José María Figueres Olsen

políticu costarricanu

José María Figueres Olsen (24 d'avientu de 1954San Xosé) ye un inxenieru industrial, políticu y consultor internacional costarricanu. Figueres foi ministru de Comerciu Esterior de 1986 a 1988, ministru d'Agricultura y Ganadería de 1988 a 1990 mientres l'alministración Arias Sánchez (1986-1990) y presidente de Costa Rica de 1994 a 1998. Depués de la so alministración Figueres desempeñar en distintos foros internacionales de primer nivel. Foi presidente del Partíu Lliberación Nacional primer fuercia d'oposición mientres l'alministración Solís Rivera (2014-2018), la so xestión na presidencia del PLN dio como resultáu'l gane del 62% de les alcaldíes nes eleiciones municipales de 2016, anque llogrando 15000 votos menos que nes municipales de 2010 y perdiendo delles alcaldíes incluyendo dos capitales de provincia.[2] Intentó fallidamente optar pola reelección presidencial pa les eleiciones de 2018, pero perdió les eleiciones primaries del so partíu.[3]

José María Figueres Olsen
42. Presidente de Costa Rica

8 mayu 1994 - 8 mayu 1998
Rafael Ángel Calderón Fournier - Miguel Ángel Rodríguez Echeverría
Vida
Nacimientu San Xosé24 d'avientu de 1954[1] (69 años)
Nacionalidá Bandera de Costa Rica Costa Rica
Llingua materna castellanu
Familia
Padre José Figueres Ferrer
Madre Karen Olsen Beck
Casáu con Josette Altmann Borbón
Hermanos/es
Estudios
Estudios Academia Militar de los Estaos Xuníos
Escuela de Gobierno John F. Kennedy (es) Traducir
Oficiu políticu
Premios
Creencies
Relixón catolicismu
Partíu políticu Partido Liberación Nacional (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Fíu del caudiellu liberacionista José Figueres Ferrer quien lideró la fundación de la Segunda República Costarricense y la primer dama orixinaria d'Estaos Xuníos Karen Olsen Beck, pertenez al cla política Figueres de gran relevancia na política de Costa Rica.

La so alministración foi polémica pola implementación de diverses polítiques propies del Consensu de Washington qu'incluyeron la lliberalización bancaria, l'amenorgamientu del aparatu estatal col zarru de múltiples instituciones estatales como'l INCOFER y el Bancu Anglu Costarricense, la reforma a la Llei de Pensiones y l'aplicación de nuevos Planes d'Axuste Estructural. Figueres foi miembru del Foru Económicu Mundial, al qu'arrenunció al ser cuestionáu éticamente pola so participación nel casu ICE-Alcatel.

Tien la nacionalidá española per carta de naturaleza.[4]

Vida temprana y estudios

editar

El so padre yera fíu de catalanes qu'emigraron dende Ós de Balaguer, Lleida. La so madre, la ex primera dama Karen Olsen Beck, nació nos Estaos Xuníos nel senu d'una familia d'inmigrantes daneses, adoptando más tarde la nacionalidá costarricense.

José María Figueres creció en La Llucha, un complexu agroindustrial establecíu pol so padre, Don Pepe, en 1928. Ende cursó los sos estudios na escuela pública Cecilia Orlich.

Darréu, realizó estudios nel Colexu Humboldt y dempués nel Colexu Lincoln, dambos en San José. Al terminar los estudios secundarios incorporar al Cuerpu de Cadetes de l'Academia Militar de los Estaos Xuníos (West Point), onde se graduó como Inxenieru Industrial en 1979.

Al so regresu a Costa Rica, trabayó nos negocios familiares, la Sociedá Agroindustrial San Cristóbal (SAISC), onde más tarde, tando'l grupu empresarial altamente empeñáu, lideró un procesu de reestructuración escontra la rentabilidá y l'alministración profesional.

Tuvo casáu con Josette Altmann Borbón, quien provién d'una destacada familia de l'aristocracia costarricense. La pareya tuvo dos fíos: José María y Eugenia y divorcióse a principios de los 2000. Anguaño ta casáu con Cinthya Berrocal Quirós.

Esperiencia Política

editar

En 1986, l'entós presidente (1986-1990) y Premiu Nobel de la Paz Óscar Arias (1987), designó a Figueres la misión de modernizar l'Institutu Costarricense de Ferrocarriles. Poco tiempu dempués foi nomáu ministru na Alministración Arias, primero de Comerciu Esterior y depués d'Agricultura. Una vegada concluyíu'l so periodu nel Gobiernu, Figueres siguió los sos estudios académicos na Escuela de Gobierno John F. Kennedy de la Universidá de Harvard, graduándose en 1991 con una Maestría n'Alministración Pública.

Al so regresu a Costa Rica, en mediu del fervor pola muerte recién del so padre, el Fundador de la segunda república José Figueres, José María, anuncia la so intención de presentase a la nominación del so partíu, el Partíu Lliberación Nacional (PLN), pa la candidatura presidencial enfrentándose nunes eleiciones primaries a laex primer dama Margarita Penón Góngora, a Rolando Araya y a José Miguel Corrolades. Les primaries son particularmente desgastantes yá que mientres les mesmes Corrolades saca a rellucir el llibru El casu Chemisse nel que s'acusaba a Figueres de matar a un mozu traficante de mariguana nel tercer y últimu gobiernu del so padre.[5] Figueres ganó la nominación en 1993, pero la tema foi usáu en campaña polos sos rivales nel Partíu Unidá Social Cristiana. Figueres vence al so más inmediatu rival Miguel Ángel Rodríguez Echeverría nes eleiciones nacionales el 6 de febreru de 1994 convirtiéndose nel presidente más nuevu del país nel sieglu XX.[6]

Presidencia

editar

Pactu Figueres Calderón

editar

El Pactu de Concertación (moteyáu coloquialmente como Pactu Figueres-Calderón) foi un alcuerdu bipartidista suscritu por Figueres colos líderes de la oposición socialcristiana Rafael Ángel Calderón Fournier y Miguel Ángel Rodríguez Echeverría por que les bancaes de dambos partíos sofitaren una axenda común.[7] L'alcuerdu foi tremendamente polémicu y llargamente criticáu.[8]

Política económica

editar

Mientres l'alministración Figueres Olsen diose'l tercer Plan d'Axuste Estructural axustáu col Bancu Mundial en cuenta de un préstamu por 80 millones de dólares.[6] El mesmu implicó retayos nel sector públicu y nel aparatu estatal que fueron abondo impopulares. Tamién se dio sol so gobiernu la lliberalización bancaria[7] inda cuando, irónicamente, la banca fuera nacionalizada pol so padre José Figueres.[8] Tamién axustó con ésitu l'ingresu al país de la empresa Intel y cerróse l'Institutu Costarricense de Ferrocarriles.[6]

Reforma a la Llei de Pensiones del Maxisteriu

editar

La reforma a la Llei de Pensiones de los educadores públicos llograr en sede llexislativa pol sofitu de dambes bancaes mayoritaries por aciu l'Alcuerdu. Foi bien impopular y provocó una estensa fuelga de maestros que finalmente foi depuesta ensin llograr el cometíu de retrotrayer la llei.[7]

Zarru del Bancu Anglu

editar

Mientres l'alministración de Figueres decidióse'l zarru del Bancu Anglu Costarricense, el más antiguu de los bancos estatales, por cuenta de malos manexos y casos de corrupción que llevaron a la so quebre. Dellos de los sos miembros fueron depués sentenciaos a prisión por estos fechos. El zarru del bancu causó que los sos trabayadores quedaren desemplegaos.[9]

Política esterior

editar

Figueres priorizó'l comerciu esterior y los trataos de llibre comerciu impulsándolos con Méxicu, Panamá, Belize y el Mercáu Común Centroamericanu.[6]Tamién estrechó llazos con Estaos Xuníos y recibió la visita del presidente demócrata Bill Clinton.[6] El 2 de payares de 1995 Costa Rica implementó'l Protocolu de Tegucigalpa pa la creación del Sistema de la Integración Centroamericana.[6]

Política ambiental

editar

El desenvolvimientu sostenible fuera una de les promeses de campaña de Figueres, amás de ser consultor internacional al respeutu. Mientres el so alministración ratificó'l Protocolu de Kioto y aprobáronse les convenciones internacionales de Biodiversidá y de Cambéu Climáticu.[6]

Dempués de la presidencia

editar

Figueres retornó al país en 2011 pa establecese en Costa Rica. Manifestó'l so interés de ser candidatu presidencial del Partíu Lliberación Nacional pa les eleiciones de 2014, sicasí, al apaecer nes encuestes con bajísimos niveles d'aprobación retiro la so precandidatura a favor de Johnny Araya Monge.[10]

Foi electu presidente del Partíu Lliberación Nacional el 7 de febreru del 2015 sustituyendo a Bernal Jiménez Monge, dempués de que'l so partíu pasara por unes traumátiques eleición nes que sufrió la peor derrota de la so historia al perder en dambes rondes eleutorales ante'l candidatu del Partíu Aición Ciudadana Luis Guillermo Solís, na segunda con un marxe bien ampliu.

Como presidente del Partíu oponer a que l'Asamblea Nacional llevantará-y la sanción al excandidato Araya quien foi suspendíu pol Tribunal d'Ética del partíu pola so conducta mientres la campaña.[11]

El 2 d'abril de 2016 arrenunciu a la presidencia del Partíu Lliberación Nacional, confirmando asina la so presentación como precandidato a la Presidencia de Costa Rica pol so partíu.[12]

Posiciones n'organismos ya iniciatives internacionales

editar

Al terminar el so mandatu en 1998, Figueres funda Entebbe – Fundación Costa Rica pal Desenvolvimientu Sostenible. Esta organización promueve y lidera iniciatives y proyeutos d'algame nacional ya internacional, que fomenten la incorporación y l'usu de nueves teunoloxíes p'ameyorar la calidá de vida nes sociedaes llatinoamericanes. La fundación creó y desenvolvió programes pioneros como LINCOS (Pequeñes Comunidaes Intelixentes), APVE (Alternatives de Tresporte Llimpiu) y CENTAIRE (Centru pal Monitoreo y la Evaluación de la Calidá del Aire en Centroamérica). Una amplia gama d'organizaciones académiques, sociales y comuñales, según socios del sector priváu, contribuyeron al desenvolvimientu d'estos programes. Nel mesmu ámbitu de la promoción del desenvolvimientu al traviés de nueves teunoloxíes, Figueres, xunto con Nicolas Negroponte y Jeffrey Sachs, fundó'l Consorciu de Naciones Dixitales, programa auspiciado pol Llaboratoriu de Medios del Institutu Teunolóxicu de Massachusetts (MIT) (ríquese cita). En 1999 foi convidáu pol Secretariu Xeneral de les Naciones Xuníes, Kofi Annan, a presidir un grupu de trabayu sobre teunoloxíes de la información y la comunicación (TIC). Más tarde sería escoyíu Presidente del Grupu de Trabayu de les Naciones Xuníes sobre Teunoloxíes de la Información y la Comunicación (TIC).

Nel añu 2000, Figueres foi nomáu direutor executivu del Foru Económicu Mundial, una organización internacional independiente, dedicada a la meyora del estáu del mundu, que xune a líderes internacionales col fin d'establecer aliances que puedan influyir les axendes industrial, rexonal y global. Tres años dempués, Figueres convertir nel primer Conseyeru Delegáu (CEO) del Foru Económicu Mundial. Ente los sos reponsabilidades taba la coordinación xeneral de la prestixosa Xunta Añal del Foru de Davos, Suiza, que rexunta a renombraos líderes empresariales y xefes d'Estáu y de Gobiernu, según respetaes personalidaes de los ámbitos académicu, cultural y relixosu.

Dende marzu de 2005, Figueres ye conseyeru delegáu del Grupu Felipe IV, con sede en Madrid, España. Esta organización sofita y collabora con instituciones que promueven el desenvolvimientu, el diálogu y los valores democráticos nel mundu. A partir de mediaos del 2008, Figueres asume'l cargu de Conseyeru Delgado de Concordia 21, un vehículu d'inversión social qu'axunta a inversores sociales de tol mundu, que'l so Presidente del Conseyu de Principales ye Kofi Annan, antiguu Secretariu Xeneral de les Naciones Xuníes. Figueres formó parte de diverses xuntes direutives nel campu medioambiental. Presidió los grupos LEAD (Líderes pal Ambiente y el Desenvolvimientu) y FUNDES Internacional (Fundación de Desenvolvimientu Sostenible). Coles mesmes, foi direutor de distintes organizaciones, ente elles el Fondu Mundial pa la Naturaleza (WWF), l'Institutu d'Investigación Botánica de Texas (BRIT), l'Institutu de los Recursos Mundiales (WRI), y l'Institutu del Medioambiente d'Estocolmu (SEI). Na actualidá, ye miembru de les xuntes direutives del Conseyu de la Tierra de Xinebra, de la Global Fairness Initiative, del Conseyu de Lideralgu d'Ex alumnos del Decanu de la Escuela de Gobierno John F. Kennedy de la Universidá de Harvard, del Thunderbird Board of Fellows, del Comité Asesor del Dubai Recycling Park, de Abraaj Capital, de FRIDE, de DARA, y de la Xunta d'Estratexa y Mercadéu de Birtish Telecom. Ye tamién miembru fundador del Club de Madrid. Tamién ye miembru del grupu de trabayu del Lideralgu Global pa l'Aición Climática (LGAC)[13] del Comité Asesor del Índiz de Respuesta Humanitaria (HRI).,[14] y ye sociu fundador de Amovens, una iniciativa que fomenta la práutica del coche compartíu (carpooling) coles mires de promover una movilidá más sostenible y llindar les emisiones de CO2.

Participò el 14 y 15 de mayu de 2012 en San josè de Costa Rica nun Foru de Sostenibilidá y Felicidad xunto al tamién ex-presidente Bill Clinton.

Discutinios

editar

Caso Chemisse

editar

Figueres foi acusáu polos hermanos David y José Manuel Romero nun llibru tituláu El casu Chemise d'asesinar a un narcotraficante mientres esti atopábase deteníu so custodia policial.[5] La tema salió a resurdir en precampaña y en campaña cuando foi aspirante presidencial.[5] Figueres demandó a los autores por injuria y llevantos, pero los autores fueron absueltos.[5]

Pasáu militar

editar

Costa Rica nun tien exércitu dende 1948, depués de que fuera constitucionalmente abolíu pol entós Xefe de la Xunta Militar y vencedor de la Revolución de 1948, José Figueres Ferrer, padre de José María Figueres. Sicasí de joven José María emprestó servicios voluntarios na policía de Costa Rica. Tamién se graduó de paracaidista na República de Panamá. Depués de trabayar unos años al concluyir los sos estudios de secundaria, ingresó na Academia Militar de West Point (USMA) d'onde se graduó en 1979. Esto emprestóse por que Figueres fuera duramente atacáu de forma recurrente mientres años posteriores de serviciu públicu, achacar comportamientos militares. Mientres la campaña eleutoral que la escoyó Presidente de la República, la oposición política ataca a Figueres constantemente referíase a él como “el militar”, que reinstauraría l'exércitu en Costa Rica.

Relixón

editar

Mientres la so campaña presidencial, allegamientos anónimos de que Figueres pertenecía a la secta Ciencia Cristiana arrobináronse llargamente y fueron acoyíes pelos medios de comunicación. Naquel momentu, la población costarricense de relixón católica yera del 82% y, anque nun ye obligatoriu ser católicu pa exercer un cargu públicu (el padre del propiu Figueres, José Figueres, yera agnósticu y foi presidente trés vegaes) había medrana de la so adhesión a una secta. Los güelos maternos de Figueres yeren devotos Científicos Cristianos y de ende los allegamientos. Pa estenar los fuertes rumores, Monseñor Román Arrieta, entós Arzobispu de San José y Presidente de la Conferencia Episcopal de Costa Rica tuvo que pronunciase pa confirmar que José María Figueres fuera bautizáu na Ilesia católica. [ensin referencies].

Censura a Ministru Juan Diego Castro

editar

Mientres l'alministración Figueres Olsen se sucitó unu de los más bultables fregadures ente'l poder executivu y llexislativu cuando l'entós ministru de Seguridá Pública, l'abogáu Juan Diego Castro, entamó una protesta policial qu'arrodió l'Asamblea Llexislativa ya inclusive fixo acusaciones contra los diputaos, esto pa primir pola reforma al Códigu Penal. La polémica manifestación causó alarmes sobre autoritarismu per parte del gobiernu y dures crítiques de los diputaos y de diversos actores políticos, incluyendo l'entós presidente del Partíu Lliberación Nacional (mesmu al que pertenecía Figueres) Rolando Araya Monge.[15] Tamién se dieron fregadures fuertes ente'l presidente del Congresu Antonio Álvarez Desanti, tamién liberacionista, y Castro. L'Asamblea nun fechu ensin precedentes censuró a Castru con 55 votos a favor, y Castro arrenunció al so cargu pocu dempués.[16]

Caso Alcatel

editar

A finales de 2004 los medios de comunicación masiva sopelexaron que Figueres Olsen recibiera US $ 900 mil provenientes de la compañía francesa Alcatel. La mesma empresa que foi acusada de sobornar a otru ex-presidente, siendo nesti casu Miguel Angel Rodríguez Echeverría, según a dellos direutivos del Institutu Costarricense d'Eletricidá.[17] Executivos d'esa compañía atópense en prisión por dar sobornos a funcionarios costarricenses.[18] Figueres alegó que se trataba de llabores de consultoría, que llevó a cabu en xunto con Roberto Hidalgo y Carmen Valverde, ex secretaria xeneral del Partíu Lliberación Nacional. Figueres Olsen viose obligáu a arrenunciar al so cargu nel Foru Económicu Mundial. Figueres Olsen foi contratáu pola empresa H. F. Desenvolvimientos Interdisciplinarios S. A. (H.F. DISA), que pertenecía a Roberto Hidalgo Araya, quien foi asesor presidencial na so alministración. (1994-1998).

Amás de Figueres, con recursos de Alcatel, H. F. DISA pagó tamién una suma averada a los $900.000 a Carmen Valverde Acosta, exsecretaria xeneral del Partíu Lliberación Nacional (PLN) al cual pertenecía Figueres Olsen cuando foi electu presidente. Ella como filóloga profesional emprestó servicios de correición de testos por aciu la so empresa Grupu d'Asesores Llingüísticos Asociaos. Ella yera hermana del exgerente de la empresa Alcatel en Costa Rica, Édgar Valverde Acosta.[19]

Figueres, al traviés del so hermanu Mariano Figueres, presentó a Tributación Direuta una declaración por ingresos non declaraos y pagó ¢67,2 millones el 1.° de payares del 2004, trés díes depués de que'l diariu costarricense La Nación reveló pagos provenientes de Alcatel pal exgobernante.[20][20]

En 2004, el Fiscal Xeneral de Costa Rica abrió una investigación oficial contra los expresidentes Rafael Ángel Calderón Fournier y Miguel Ángel Rodríguez Echeverría, por presuntes irregularidaes financieres. Dambos fueron entrugaos, y depués deteníos. Poco tiempu dempués, dellos medios de comunicación locales declararon que Figueres tamién recibiera sobornos de Alcatel.[21][22]

Naquél momentu Figueres moraba en Suiza asina que nun foi indultáu. Una Comisión Llexislativa qu'investigaba l'asuntu convocó formalmente a Figueres pa dar declaraciones pero'l ex-presidente negar a comparecer, ufiertando faer una videoconferencia, lo que nun foi aceptáu polos diputaos.[23] Finalmente la Fiscalía retiró los cargos contra Figueres.[24][25] Figueres namái tornó al país una vegada que los cargos nel so contra prescribieron.[26]

Cementazo

editar

Figueres foi señaláu como una de les figures polítiques venceyaes al escándalu del «Cementazo» cuando se fixo públicu que participara en viaxes privaos xunto al empresariu beneficiáu Juan Carlos Bolaños.[27]

Premios y reconocencies

editar
  • Premiu Añal Kew Gardens, 1995
  • Institutu d'Investigación Botánica de Texas, 1996
  • Xardín Botánicu del Estáu de Missouri, 1996
  • Primer gallardoniáu col Premiu Mundial del Fondu pal Mediu Ambiente Mundial del Bancu Mundial pol so lideralgu y esfuercios pol medioambiente, 1998
  • Premiu Llibertá de la Fundación Max Schmidheiny y de la Universidá de St. Gallen en Suiza, 1998
  • Premiu del Institutu del Clima de Washington D.C., 1998
  • Orde Nacional José Matías Delgado nel Grau de Gran Cruz Placa de Plata de la República d'El Salvador, 1999
  • Premiu al Lideralgu en Sostenibilidá en Suiza, 2003
  • Doctoráu honoris causa de la Universidá de Colombia
Precedíu por:
Rafael Ángel Calderón Fournier
1990-1994
 
45° Presidente de Costa Rica
1994-1998
Asocedíu por:
Miguel Ángel Rodríguez Echeverría
1998-2002
Precedíu por:
Carlos Manuel Castillo
1990
Candidatu presidencial del Partíu Lliberación Nacional
1994
Asocedíu por:
José Miguel Corrolades Bolaños
1998

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Enciclopedia Brockhaus. Identificador de Brockhaus Enzyklopädie en línea: figueres-olsen-jose-maria. Apaez como: José María Figueres Olsen. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: alemán.
  2. «Xugar con númberos: De qué tanto tou ye lo que paez (sacante pol Movimientu Llibertariu)». Revista Paquidermu. 11 de febreru de 2016. http://www.revistapaquidermo.com/archives/13047. Consultáu'l 11 de febreru de 2016. 
  3. «José María Figueres reconoz victoria d'Antonio Álvarez Desanti». Consultáu'l 3 d'abril de 2017.
  4. [1]
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Picáu Lleón Hugo. El procesu de selección de candidatos a presidente y diputaos nel PLN y el PUSC (1990-2006) Observatoriu de Partíos Políticos d'América Llatina. Universidá de Salamanca
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 CIDOB José María Figueres Olsen
  7. 7,0 7,1 7,2 http://wvw.nacion.com/ln_ee/1995/avientu/resumen/politica.html
  8. 8,0 8,1 Costa Rica: Axuste y pactu políticu Archiváu 2010-07-06 en Wayback Machine Salom, Roberto. Revista Nueva Sociedá.
  9. Rivera, Arnoldo. El zarru del Bancu Anglu Costarricense: venti años de soledá La Nación. 14 de setiembre de 2014
  10. «Ex-presidente Figueres va sofitar la campaña de Johnny Araya». Repretel (3 d'abril de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-01-23.
  11. La Nación, 10 de xunu de 2015
  12. [2]
  13. Global Climate Action
  14. Daraint.org
  15. Araya pide dixebrar a Castro La Nación. 1995.
  16. h La Nación. 1995.
  17. Ver diariu La Nación, ochobre 2004
  18. Alcatel en casu de sobornu
  19. La Nación, ochobre 2004
  20. 20,0 20,1 La Nación, payares 2004
  21. Teletica
  22. The Tico Times
  23. La Nacion, 6 de xunu de 2006
  24. Diariu Extra, 2 d'ochobre de 2007
  25. «La nación 23 de marzu de 2010». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-10-16.
  26. Los númberos coloraos” de José María Figueres CRHoy 20 de xunu de 2015
  27. Juan Carlos Bolaños montó n'helicópteru a José María Figueres, Paola Mora, Otto Guevara, Rolando González y Johnny Leiva. 28 de setiembre de 2017. http://www.nacion.com/nacional/politica/Carlos-Bolanos-Figueres-Guevara-Johnny_0_1661033984.html. Consultáu'l 29 de setiembre de 2017. 

Enllaces esternos

editar