Wikipedia

Guy Fawkes

Combalechón británicu cristianu

Guy Fawkes (circa 13 d'abril de 1570, York – 31 de xineru de 1606 (xul.), Westminster) tamién conocíu como Guido Fawkes —nome qu'adoptó mientres lluchaba xunto al exércitu español—, foi unu de los componentes del grupu de católicos ingleses qu'intentó asesinar al rei Xacobu I na fallida conspiración de la pólvora en 1605.

Guy Fawkes
alférez mayor (es) Traducir

Vida
Nacimientu York[1], circa 13 d'abril de 1570
Nacionalidá Bandera de Inglaterra Reinu d'Inglaterra [2]
Muerte Westminster[3], 31 de xineru de 1606 (xul.)[4] (35 años)
Causa de la muerte fractura cervical (es) Traducir[5]
Familia
Padre Edward Fawkes
Madre Edith Jackson (Blake)
Casáu con ensin valor
Estudios
Estudios St Peter's School (en) Traducir
Llingües falaes inglés[6]
Oficiu militar, soldáu
Serviciu militar
Graduación xeneral
Lluchó en Guerra de los Ochenta Años
Creencies
Relixón catolicismu[5]
Cambiar los datos en Wikidata

Fawkes nació y creció en York. Perdió al so padre cuando tenía ocho años y tiempu dempués la so madre casóse con un católicu recusante. Fawkes convirtióse al catolicismu y coló d'Inglaterra pa combatir na guerra de los Ochenta Años nel bandu de los Tercios españoles contra los protestantes neerlandeses nos Países Baxos. Coles mesmes, viaxó a España guetando sofitu pa una rebelión de los católicos ingleses, pero nun lu atopó. Poco dempués conoció a Thomas Wintour, xunto al cual tornó a Inglaterra.

Foi Wintour quien presentó a Fawkes y Robert Catesby, otru católicu inglés que taba planiando asesinar al rei Xacobu I y restaurar una monarquía católica nel tronu d'Inglaterra. Los combalechones arrendaron un suétanu asitiáu so la Cámara de los Lores en Londres y a Fawkes encargóse-y la xera de vixilar los barriles de pólvora qu'ellí s'asitiaron. Sollertaes per una carta anónima, les autoridaes rexistraron el palaciu de Westminster a primer hora del día 5 de payares y afayaron a Fawkes al pie de los esplosivos. Deteníu y encarceláu, nos siguientes díes foi entrugáu y torturáu, dempués de lo que finalmente confesó. Foi condergáu a muerte por alta traición, pero xusto enantes de la so execución pública'l 31 de xineru Fawkes saltó dende'l cadafalsu nel que lo diben a aforcar y rompióse el pescuezu, colo qu'evitó l'agonía de la mutilación que lu esperaba.

Fawkes convirtióse nel símbolu de la conspiración de la pólvora, y el so fracasu conmemorase n'Inglaterra cada 5 de payares dende entós, na conocida como Nueche de Guy Fawkes, na cual quémase la so efixe nuna foguera y lláncense fueos artificiales.[7]

Infancia y adolescencia

editar

Guy Fawkes nació en Stonegate, York, en 1570. Yera'l segundu fíu de los cuatro del matrimoniu formáu por Edward Fawkes, procurador y abogáu del tribunal eclesiásticu de York,[8] y Edith Blake[9][10]. Los sos padres yeren protestantes ingleses, como los sos güelos paternos, demientres la so güela Ellen Harrington yera fía d'un prominente comerciante que aportó a alcalde de York en 1536[11]. Los familiares maternos de Fawkes yeren católicos recusantes[12] y el so primu, Richard Cowling, convirtióse en sacerdote xesuita.[13] El nome Guy yera bien pocu común n'Inglaterra, pero quiciabes fuera más habitual en York gracies a un famosu xuez de la ciudá, sir Guy Fairfax de Steeton.[14]

 
Ilesia de St. Michael le Belfrey, York, na que foi bautizáu Fawkes

Nun se conoz la fecha exauta de la nacencia de Fawkes, pero sí que foi bautizáu na ilesia de St. Michael le Belfrey el 16 d'abril de 1570. Como entós yera costume bautizar a los ñácaros trés díes dempués de la so nacencia, probablemente viniera al mundu'l 13 d'abril.[13] En 1568 la so ma Edith diera a lluz a una fía llamada Anne que morrió con siete selmanes de vida. Dempués de Guy, tuvo dos fíes: Anne en 1572 y Elizabeth en 1575. Les dos hermanes de Fawkes casáronse en 1599 y 1594 respeutivamente.[14][15]

En 1579, cuando Guy tenía ocho años, el so padre finó. Dellos años dempués la so madre volvió casase col católicu Dionis Baynbrigge, orixinariu de Scotton, Harrogate. Guy convirtióse al catolicismu por influyencia de la familia católica recusante de Dionis y d'otres families como los Pulleyn y los Percy de Scotton.[16] Na so conversión relixosa tamién influyó'l colexu católicu nel qu'estudió, el St. Peter en York. Unu de los direutores d'esta escuela pasara venti años en prisión pola so fe católica y otru, John Pulleyn, pertenecía a una familia notable de católicos de Yorkshire. Nel llibru The Pulleynes of Yorkshire (1915), la escritora Catharine Pullein suxer que la educación católica de Fawkes foi responsabilidá de los sos familiares Harrington, que yeren conocíos por protexer a sacerdotes católicos, unu de los cualos viaxó con Guy a Flandes ente 1592 y 1593.[17] Foren compañeros de clase de Fawkes los hermanos John y Christopher Wright (dambos implicaos na conspiración de la pólvora), Oswald Tesimond, Edward Oldcorne y Robert Middleton, toos ellos sacerdotes católicos (Middleton foi executáu en 1601).[18]

N'abandonando'l colexu, Fawkes entró al serviciu d'Anthony Browne, I vizconde de Montagu, anque  despidiólu pocu tiempu dempués. Tamién trabayó pa Anthony-Maria Browne, II vizconde de Montagu, qu'asocedió al so güelu cuando tenía 18 años.[19] Siquier una base de datos biográfica afirma que Fawkes casóse y tuvo un fíu, pero nenguna fonte coetanea confirma esti datu.[20]{{refn|Según l'Índiz Xenealóxicu Internacional ellaboráu pel Centru d'Historia Familiar, Fawke casóse con Maria Pulleyn (n. 1569) en Scotton en 1590, y tuvo un fíu, Thomas, el 6 de febreru de 1591.[17] Sicasí, esta información paez derivar d'una fonte secundaria y non de los auténticos rexistros parroquiales.[20]

Carrera militar

editar

N'ochobre de 1591 Fawkes vendió la finca en Clifton qu'heredara del so padre[21] y entamó un viaxe al continente pa combatir na guerra de los Ochenta Años a favor del bandu católicu xunto al exércitu español contra les acabantemente creaes Provincies Xuníes de los Países Baxos y, dende 1595 hasta la Paz de Vervins en 1598, contra Francia. Anque entós Inglaterra nun taba lluchando per tierra contra España, dambos reinos taben inda en guerra y pocos años antes, en 1588, l'Armada Invencible española intentara invadir Inglaterra. Fawkes xunióse a sir William Stanley, un católicu inglés y veterano comandante qu'había reclutado un exércitu n'Irlanda pa lluchar na espedición a los Países Baxos de Robert Dudley, conde de Leicester. Stanley fuera un militar bien apreciáu pola reina Sabela I d'Inglaterra, pero tres la so rindición en Deventer ante los españoles en 1587, él y la mayor parte de les sos tropes camudaren de bandu pa sirvir a los intereses hispanos. Fawkes foi ascendíu a alférez y combatió nel asediu de Calais en 1596. En 1603 foi encamentáu pal ascensu a capitán.[10] Esi mesmu añu viaxó a España a la gueta de sofitos pa una rebelión católica n'Inglaterra y aprovechó la ocasión p'adoptar la forma llatinizada del so nome, Guido. Nel so memorando describió a Xacobu I como «un herexe» que pretendía «espulsar d'Inglaterra a tolos papistes». Tamién criticó a Escocia y a los nobles escoceses favoritos del rei Xacobu escribiendo que «nun va ser posible reconciliar n'enforma tiempu estos dos naciones tal que son agora».[22] Anque n'España foi recibíu con cortesía, la corte del rei Felipe III nun quixo ufierta-y nengún sofitu.[23]

La conspiración de la pólvora

editar
 
Un grabáu contemporaneu que retrata a ocho de los trelce combalechones, ellaboráu por Crispijn van de Passe. Fawkes ye'l terceru pola drecha

En 1604 Guy Fawkes xunióse a un pequeñu grupu de católicos ingleses lideraos por Robert Catesby que planiaben asesinar al rei protestante d'Inglaterra Xacobu I y entronizar nel so llugar a la princesa Isabel, tercera na llinia socesoria.[24][25] Oswald Tesimond, un cura xesuita y antiguu amigu d'escuela, describió asina a Fawkes: «De tratu prestosu y calter allegre, nada amarradiegu y lleal a los sos amigos». Tesimond tamién afirmó que yera «un home bien habilidosu nes artes de la guerra» y que tenía un amiestu de piedá y profesionalismo coles que se ganó l'apreciu de los sos collacios na conspiración.[10] La escritora Antonia Fraser describe a Fawkes como «altu y de constitución fuerte, con una trupa melota ente morena y pelirroxa, un llargu bigote a la moda de la dómina y una poblada barba tamién de tonu acoloratáu» y que yera «un home d'aición intelixente y con resistencia física, daqué sorprendente pa los sos enemigos».[13]

El primer alcuentru ente los cinco principales combalechones celebróse'l sábadu 20 de mayu de 1604 nel Duck and Drake, un llocal asitiáu nel frecuentáu distritu del Strand de Londres.[27] Catesby yá había propuestu, nun alcuentru previu con Thomas Wintour y John Wright, matar al rei y a tol so gobiernu faciendo españar «la Casa del Parllamentu con pólvora». Wintour, que nun principiu punxo oxeciones a esi plan, acabó siendo convencíu por Catesby pa que viaxara al continente a la gueta d'ayuda. Wintour axuntóse en Londres con Juan Fernández de Velasco y Tovar, condestable de Castiella, col espía galés exiliáu Hugh Owen[28] y con sir William Stanley, que-y fíxo saber que Catesby nun recibiría nenguna ayuda dende España. A pesar d'ello, Owen presentó-y a Guy Fawkes, que llevaba dellos años fora d'Inglaterra y, poro, malpenes yera conocíu nel so país d'orixe. Wintour y Fawkes yeren d'una edá similar, dambos militares y los dos recibieren yá una negativa direuta de los españoles nos sos pidimientos d'ayuda. Wintour punxo al corriente a Fawkes de los sos planes pa «facer daqué n'Inglaterra si la paz con España nun nos ayuda»[10] y, poro, n'abril de 1604 dambos tornaron a Inglaterra.[26] Les noticies que traía Wintour nun sorprendieron a Catesby, pues a pesar de los rumores alentadores que llegaben de les autoridaes españoles, tarrecía qu'estes nun respondieren con fechos.[30]

Unu de los combalechones, Thomas Percy, foi ascendíu en xunu de 1604 y llogró asina accesu a una casa en Londres que pertenecía a John Whynniard, encargáu del vestidor del rei. Fawkes foi infiltráu como cuidador y empezó a usar el nomatu de John Johnson, sirviente de Percy.[31] El rellatu contemporaneu de la persecución, tomáu de la confesión de Wintour,[32] afirma que los combalechones intentaron escavar un túnel dende la casa de Whynniard hasta'l Parllamentu inglés, anque esta hestoria pudo ser un inventu del Gobiernu, porque nun s'atopó nenguna evidencia d'esti túnel. El mesmu Fawkes nun almitió la esistencia d'esti pasadizo soterrañu hasta'l so quintu interrogatoriu y tampoco foi capaz d'indicar el supuestu allugamientu del mesmu.[33] Sicasí, si esta hestoria ye cierta, hacia avientu de 1604 los combalechones taríen escavando'l túnel cuando escucharon un ruiu sobre les sos tiestes. Fawkes foi unviáu a investigar y tornó cola noticia de que la vilba del antiguu propietariu de la vivienda taba balerando un suétanu cercanu, allugáu direutamente sol Parllamentu.[10][34]

Los combalechones arrendaron l'habitación, que tamién pertenecía a John Whynniard. Abandonáu y puercu, yera un llugar ideal p'asitiar la pólvora que pensaben facer españar.[35] Acordies con Fawkes, en principiu mercaron venti barriles de pólvora y el 20 de xunetu otros dieciséis más.[36] Sicasí, el 28 de xunetu retrasóse l'apertura del Parllamentu hasta'l martes 5 de payares por culpa de la epidemia de peste que sufría la ciudá.[37]

Europa

editar

Nun intentu por algamar sofitu nel estranxeru, en mayu de 1605 Fawkes viaxó a la Europa continental ya informó a Hugh Owen del plan de los combalechones.[38] En dalgún momentu mientres esti viaxe'l so nome foi incluyíu nos archivos de Robert Cecil, conde de Salisbury, qu'emplegaba una estensa rede d'espíes por toa Europa. Unu d'estos espíes, el capitán William Turner, pudo ser quien dio avisu. Anque la información qu'esti pasó a Salisbury nun faía mención a la conspiración de la pólvora, el 21 d'abril escribiólu cómo Guy Fawkes diba ser lleváu a Inglaterra por Tesimond. Daquella Fawkes yera un conocíu mercenariu en Flandes y podría ser presentáu al señor Catesby» y a «honorables amigos de la nobleza que podríen tener armes y caballos preparaos».[39] Sicasí, esti informe de Turner nun mentaba'l nomatu de Fawkes n'Inglaterra, John Johnson, y nun llegó a Cecil hasta finales de payares, muncho dempués del descubrimientu de la conspiración.[10][40]

Nun se conoz con exactitú cuando tornó Guy Fawkes a Inglaterra, pero ye seguro que s'atopaba en Londres a finales d'agostu de 1605, cuando él y Wintour descubrieron que la pólvora almacenada nel suétanu deteriorárase. Traxeron más material esplosivu y lleña pa despintalo tou.[41] La última xera de Fawkes na intriga decidióse mientres les xuntes celebraes n'ochobre: tenía de prender la mecha y dempués fuxir travesando'l ríu Támesis. De forma simultánea, una revuelta aguiyonada nes Midlands por otros confabulados ayudaría a prindar a la princesa Isabel. Dempués del rexicidiu, Fawkes tendría de viaxar al continente pa esplicar a los poderes católicos la so santa xera de matar al rei y al so séquitu.[42]

Descubrimientu

editar
 
Descubrimientu de la conspiración de la pólvora (c. 1823), por Henry Perronet Briggs

Dellos combalechones taben esmolecíos porque nel Parllamentu habría correlixonarios católicos nel momentu de la so apertura.[43] Na nueche del 26 d'ochobre un noble católicu, William Parker, barón de Monteagle, recibió una carta anónima que-y alvertía que se caltuviera alloñáu del Parllamentu porque'l llugar diba recibir un tarrecible golpe.[44] A pesar de que tuvieron noticia de la unviada d'esta carta per boca d'unu de los sirventes de Monteagle, los combalechones decidieron siguir alantre porque «paecía claramente una chancia».[45] Fawkes revisó'l suétanu de los esplosivos el 30 d'ochobre ya informó de que nun fuera tocáu res.[46] Sicasí, Monteagle entamó a abarruntar y enseñó la carta al rei Xacobu. El monarca ordenó a sir Thomas Knyvet que fixera un rexistru de los suétanos sol Parllamentu, que llevóse a cabu nes primeres hores del 5 de payares. Fawkes taba nel so puestu de vigía dende la nueche anterior, equipáu con material incendiario y un reló de bolsu que-y diera Percy «porque tenía de saber cómo pasaben les hores».[10] Foi descubiertu y arrestáu mientres salía del suétanu, pocu dempués de la medianueche. Dientro, les autoridaes atoparon los barriles de pólvora escondíos so piles de lleña y carbón.[47]

Tortura

editar

Fawkes dixo llamase John Johnson nel so primer interrogatoriu énte miembros de la Cámara Privada del Rei, demientres el cual caltuvo una actitú farruca.[48] Cuando-y entrugaron qué taba faciendo en posesión de tal cantidá de pólvora, Fawkes respondió que la so intención yera «espulsavos a vós, méndigos escoceses, de vuelta a los montes».[49] Identificóse como un católicu de 36 años orixinariu de Netherdale en Yorkshire y afirmó que'l nome del so padre yera Thomas y el de la so madre Edith Jackson. Sobre les caltrices nel so cuerpu, dixo que yeren remanes de la enfermedá de la pleuresía. Almitió que la so intención yera facer españar la Cámara de los Lores y espresó el so pesar por nun habelo consiguíu. La so firme actitú énte les autoridaes fizo que se ganara l'almiración del rei Xacobu, que dixo que Fawkes tenía «una resolución romanu».[50]

Esta almiración, sicasí, nun torgó que'l monarca ordenara'l 6 de payares que «John Johnson» fuera torturáu pa que revelara los nomes del restu de combalechones.[51] Especificó que la tortura fuera leve de primeres y refirióse al usu d'esposes, pero que s'emplegara mayor durez en casu necesariu col usu del potru de tortura: «les tortures más sonces tienen d'usase de primeres y gradualmente va procedese haza les peores».[48][52] Fawkes foi treslladáu a la Torre de Londres. El rei ellaboró un llistáu d'entrugues pa «Johnson», como por exemplu «Qué ye, porque hasta agora nun oyí que naide-y conoza», «¿Cuándo y ónde deprendió a falar francés?» y «Si yera papista, ¿quién-y alleccionó?».[53] La estancia na que Fawkes foi entrugáu acabaría siendo conocida pol so nome.[54]

 
La robla de Fawkes, col nome «Guido», escarabayada dempués de la so tortura

Sir William Waad, teniente de la Torre de Londres, supervisó la tortura y llogró la confesión de Fawkes.[48] Escazó al deteníu y atopó una carta, dirixida a Guy Fawkes, pero pa sorpresa de Waad «Johnson» permaneció en silenciu ensin revelar nada de la conspiración o los sos autores.[55] Na nueche del 6 de payares el prisioneru faló con Waad, quien dempués informó a Salisbury que «Él [Johnson] cuntónos que desque entamó esta aición rezaba tolos díes a Dios pa que pudiera llevar a cabu daqué que permitiera la meyora de la Fe Católica y la salvación de la so alma». Según Waad, Fawkes foi capaz de folgar demientres la nueche a pesar de que lu alvirtiera que sería entrugáu hasta que «Yo sepa hasta'l postreru de los tos pensamientos y tolos tos cómplices».[56] La resistencia de Fawkes quebróse en dalgún momentu demientres la tortura del día siguiente.[57]

L'observador sir Edward Hoby conseñó que «Desque Johnson ta na Torre, empezó a falar inglés». Fawkes reveló'l so verdaderu nome'l 7 de payares y dixo a los sos interrogadores qu'había cinco persones implicaes na conspiración pa matar al rei. Empezó a revelar los sos nomes el día 8 y cuntó el plan pa entronizar a la princesa Isabel. Na so tercer confesión, el día 9, implicó a Francis Tresham. Dempués de la conspiración de Ridolfi de 1571, los prisioneros teníen de dictar les sos confesiones, copiales y roblales, si inda podíen facelo.[58] Anque nun se sabe con certidume si aportó a torturáu nel potru, la firma escarabayada de Fawkes dexa testimoniu del sufrimientu que-y infligieron los sos interrogadores.[59]

Xuiciu y execución

editar

El xuiciu a los ocho combalechones deteníos entamó'l llunes 27 de xineru de 1606. Fawkes foi treslladáu na mesma barcaza dende la Torre de Londres hasta Westminster colos otros siete.[60] Permanecieron zarraos na Cámara Estrellada enantes de ser llevaos al Salón Westminster, onde foron allugaos nun cadafalsu llevantáu al efeuto. El rei y los sos parientes más allegaos observaron a escondidielles cómo los lores comisarios lleíen la llista de cargos contra los deteníos. Fawkes foi identificáu como Guido Fawkes, «tamién llamáu Guido Johnson». Fawkes declaróse inocente, a pesar de la so aparente aceptación de culpabilidá desque fuera deteníu.[61]

 
Grabáu de 1606 que representa la execución de Fawkes, por Claes Janszoon Visscher

La sentencia nunca tuvo en dulda. El xuráu declaró culpables a tolos acusaos y el lord xefe de la Xusticia, sir John Popham, sentenciólos por alta traición.[62] El fiscal xeneral sir Edward Coke dixo a la corte que caúnu de los condergaos sería abasnáu cola cabeza contra'l suelu por un caballu hasta la so muerte. Teníen de «ser puestos ente'l cielu y la tierra porque nun yeren dignos de nengunu». Los sos xenitales seríen cortaos y quemaos delantre d'ellos, tres lo que-yos estrayeríen les coraes y el corazón. Entós seríen degollaos y estazaos pa que les partes de los sos cuerpos espunxérense públicamente y convirtiérense en «comida pa les aves de presa».[63] Los testimonios de Fawkes y Tresham sobre la traición de los españoles lleeronse en voz alta, según les confesiones sobre la conspiración de la pólvora. La cabera prueba espuesta foi una conversación ente Fawkes y Wintour, qu'habíen estáu reteníos en celdes anexes. Dambos pensaron que falaben en priváu, pero les sos pallabres foron escuchaes por un espía del Gobiernu. Cuando se dexó falar a los acusaos, Fawkes espresó la so inocencia por inorar ciertos aspeutos de l'acusación.[64]

El 31 de xineru de 1606, Fawkes y otros trés condergaos –Thomas Wintour, Ambrose Rookwood y Robert Keyes– foron abasnaos dende la Torre ataos sobre unes valles de sardu hasta'l patiu del Palaciu Vieyu de Westminster, frente al edificiu qu'intentaren destruyir.[65] Los sos compañeros de conspiración foron aforcaos y estazaos primero que él. Fawkes foi'l postreru en xubir al cadafalsu y pidió clemencia al rei y al Estáu de la que sostenía les sos cruces cristianes. Debilitáu pola tortura y ayudáu pol verdugu, Fawkes entamó a xubir la escalera haza la lluria en que diba ser aforcáu, pero yá fuera porque saltó del cadafalsu o porque la lluria taba mal asitiada, consiguió evitar l'agonía de la última parte de la execución rompiéndose'l pescuezu.[48][66][67] Con too y con eso, el so cuerpu ensin vida foi estazáu[68] y, como yera costume,[69] les partes «distribuyeronse a les cuatro esquines del reinu» pa ser exhibíes como alvertencia a otros traidores.[70]

Legáu

editar
 
Neños británicos preparando les celebraciones de la Nueche de Guy Fawkes (1954)

El 5 de payares de 1605 les autoridaes animaron a los londinenses a celebrar que s'evitara l'asesinatu del rei col encendíu de fogueres, «siempres curiando que les sos muestres d'allegría ficieranse ensin daños nin desorde».[10] Una llei del Parllamentu, que tuvo a valir hasta 1859, designó cada 5 de payares como día d'aición de gracies «pola xornada de feliz lliberación».[71] Anque Guy Fawkes solo yera unu de los trelce conspiradores, na actualidá ye'l más conocíu de toos ellos.[72]

En Gran Bretaña, el 5 de payares llamóse de delles maneres como Nueche de Guy Fawkes, Día de Guy Fawkes, la Nueche de la Intriga[73] o la Nueche de les Fogueres, esta cabera denominación direutamente rellacionada cola celebración orixinal de 1605.[74] Les fogueres acompañaronse de pirotecnia dende 1650 d'equí p'arriba y, dempués de 1673, convirtióse en costume la quema d'una efixe, de normal del papa, cuando'l presuntu herederu del tronu inglés, Xacobu, duque de York, fixo pública la so conversión al catolicismu.[10] Anque Fawkes nun yera'l líder de la intriga, foi utilizáu polos socesivos Gobiernos como símbolu de los estremistes católicos y la celebración añal formó parte de la represión exercida contra ellos los siguientes 200 años. Hasta 1797, los católicos nun pudieron votar nes eleiciones llocales y, hasta 1829, nes eleiciones al Parllamentu inglés.[75] Nestes fogueres tamién se quemaron efixes de personaxes históricos que se convirtieren en destinatarios de la rabiura popular, como Paul Kruger o Margaret Thatcher,[76] anque anguaño la figura que se suel quemar ye la de Guy Fawkes.[71] De normal son los neños quien constrúin el monigote a base de ropes vieyes, papel de periódicu y una mázcara y, mientres el sieglu xix , solía ser una persona vistida de manera estrafalaria. En delles ocasiones, denómase a Guy Fawkes como «l'últimu home qu'entró nel Parllamentu con intenciones honestes».[77]

Na novela histórica Guy Fawkes; or, The Gunpowder Treason (1841), escrita por William Harrison Ainsworth, retratase de manera simpática a Guy Fawkes,[78] colo que se creó una imaxe popular del combalachón como «un personaxe ficticiu aceptable». Col pasu'l tiempu Fawkes convirtióse «esencialmente nun héroe d'aición» en llibros infantiles y noveles d'escasa calidá como The Boyhood Days of Guy Fawkes; or, The Conspirators of Old London (Los díes d'infancia de Guy Fawkes; o Los conspiradores del Viejo Londres), publicada hacia 1905.[79] Según l'historiador Lewis Call, Fawkes ye na actualidá «un gran iconu na cultura política moderna», la so cara pasó a ser «un preséu potencialmente poderosu pa l'articulación del anarquismu posmoderno»[80] a finales del sieglu xx  y entamos del xxi, exemplificáu pola célebre mázcara que cubre la cara del personaxe V de la historieta V de Vendetta d'Alan Moore y David Lloyd y la so adautación al cine, nos cualos llucha contra un ficticiu estáu fascista inglés.[81] La mázcara qu'utiliza'l personaxe, que tien un diseñu basáu nes traces faciales de Fawkes, foi dempués adoptada polos miembros de la comunidá virtual Anonymous.[82]

Referencies

editar
  1. ↑ URL de la referencia: http://news.bbc.co.uk/local/york/hi/people_and_places/history/newsid_8334000/8334442.stm.
  2. ↑ URL de la referencia: http://www.bbc.co.uk/history/people/guy_fawkes.
  3. ↑ URL de la referencia: http://www.parliament.uk/about/living-heritage/building/palace/estatehistory/the-middle-ages/oldandnewpalaceyards-/.
  4. ↑ URL de la referencia: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/202931/Guy-Fawkes.
  5. ↑ 5,0 5,1 Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Guy-Fawkes. Llingua de la obra o nome: inglés.
  6. ↑ Afirmao en: idRef. Identificador de referencia de idRef SUDOC: 103894284. Data de consulta: 21 marzu 2020. Editorial: Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Llingua de la obra o nome: francés.
  7. ↑ «Las hogueras de Guy Fawkes» El País. Consultáu'l 6 de payares de 2014.
  8. ↑ Haynes, 2005, páxs. 28–29.
  9. ↑ «Guy Fawkes». The Gunpowder Plot Society.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 10,8 Nicholls, Mark (2004). «Fawkes, Guy (bautizado 1570, muerto 1606)». Oxford Dictionary of National Biography (Oxford University Press). http://www.oxforddnb.com/view/article/9230doi=10.1093/ref:odnb/9230. 
  11. ↑ "Fawkes, Guy" en The Dictionary of National Biography, Leslie Stephen, ed., Oxford University Press, Londres (1921–1922).
  12. ↑ (n'inglés) Ficha biográfica. BBC. Consultáu el 6 de payares de 2014.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Fraser 2005, p. 84
  14. ↑ 14,0 14,1 Sharpe 2005, p. 48
  15. ↑ Fraser, 2005, p. 86 (note).
  16. ↑ Sharpe, 2005, p. 49.
  17. ↑ 17,0 17,1 Herber, David (Abril de 1998). «The Marriage of Guy Fawkes and Maria Pulleyn». The Gunpowder Plot Society Newsletter (The Gunpowder Plot Society) (1). http://www.gunpowder-plot.org/news/1998_04/gfmp.htm. 
  18. ↑ Fraser, 2005, páxs. 84–85.
  19. ↑ Fraser, 2005, páxs. 85–86.
  20. ↑ 20,0 20,1 Fraser 2005, p. 86
  21. ↑ Anque'l Oxford Dictionary of National Biography afirma que lo fixo en 1592, otres fontes dicen que foi en 1591. Peter Beal, autor de A Dictionary of English Manuscript Terminology, 1450 to 2000, inclúi una robla de la venta de la propiedá fechada'l 14 d'ochobre de 1591. (pp. 198–199)
  22. ↑ Fraser, 2005, p. 89.
  23. ↑ Fraser, 2005, páxs. 87–90.
  24. ↑ Northcote Parkinson, 1976, p. 46.
  25. ↑ Fraser, 2005, páxs. 140–142.
  26. ↑ 26,0 26,1 Fraser 2005, pp. 117–119
  27. ↑ Tamién taben presentes John Wright, Thomas Percy y Thomas Wintour.[26]
  28. ↑ Fraser, 2005, p. 87.
  29. ↑ Nicholls, Mark (2004). «Oxford Dictionary of National Biography». Catesby, Robert (b. in or after 1572, d. 1605) (Oxford University Press). doi:10.1093/ref:odnb/4883. http://www.oxforddnb.com/view/article/4883/. 
  30. ↑ Felipe III d'España robló la paz con Inglaterra n'agostu de 1604.[29]
  31. ↑ Fraser, 2005, páxs. 122–123.
  32. ↑ Nicholls, Mark (2004). «Oxford Dictionary of National Biography». Winter, Thomas (c. 1571–1606) (Oxford University Press). doi:10.1093/ref:odnb/29767. http://www.oxforddnb.com/view/article/29767. 
  33. ↑ Fraser, 2005, páxs. 133–134.
  34. ↑ Haynes, 2005, páxs. 55–59.
  35. ↑ Fraser, 2005, páxs. 144–145.
  36. ↑ Fraser 2005, pp. 146–147
  37. ↑ Fraser, 2005, páxs. 159–162.
  38. ↑ Bengsten, 2005, p. 50.
  39. ↑ Fraser, 2005, p. 150.
  40. ↑ Fraser, 2005, páxs. 148–150.
  41. ↑ Fraser, 2005, p. 170.
  42. ↑ Fraser 2005, pp. 178–179
  43. ↑ Northcote Parkinson, 1976, páxs. 62–63.
  44. ↑ Northcote Parkinson, 1976, páxs. 68–69.
  45. ↑ Northcote Parkinson, 1976, p. 72.
  46. ↑ Fraser, 2005, p. 189.
  47. ↑ Northcote Parkinson, 1976, p. 73.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 Northcote Parkinson 1976, pp. 91–92
  49. ↑ Cobbett, 1857, p. 229.
  50. ↑ Fraser, 2005, páxs. 208–209.
  51. ↑ Fraser, 2005, p. 211.
  52. ↑ Fraser, 2005, p. 215.
  53. ↑ Fraser, 2005, p. 212.
  54. ↑ Younghusband, 2008, p. 46.
  55. ↑ Bengsten, 2005, p. 58.
  56. ↑ Bengsten, 2005, p. 59.
  57. ↑ Fraser, 2005, páxs. 216–217.
  58. ↑ Bengsten, 2005, p. 60.
  59. ↑ Fraser, 2005, páxs. 215–216, 228–229.
  60. ↑ Fraser, 2005, p. 263.
  61. ↑ Fraser, 2005, páxs. 263–266. none
  62. ↑ Fraser, 2005, p. 273. none
  63. ↑ Fraser 2005, pp. 266–269
  64. ↑ Fraser, 2005, páxs. 269–271. none
  65. ↑ Haynes, 2005, páxs. 115–116.
  66. ↑ Fraser, 2005, p. 283.
  67. ↑ Sharpe, 2005, páxs. 76–77.
  68. ↑ Allen, 1973, p. 37.
  69. ↑ Thompson, 2008, p. 102.
  70. ↑ Guy Fawkes. York Museums Trust. http://www.historyofyork.org.uk//themes/tudor-stuart/guy-fawkes. 
  71. ↑ 71,0 71,1 House of Commons Information Office (setiembre de 2006). The Gunpowder Plot. parliament.uk en web.archive.org. http://www.parliament.uk/documents/upload/g08.pdf. 
  72. ↑ Fraser, 2005, p. 349.
  73. ↑ Fox y Woolf, 2002, p. 269.
  74. ↑ Fraser, 2005, páxs. 351–352.
  75. ↑ Haynes, Alan (n'inglés) «The Enduring Memory of the Gunpowder Plot.» BBC. Consultáu el 6 de payares de 2014.
  76. ↑ Fraser, 2005, p. 356.
  77. ↑ Sharpe, 2005, p. 6.
  78. ↑ Harrison Ainsworth, William (1841). Guy Fawkes; or, The Gunpowder Treason. Nottingham Society.
  79. ↑ Sharpe 2005, p. 128
  80. ↑ Call, Lewis (1 de xunetu de 2008). «A Is for Anarchy, V Is for Vendetta: Images of Guy Fawkes and the Creation of Postmodern Anarchism» (inglés). HighBeam Research. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-06-02. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2015.
  81. ↑ Call, Lewis (xunetu de 2008). «A is for Anarchy, V is for Vendetta: Images of Guy Fawkes and the Creation of Postmodern Anarchism». Anarchist Studies. Archivado del original el 2013-06-02. https://web.archive.org/web/20130602025223/http://www.highbeam.com/doc/1P3-1626560801.html. Consultáu'l 2017-11-08. 
  82. ↑ Nickelsburg, Monica (3 de xunetu de 2013). «A brief history of the Guy Fawkes mask» (inglés). The Week. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2015.

Bibliografía

editar
  • Allen, Kenneth (1973). The Story of Gunpowder. Wayland. ISBN 978-0-85340-188-9. 
  • Bengsten, Fiona (2005). Sir William Waad, Lieutenant of the Tower, and the Gunpowder Plot (ilustrada edición). Trafford Publishing. ISBN 1-4120-5541-5. 
  • Cobbett, William (1857). A History of the Protestant Reformation in England and Ireland. Simpkin, Marshall and Company. 
  • Fox, Adam; Woolf, Daniel R. (2002). The spoken word: oral culture in Britain, 1500–1850. Manchester University Press. ISBN 0-7190-5747-7. 
  • Fraser, Antonia (2005) [1996]. The Gunpowder Plot. Phoenix. ISBN 0-7538-1401-3. 
  • Haynes, Alan (2005) [1994]. The Gunpowder Plot: Faith in Rebellion. Hayes and Sutton. ISBN 0-7509-4215-0. 
  • Northcote Parkinson, C. (1976). Gunpowder Treason and Plot. Weidenfeld and Nicolson. ISBN 0-297-77224-4. 
  • Sharpe, J. A. (2005). Remember, Remember: A Cultural History of Guy Fawkes Day (illustrated edición). Harvard University Press. ISBN 0-674-01935-0. 
  • Thompson, Irene (2008). The A to Z of Punishment and Torture: From Amputations to Zero Tolerance. Book Guild Publishing. ISBN 978-1-84624-203-8. 
  • Younghusband, George (2008). A Short History of the Tower of London. Boucher Press. ISBN 978-1-4437-0485-4.

Enllaces esternos

editar
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Guy_Fawkes&oldid=4299219»