Idioma toba

L'idioma toba, qom, qomlaqtaq o toba qom ye una llingua de la familia llingüística mataco-guaycurú falada en Suramérica, más concretamente nel Gran Chaco, pol pueblu Toba (Qom). N'Arxentina estiéndese mayoritariamente pel este de la provincia de Formosa y Chaco onde mora la mayoría de los 19.810 falantes del idioma. Otros nomes pal idioma inclúin Qom, Toba del Sur o tamién qomlaqtaq, que paez ser el nome que-y dan los sos falantes. L'idioma ye distintu del toba pilagá o pilagá, perteneciente a la mesma familia, y del toba maskoy de Paraguái, una llingua mascoyana.

Toba, Qom Qomlaqtaq
Faláu en	Arxentina
Rexón	Provincies de Formosa y Chaco
Falantes	~20 mil (2008)
Familia	Mataco-guaicurú Guaicurú Toba
Estatus oficial
Oficial en	Chaco (Arxentina)
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	`---`
ISO 639-3	`tob`

En 2010, la provincia del Chaco n'Arxentina designó'l qom como idioma cooficial col español y los idiomes indíxenes moqoít y wichí.^[1] En 2015, el Poder Xudicial de la provincia de Formosa, anunció que va publicar la Llei de Violencia Familiar formoseña n'idiomes qom y guaraní.^[2]

Aspeutos históricos, sociales y culturales editar

=== Dialeutoloxía y variantes estremen trés dialeutos principales el más septentrional ye'l takšik y el más meridonal ye'l lañagašik, ente dambos atopa'l non'olganak.

Descripción llingüística editar

Fonoloxía editar

El toba estrema fonolóxicamente les siguientes vocales:

	Anterior	Posterior
Zarrada	i iː
Semicerrada	y yː	o oː
Abierta	a aː

L'inventariu de consonantes vien dau por:

	Llabial	Dental	Alveolar	Alveolopalatar	Palatal	Velar	Uvular	Glotal
Nasal	m	n			n
Plosiva	p		t d			k ɡ	q ɢ~ʁ	ʔ
Africáu				t͡ʃ
Fricativu			s	ʃ				h
Aproximante		l		j	ʎ	w
Vibrante simple		ɾ

Estudios editar

La primera obra de gramática del toba foi escrita pol misioneru Alonso de Barzana nel sieglu XVI, pero solo sería publicada tres sieglos dempués, en 1893, por Samuel Lafone Quevedo col títulu Arte y vocabulariu de la llingua toba.

Referencies editar

↑ «El Qom, el Moqoít y el Wichí son llingües oficiales nel Chaco». DiarioChaco.com. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xunetu de 2011. Consultáu'l 15 de xunetu de 2010.
↑ «La Llei de Violencia Familiar formoseña va ser espublizada en llingües qom y guaraní». La Gaceta (Tucumán) (19 d'avientu de 2015).

[1] «El Qom, el Moqoít y el Wichí son llingües oficiales nel Chaco». DiarioChaco.com. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xunetu de 2011. Consultáu'l 15 de xunetu de 2010.

[2] «La Llei de Violencia Familiar formoseña va ser espublizada en llingües qom y guaraní». La Gaceta (Tucumán) (19 d'avientu de 2015).

[1]

[2]