Gironda

departamentu de Francia

Gironda (33) (francés: Gironde) ye un departamentu francés asitiáu nel suroeste del país, perteneciente, dende'l 1 de xineru de 2016, a la nueva rexón de Nueva Aquitania.[1] El so xentiliciu ye girondinos (en francés, girondins).

Gironda
Alministración
PaísBandera de Francia Francia
Organización territorialFrancia metropolitana
RexónBandera de Nueva Aquitania Nueva Aquitania
ISO 3166-2 FR-33
Tipu d'entidá departamentu de Francia
Capital Burdeos
President of departmental council (en) Traducir Jean-Luc Gleyze
Nome oficial Gironde (fr)
Gironda (oc)
Nome llocal Gironde (fr)
Gironda (oc)
División
Xeografía
Coordenaes 44°50′00″N 0°40′00″W / 44.8333333°N 0.6666667°O / 44.8333333; -0.6666667
Superficie 9975.6 km²
Llenda con Charente Marítimu, Dordoña (es) Traducir, Lot-et-Garonne y Landes
Puntu más altu colline de Samazeuilh (en) Traducir
Puntu más baxu Océanu Atlánticu
Demografía
Población 1 674 980 hab. (1r xineru 2022)
Densidá 167,91 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00 y UTC+02:00
Fundación 4 marzu 1790
gironde.fr
Cambiar los datos en Wikidata
Mapa de Gironda.

Esti departamentu debe'l so nome al estuariu de la Gironda, que naz tres la confluencia del ríu Dordoña y del ríu Garona, en pasando por Burdeos. Gironda ye'l departamentu más grande de la Francia metropolitana y el segundu dempués de la Guayana.

Historia

editar

El departamentu foi creáu tres la Revolución francesa, el 4 de marzu de 1790 n'aplicación de la llei del 22 d'avientu de 1789 a partir d'una parte de les antigües provincies de Guyena y Gascuña.

Tamién se llamó Bec-d'Ambès, de 1793 à 1795, mientres la dómina na que'l términu Gironde recordaba al grupu parllamentariu de los Girondinos, que fueron deteníos y escorríos mientres el periodu del Terror.

Xeografía

editar

Gironda forma parte de la rexón d'Aquitania. Llenda colos departamentos de Landas al sur, Lot y Garona y Dordoña al este, Charente Marítimu al norte y al oeste col océanu Atlánticu (Mariña de Plata ). Tien una superficie de 10.000 km², qu'en términos d'estensión ye similar a la d'El Líbanu.

Ta travesáu pelos ríos Dordoña y Garona, en que'l so alcuentru formar l'estuariu de la Gironda. La parte occidental de Gironda forma parte de la Gascuña y acueye una gran parte del monte de les Landas de Gascuña.

Demografía

editar
Evolución demográfica (población censada)
1801 1831 1841 1851 1856 1861 1866
502.723 554.224 568.034 614.387 640.757 667.193 701.855
1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901
705.149 735.242 748.703 775.845 793.528 809.902 821.131
1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946
823.925 829.095 819.128 827.973 852.768 850.567 858.381
1954 1962 1968 1975 1982 1990 1999
896.517 935.448 1.009.390 1.061.480 1.127.546 1.213.499 1.287.334

Les mayores ciudaes del departamentu son (datos del censu de 1999):

El clima de Gironda ye de tipu oceánicu. Carauterizar por una débil amplitú térmica ente'l branu y l'iviernu. La temperatura medio añal en Gironda varia ente 5 o 7 °C en xineru a 19 o 21 °C pel branu. Los iviernos son nidios y les temperatures branices templaes pero soportables (18 díes de media per añu en Mérignac nos que la temperatura supera los 30 °C). Les xelaes son pocu numberoses: 32 díes de media de xelaes per añu en Mérignac. Tola zona de monte puede tener mientres cualquier estación, temperatures bien baxes o bien altes. La zona forestal tien por tanto un númberu de díes con xelaes y de fuerte calor más eleváu que nel restu del departamentu: dacuando inclusive 50 díes de xelaes per añu y 25 a 30 díes per añu a más de 30 °C.

Les agües son relativamente frecuentes y más abondoses pel hibiernu y seronda. Pela cueta el branu ya inclusive l'empiezu de la seronda son más secos: 50 mm pa xunetu, 100 mm pa xineru. El cúmulu añal de les precipitaciones varia d'este a oeste, de 700 mm a más de 1000 mm. En cualquier estación, la mariña ye pocu lluviosu y bien templáu ente que l'interior forestal tien la pluviometría más abondosa.

Los vientos dominantes soplen del suroeste a noroeste. El segundu sector más importante ye'l sureste, más marcáu na parte oriental del departamentu.

Lluz el sol alredor de 2000 hores en Burdeos, y ye especialmente importante na cuenca de Arcachon y la mariña, con alredor de 2200 hores.

Girondinos célebres

editar

Referencies

editar
  1. Nel marcu de la reforma territorial entamada en 2014, Aquitania fundióse'l 1 de xineru de 2016 coles rexones estremeres de Poitou-Charentes y de Lemosín. Vease en: [1].

Enllaces esternos

editar