Mar de Liguria
El mar de Liguria ye una subdivisión del mar Mediterraneu, que les sos llendes magar nun son bien precisos tán delimitados por un triángulu imaxinariu que los sos vértices son: el cabu Ferrat francés, vecín a Niza; la punta di Revelatta, cerca de Calvi en Córcega; y el cabu Piombino, en Livorno, na mariña de la Toscana.
Mar de Liguria | |
---|---|
Situación | |
Tipu | mar marxinal |
Parte de | Mediterráneo occidental (es) |
Coordenaes | 43°29′54″N 9°02′30″E / 43.4983°N 9.0417°E |
Datos | |
Fondura | 2569 m |
Xeografía
editarEl mar de Liguria baña la mariña italiana (más conocida como Riviera o Riviera Ligure) de Liguria y Toscana, y les islles de Córcega y Elba.
El mar de Liguria forma ente'l cabu Mele y La Spezia, un gran arcu (golfu de Xénova) nel centru del cual atópase'l puertu de Xénova, la so ciudá más importante.
Bordiando Italia, Francia y Mónacu y llenda col mar Tirrenu. Ta enmarcáu pelos Alpes Marítimos y los Alpes Apuanos.
Nes sos mariñes fala'l ligur, llingua romance dialeutu xenovés y l'alimentación esta fuertemente influyida polos productos marinos (anchoa, merluza, mariscos) y la ellaboración de mueyos típicos como'l pesto con productos del llugar (aceite d'oliva, nueces, pinolis, etc), amás de productos con garbanzos, pastes (pansotti), la típica focaccia, la torta pascualina y la farinata o fainá.
Considérase un santuariu de mamíferos marinos y foi declaráu como ZEPIM.
Costa
editarPor cuenta de la posición del sol, nel llau occidental de Xénova la mariña toma'l nome de riviera di Ponente (ribera de Poniente); nel oriental, el de riviera di Llevante (ribera del Llevante).
La mariña noroeste carauterizar pola guapura panorámica y el so clima prestosu.
El mar de Liguria tamién baña les mariñes centro-norte de Toscana, siendo predominantemente baxes y arenoses.
Entiende la mariña Apuana (debe'l so nome a los Alpes Apuanos), el golfu de Tigullio, la Versilia, la mariña pisana, la mariña Spezzina (de Deiva Marina a Portovenere), la riviera Ligure delle Palme al oeste de Savona y la mariña de los Etruscos hasta'l golfu de Baratti.
Ente les islles, les más importantes son la de Elba, la Isla de Capraia y la Isla de Gorgona, pertenecientes al archipiélagu Toscanu, Palmaria, Tinu y Tinetto asitiaes a lo llargo de la Riviera Ligure di Llevante.
Ciudaes
editarDe gran curiosu turísticu, especialmente mientres el branu européu, son les ciudaes y llocalidaes costeres de Portofino, Imperia, Viareggio, Forte dei Marmi, Sestri Levante, Portovenere, Camogli, Rapallo, Livorno, Sanremo, Santa Margarita de Ligur y otres de la rivera liguriana según los puertos de La Spezia y Savona.
Pola so guapura, la franxa denomada Cinco Tierres o Cinque Terre foi declarada Patrimoniu de la Humanidá n'Italia pola Unesco. Componer de cinco poblaos: Monterosso al Mare, Vernazza, Corniglia, Manarola y Riomaggiore.
Ríos
editarEnte otros ríos, el mar de Liguria recibe les agües del ríu Arno, el Magra, el Versilia y el Serchio.
Historia
editarDende'l sieglu VII e. C. les poblaciones ligures na rexón y más allá de los Apeninos fueron belicosos navegantes y la conquista romana, qu'empezó nel sieglu III e. C. foi difícil. Nes sos mariñes instaláronse les tribus ligures, apuanes y etruscos.
A fines del Imperiu romanu, la rexón foi escalada polos bárbaros, depués apoderada polos bizantinos, polos longobardos y polos francos, ente que les sos mariñes fueron afaraes polos sarracenos.
En 1339 Simón Boccanegra nomóse Señor de Xénova (Dogo de Xénova) y empezó un periodu llaráu de revueltes y de guerres contra la potencia marinera de Venecia, contra'l aragoneses, los Visconti y los franceses.
Ente les personalidaes nacíes o qu'habitaron na rexón pueden mentase:
Delimitación de la IHO
editarLa máxima autoridá internacional en materia de delimitación de mares a efeutos de navegación marítima, la Organización Hidrográfica Internacional («International Hydrographic Organization, IHO), considera'l mar de Liguria como una subdivisión del mar Mediterraneu. Na so publicación de referencia mundial, «Limits of oceans and seas» (Llendes d'océanos y mares, 3ª edición de 1953), asígna-y el númberu d'identificación 28 (d) y define les sos llendes de la forma siguiente:
Nel suroeste.
Una llinia xuniendo'l cabu Corse (cabu Grosso, 9°23' Y), la punta norte de Córcega, hasta la frontera ente Francia ya Italia (7°31' Y).
Nel sureste.
Una llinia que xune'l cabu Corse cola islla Tinetto (44°01'N, 9°51' Y) y dende ellí al traviés de les islles de Tinu y Palmaria hasta la punta San Pietro (44°03' N, 9°50' Y), na mariña d'Italia.
Nel norte.
La mariña ligur d'Italia.Limits of oceans and seas, páx. 16.[1]
Santuariu Pelagos
editarEl Mar de Liguria ye conocíu por allugar nes sos agües la mayor reserva marina del Mar Mediterraneu. El conocíu como Santuariu Pelagos ye una área marina protexida destinada a la proteición de los mamíferos marinos (cetáceos). Cubre una área d'aproximao 84.000 km², qu'entiende les agües ente Toulon (Costa Azul), Cabu Falcone (Cerdeña oeste), Cabu Ferro (Cerdeña oriental) y Fosso Chiarone (Toscana).
Nesta zona toes los cetáceos qu'habiten nel Mediterraneu atopar a intervalos regulares. Créese que ye'l principal motivu d'alimentación pa los rorcuales comunes na cuenca mediterránea.
El santuariu foi establecíu'l 25 de payares de 1999 y ye la primera (y anguaño la única) reserva marina internacional nel mundu, compartiendo agües internacionales de Francia, Italia, y el Principáu de Mónacu.
Pa sorrayar la importancia del santuariu, añadióse a les Zona Especialmente Protexida d'Importancia pal Mediterraneu (ZEPIM), llista del Conveniu de Barcelona de 1999.
Fauna marina
editarUn númberu d'estudios demuestren que nesta zona del Mar Mediterraneu hai una concentración masiva de cetáceos, principalmente gracies a la bayura d'alimentos. Los mamíferos marinos tán representaos por dolce especies: el rorcual común (Balaenoptera physalus), que ye'l segundu animal más grande nel mundu; cachalotes (Physeter macrocephalus), el delfín común (Delphinus delphis), el delfín mular (Tursiops truncatus), el delfín llistáu (Stenella coeruleoalba), la ballena piloto (Globicephala melas), el delfín de Risso (Grampus griseus), el ballenatu de Cuvier (Ziphius cavirostris); más rara de ver, la ballena de Minke (Balaenoptera acutorostrata), el delfín de focico estrechu (Steno bredanensis), la orca (Orcinus orca) y la falsa orca (Pseudorca crassidens).
Un recién informe de Greenpeace, sicasí, hai documentáu un dramáticu cayente nes poblaciones de cetáceos y una insuficiencia de les midíes de proteición puestes en marcha.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «On the Southwest. A line joining Cape Corse (Cape Grosso, 9°23' Y) in Corsica, with Tinetto Island (44°01' N, 9°51' Y) and thence through Tinu and Palmaria Islands to San Pietro Point (44°03' N, 9°50' Y) on the coast of Italy.
On the Southeast. A line joining Cape Corse with Tinetto Island (44°01' N, 9°51' Y) and thence through Tinu and Palmaria Islands to San Pietro Point (44°03' N, 9°50' Y) on the Coast of Italy.
On the North. The Ligurian Coast of Italy.»
La traducción al español ye propia. La versión orixinal, n'inglés, ta disponible en llinia nel sitiu oficial de la «International Hydrographic Organization» en: http://www.iho.int/publicat/free/files/S23_1953.pdf (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
Enllaces esternos
editar- mar_de_Liguria_Italia.html
- [1]
- [2] Archiváu 2012-02-17 en Wayback Machine