Kalah
El Kalah denomáu tamién kalaha trátase d'un xuegu de mesa dientro de la familia de xuegos africanos del mancala[1]. Ta diseñáu pa que xueguen dos oponentes. Foi introducíu n'occidente por William Champion a empiezos del sieglu XX. Esti xuegu denómase dacuando como "Kalahari" por una falsa etimoloxía procedente del desiertu de Kalahari en Namibia. La variante más popular n'occidente d'esti xuegu ye'l denomináu Warri o Awari, anque estos xuegos tienen de referise más apropiadamente al Oware. La popularidá del xuegu fai qu'esistan versiones electróniques en numberoses distribuciones de software.
| Kalaha | ||
|---|---|---|
 | ||
| Subxéneru | Mancala | |
| Edaes | más de 5 | |
| Duración | 10 min | |
| Habilidaes | estratexa | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Desenrollu del xuegu
editarEl xuegu consta d'una madera con una filera de seis güecos pa cada xugador (o "cases"), magar qu'esti equipamientu pue facese igualmente con unos furacos fechos nel suelu.
La disposición del xuegu ye asemeyada a los mancales, con dos fileres de seis güecos y dos "almacenes": unu per xugador. Na versión orixinal del xuegu, cada xugador entama con trés cuentes (xeneralmente de piedra, granes, banzones, boles, etc.), lo que fai un total de 36 piedres/granes, pero munches versiones comerciales del xuegu distribúinse con 48 granes en total. L'oponente que consiga llograr más piedres per aciu les regles del xuegu, gana la partida.
Oxetivu
editarEl xugador que gana más piedres o granes gana'l xuegu.
Iniciu
.png){kind=small}
|
.png){kind=small}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
Posición orixinal de partida. El xugador (d'abaxo), empieza la partida, y va escoyer por exemplu la caxella marcada (la quinta)
|
|
|
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
.png){kind=small}
|
|
|
|
|
|
|
|
Garra les trés granes de la quinta casa, y repárteles una a una en sen antihorariu. Tóca-y el turnu al otru xugador, qu'escoyerá una de les sos cases, y repartiráles de la mesma forma.
Exemplu de cayida n'almacén
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
|
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
Imaxinemos que mentanto la partida, el xugador nel so turnu escueye la casa resaltada. Tomará les granes, y repartiráles d'una en una en sen antihorariu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Como la última grana cai nel almacén, el xugador llogra una vez (turnu) estra.
Exemplu de captura del granes del contrariu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
|
|
|
|
Agora'l xugador escueye la so primer casa. Garra les 4 granes, y repárteles
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.png){kind=small}
|
|
La última grana cayó nuna casa balera del xugador, y la casa enfrente tien granes del oponente.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
El xugador prinda les cuatro granes (la de so, y les del oponente) y enllena el so almacén. Turnu pal oponente.
Regles
editar- Al empiezu del xuegu cada casa tien trés granes (o cuatro granes, que val igualmente), banzones o piedres. Por regla xeneral, el ganador del xuegu anterior empieza cola xugada.
- Cada xugador remana una filera de seis cases (o furacos) y les sos respeutives granes. La filera que-y correspuende ye la que tien xusto enfrente d'él. El so almacén, ye'l que-y queda a mandrecha. La so puntuación ye'l númberu de granes qu'almacena nel so almacén.
- Los xugadores tomen la so vez "semando" coles sos granes. Por exemplu, el xugador escueye una de les sos cases o furacos, y balera la casa o furacu de granes garrándolos na mano. Y agora, moviéndose en sen antihorariu, va poniendo una grana en cada casa y nel almacén propiu, pero en nengún casu nel almacén del oponente
- Si la última grana que sema, cai nel so almacén, llogra una tirada o vez adicional. Nun hai llende nel númberu de movimientos qu'un xugador pue facer esto.
- Si la última grana cai nuna casa balera del xugador y la casa del oponente que s'atopa enfrente a la balera del xugador contién granes, la última grana semada y les de la casa del contrariu pasen a engrosar l'almacén del xugador. El xugador pierde'l turnu, y garra'l turnu l'oponente.
- Cuando un xugador nun pue tener más granes nes sos cases, el xuegu acaba. L'otru xugador mueve les granes de les sos cases al almacén y produzse el recuentu. El xugador con más granes nel so almacén gana la partida.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar- Kalah on Mancala World (including a sample game, an endgame problem and an extensive bibliography)
- Play Xuega en llinia en Kalah Archiváu 2011-02-10 en Wayback Machine
- The Elliott Avedon Museum and Archive of Games article on Kalah.
- Jeroen Donkers Kalah page.
- Another online Kalah game with Geoffrey Irving's code (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- Free downloadable Kalah game in 3D for Windows XP by Tomi Ervasti.
