fuerte foi de 5,7 na escala de Richter con epicentru cerca del conocíu volcán.
El martes 29 de xunetu de 2008 un seísmu de 5,4 na escala de Richter solmenó la ciudá de Los Angeles a les 11:47 a.m., catalogáu pol serviciu de xeografía como de magnitú moderada.
El domingu 10 d'ochobre de 2009, a les 11:59 hores, rexistróse un seísmu de 6,9 na escala de Richter. Dexóse sentir en llugares como Culiacán y Los Mochis, La Paz, y otros llugares de la rexón. El miércoles 30 d'avientu del mesmu añu, rexistróse un seísmu de 5,9 na escala de Richter na ciudá de Mexicali, Baxa California, que duró aproximao 35 segundos y sintióse nes ciudaes de Mexicali, Tecate, Tijuana, Rosarito, Ensenada (Baxa California), Calexico, El Centro (California) y San Luis Río Colorado (Sonora). El mesmu día rexistróse un retruque de 5,1 na escala de Richter nes cercaníes de Mexicali ensin rexistrase daños nin perdes materiales.
El domingu 4 d'abril de 2010 el Terremotu de Baxa California de 7,2 na escala sismolóxica de Richter con epicentru alcontráu nel pobláu Guadalupe Victoria azotó fuertemente a la rexón de Baxa California y Sonora dexando un saldu de 4 persones muertes y 182 mancaos, el seísmu fíxose sentir en delles ciudaes de Méxicu y Estaos Xuníos como Los Angeles, Salinas, San Diego, Calexico, Moreno y otres más, amás en Méxicu sentir con mayor intensidá en Mexicali, San Luis Río Colorado, Ensenada, Tijuana, Rosarito, Tecate, Golfu de Santa Clara y Puerto Peñasco.
Unu de los más recién tuvo llugar el 17 d'agostu de 2015 na ciudá de San Francisco, con una magnitú de 6,1 n'escala de Richter. Esti seísmu nun foi tan devastador como nos anteriores y afortunadamente solo hubo daños materiales. Y otru con una magnitú de 6,6 na escala de Richter, el 13 de setiembre de 2015 en Baxa California, Méxicu. Nun produció daños materiales nin víctimes, sola llerza na población.
El Xueves 8 d'avientu de 2016, rexístrase un terremotu escala 6.4 na mariña oeste de California, ensin dexar daños materiales nin muertes. A pesar d'ello, el Centru Xeolóxicu d'Estaos Xuníos llamó a tener procuru nes zones cercanes a les falla.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Titus, S. J.; DeMets, Ch. y Tikoff, B. (2005) «New slip rate estimates for the creeping segment of the San Andreas fault, California». Geology, 33(3): 205-208 doi 10.1130/G21107.1
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Falla de San Andrés.- Observatoriu d'eventos producíos
Datos: Q191218- Multimedia: San Andreas Fault
