Idioma protosemíticu

El protosemíticu ye la protollingua que constitúi un aproximamientu reconstruyíu de la llingua madre que daría llugar a les llingües semítiques. Anque se trata d'una llingua ensin atestiguar, gran parte del so léxicu y les sos carauterístiques gramaticales son hipotéticamente reconstruibles sobre la base de les modernes llingües semítiques.

Proto-semíticu *lišān-
Rexón	Oriente Próximu
Falantes	protollingua
Familia	Afroasiática Semítica protosemíticu
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

El Proto-Semíticu tendría d'asitiase en redol al VIII mileniu e. C.. Un recién analís Bayesiano identificó un orixe pal Proto-Semíticu nel Asia Menor (Siria), non antes del 7400 e.C. y pal Semíticu escontra 3800 e.C..^[1] Los primeros testimonios escritos de les llingües semítiques tán n'acadiu y daten del sieglu XXIII e. C. (ver Sargón de Acad). Les primeres inscripciones n'alfabetu pre-protocanaanita, usáu presumiblemente por falantes d'una llingua semítica daten del sieglu XVIII e. C.

Fonoloxía

Nel últimu estadiu del protosemíticu el sistema vocálicu de la llingua entendía trés vocales curtios (a, i, o) y trés vocales llargues (ā, ī, ū). tocantes a les consonantes el protosemíticu consta de 29 fonemes consonánticos, que trescribimos de siguío según les convenciones semitológicas habituales (ente paréntesis da l'equivalente IPA tentativo^[2]):^{[nota 1]}^{[nota 2]}^{[nota 3]}

Consonantes		Sonora	Sorda	Enfática	Nasal
Llabiales	oclusives	*b [b]	*p [p]		*m [m]
Llabiales	aproximante	*w [w]
Interdentales	fricatives	*ḏ [ð]	*ṯ [θ]	*ṱ [θˁ,θʼ]	*n [n]
Alveolares	oclusives	*d [d]	*t [t]	*ṭ [tˁ,tʼ]
	fricativa postalveolar		*š [ʃ]
	fricatives alveolar	*z [z]	*s [s]	*ṣ [sˁ,sʼ]
	llaterales	*l [l]	*ś [ɬ]	*ṣ́ [ɬˁ,ɬʼ]
	vibrante	*r [r]
Palatales	aproximante	*y [j]
Velares	oclusives	*g [ɡ]	*k [k]	*q [kˁ,kʼ]
Velares	fricatives	*ġ [ɣ]	*ḫ [x]
Faringales	fricatives	*ʻ [ʕ]	*ḥ [ħ]
Glotales	oclusiva		*ʼ [ʔ]
Glotales	fricativa		*h [h]

Vocales	curtiu		llarga
Zarrada	*i [i]	*o [o]	*ī [iː]	*ū [oː]
Abierta	*a [a]		*ā [aː]

Llista de términos protosemíticos

La siguiente ye una pequeña muestra del léxicu hipotéticamente reconstruyíu:

ba (negación)
bak 'cutir, estremar, partir'
dim / *dam 'sangre'
dar- 'amontar, engrandar'
-fir 'flor, frutu'
kama^? 'comer'
pir- 'volar'
sum / *sim 'nome'
ensin / *san 'ñariz'
-tuf 'cuspir'

Ver tamién

Notes y referencies

↑ Apocayá propúnxose que los fonemes /z/, /s/, /[sʼ]/, y seique /[ɬʼ]/ podríen ser de fechu africaes, i.e. /dz/, /ts/, /[tsʼ]/, and /[tɬʼ]/. Pa los que sostienen qu'estos soníos son realmente africaes, /š/ ye de fechu /s/, yá que este ye'l reflexu que dexa esti protosonido otres llingües afroasiátiques. Sicasí, nun esiste consensu sobre eses cuestiones.
↑ Los soníos denominaos enfáticos apaecen en casi toles llingües semítiques, y na mayoría de llingües afroasiátiques. Pal protosemíticu reconstrúyese l'enfáticu como glotalización, anque nes modernes llingües semítiques estes realícense faringalizadas (árabe, araméu) o glotalizadas (llingües semítiques d'Etiopía, modernos sudarábigo).
↑ N'araméu y hebréu, toles oclusives non enfátiques anidiar a fricatives cuando apaecen tres vocal, lo cual llevó a la creación d'un contraste fonolóxicu tres la perda de la xeminación.

Referencies

↑ «Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East». Proc Biol Sci 276 (1668): páxs. 2703–10. 2009. doi:10.1098/rspb.2009.0408. PMID 19403539.
↑ Sáenz-Badillos, Angel (1988). «Hebrew in the context of the Semitic Languages», A History of the Hebrew Language (Historia de la Llingua Hebrea)., trans. John Elwolde, Cambridge, UK: Cambridge University Press, páx. 18-19. ISBN 0-521-55634-1.

Bibliografía

Burkhart Kienast, Historische semitische Sprachwissenschaft (2001).
Proto Semitic Language and Culture - The American Heritage Dictionary of the English Language
John Huehnegard (2004): "Afro-Asiatic" en The Cambridge Encyclopedia of the World's Ancient Languages, ed. R. D. Woodard, Cambridge University Press, p. 142-156, ISBN 0-521-56256-2.

Enllaces esternos

Llista de raigaños proto-semítiques

[3] Apocayá propúnxose que los fonemes /z/, /s/, /[sʼ]/, y seique /[ɬʼ]/ podríen ser de fechu africaes, i.e. /dz/, /ts/, /[tsʼ]/, and /[tɬʼ]/. Pa los que sostienen qu'estos soníos son realmente africaes, /š/ ye de fechu /s/, yá que este ye'l reflexu que dexa esti protosonido otres llingües afroasiátiques. Sicasí, nun esiste consensu sobre eses cuestiones.

[4] Los soníos denominaos enfáticos apaecen en casi toles llingües semítiques, y na mayoría de llingües afroasiátiques. Pal protosemíticu reconstrúyese l'enfáticu como glotalización, anque nes modernes llingües semítiques estes realícense faringalizadas (árabe, araméu) o glotalizadas (llingües semítiques d'Etiopía, modernos sudarábigo).

[5] N'araméu y hebréu, toles oclusives non enfátiques anidiar a fricatives cuando apaecen tres vocal, lo cual llevó a la creación d'un contraste fonolóxicu tres la perda de la xeminación.

[1] «Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East». Proc Biol Sci 276 (1668): páxs. 2703–10. 2009. doi:10.1098/rspb.2009.0408. PMID 19403539.

[2] Sáenz-Badillos, Angel (1988). «Hebrew in the context of the Semitic Languages», A History of the Hebrew Language (Historia de la Llingua Hebrea)., trans. John Elwolde, Cambridge, UK: Cambridge University Press, páx. 18-19. ISBN 0-521-55634-1.

[1]

[2]

[nota 1]

[nota 2]

[nota 3]