Gran Líbanu
L'Estáu siriu federáu del Gran El Líbanu o Mandatu francés d'El Líbanu dende 1923 (o bien en francés, État du Grand Liban) —predecesor de la moderna República Libanesa— creárase en 1920 como un Estáu autónomu dientro del Mandatu siriu.
| ||||
|---|---|---|---|---|
Mandato de la Sociedad de Naciones (es)  | ||||
| ||||
| Alministración | ||||
| Nome oficial |
État du Grand Liban (fr) République libanaise (fr) | |||
| Estáu desapaecíu | [[Mandatu francés de Siria|{{{2}}} | |||
| Capital | Beirut | |||
| Llingües oficiales |
francés árabe | |||
| Relixón oficial | cristianismu y islam | |||
| Xeografía | ||||
 | ||||
 | ||||
Mientres la Primer Guerra Mundial, el 16 de mayu de 1916 decidiérase estremar a la Siria Otomana en dos zones d'influencies francu-britániques que terminaría peracabándose al añu siguiente, y como parte del esquema del réxime francés en 1920, determinaríase dixebrar alministrativamente a manera de federación la zona que-y correspondiera como Mandatu francés de Siria Siria francesa, surdiendo asina'l Gran El Líbanu que'l so oxetivu sería protexer a les minoríes católiques maronita y greco-armenies, como tamién a les ortodoxes, y que más tarde, nel añu 1923, biforcar en dos mandato.
Historia editar
Toponimia, antecedentes y mosaicu étnicu-relixosu editar
El nome Gran El Líbanu dende 1920, surdiría pola incorporación de pequeños territorios, de les anteriores divisiones alministratives otomanes, al antiguu distritu autónomu del Monte El Líbanu que fuera establecíu en 1861 pa protexer a la población cristiana -maronita local.
Con esta nueva entidá territorial pasaríen a incluyir tamién a les minoríes griegues católica-ortodoxa y armenies apostólica-católica que se quedaren fuera, al igual qu'a una minoría islámica chiita, como la conformada polos drusos qu'había quedáu alloñada del Estáu que-y crearen, una y bones la otra de los alauitas teníen el so propiu Estáu federáu dientro de Siria que quedaría allugáu al norte del Gran El Líbanu.
El mandatu francés en territoriu siriu, que lo alministraría a manera de federación, foi creáu pola Sociedá de Naciones al rematar la Primer Guerra Mundial, cuando'l Imperiu Otomanu fuera formalmente estremáu pol Tratáu de Sèvres en 1920, y nel que se decidió que cuatro de los sos territorios n'Oriente Mediu teníen de ser mandatus temporalmente gobernaos pol Reinu Xuníu y Francia en nome de la Sociedá de les Naciones.
A los británicos sería-yos encamentáu a gobernar el sur de Siria Otomana, creando'l Mandatu de Palestina —actual Reinu de Xordania, Israel y el Estáu de Palestina— al que se-y sumó la Mesopotamia o Iraq Otomanu conformando'l Mandatu de Mesopotamia —que se tresformaría nel posterior Reinu d'Iraq— ente que a los franceses otorgábase-yos la parte septentrional ex-otomana de Mandatu Francés de Siria Siria, del cual El Líbanu formaba parte.
Formación del Gran El Líbanu como mandatu francés separáu editar
El so surdimientu y federación a los Estaos sirios editar
El 1 de setiembre de 1920, el xeneral Gouraud proclamó l'establecimientu del Estáu del Gran El Líbanu (francés: État du Grand Liban ) coles sos fronteres actuales y con Beirut como la so capital[1]que conformaría una federación col restu de los Estaos creaos per Francia, siendo éstos: Damascu, Aleppo, Estáu Alauita y Jabal al-Druze.
Secesión del nuevu Estáu del Gran El Líbanu editar
El nuevu Estáu dixebrar del restu de Siria en 1923, asignándose-y una bandera —xuniendo los colores franceses col cedru libanés— y un sistema monetariu propiu, acuñándose dende 1924 les primeres monedes y depués, recién en 1925, emitiríase les primeres series de billetes, suplantando la llibra siria (o livre) que foi introducida en 1919 —venceyada a un valor de 20 francos franceses— que de la mesma se creó pa suplantar a la llibra exipcia que circulaba por tola ex-Siria Otomana dende 1918.
Conformóse'l so territoriu incorporándose a la pequeña Gobernación del Monte El Líbanu, de mayoría maronita, los antiguos distritos otomanos de Trípoli al norte, con mayoría de musulmanes sunitas, y de Sidón con Nabatiye al sur, con mayoría musulmana chiita, según del valle de la Bekaa escontra l'oriente, ente la cordal d'El Líbanu y la del Antilíbano, siendo'l so zona meridional de mayoría católica melquita y la zona septentrional de mayoría musulmana chiita.
Intentu republicanu fallíu editar
La primer constitución libanesa foi promulgada'l 23 de mayu de 1926 y darréu modificada en delles ocasiones. Siguiendo'l modelu de la Tercer República Francesa, que prevía un parllamentu bicameral, cola Cámara de Diputaos y un Senáu (anque esti postreru foi finalmente esaniciáu), un presidente y un Conseyu de Ministros. El presidente foi escoyíu pola Cámara de Diputaos pa un mandatu de seis años y nun podía ser reelixíu hasta que trescurriera un periodu de seis años; los diputaos teníen de ser escoyíos pol pueblu a lo llargo de llinies confesionales.
Un costume de la seleición de los principales funcionarios políticos, según a los más altos niveles dientro de l'alministración pública, d'alcuerdu a la proporción de les sectes principales na población reforzóse mientres esti periodu. Asina, por casu, el presidente tien de ser un cristianu maronita, el primer ministru sunita, y el presidente de la Cámara de Diputaos un chiita. Teóricamente, la Cámara de Diputaos realiza la función llexislativa, pero nes factures de fechu fueron preparaos pol Poder Executivu y presentáu a la Cámara de Diputaos, que los pasó práuticamente ensin esceición. Según la Constitución, l'altu comisionado francés inda exercía los poder supremo, un alcuerdu que primeramente interpunxo oxeciones per parte de los nacionalistes d'El Líbanu. Sicasí, Charles Debbas, un ortodoxu griegu, foi escoyíu'l primer presidente d'El Líbanu, trés díes depués de l'aprobación de la Constitución.
A la fin del primer periodu de Debbas en 1932, Bishara al-Khuri and Émile Eddé compitieron pol cargu de presidente, estremando asina la Cámara de Diputaos. Pa romper l'estancamientu, dellos diputaos suxurieron a Shaykh Muhammad al Jisr, quien foi presidente del Conseyu de Ministros y el líder musulmán de Trípoli, como un candidatu de compromisu. Sicasí, l'altu comisionado francés Henri Ponsot suspendió la Constitución el 9 de mayu de 1932, y prorrogó el plazu de Debbas per un añu, d'esta manera torgaron que la eleición d'un musulmán como presidente. Insatisfechu cola conducta de Ponsot, les autoridaes francés reemplazar col conde Damián de Martel, quien, el 30 de xineru de 1934, nomó a Habib Pacha Ye-Saad como presidente pa un periodu d'un añu (que darréu s'ampliará per un añu adicional).
Émile Eddé foi escoyíu presidente'l 30 de xineru de 1936. Un añu más tarde, restableció parcialmente la Constitución de 1926 y dio en celebrar eleiciones pa la Cámara de Diputaos. Sicasí, la Constitución foi suspendida nuevamente pol altu comisionado de Francia en setiembre de 1939, al españar la Segunda Guerra Mundial.
El Líbanu llogró la so independencia en 1943 anque'l franceses retirar del país recién en 1946.
Notes editar
Referencies editar
- Alcovero, Tomás; en "Les polítiques mediterránees: nuevos escenarios de cooperación" (Ed. Gemma Aubarell, Barcelona, España). ISBN 84-7426-455-3
- "L'ESTÁU POR ALQUISICIÓN: L'Estáu del Gran El Líbanu (1920-1926). La Revolución Siria (1925-1926). La República d'El Líbanu (1926-1943)" (Cap. VIII)
Ver tamién editar
Enllaces esternos editar
- A concise history of Lebanon
- Glossary -- Lebanon
- Milestone Dates in Lebanon's Modern History
- Library of Congress - Research - Country Studies - Lebanon- The French Mandate
Datos: Q130842
Multimedia: French Mandate of Lebanon
