Idioma seto
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
L'idioma seto (seto kiil´) ye una llingua del grupu finu-bálticu de la familia de llingües finu-ugrias, falada por unes 5.000 persones de la etnia seto, qu'habiten na so gran mayoría nos condaos estonios de Põlvamaa y Võrumaa y nel óblast de Pskov en Rusia.
 | |
|---|---|
| Faláu en | Estonia y Rusia |
| Rexón | Condáu de Põlva, condáu de Võru y óblast de Pskov |
| Falantes | 5.000 |
| Puestu | Nun ta ente los 100 primeros. (Ethnologue 1996) |
| Familia | Urálicu |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | nengún país |
| Reguláu por | Nun ta reguláu |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | nengunu
|
| ISO 639-2 | |
| ISO 639-3 | |
 Estensión del seto | |
Al tratase d'una llingua entá ensin normalizar los llingüistes difieren sobre'l so estatus, asina tenemos trés asities distintos. Dalgunos considerar unu de los cuatro dialeutos que engloba l'estoniu meridional, xunto col võro, el tartu y el mulgi. Otros defenden que xunto col võro constitúi un únicu idioma abondo estremáu del estoniu y de fechu s'hai intentando unificar y estandarizar dambos creando'l võro-seto. Finalmente otros llingüistes sofiten que la seto ye un idioma en sí mesmu que guarda más rellación col idioma estoniu medieval que col actual estoniu normativu, amás de tener una gran tradición histórica y una fuerte identidá calteníes de forma oral a lo llargo de los años sobremanera nos sos cantares folclóricos llamaes leelo.
L'idioma, prohibíu mientres la ocupación soviética esperimento un fuerte descensu nel númberu de falantes mientres el sieglu XX, anque anguaño tase intentando prestigiar el so usu por aciu festivales y celebraciones.
Escritura
editarLa seto escribir col alfabetu llatín. L'alfabetu completu de la seto tien 32 lletres, que, n'orde alfabéticu, son les siguientes: a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, š, t, u, v, w, x, y, z, ž, ä, ö, õ, ü .
| A a | B b | C c | D d | E e | F f | G g | H h |
| I i | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p |
| Q q | R r | S s | Š š | Z z | Ž ž | T t | U u |
| V v | W w | Õ õ | Ä ä | Ö ö | Ü ü | X x | Y y |
Exemplu de testu
editarArtículu 1 de la Declaración Universal de los Derechos Humanos:
Seto: Kõik inemiseq sünnüseq avvo ja õiguisi poolõst ütesugumaidsist. Näile om annõt mudsu ja süämetun'stus ja nä piät ütstõõsõga ve-y muudu läbi kjauma.
Asturianu: Tolos seres humanos nacen llibres ya iguales en dignidá y derechos y, dotaos como tán de razón y conciencia, tienen de portase fraternalmente los unos colos otros.
Ver tamién
editarReferencies
editarEnllaces esternos
editar- Võro Instituut' n'inglés, estoniu y võro.
- Portal de Satomaa n'inglés, estoniu, alemán, finés y rusu.
- Seto Arvutileht
Referencies
editar- BAFSA Baltic and Finnish Studies Association Archiváu 2018-10-04 en Wayback Machine
- European Bureau for Lesser-Used Languages.
- Encuesta del Võro Instituut
Datos: Q34017
Multimedia: Seto language
