Georgius Macropedius
Georgius Macropedius (de nome Joris van Lanckvelt), 1487 (posiblemente 23 d'abril) – últimos de xunetu de 1558, yera un humanista holandés, profesor y dramaturgu del sieglu XVI.
Georgius Macropedius | |
|---|---|
,_RP-P-1906-1493.jpg) | |
| Vida | |
| Nacimientu | Gemert, 1487 (greg.)[1] |
| Nacionalidá |
 Países Baxos de los Habsburgu |
| Muerte | Bolduque, xunetu de 1558 (greg.)[2] (70/71 años) |
| Sepultura | Bolduque |
| Estudios | |
| Estudios |
City Gymnasium (en)  |
| Llingües falaes | llatín[3] |
| Profesor de |
Johannes Heurnius (es) Willem Canter |
| Oficiu | dramaturgu, escritor |
| Seudónimos | Joris van Lanckvelt[4] |
| Creencies | |
| Relixón | Ilesia Católica |
 | |
Biografía
editarMacropedius nació col nome de Joris Van Lanckvelt en Gemert (Brabante, Holanda) en 1487. Ye bien pocu lo que se conoz de la niñez de Macropedius en Gemert. Dempués d'asistir a la escuela parroquial Joris Van Lanckvelt treslladóse a la ciudá de s-Hertogenbosh. Equí asistió a la escuela llocal de gramática. Joris vivió nuna de les pensiones de los Hermanos de la Vida Común, que yeren siguidores de la Devoción moderna. En 1502, a la edá de 15 años, fíxose miembru d'una fraternidá y preparóse pa ser maestru. Diez años dempués graduóse y empezó a enseñar llatín na escuela municipal de gramática. Nos años 1506-1510 yá empezara a escribir obres en llatín pa los sos estudiantes. Los sos primeros escritos del so drama Asotus (El fíu maravía) daten d'esti periodu. Camudóse'l nome, como yera'l costume nel sieglu XVI pa los humanistes, por Macropedius.
En 1524 foi nomáu direutor del St Jerome en Liexa. La escuela gramática de Liexa espolletó por cuenta d'actividaes realizaes por Macropedius y otros compañeros. En 1527 Macropedius regresu a 's-Hertogenbosch y yá pa finales de 1530 Macropedius treslladárase a Utrecht que nesi tiempu yera la ciudá más grande del norte de los Países Baxos. Macropedius, que goció aparentemente dalguna fama nel tiempu y yera consideráu un lleal católicu romanu, foi designáu direutor. Tresformó'l San Jerome d'Utrecht na escuela más famosa del país. Enseñó llatín, griegu, poesía, retórica, posiblemente hebréu, matemátiques y tamién teoría de la música. Cada añu compunxo'l testu y música d'un cantar pa la escuela de llatín. Nel San Jeromes escribió la mayoría de los sos llibros de testu en llatín según les sos obres, que non solo yeren publicaos n'Utrecht, sinón tamién en Amberes, Basilea, Colonia, Frankfurt, s-Hertogenbosch y Londres.
Nos años de 1552 - 1554 la so coleición de trabayos foi revisada y editada en dos volúmenes n'Utrecht: Omnes Xeorxa Macropedii Fabulae Comicae. Les obres nun fueron impreses xunto cola so música. Dempués, solo escribió un musical más: Jesús Scholasticus. En 1557 o 1558 arrenunció como direutor de la escuela y dexo Utrecht pa tornar a la so tierra natal en Brabante. Ende vivió per unos años más na casa de los Hermanos de la Vida Común en 's-Hetogenbosch. Morrió a la edá de 71 nesti pueblu mientres la plaga de xunetu de 1558, y foi soterráu na ilesia de los Hermanos. Dempués de la so muerte los sos estudiantes estimosos punxeron una tumba monumental, con un epitafiu.
Obres
editarMacropedius escribió dellos llibros de testu. El más famosu de toos ye Epistolica, un llibru del arte d'escribir cartes. Foi publicáu per primer vegada n'Amberes en 1543. Tamién foi impresu como Methodus de Conscribendis Epistolis en Basel, Colonia, Dillingen, Frankfurt, 's-Hertogenbosch y Leiden. El llibru foi publicáu en Londres en 1576 siguíu de trés impresiones: la postrera data de 1649. William Shakespeare llegó a conocer la obra gracies a una reimpresión de la mesma echa por un amigu imprentador: Richard Field. Evidentemente'l llibru foi usáu mientres munchos años en delles escueles del oeste d'Europa. Los sos llibros escolares prueben a Macropedius como a un home de gran cultura humanista y siguidor d'Erasmu. Taba bien familiarizáu col griegu clásicu y la lliteratura romana, según sobre la Biblia y los escritos de los más importantes homes de la Ilesia. Munches copies de los sos llibros de testu n'Holanda, Alemaña, Francia ya Inglaterra prueben que les actividaes de Macropedius fueron bien envaloraes polos sos contemporáneos y pola siguiente xeneración d'humanistes. Escribiendo los sos llibros y clases Macropedius contribuyó enforma a la esitosa educación humanista na primer parte del sieglu XVI. Promovió infatigablemente el griegu, non yá la llectura del Nuevu Testamentu, sinón tamién l'estudiu de los trabajoa de los autores clásicos griegos.
Macropedius debe la so fama a los sos dolce obres. N'Holanda y Alemaña foi'l primeru, más granible y meyor escritor d'obres en llatín. Andrisca ye una comedia alrodiu de dos muyeres xagaces y adúlteres na cual la muyer caltién control sobre los sos cabileños homes. A la fin del sieglu, la mesma tema foi ellaboráu por William Shakespeare en The Taming of the Shrew. Bassarus ye una obra realmente d'antroxu. Asotus trata avera de la tema bíblica del fíu pródigu. La obra foi representada polos estudiantes del Trinity College en Cambridge según pola universidá de Praga.
En 1539 foi publicada Hecastus, la obra más famosa de Macropedius. Esti drama asegúro-y un llugar destacáu dientro de los dramaturgos del mundu. Ye una versión llibremente compuesta de la obra moral holandesa Elckerlijc (Toles persones). El personaxe principal, Hecastus, ye un home nuevo y saludable esfrutando de los bonos momentos de la vida. Cuando s'entera de que va morrer llueu, nengunu de los sos amigos, familiares o sirvientes tán dispuestos a acompañalo nos sos últimos momentos. Foi una obra de gran ésitu. A finales del sieglu, Hecastus foi impresu en llatín y otros idiomes. Conócense doce traducciones independientes y seis traducciones alemanes. Una d'estes foi echa pol famosu poeta reformista Hans Sachs. La obra foi tamién traducida al danés, holandés y en 1681 al suecu. N'Holanda Hecastus foi interpretáu en delles ocasiones. Particularmente n'Alemaña la obra tuvo enforma ésitu. Pa la segunda edición (1552), Macropedius tuvo que revisar y estender la obra pos s'abarruntó que toleraba los principios de la Reforma.
Heriedu
editarLos ésitos de Macropedius non solo fueron llindaos escontra'l campu del drama. Como profesor o direutor en 's-Hertogenbosch, Liexa y Utrecht tuvo munchos estudiantes qu'años más tarde fueron persones importante nel gobiernu, nes ciencies y nel arte. Ente ellos destaquen el griegu Arnoldus Arlenius, el sicólogu Willem Canter, Johannes Heurnius, profesor de medicina na universidá de Leiden, el xeógrafu Gerardus Mercator, el abogáu y amigu de Guillermo d'Orange, Elbertus Leoninus, l'imprentador Laurentinus Torrentinus quien foi bien famosu n'Italia y el bien conocíu físicu Johannes Wier quien apostó la creencia na bruxería en 1563.
Macropedius siguió siendo famosu a lo menos mediu sieglu dempués de la so muerte. En 1565 un grupu d'estudiantes publicaron una coleición de poemes en conmemoración al so maestru: Apoteosis D. Georgii Macropedii. Nel sieglu XVII Macropedius y los sos trabayos fueron adulces quedando nel olvidu. Les sos obres nunca más fueron presentaes y los sos llibros nun se volvieron imprimir de nuevu. Les sos obres fueron escrites en llatín ente que los nuevos poetes de la república holandesa utilizaron cada vegada más el so idioma nativu. Nun foi hasta dos sieglos dempués que'l so nome y fama rehabilitáronse. Nel sieglu XX reeditáronse les sos obres y escribiéronse ensame d'artículos sobre la so figura. En 1972 l'americanu Thomas W. Best publicó Macropedius en seriar Autores del Mundu en Nueva York. N'años recién fueron publicaos más llibros n'Europa, Sudáfrica, Canadá y los Estaos Xuníos. Les obres fueron traducíes al holandés ya inglés.
Bibliografía
editar- Thomas W. Best, Macropedius, Nueva York 1972 (Twayne's World Authors Series, non. 218)
- Yehudi Lindeman, Macropedius' Rebelles and Erasmus' Principles of Education, Renaissance and Reformation, (Toronto) 1980, 127-135
- Yehudi Lindeman, Macropedius' Two Comedies Rebelles (The Rebels) Bassarus. (Editada y traducida del Latin, con introducción), Nieuwkoop 1983 (Bibliotheca Humanistica & Reformatorica, Vol. xxxvi)
- C.C. Love, Macropedius' Andrisca . A farcial folk comedy, Toronto 1992 ([1] Archiváu 2007-06-08 en Wayback Machine).
- C.C. Love, Macropedius' Hecastus. A morality play on the Everyman theme, Toronto 1992 ([2]).
- Henk Giebels & Frans Slits, Georgius Macropedius 1487-1558. Leven en Werken van een Brabantse humanist (Vida y trabayu d'un humanista de Brabant), (Zuidelijk Historisch Contact) Tilburg 2005. (Acompañáu d'un CD con tolos testos en Latin alrodiu de les sos obres, poemes, cantares, correspondencia y otres fontes.) ISBN 90-70641-65-8.
- The Latin Playwright Georgius Macropedius (1487-1558) in European Contexts, ed. Jan Bloemendal; European Medieval Drama 13 (2009). Brepols Publishers, Turnhout 2010; 233 pages; ISBN 978-2-503-53091-8.
- Una páxina web de Macropedius: [3]
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 124180043. Data de consulta: 13 agostu 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 127063614. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: mzk2010595404. Data de consulta: 30 agostu 2020.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Georgius Macropedius.
Datos: Q710836- Multimedia: Georgius Macropedius
