L'idioma niuano (autoglotónimu: ko y vagahau Niuē) ye una llingua polinesia perteneciente a les llingües malayu-polinesies dientro del grupu de llingües austronesies. Ta bien rellacionáu col tongano y un pocu más distante d'otros idiomes polinesios como'l maorí, el samoanu y el ḥawaianu.

Idioma niuano
'ko y vagahau Niuē'
Faláu en  Niue
 Islles Cook
 Nueva Zelanda
 Tonga
Falantes 8.000
Familia Austronesia

  Malayu-polinesiu
    Sulawesi-polinesiu
      MP centru-oriental
        Oceánicu
          Fixiano-polinesiu
            Polinesiu
              Niuano

Estatus oficial
Oficial en Niue (Nueva Zelanda)
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2 niu
ISO 639-3 niu

Ye faláu por 2.240 persones na islla de Niue (97,4% de la población) en 1991, según nes Islles Cook, Nueva Zelanda y Tonga, totalizando unos 8.000 falantes. Esto quier dicir qu'hai más falantes del idioma niuano fora de la islla. La mayoría de los habitantes de Niue son billingües col inglés.

Consiste de dos dialeutos principales, el motu faláu al norte de la islla y el tafiti faláu al sur. La diferencia ente dambos ta principalmente nel vocabulariu y na forma de delles pallabres.

Númberos editar

taha: unu ua:
dos
tolu: trés
faa: cuatro llima:
cinco ono:
seis
fitu: siete valu:
ocho hiva:
nueve hongofulu:
diez

Referencies editar

 
Wikimedia Incubator

Bibliografía editar

  • Kaulima, Aiao & Beaumont, Clive H. (1994). A First Book for Learning Niuean. Auckland, New Zealand: Beaumont and Kaulima. ISBN 0-9583383-0-2.
  • Kaulima, Aiao & Beaumont, Clive H. (2000). Learning Niuean, Book 2. Tohi Ako Vagahau Niue. Auckland, New Zealand: Beaumont and Kaulima. ISBN 0-9583383-9-6.
  • McEwen, J. M. (1970). Niue Dictionary. Wellington, New Zealand: Department of Maori and Island Affairs. Non ISBN.
  • Seiter, William J. (1980). Studies in Niuean Syntax. New York & London: Garland Publishing, Inc. ISBN 0-8240-4560-2.
  • Sperlich, Wolfgang B. (1997). Tohi vagahai Niue - Niue language dictionary: Niuean–English, with English–Niuean finderlist. Honolulu, Hawai'i: University of Hawai'i Press. ISBN 0-8248-1933-0.
  • Tregear, Edward & Smith, S. Percy (1907). A Vocabulary and Grammar of the Niue Dialect of the Polynesian Language. Wellington: Government Printer.
  • Anon. et al. (2003). Ko y Tohi Tapu | The Holy Bible in Niue. Suva, Fiji: The Bible Society in the South Pacific. ISBN 0-564-00077-9.

Enllaces esternos editar