El grupu funcional ye un átomu o conxuntu d'átomos xuníos a una cadena carbonada, representada na fórmula xeneral por R pa los compuestos alifáticos y como Ar (radicales alifáticos) pa los compuestos arumosos. Los grupos funcionales son responsables de la reactividá y propiedaes químiques de los compuestos orgánicos.

La combinación de los nomes de los grupos funcionales colos nomes de los alcanos de los que deriven brinda una nomenclatura sistemática poderosa pa denominar a los compuestos orgánicos.

Los grupos funcionales acomúñense siempres con enllaces covalentes, al restu de la molécula. Cuando'l grupu d'átomos acomuñar col restu de la molécula primero por aciu fuercies ióniques, denominar más apropiadamente al grupu como un ion poliatómico o ion complexu.

Series homólogues y grupos funcionales más comunes editar

Una serie homóloga ye un conxuntu de compuestos que comparten el mesmu grupu funcional y, por ello, tienen propiedaes y reacciones similares. Por casu: la serie homóloga de los alcoholes primarios tienen un grupu OH (hidroxilo) nun carbonu terminal o primariu.

Les series homólogues y grupos funcionales llistaos de siguío son los más comunes.[1] Nes tables, los símbolos R, R', o similares, pueden referise a una cadena hidrocarbonada, a un átomu d'hidróxenu, o inclusive a cualquier conxuntu d'átomos.

Ensin grupu funcional editar

Insaturados editar

Funciones osixenaes editar

Presencia de dalgún enllace carbonu-osíxenu: senciellu (C-O) o doble (C=O)

Grupu funcional Serie homólogu Fórmula Estructura Prefixu Sufixu Exemplu
Grupu hidroxilo Alcohol R-OH   hidroxi- -ol  
Etanol
Grupu alcoxi (o ariloxi) Éter R-O-R'   -oxi- R-il R'-il éter  
Éter etílicu
Grupu carbonilo Aldehído R-C(=O)H   formil- -a el

-carbaldehído[2]

 
Etanal
Cetona R-C(=O)-R'   oxo- -ona  
Propanona
Grupu carboxilo Acedu carboxílico R-COOH   carboxi- Acedu -ico  
Acedu acético
Grupu acilo Éster R-COO-R'   -iloxicarbonil- R-arreyo de R'-ilo  
Acetato de etilo

Funciones nitrogenadas editar

Amidas, aminas, nitrocompuestos, Nitrilos. Presencia d'enllaces carbonu-nitróxenu: C-N, C=N ó C≡N

Grupu funcional Tipu de compuestu Fórmula Estructura Prefixu Sufixu Exemplu
Grupu amino Amina R-NH2   amino- -amino  
Isobutilamina
Imina R-NCH2   _ _  
Grupos amino
y carbonilo
Amida R-CO-NR2   _ -amida  
Acetamida
Imida R-C(=O)N(-R')-R"   _ _  
Tetrametiletildiimida
Grupu nitro Nitrocompuesto R-NON2   nitro- _  
Nitropropano
Grupu nitrilo Nitrilo o cianuru |

R-CN

  ciano- -nitrilo  
Isocianuro R-NC   alquil isocianuro _  
Tert-butil isocianuro
Isocianato R-NCO   alquil isocianato _  
Isotiocianato R-NCS   alquil isotiocianato  
Grupu azo Azoderivado R-N=N-R'   azo- -diazeno  
Diazoderivado R=N=N   diazo- _  
Diazometano
Azida R-N3   azido- -azida  
Sal de diazonio X- R-N+≡N   _ ...uro de...-diazonio  
_ Hidrazina R1R2N-NR3R4   _ -hidrazina  
_ Hidroxilamina -NOH   _ -hidroxilamina  

Funciones haloxenaes editar

Compuestos por carbonu, hidróxenu y halóxenos.

Grupu funcional Tipu de compuestu Fórmula del
compuestu
Prefixu

Haluru

R-X halo- _
Grupu acilo Haluru d'ácidu R-COX Haloformil- Haluru de -oílo

Grupos que contienen azufre editar

Grupu funcional Tipu de compuestu Fórmula del compuestu Prefixu Sufixu
Grupu sulfuru Tioéter o sulfuru |

align="center" | R-S-R'

alquiltio-
R-SH Tiol mercapto- -tiol
R-SO-R' Sulfóxido _ _ _
R-SO2-R' Sulfona _ _ _
_ Acedu sulfónico RSO3H sulfo- acedu -sulfónico

Organofosfatos editar

Grupu funcional Tipu de compuestu Fórmula Estructura Prefixu Sufixu Exemplu

PR3

  _ _  
_ P(=O)R3   _ _  
Fosfinito P(OR)R2   _ _
Fosfinato P(=O)(OR)R2   _ _  
Fosfonito P(OR)2R   _ _  
Fosfonato P(=O)(OR)2R   _ _  
Fosfito P(OR)3   _ fosfito  
Grupu fosfatu

P(=O)(OH)2R

  _ _  
Fosforano PR5   _ _  

Llistáu de grupos funcionales editar

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. Química orgánica. John McMurry. 6ª ed. Cengage Learning Editores, 2005. ISBN 970-686-354-0. Clasificación de grupos funcionales pa fines de nomenclatura.Apéndiz A-3
  2. Manual de química orgánica. Hans Beyer. Editorial Reverté, 1987. ISBN 84-291-7066-9. Páx. 210