Luis Valdés Cavanilles

militar asturianu (1874–1950)

Luis Valdés Cavanilles, dacuando escritu Cabanillas, (1874Villaviciosa – 13 d'abril de 1950Madrid) foi un militar español, participante nel golpe d'estáu militar contra la II República que desaguó na Guerra Civil Española, onde tuvo un importante protagonismu. Al entamu de la mesma, foi nomáu miembru de la Xunta Téunica del Estáu qu'asumió'l gobiernu del país, en calidá de Gobernador Xeneral.

Luis Valdés Cavanilles
Vida
Nacimientu Villaviciosa1874[1]
Nacionalidá España
Muerte Madrid13 d'abril de 1950 (75/76 años)
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu militar
Premios
Serviciu militar
Cuerpu militar Exércitu de Tierra d'España
Graduación xeneral
Lluchó en Guerra Civil Española
Guerra del Rif
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Valdés Cavanilles yera descendiente d'una familia nobiliaria de Villaviciosa (Asturies), herederos del títulu del Marquesáu del Real Tresporte. El so padre foi Rafael de Valdés y Monés, y la so madre María de la Concepción de Cavanilles y Vigil, que de la mesma yera fía d'un diputáu,[3] y descendiente del célebre botánicu Antonio José de Cavanilles.[4]

Militar d'Estáu Mayor, xubió a Comandante del cuerpu n'abril de 1913.[5] N'ochobre de 1924, siendo yá Coronel, foi destináu a Larache, nel Protectoráu español de Marruecos, como Xefe d'Estáu Mayor de la Comandancia, en plena Guerra del Rif y nuna zona so asediu de los rebeldes rifeños.[6] Al añu siguiente producióse'l Desembarcu d'Alhucemas, que punxo fin a la guerra y pacificó temporalmente la rexón.

En 1927, yá cola graduación de Xeneral de Brigada, y col cargu de xefe de la seición d'asuntos militares de la Direición Xeneral de Marruecos y Colonies, realizó una espedición a les posesiones de la Guinea Española, xunto con un téunicu neerlandés, pa estudiar les posibilidaes d'esplotación de la colonia. L'estudiu foi reflexáu en 1928 nel llibru Memoria Redactada Por El Xeneral De Brigada D. Luis Valdes Cavanilles Referente al Viaxe Realizáu a Les posesiones Españoles Del Golfu De Guinea Acompañáu Del Téunicu Holandés M. Van der Stok Pa L'Estudiu De ToLes Posibilidaes d'Esplotaciones.[7]

En mayu de 1931, y acoyéndose a la Llei Azaña, solicitó y foi-y concedíu'l pase a la reserva, como otros munchos xenerales descontentos coles nueves polítiques de la República pal exércitu.[8] Siendo padre de cinco fíos, enviudó el 19 de mayu de 1933, en que finó la so esposa Matilde Regueru Jalón.[9]

Guerra Civil y posterior

editar

Al españar la Guerra Civil Española en xunetu de 1936, incorporóse darréu a la sulevación, siendo nomáu n'agostu Gobernador Militar de la provincia de Salamanca. En llevando a cabu tomar de llocalidaes abulenses como Navalperal, Fuexu de Pinares y Cebreros,[10] Valdés Cavanilles quedó al mandu del sector norte del frente madrilanu, estableciendo'l so cuartel xeneral n'Ávila.[11]Participó na operación pa tomar de Madrid llevada a cabu'l 6 d'ochobre de 1936, al mandu d'un contingente de 5.000 homes que'l so oxetivu foi llevar a cabu un ataque de distracción mientres les columnes de Varela y Yagüe atacaben peles carreteres de Toledo y Mérida.[12] L'ataque foi repelido poles fuercies republicanes, y el frente quedó enllancáu hasta'l final de la guerra. Sicasí, l'ataque de la columna de Valdés Cavanilles llogró ocupar el 18 d'ochobre la llocalidá madrilana de Robledo de Chavela.[13]

N'avientu de 1936 foi nomáu Gobernador Xeneral de la Xunta Téunica del Estáu, unu de los puestos de mayor relevancia, en sustitución de Francisco Fermoso Blanco. En 1937 reprendió al dirixente falanxista José Antonio Girón pola indiscriminación con que la formación taba llevando a cabu la represión nes zones conquistaes, faciéndo-y responsable a partir d'esi momentu de los asesinatos que cometieren.[14] Lo cierto ye que la represión aumentó entá más con Valdés al frente del Gobiernu Xeneral.

Dende'l so puestu llevó a cabu la llocalización de persones adscrites al Frente Popular o a la Masonería que siguieren participando de la vida institucional y ostentando cualquier tipu de cargu,[15] la mayoría de los cualos fueron sumariamente executaos.

Tres la disolución de la Xunta en xineru de 1938, y por cuenta de la so edá, nun volvió ocupar nengún puestu políticu de protagonismu.[16] En 1939 participó na procesión de Cuadonga, llevando a la Virxe de Cuadonga, que fuera recuperada en París.[17] En 1944, el réxime concedió-y la gran cruz de la Orde d'Isabel la Católica.[18] Finó en Madrid, el 13 d'abril de 1950.[19]

Imputáu por crímenes contra la humanidá y detención illegal

editar

En 2008, foi unu de los trenta y cinco altos cargos del franquismu imputaos pola Audiencia Nacional nel sumariu instruyíu por Baltasar Garzón polos presuntos delitos de detención illegal y crímenes contra la humanidá que supuestamente seríen cometíos mientres la Guerra civil española y los primeros años del réxime de Franco. El xuez declaró escastada la responsabilidá criminal de Valdés cuando recibió constancia fehaciente del so fallecimientu, acaecíu cincuenta y ocho años antes.[20][21][22] La instrucción de la causa foi tan polémica que Garzón aportó a acusáu de prevaricación, xulgáu y absueltu pol Tribunal Supremu.[23]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. «rexistru d'autoridaes BNE». Consultáu'l 9 xunu 2020.
  2. Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-1947-4615.
  3. EuskalNet «Linaje Valdés. Archiváu 2009-11-12 en Wayback Machine» Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  4. CSIC «Crónica de los actos celebraos n'honor del insigne botánicu Antonio José Cavanilles, con motivu del II Centenariu de la so nacencia» Consultáu'l 26 d'abril de 2010
  5. La Vanguardia, edición impresa, domingu, 6 d'abril de 1913, páxina 6.
  6. ABC, edición impresa, 22 d'ochobre de 1924, páx. 9
  7. Iberlibro «Valdés Cavanilles Luis» Consultáu'l 26 d'abril de 2010
  8. Bravo Morata, Federico «La República y l'exércitu», páx. 170
  9. ABC, edición impresa, 18 de mayu de 1935, páx. 57
  10. Alcocer Badenas, Santos. Fusiláu nes muries del campusantu. G. del Toro, 1975. ISBN 978-84-01-46094-4, páx. 136
  11. Martínez Bande, José Manuel. La marcha sobre Madrid. Editorial San Martín, 1982. ISBN 84-7140-207-6, páx. 206
  12. Turnbull, Patrick. The Spanish Civil War, 1936-39. Osprey Publishing, 1978. ISBN 0 85045 282 1, páx. 15
  13. Diálogos «Ochobre, mes crucial» Consultáu'l 26 d'abril de 2010
  14. Martín Jiménez, Ignacio. La guerra civil en Valladolid, 1936-1939: amaneceres ensangrecíos. Ámbitu, 2000. ISBN 84-8183-087-9, páx.244
  15. Sociedá Estatal de Conmemoraciones Culturales «SOBRE ARTISTES MASONES Y FILOMASONES EN TIEMPOS DE REPRESIÓN: JOSÉ AGUIAR, UN PINTOR AL SERVICIU DE FRANCO.» Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  16. Márquez Reviriego, Víctor. Diálogos españoles. Argos Vergara, 1982. ISBN 978-84-7178-453-7, páx. 100
  17. La Nueva España «L'autu de l'Audiencia referir a la responsabilidá de dos militares asturianos.» Consultáu'l 26 d'abril de 2010.
  18. ABC, edición impresa, 18 de xunetu de 1944, páx. 25.
  19. La Vanguardia, edición impresa, vienres, 14 d'abril de 1950, páxina 3
  20. Testu del autu de 16 d'ochobre de 2008
  21. Documentu: Autu del xuez Garzón en que se inhibe d'investigar la causa del franquismu.
  22. El País: Garzón parte la causa del franquismu.
  23. Yoldi, José (27 de febreru de 2012). «El Supremu considera que Garzón erró, pero non prevaricó, y absolver». El País. http://politica.elpais.com/politica/2012/02/27/actualidad/1330340276_898741.html. Consultáu'l 7 de setiembre de 2013.