Fratercula arctica

(Redirixío dende Gallu marín)

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El gallu marín[2] (Fratercula arctica) ye una especie d'ave caradriforme de la familia Alcidae.

Fratercula arctica
gallu marín
Estáu de caltenimientu
Preocupación menor (LC)
Esmolición menor (IUCN)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Charadriiformes
Familia: Alcidae
Xéneru: Fratercula
Especie: F. arctica
(Linnaeus, 1758)
Distribución
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Ye l'únicu frairucu nativu del Océanu Atlánticu; dos especies rellacionaes, el frairucu copetudo y el frairucu con cuernos, atopar nel nordeste del Pacíficu. El frairucu atlánticu cría n'Islandia, Noruega, Groenlandia, Terranova y munches islles nel norte del Atlánticu. Nel sur y oeste, la so actividá llega hasta Maine y a les Islles britániques nel este. El frairucu atlánticu tien una gran población y una amplia gama. Nun se considera en peligru d'estinción, anque hai amenorgamientu nel númberu. En tierra, tien la típica postura arguta d'un alcidae. Nel mar, naden na superficie y aliméntense principalmente de pequeños pexes, que atrapen somorguiándose na agua, utilizando les sos ales pa la propulsión.

El frairucu atlánticu tien una corona y llombu negru, mexelles gris maciu y “pantalones” blancos. Ye anchu, con un picu coloráu y negru visiblemente marcáu y pates naranxes qu'oldeen col so plumaxe. Ésti muda de piel tando nel mar pel hibiernu y dalgunes de les carauterístiques faciales con colores brillosos piérdense. L'apariencia esterna del machu y la fema adultos ye idéntica, sacante que'l machu ye llixeramente más llargu. El mozu tien plumaxe similar pero les sos mexelles son gris escuru. El mozu nun tien ornamientos de colores brillosos na cabeza, el so picu ye menos anchu y ye gris escuru con una punta amarellentada y café, y les sos pates tamién son escures. Los frairucos de poblaciones del norte son típicamente más llargos que los sos equivalentes en partes más al sur. Xeneralmente considérase qu'estes poblaciones son distintes subespecies.

El frairucu atlánticu pasa la seronda y l'iviernu en mar abiertu de los fríos mares del norte y torna a la mariña cuando empieza la dómina d'apareyamientu na primavera. Añera nel puntu más altu del cantil en colonies, cavando una lluriga nel que solamente pon un güevu blancu. El pitucu alimentar de pexe entero y crez rápido. Aproximao dempués de seis selmanes yá tien el plumaxe adultu y ábrese pasu de nueche escontra'l mar. Nada dende la mariña y nun torna a la tierra continental per dellos años.

Les colonies tas principalmente n'islles onde nun hai depredadores terrestres, sinón aves adultes y los pitucos tán en peligru de ser atacaos nel aire por gaviluetes y cágalos. Dacuando un páxaru como'l cágalu árticu pue acoradar a un frairucu llegando con pexes, causando que dexe cayer la so presa. L'aspeutu llamativu , el gran pico coloríu, marcha de coríu y el comportamientu d'esta ave dio llugar a llamatos como "payasu del mar" y "pericu del mar". Ye'l símbolu d'ave oficial de la provincia de Canadá de Terranova y Llabrador.

Taxonomía y etimoloxía

editar

El frairucu Atlánticu ye una especie d'ave marítima que pertenez a los Charadriiformes. Atópase na familia de los Alcidae, qu'inclúi a los guillemots y los mérgulos y los “Puffins” son familiares cercanos, dambos componen la tribu Fraterculini.[3] El frairucu Atlánticu ye la única especie nel xéneru Fratercula que s'atopa nel Océanu Atlánticu. Otros dos especies pueden atopase al nordeste del Pacíficu, el Fratercula cirrhata (Fratercula cirrhata) y el Fratercula corniculata (Fratercula corniculata), el segundu siendo'l familiar más cercanu al “Atlantic Puffin”..[4]

El nome científicu Fratercula provién del Llatín medieval fratercula, flaire, que fai referencia al plumaxe negru con blancu qu'asemeya les togues utilizaes nos monesterios[5] El nome específicu “Arctica” referir a la distribución nel norte de l'ave, siendo deriváu del Griegu άρκτος ("arktos"), the bear, l'osu, qu'asina mesmu fai referencia a la constelación del norte, la sietestrellu.[6] Inda cuando la especie ye conocida como'l frairucu común, "frailecillo Atlánticu" ye'l nome Inglés encamentáu pol Congresu Ornitolóxicu Internacional.[7]

Esisten tres subespecies:[8]

  • Fratercula arctica arctica
  • Fratercula arctica grabae
  • Fratercula arctica naumanni

La única diferencia morfolóxica ente los trés, ye'l so tamañu. El llargor del cuerpu, de les ales y del picu amonta mientres la llatitú amonta. Por casu, un Frairucu del norte d'Islandia (subspecie naumanii) pesa alredor de 650g y tien una apmplitud d'ala de 186 mm ente que los Faroes (subspecie grabae) pesa 400 g y el llargor de les sos ales mide 158 mm. Los individuos del sur d'Islandia (subspecie arctica) tienen un tamañu entemediu ente los otros dos.[9] Ernst Mayr argumentó que les diferencies nel tamañu son clinal y son típicos de variaciones atopaes na población periférica y que nun hai subespecies tienen de ser reconocíos.[10]

Descripción

editar
 
Los frairucos adultos tienen picos coloríos mientres la temporada d'apareyamientu.

El frairucu Atlánticu tien una estructura sólida con un pescuezu gordu y ales y cola curties. Tien de 28 a 30cm de llargor dende la punta del so gruesu picu hasta la cola desafilada. El so valumbu ye de 47 a 63cm y na tierra ta a unos 20cm d'altor. El machu ye, xeneralmente, un pocu más llargu que la fema, pero los colores son los mesmos. Al frente na cabeza, la corona y nuca son de color negru brillante, según les ales y la cola. Un collar anchu y negru estiéndese alredor del pescuezu y el gargüelu. De cada llau de la cabeza hai una gran área en forma de rombu de color gris maciu. Estos parches” na cara estender hasta un puntu en que cuasi s'atopen na parte posterior del pescuezu. La forma de la cabeza una plega que s'estiende dende'l güeyu hasta cada parche, dando l'apariencia d'una llinia gris inferior. El güeyu paez cuasi de forma triangular gracies a una área pequeño y picudo de piel calloso color azul-gris na parte de riba y un parche rectangular na parte de baxo. L'iris ye café o azul bien escuro y cada unu tien un aniellu coloráu alredor. Los “pantaloncillos” de l'ave, el pechu, el banduyu y la parte de baxo de la cola son blancos. A la fin de la temporada d'apareyamientu, el plumaxe negru pue perder el rellumu tomar una tonalidá café. Les pates son curties y atópense na parte tras del cuerpu, dando a l'ave la postura arguta na tierra. Dambes pates son de color naranxa brillante, y hai un contraste coles sos garres negru y afiláu.[11]

El picu ye bien distintivu. De llau, el picu ye anchu y triangular, pero vistu dende enriba ye estrechu. La metá cercana a la punta ye coloráu-anaranxáu, y la metá cercana a la cabeza ye gris cayuela. Hai una cresta mariella en forma de V dixebrando dambes partes y una tira carnosa mariella na base del picu. Na articulación de los quexales hai una ventana engurriao y mariello. Les proporciones exactes del picu varien según la edá de l'ave. Nel casu d'un individuu inmaduru, el picu llegó al llargor máximu, pero nun ye tan anchu como'l d'un adultu. Col tiempu, el picu afóndase, el cantu cimeru de vuelve curvu y xenérase una plega na base. Conforme l'ave avieya, una o delles ranuras de lleguen a formar na parte colorada.[11] L'ave tien una poderosa taragañada.[12]

 
Apariencia del picu y güeyos mientres la temporada d'apareyamientu (esquierda) y dempués de la mesma (derecha).

La carauterística placa del picu anaranxáu brillante y otres carauterístiques faciales desenvuélvense en primavera. Al rematar la temporada d'apareyamientu, los revestimientos son esaniciaos nuna muda parcial.[13] Esto fai que'l picu paeza menos anchu, la punta menos brillosa y basar color gris más escuru. Los ornamientos del güeyu piérdense y los güeyos aparenten ser redondos. Coles mesmes, les plumes na cabeza y el pescuezu son reemplazaes y la cara vuélvese más escura.[14] Esti plumaxe d'iviernu poques vegaes ye vistu por humanos, porque cuando dexen a los sos pitucos, les aves, dirixir al mar y nun tornen a la tierra hasta la siguiente temporada d'apareyamientu. L'ave nueva ye similar al adultu en plumaxe, pero polo xeneral, ye más apagáu, con una cara gris muncho más escura y la punta del picu y les pates de color mariellu-café. Dempués de llograr les sos plumes, dirixir a l'agua y vanse al mar, y nun tornen en dellos años. Mentanto, cada añu'l picu enánchase, la cara se empalidece y les pates y el picu tórnense anaranxaos.[11]

El frairucu atlánticu tien un vuelu direutu, típicamente 10m sobre'l nivel del mar y más altu qu'otros álcidos sobre l'agua.[15] Muévese remando de manera eficiente coles sos pates palmotiaes.[16] Cuasi siempres ye silenciosu nel mar, sacante los leves ronroneos que fai n'ocasiones al volar. Na colonia d'apareyamientu ye calláu nel suelu, pero na lluriga ruñe de manera similar a una sierra llétrica siendo acelerada.[17]

Distribución

editar

El frairucu atlánticu ye una ave d'agua frío nel Norte del Océanu Atlánticu. Cría nes mariñes del noroeste d'Europa, los flecos árticos y hasta l'este de Norteamérica. La colonia más grande ta n'Islandia onde'l 60% de los frairucos atlánticu del mundu añeren. La colonia más grande nel oeste del Atlánticu (envalorando más de 260,000 pares) atópase na Reserva Ecolóxica de Witless Bay, al sur de San Xuan de Terranova.[18] Otres locaciones principales d'apareyamientu inclúin les mariñes norte y oeste de Noruega, les islles Faroe, les islles Shetland y Orkney, la mariña oeste de Groenlandia y les mariñes de Terranova. Colonies más pequeñes tamién s'atopen en British Isles, l'área Murmansk en Russia, Novaya Zemlya, Spitzbergen, Llabrador, Nova Scotia y Maine. La islles paecen particularmente curioses pa les aves pa criar, comparaes con sitios nel continente.[19]

Cuando ta nel mar, l'ave estiéndese estensamente al traviés del Océanu Atlánticu del Norte, incluyendo'l Mar del Norte, y llega a entrar al Círculu Árticu. Nel branu, la llende al sur estender del Norte de Francia a Maine y nel iviernu l'ave llega a estendese hasta'l Mar Mediterraneu y Carolina del Norte. Les agües oceániques tienen una estensión de 15 a 30 millones de quilómetros cuadraos (6 a 12 millones de milles cuadraes) entós cada ave tien más d'un quilómetru cuadráu a la so disposición y nun ye sorprendente qu'escasamente sían vistos fuera del mar.[20] En Maine, xuniéronse localizadores GPS a les pates de los frairucos, almacenando información de la so llocalización. Les aves tienen de ser prindaes de nuevu pa poder tener accesu a la información, lo qu'enzanca la xera. Afayóse qu'una ave había cubiertu 4,800 milles del océanu n'ocho meses, viaxando al norte del Mar de Llabrador depués al sureste hasta la metá del Atlánticu enantes de tornar a la tierra.[12]

N'aves de llarga esperiencia de vida con pequeñu tamañu como'l frairucu Atlánticu, la tasa de sobrevivencia d'un adultu ye un factor importante qu'inflúi nel ésitu de les especies. Solamente'l 5% de los frairucos anillanados que nun pudieron apaecer de nuevu na colonia, facer na dómina de reproducción. El restu perdió un tiempu ente'l momentu en que salieron de la tierra pel branu y el momentu en que tornaron la siguiente primavera. Les aves pasen l'iviernu espardíos nel océanu, anque hai una los individuos de distintes colonies tienen l'enclín a pasar l'iviernu en distintes árees. Sábese pocu del so comportamientu y la so dieta nel mar pero nun s'atopó nenguna correlación ente factores ambientales, como los cambeos de temperatura y la so tasa de mortalidá. Una combinación de la disponibilidad de comida pel hibiernu y branu puede influyir la sobrevivencia de les aves, yá que los individuos qu'empiecen pel hibiernu en condiciones probes tienen menos probabilidá de sobrevivir qu'aquellos con bones condiciones.[21]

Comportamientu

editar

Como delles aves marítimes, el frairucu Atlánticu pasa la mayor parte del añu lloñe de la tierra continental, en mar abiertu, y solo visita la mariña pa criar. Ye una ave sociable y usualmente cría en grandes colonies.[22]

Nel mar

editar
 
Frairucu alzando vuelu nes Islles Farne, Inglaterra.
 
Frairucu nes foles de la mariña norte de Noruega.

Los frairucos Atlánticos lleven esistencies solitaries cuando s'atopen nel mar y esta parte de les sos vides foi pocu estudiada, una y bones la xera d'atopar una ave nel mar ye terrible. Cuando tán nel mar, el frairucu Atlánticu muévese como un corchu, propulsando al traviés de l'agua con poderoses turniaes de les sos pates y calteniéndose voltiáu escontra'l vientu, inda cuando aparentemente fuelguen y duermen. Pasa enforma tiempu nel día afechándose pa caltener les sos plumes ordenaes y esparcen aceite de la glándula. El nidiu plumaxe baxu permanez secu y aprove aislamientu térmicu. De mancomún con otres aves marítimes, la superficie de riba ye negra y la de baxo ye blanca. Esto dexa'l camuflaje, con depredadores aéreos incapaces de reparar a l'ave contra'l fondu escuru d'agua y atacantes submarinos que nun los estremen gracies a que s'entemez col brillosu cielu percima de les foles.[16]

Cuando desapiega, el frairucu Atlánticu cute la superficie de l'agua mientres bate les sos ales, enantes de llanzase escontra l'aire.[13][16] Pa caltener el vuelu, les ales tienen de movese rápido, delles vegaes per segundu.[23] El vuelu de l'ave ye direutu y baxu sobre la superficie de l'agua y puede viaxar a 80km per hora. L'aterrizaxe ye estrañu; o s'estrella contra la cresta d'una fola o, n'agües más seles, fai una baxada rápida. Mientres s'atopa nel mar, el frairucu Atlánticu, lleva a cabu'l so muda añal. Les aves de tierra pierden les sos plumes primaries, un par al empar, pa poder siguir volando, pero'l frairucu camuda toles primaries d'una sola vegada y dexa de volar per completu un mes o dos. La muda, xeneralmente da llugar ente xineru y marzu pero les aves nueves pueden perder les sos plumes un pocu dempués nel añu.[16]

Comida y alimentación

editar

La dieta del frairucu atlánticu consiste cuasi por completu en pexe, anque examinaciones del estómagu amosaron que dacuando comen camarón, otros crustáceos, moluscos y dellos viérbenes, sobremanera na mariña.[24] Cuando pesquen, naden usando les sos ales semi-estendíes pa "volar" pel agua y les sos pates usar de timón. Nada rápido y algama fondures considerables y permanecer somorguiáu hasta un minutu. Puede comer un pexe bueco d'aproximao 18cm pero les sos preses de normal son más pequeñes, d'aproximao 7cm. Pesca por aciu la vista y puede tragar pexes pequeños mientres s'atopa somorguiáu, pero los más grandes llevar a la superficie. Puede atrapar dellos pexes pequeños nuna somorguiada, deteniendo los primeres nel picu con ayuda de la llingua ranurada mientres atrapa otros. Los dos quexales tán articulaes de tal manera que pueden caltenese de forma paralela, llogrando asina caltener una fila de pexes nel so llugar. Iguar col escesu de sal que s'inxer en parte al traviés del so reñón y en parte per mediu de la escreción al traviés de glándules especializaes allugaes nes sos fueses nasales.[16]

Na tierra

editar
Frairucos atlánticos nun cantil en Skellig Michael, Condáu de Kerry, Irlanda.
 
Colonia de frairucos relaxada.

Na primavera, les aves madures tornen a la tierra, de normal a la colonia onde salieron del cascarón. Aves que fueron llevaes a otros llaos cuando yeren pitucos amosaron ser fieles al puntu onde fueron lliberaos.[25] Axúntense unos díes nel mar en pequeños grupos enantes de tornar al picu del cantil. Cada colonia de frairucos subdividir en sub-colonies según estándares físicos. Los primeres en llegar tienen el control de los meyores allugamientos, los llugares p'añerar más deseables son les llurigues empaquetadas en fasteres y tán cubiertes de yerba, enriba nel cantu del cantil onde ye más fácil desapegar. Les aves de normal son monógamas, pero esto ye resultáu de la fidelidá que tienen a los sos llugares de anidación, más qu'a les sos pareyes. Los postreros en llegar a la colonia atopen los meyores sitios ocupaos y tienen que dir a los cantos, onde hai más riesgu de ser preses. Aves más nueves pueden salir de l'agua per un mes o un pocu más dempués de los adultos y nun atopen un sitiu disponible. Nun críen hasta'l siguiente añu, anque s'atopó que si la tierra que cubre la contorna de la colonia mengua primero que los sub-adultos lleguen, la cantidá de pareyes de anidación esitosos puede aumentar.[26]

 
Frairucos estableciendo dominiu.

Los frairucos Atlánticos son precavíos cuando s'averen a la colonia y a nengún ave gústalu la tierra de llugares onde nun haya otros frairucos. Faen dellos circuitos na colonia enantes de baxar. Nel suelu pasen enforma tiempu afechándose, espardiendo aceite de la glándula sebácea y l'asitiando cada pluma nel so llugar, ayudar col picu o les garres. Tamién pasen tiempu de pies xunto a la entrada de les sos llurigues ya interactuando coles aves que pasen. El dominiu demostrar cola postura arguta, les plumes del pechu esponxaes y una caminada exageradamente lenta. Aves sumises agachen la cabeza y caltienen el cuerpu de forma horizontal y aflétense, pasando ente los individuos dominantes. Les aves de normal señalen la so intención de dise baxando'l so cuerpu, y dempués cuerren pola rimada, ganando impulsu. Si una ave asústase y vase inesperadamente, puede causar llerza na colonia de llanzase nel aire y xirar alredor. La colonia ye más activa na nueche, con aves de pies fora de les llurigues, folgando na campera o pasiando. Les pistes balerar na nueche, cuando les aves vuelen escontra'l mar, onde pasen la nueche.[26]

Los frairucos son enérxicos inxenieros de lluriga y reparadores y les fasteres cubiertes de yerba pueden ser minaes por una rede de túneles. Esto fai que la campera ensugar mientres el branu, la vexetación muerre y el suelu secu seya lleváu lloñe pol vientu. Les llurigues n'ocasiones colapsen, y los seres humanos pueden faer qu'esto asoceda por caminar, ensin tener cuidáu, al traviés de rimaes de anidación. Una colonia en perdióse por cuenta de la erosión cuando había tan pocu suelu que nun podíen formase llurigues.[27] Colonies nueves de normal nun empecipien de forma bonal, porque esta ave solo añera en sitios onde otres tán presentes. Sicasí, la sociedá Audubon tuvo ésitu en “Eastern Egg Rock Island” en Maine, onde, dempués de noventa años, frairucos fueron reintroducíos y empezaron a reproducise de nuevu. En 2011 yá había más de 120 pares añerando na pequeña isleta.[28] Na islla de May del otru llau del Atlánticu, solu cinco pares de frairucos taben reproduciéndose en 1958 mientres venti años dempués había 10,000 pares.[29]

Reproducción

editar
 
Típicu frairucu atlánticu n'Islandia.
 
Fratercula arctica arctica

Dempués de pasar l'iviernu solos nel océanu, nun ye claru si'l frairucu Atlánticu atopar cola so pareya fuera de l'agua o si atópense cuando tornen al nial del añu anterior. En tierra dedicar a ameyorar y deshabitar la lluriga. Bien siguíu, unu quedar na entrada, mientres l'otru escava, sacando tierra y sable. Delles aves recueyen tarmos y fragmentos de campera seca pa usalos como materiales pa los niales. Dacuando, tomen materiales debaxo de la tierra, pa traelos y ser refugaos. Amás de construyir niales les aves reparen los sos llazos estableciendo un orde d'importancia. Nesti casu, les aves averar a la otra, moviendo la cabeza de llau a llau, y depués faciendo ruiu colos sos picos. Este paez ser un elementu importante del so cortexu porque ye repetitivu, y les aves siguen xuntando los picos a lo llargo de la temporada d'apareyamientu.[30]

El frairucu Atlánticu ye sexualmente maduru a la edá de cuatro, o cinco años. Estes aves añeren en colonies, escaven llurigues en cantiles pastosos o reutilizando furacos primeramente escavaos, tamién pueden añerar en resquiebros o cerca de roques y quixarros. Coles mesmes compite con distintos animales poles llurigues. Tien l'habilidá d'escargatar el so propiu fuexu o movese a unu yá caváu por un coneyu y ye conocíu por picotiar y sacar al ocupante orixinal. Dalgunes pardelas tamién añeren debaxo de la tierra y viven nes sos propies llurigues xunto a los frairucos, y les sos actividaes nes llurigues pueden provocar que s'abrir pasu escontra les llurigues de los frairucos, de tal manera que se pierde'l güevu.[31] Son monógamos (tienen una sóla pareya pa tola vida) y curien de manera biparental a la cría. El machu pasa más tiempu curiando y calteniendo el nial mientres la fema dedicar a la incubación y alimentación del pitucu.[32]

Los pitucos riquen de 34 a 50 díes pa emplumecer, el periodu depende de la bayura de la comida. Nos años en qu'hai pocu pexe, tola colonia esperimenta mayor periodu de plumaxe, anque lo normal ye de 38 a 44 díes, pa esti momentu, el pitucu algamó 75% del so pesu. El pitucu puede defecar na entrada de la lluriga, pero de normal nun sale al campu[33] y paez tener un iñerizu inicial escontra la lluz hasta que cuasi tien toles sos plumes.[34] Anque'l suministru de pexe de los adultos mengua nos últimos díes nel nial, el pitucu nun ye abandonáu, como asocede coles pardelas. En delles ocasiones, un adultu ye reparáu llevando provisiones a un nial inda cuando'l pitucu foise. Mientres los últimos díes debaxo de la tierra, el pitucu desaposiar de la tierra y el plumaxe xuvenil ye reveláu. El so picu relativamente pequeñu y les sos pates son de color escuru yá que escarez de les manches faciales blanques del adultu. El pitucu abandona'l so nial na nueche, cuando'l riesgu de depredación ye menor. Cuando llega'l momentu, dixebrar de la lluriga, polo xeneral, per primer vegada, y camina, cuerre y fai'l so camín escontra'l mar. Nun puede volar correutamente, polo que baxar del cantil ye peligrosu; cuando llega a l'agua rema, y puede tar a tres quilómetros (dos milles) de distancia de la mariña a l'amanecida. Nun se xunta con otros de la so especie y nun torna a la tierra en dos o tres años.[33]

Referencies

editar
  1. BirdLife International (2009). «Fratercula arctica» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2024. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2010.
  2. URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. Guthrie, Daniel A. (1999). «A new species of extinct late Pleistocene puffin (Aves: Alcidae) from the southern California Channel Islands». Proceedings of the 5th California Islands Symposium:  páxs. 525–530. http://faculty.jsd.claremont.edu/dguthrie/Guthrie.pdf. 
  4. Harrison, Peter (1988). Seabirds. Helm, páx. 404–405. ISBN 0-7470-1410-8.
  5. Jobling, James A. (1991). A Dictionary of Scientific Bird Names. Oxford University Press, páx. 164. ISBN 0-19-854634-3.
  6. Liddell, Henry George; Scott, Robert. «Bear: Ursus arctos». A Greek-English Lexicon. Perseus Digital Library. Consultáu'l 8 de xunu de 2013.
  7. Gill, Frank, and Minturn Wright, Birds of the World: Recommended English Names Princeton University Press, Princeton, N.J. 2006.
  8. Myers, P.; Espinosa, R.; Parr, C. S.; Jones, T.; Hammond, G. S.; Dewey, T. A.. «Fratercula arctica: Atlantic Puffin». Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. Consultáu'l 8 de xunu de 2013.
  9. Petersen, Aevar (1976). «Size variables in puffins Fratercula arctica from Iceland, and bill features as criteria of age». Ornis Scandinavica 7 (2):  páxs. 185–192. doi:10.2307/3676188. 
  10. Mayr, Ernst (1969). «Discussion: Footnotes on the philosophy of biology». Philosophy of Science 36 (2):  páxs. 197–202. doi:10.1086/288246. 
  11. 11,0 11,1 11,2 Boag & Alexander (1995) páxs. 19–23
  12. 12,0 12,1 «Cabot discovery». Audubon: Project Puffin. National Audubon Society. Consultáu'l 26 d'agostu de 2013.
  13. 13,0 13,1 «Fratercula arctica». Boreal Forests of the World. Faculty of Natural Resources Management, Lakehead University. Consultáu'l 1 de xunetu de 2013.
  14. «Atlantic Puffin (Fratercula arctica)». Planet of Birds (11 de xineru de 2011). Consultáu'l 13 d'agostu de 2013.
  15. Sibley, David (2000). The North American Bird Guide. Pica Press, páx. 252–253. ISBN 978-1-873403-98-3.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Boag & Alexander (1995) páxs. 30–43
  17. «Atlantic Puffin: Sound». All about birds. Cornell Lab of Ornithology. Consultáu'l 29 de xunu de 2013.
  18. «Witless Bay Ecological Reserve». A guide to our wilderness and ecological reserves. Government of Newfoundland and Llabrador: Parks & Natural Areas Division. Consultáu'l 18 d'abril de 2014.
  19. Boag & Alexander (1995) páxs. 24–29
  20. Boag & Alexander (1995) p. 30
  21. Harris, M. P.; Anker-Nilssen, T.; McCleery, R. H. (2005). «Effect of wintering area and climate on the survival of adult Atlantic puffins Fratercula arctica in the eastern Atlantic». Marine Ecology Progress Series 297:  páxs. 283–296. doi:10.3354/meps297283. http://www.abdn.ac.uk/lighthouse/documents/pdf/harrisetal2005.pdf. 
  22. Crick, Humphrey Q P (1993). «Puffin», The New Atlas of Breeding Birds in Britain and Ireland: 1988–1991. Londres: T. & A. D. Poyser, páx. 230. ISBN 0-85661-075-5.
  23. Kovacs, Christopher Y.; Meyers, Ron A. (2000). «Anatomy and histochemistry of flight muscles in a wing-propelled diving bird, the Atlantic puffin, Fratercula arctica». Journal of Morphology 244 (2):  páxs. 109–125. doi:10.1002/(SICI)1097-4687(200005)244:2<109::AID-JMOR2>3.0.CO;2-0. PMID 10761049. http://faculty.weber.edu/rmeyers/meyers-puffin.pdf. 
  24. Falk, Knud; Jensen, Jens-Kjeld; Kampp, Kaj (1992). «Winter diet of Atlantic Puffins (Fratercula arctica) in the Northeast Atlantic». Colonial Waterbirds 15 (2):  páxs. 230–235. doi:10.2307/1521457. 
  25. Kress, Stephen W.; Nettleship, David N. (1988). «Re-establishment of Atlantic Puffins (Fratercula arctica) at a former breeding site in the Gulf of Maine». Journal of Field Ornithology 59 (2):  páxs. 161–170. 
  26. 26,0 26,1 Boag & Alexander (1995) páxs. 44–65
  27. Boag & Alexander (1995) p. 48
  28. «Eastern Egg Rock». Project Puffin. Audubon. Consultáu'l 11 de xunu de 2013.
  29. Boag & Alexander (1995) p. 47
  30. Boag & Alexander (1995) p. 72
  31. Boag & Alexander (1995) p. 107
  32. Creelman, Y.; Storey, A. Y. (1991). «Sex differences in reproductive behavior of Atlantic Puffins». The Condor 93 (2):  páxs. 390–398. doi:10.2307/1368955. 
  33. 33,0 33,1 Boag & Alexander (1995) páxs. 85–99
  34. Couzens, Dominic (2013). The Secret Lives of Puffins. A. C. Black, páx. 149. ISBN 978-1-4081-8667-1.