Manisa
Manisa ye una ciudá del oeste de Turquía, asitiada na rexón del Exéu y capital de la provincia de Manisa. Tien una población de 281.890 habitantes[1] (2007). D'antiguo, la ciudá llamóse Magnesia del Sípilo, debíu al monte que s'alza sobre la ciudá, el monte Sípilo. Mientres la dómina otomana, munchos de los fíos de los sultanes yeren educaos en Manisa, polo qu'anguaño se conoz como la "ciudá de los Şehzade" (Şehzadeler şehri), títulu que namái comparte con Amasya y Trabzon. Anguaño, Manisa ye un centru industrial y de servicios en plena espansión que se vio beneficiáu pola so proximidá a la ciudá d'Esmirna y les sos hinterland, riques en cantidá y en variedá agrícoles. Mientres la década de 1990, Manisa triplicó'l so tamañu cola construcción de nuevos edificios, zones industriales y el campus de la Universidá Celal Bayar.
 Manisa | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Turquía |
| Provincia | provincia de Manisa |
| Tipu d'entidá |
municipio metropolitano de Turquía (es)  |
| Nome oficial | Manisa (tr) |
| Nome llocal | Manisa (tr) |
| Códigu postal |
45x xx |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 38°36′43″N 27°25′35″E / 38.6119°N 27.4264°E |
  Manisa Manisa (Turquía)  | |
| Superficie | 13339 km² |
| Altitú | 71 m |
| Llenda con | Esmirna |
| Demografía | |
| Población | 356 702 hab. (2012) |
| Porcentaxe | 2.4950432767768E+69% de provincia de Manisa |
| Densidá | 26,74 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+02:00 |
| Llocalidaes hermaniaes |
|
 | |
Per primer vegada en 2004 y de nuevu en 2006/2007, Manisa asitióse a la cabeza de les ciudaes turques tocantes a la rentabilidá, el tresporte y el desenvolvimientu de la inversión estranxera direuta al respective de les ciudaes estudiaes en 13 rexones d'Europa pola revista fDi del diariu Financial Times.[2]
Manisa ye una ciudá bien visitada, especialmente mientres les fiestes de marzu y setiembre, amás del Parque Nacional del monte Sípilo. Amás, munchos turistes utilizar como puntu de salida pa visitar otros llugares como Sardes y Nalaşehir (l'antigua Filadelfia). La so cercanía a Esmirna inflúi descomanadamente nel ritmu de vida de Manisa, con numberosos trabayadores que viaxen acaldía d'una ciudá a otra per una autopista que, en menos de media hora, llega a cubrir una diferencia d'altitú de más de 500 m y crucia el míticu paisaxe del monte Sípilo.
Historia
editar
Los restos prehistóricos de la rexón de Manisa, anque escasos, inclúin dos bien interesantes que refundien lluz sobre'l pasáu de l'Anatolia occidental. Los primeres son más de cincuenta buelgues humanes fosilizaes que daten d'alredor de 20.000-25.000 e. C., afayaes en 1969 por Maden Tetkik Arama, entidá estatal turca encargada de les esploraciones minerales, nel pueblu de Sindel, cerca del distritu de Salihli y conocíu col nome del pueblu. Dalgunes d'estes buelgues pueden vese nel Muséu de Manisa. Los segundos restos son les tumbes de la dómina de Troya (3000-2500 e. C.) del pueblu de Yortan, cerca del centru del distritu de Kırkağaç, al norte de Manisa. Les orixinales práutiques reparaes nos trés sepulcros dieron llugar a la definición de la cultura Yortan» na prehistoria d'Anatolia, anque esisten numberosos aspeutos qu'entá queden por afayar.[3]
El centru y sur del oeste d'Anatolia entraron na hestoria col inda escuru reinu d'Arzawa, vecinos y, a partir del añu 1320 e. C., vasallos del Imperiu hitita. Mientres el primer mileniu e. C. remanecieron los meonios, que consiguiríen la independencia sieglos dempués sol nome de la civilización Lidia y que la so capital foi la ciudá de Sardes, asitiada más escontra l'interior, y que constituyía la frontera oeste de la rexón de Manisa.[4] Esisten distintes lleendes qu'arrodien a los personaxes históricos de la zona, como'l gobernador llocal Tántalo, el so fíu Pélope, la so fía Níobe, la marcha d'una parte importante de la población pa fundar na actual Italia, según delles fontes, la que sería la futura civilización etrusca; toes elles tán enfocaes nel monte Sípilo, donse allugóse probablemente'l primer asentamientu humanu. Tamién se cree que'l monte pudo ser l'escenariu de la hestoria de Filemón y Baucis, anque munches otres fontes acomuñóse con Tyana, l'actual Kemerhisar, cerca de Ninğde.[5]
Na antigüedá clásica, la ciudá conocer col nome Magnesia del Sípilo y tuvo un importante papel por ser el llugar onde, nel añu 190 e. C., Antíoco III el Grande foi ganáu na Batalla de Magnesia pol Imperiu romanu. Sol dominiu romanu, la ciudá ganó n'importancia. Sicasí, un terremotu casi lu destruyó sol reináu de Tiberio, quien la restauró y fizo que volviera floriar.
Sol dominiu turcu, dende la so primer conquista per parte del beylik de Saruhan a principios del sieglu XIV y, darréu, polos otomanos a principios del sieglu XV, siguió siendo una ciudá próspera y desenvolvióse a un ritmu constante, especialmente a mediaos del sieglu XVI. Como capital de la provincia de Saruhan, el desenvolvimientu de la ciudá viose reforzáu al ser escoyida centru de formación de los shahzades (fíos de los sultanes), convirtiéndose nuna de les zones más riques del Imperiu, con numberosos exemplos d'arquiteutura otomana. Alredor del añu 1700, Manisa cuntaba con 2.000 contribuyentes y 300 fundaciones relixoses (vakıf), yera conocida polos sos mercaos d'algodón y por un tipu de cueru que recibía'l nome de la ciudá. Con tal riqueza, gran parte de la población empezó a asitiase na ciudá, convirtiéndose amás nuna de les últimes paraes de les caravanes provenientes del este, con Esmirna entá nes sos primeres fases de crecedera.[6] La ciudá foi ocupada mientres 1919-1922 poles tropes griegues, qu'antes de retirase quemar.[7]
Llugares d'interés
editar
La mezquita Sultan, del sieglu XVI, foi construyida por Aişy Hafsa Sultan, la madre de Solimán el Magníficu. Nel so honor, cada añu, nel mes de marzu, celébrase'l festival Mesir Macunu alredor de la mezquita (el mesir macunu ye un dulce especiado al que s'atribúi propiedaes beneficioses pa la salú y la mocedá).
La mezquita forma parte d'un gran külliye, un centru relixosu onde s'atopa, ente otros edificios, l'hospital, o darüşşifa. Especializáu n'enfermedaes mentales, el centru médicu caltener en funcionamientu hasta principios del sieglu XX, cuando se construyeron nuevos edificios nel mesmu complexu. Hasta apocayá tiempu, los dos úniques instituciones de Turquía especializaes en enfermendades mentales atópase n'Istambul (nel distritu de Bakırköy) y en Manisa, lo que dio llugar a una serie de calificativos qu'eponderaben l'espíritu provocador de los habitantes de Manisa. Una de les figures más conocíes del sieglu XX foi Ahmet Bedevi, el tarzán de Manisa, símbolu de la ciudá qu'ayudó a protexer el mediu ambiente en tol país y a espertar la conciencia a esti respectu. Amás, consiguió protexer y arriquecer los montes del monte Sípilo ensin práuticamente nenguna ayuda.
La mezquita Muradiye, del sieglu XVI, foi construyida pol arquiteutu Sinan y rematada por Sedefhar Mehmet Ağa). La Murad Bey Medresse alluga anguaño'l Muséu Arqueolóxicu de Manisa.
Cada mes de setiembre, Manisa celebra la fiesta de la vendimia. La ciudá ta arrodiada de viñeos, que producen uva abonda como pa vendela a Esmirna y producir vinu.
Manisa na actualidá
editarLa Manisa actual acomúñase de normal cola empresa d'electrodomésticos Vestel, anque la so economía nun depende d'una única empresa. Manisa rexistró una inversión estranxera direuta d'unos 200 millones de dólares d'Estaos Xuníos en 2004. Conocíes empreses, como la italiana Indesit, l'alemana Bosch y les britániques Rexam y Imperial Tobacco invirtieron en Manisa.
La ciudá tamién acueye al club de fútbol Vestel Manisaspor, que xuega na Superliga de Turquía.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ World Gazetteer Censu de Manisa. Recoyíu'l 25 de xunu de 2008
- ↑ Charles Piggott. «(testu completu) European Cities of the Future 2006/07» (inglés). Revista fDi. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2007. A Manisa siguiéronlu de cerca Konya, Bursa, Sivas, Gaziantep, Denizli y Eskişehir.
- ↑ K. Lambrianides. «Anatolian Studies, volume 42, 1992, páx. 75-78 Estudio preliminar y muestreo de la mariña del Exéu de Turquía» (inglés). Institutu Británicu de Ankara. Consultáu'l 24 d'ochobre de 2007.
- ↑ Esiste otra teoría qu'afirma que los meonios podríen preceder a los lidios na rexón y que siguiríen esistiendo como sustratu dientro de la sociedá trepa, vecinos d'estos especialmente na rexón montascosa al sur. Ente que la mayor parte de lo que los lidios pudieron haber contáu perdióse y los historiadores tienen que confiar en fontes secundaries, esiste un pueblu conocíu como Menye (oficialmente, Gökçeören) ente Kula y Salihli. Esisten restos antiguos alredor de la ciudá que s'afayen a güeyu; nun s'empecipiaron estudios hasta apocayá.
- ↑ C.P.Jones. «Estudios de Harvard en Filoloxía Clásica, vol. 96, 1994 (1994), páx. 203-223+I-IV Allugamientu xeográficu de la lleenda de Filemón y Baucis (Les metamorfosis d'Ovidio 8.611-724)» (inglés). Department of the Classics, Universidá Harvard. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2007.
- ↑ Karen Barkey (1994). Bandits and Bureaucrats: the Ottoman route to state centralization, páx. 243, Appendix I: The Study Area (n'inglés). Cornell University Press. ISBN 0801484197.
- ↑ Freely, John. .B.Tauris: Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy. ISBN 9781845119416.
- Rosie Ayliffe, ente otros editorial = Rough Guides (2003). The rough guide to Turkey páx. 313 (n'inglés). ISBN 1843530716.
Enllaces esternos
editar- Universidá Celal Bayar Archiváu 2018-09-19 en Wayback Machine (en turcu)
- Comunidá xudía de Manisa (n'inglés)
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Manisa.
