Fresno de Río Tirón

Fresno de Río Tirón
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Burgos
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Fresno de Río Tirón (es)	Sergio Maria Garcia
Nome oficial	Fresno de Río Tirón (es)
Códigu postal	09272
Xeografía
Coordenaes	42°27′36″N 3°10′29″W / 42.46°N 3.1747222222222°O
	Fresno de Río Tirón Fresno de Río Tirón (España)
Superficie	9.68 km²
Altitú	703 m
Llenda con	Belorado, Cerezo de Río Tirón y Redecilla del Campo
Demografía
Población	167 hab. (2023); - 113 homes (2019); - 73 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.05% de provincia de Burgos
Densidá	17,25 hab/km²
	fresnoderiotiron.es

Fresno de Río Tirón ye un conceyu d'España, na provincia de Burgos, Comunidá Autónoma de Castiella y Lleón, partíu xudicial de Briviesca.

Xeografía

Tien un área de 9,68 km² con una población de 203 habitantes (INE 2008) y una densidá de 20,97 hab/km².

Demografía

Evolución demográfica
1991		1996		2001		2004		2012
292		273		249		221		194

Historia

Perteneció Fresno al alfoz de Cerezo, el cuartu de la Merindad de Rioja con Montes de Oca. El términu alfoz, que yá ta documentáu dende'l primer terciu del sieglu X, designaba los pequeños distritos en que se subdividía'l Condáu de Castiella, ye d'orixe árabe ("alhauz") y significa "cantón" o "distritu". Tamos ante un vocablu del Al-Andalus polos mozárabes qu'allegaron a la repoblación de les tierres castellanu y lleonés yá dende la segunda metá del sieglu IX.

L'alfoz cerezano taría compuestu de siquier 22 llugares anguaño habitaos. Prescindimos de los cinco llugares rioxanos: Cuzcurrita de Río Tirón, Herramélluri, Ochánduri, Tirgo y Velasco, que pertenecieron a la diócesis de Calahorra; los 17 restantes siempres pertenecieron al obispáu de Burgos, ente los que s'atopa Fresno, que la so primer datación ye de 10-XI-903: "Sancta María de Fresno", 20-II-971: " Frasceno", de significáu obviu. Asina apaez en "San Millán", páx. 107 y nel "Magüetu góticu de Cardeña", páx. 324. Al pie de estos llugares habitaos, conócense 18 llugares despoblaos, dos de los cualos pertenecíen a Fresno: "Encinillas" nel camín de Charcu y el de Loranquillo nuna vallina xunto a la cuesta de Encinillas. Los sos restos son bien escasos y confundíos con tenadas.

Los primeros datos de los habitantes de la villa apurrir el "Censu de población del sieglu XVI que s'atopa nel Archivu de Simancas. Equí inclúyense tolos vecinos pecheros (Obligaos a pagar o a contribuyir con tributu) del pueblu ensin esceición, anque nun consta que s'incluyeren nél los individuos del cleru. Fresno apaez con Belorado que tien 613 habitantes, y les sos aldegues y valle de San Vicente, qu'entiende 12 pueblos con 414 pecheros. Nos censos de población del sieglu XIX, nel añu 1877 hai un aumentu considerable llegando Fresno a 448 habitantes y nel añu 1887 a 473 habitantes. Esta evolución empieza a ser regresiva hai midida qu'averamos al sieglu XX, por cuenta de la perdida constante d'habitantes y al avieyamientu de la población. Al sofitase la población puramente nel campu, y al producise una lenta mecanización, l'escedente poblacional tuvo qu'emigrar a zones estremeres más desenvueltes industrialmente.

A la cayida del Antiguu Réxime queda constituyida como conceyu constitucional conocíu entós como Fresno del Riotirón nel partíu Belorado, rexón de Castiella la Vieya, cuntaba entós con 230 habitantes.

Situación

Atópase allugáu na contorna de Montes de Oca, a 5 quilómetros de Belorado y a 50 de Burgos, esti pueblu toma una estensión de 10 quilómetros cuadraos y cuenta con una población averada de 200 habitantes. Los nucleos de población más importantes que parten con Fresno de Río Tirón son Belorado, Cerezo de Río Tirón, Briviesca. Ye un pueblu estremeru cola comunidá de La Rioxa. El ríu que da "apellíu" a esti pueblu ye'l Ríu Tirón, un ríu que naz en "pozu negru" en Fresneda de la sierra Tirón y desagua nel Ríu Ebro nel conceyu rioxanu de Haro.

Fiestes

San Isidro Llabrador

15 de mayu, romería al conventu de San Vitores (1 día de fiesta)

Ascensión

16 d'agostu, romería al conventu de San Vitores (1 día de fiesta)

Pascua

El domingu siguiente a l'ascensión (1 día de fiesta)

Fiestes de gracies y patronales

El segundu fin de selmana de setiembre (4 díes de fiesta)

Feria

Realizada na ponte del Pilar (1 día de fiesta)

San Andrés

Últimu fin de selmana de payares (2 díes de fiesta)

Arquiteutura

Ilesia de san Andrés

Ermita de la divina Pastora

Conventu de San Vitores

Foi nel covarón onde morrió san Vitores, asitiada anguaño na xurisdicción de Fresno de Río Tirón, onde se llevantó l'antigua ermita que, en 1446 foi convertida en conventu. Habitáu primero polos dominicos, asocediéron-yos los franciscanos, qu'en 1625 construyeron una nueva planta de la qu'anguaño se caltién la capiya y dependencies como'l refectorio. Nel sieglu XIX cola desamortización de Mendizábal, los franciscanos tuvieron qu'abandonar el conventu. Esti edificiu caltúvose dende entós (cola categoría de exconvento, yá que nun volvió ser habitáu pol cleru), gracies a la devoción y esfuercios de les xentes de la contorna.

El fechu de que pasara d'antiguo el Camín de Santiago por dichu llugar, contribuyó en gran midida al espardimientu de la imaxe del Santu llegando a comunidaes aparte de Castiella y Lleón como: Navarra, La Rioxa, Cantabria y Galicia.

Conventu 2012

Cada añu mientres tolos sábados del mes de mayu, (en cumplimientu d'un votu que fixeron los pueblos polos qu'en vida pasó'l santu) el exconvento ye visitáu en romería polos pueblos de: Castildelgado, Cerezo, Leiva, Quintanilla del Monte, Redecilla del Campo, San García, Tormantos y Fresno, que como anfitrión xube tamién el día 16 d'agostu.

Referencies

↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

Enllaces esternos

Conceyu

[4aa567f4760d292d0ff63887ec8a7625a1eb7407-1] Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.

[1]