Moura Lympany
Moura Lympany (18 d'agostu de 1916, Saltash – 28 de marzu de 2005, Gorbio), foi una pianista inglesa.
Moura Lympany | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Saltash, 18 d'agostu de 1916[1] |
| Nacionalidá |
 Reinu Xuníu [2] Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda 12 abril 1927) |
| Muerte | Gorbio, 28 de marzu de 2005[1] (88 años) |
| Estudios | |
| Estudios | Royal Academy of Music |
| Llingües falaes |
inglés[3] francés[3] |
| Alumna de |
Tobias Matthay (es)  |
| Oficiu | pianista, autobiógrafa |
| Premios | |
| Xéneru artísticu | música clásica |
| Instrumentu musical | pianu |
 | |
_rib.PNG){kind=small}
Biografía
editarNació como María Gertrudis Johnstone en Saltash, Cornwall. El so padre yera un oficial del exércitu que sirviera na Primer Guerra Mundial y la so madre foi la que orixinalmente enseñar a tocar el pianu. María foi unviada a un internáu en Bélxica, onde'l so talentu musical foi afaláu y de siguío foi a estudiar a Liexa, dempués ganó una beca pa estudiar na Royal Academy of Music en Londres.
Dempués de faer una audición pal direutor Basil Cameron, debutó con él en Harrogate, en 1929, a los dolce años, tocando'l Conciertu de Mendelssohn, l'únicu conciertu qu'ella había memorizado hasta esi momentu. Foi Cameron quien-y propunxo adoptar un nome artísticu pal conciertu y escoyó un diminutivu rusu del nome de María, Moura, xunto con una antigua ortografía del so apellíu maternu, Limpenny. Dempués foi a estudiar a Viena con Paul Weingarten, y a Londres con Mathilde Verne, que fuera alumna de Clara Schumann y Tobias Matthay. En 1935, fixo'l so debú en Londres nel Wigmore Hall, y en 1938 quedó segunda dempués d'Emil Gilels nel Concursu Internacional de Música Reina Isabel en Bruxeles. Mientres la Segunda Guerra Mundial, foi una de les más populares pianistes n'Inglaterra.
El 13 d'abril de 1940 fixo l'estrenu británicu del Conciertu pa Pianu de Khachaturian, una de les obres más estrechamente acomuñaos con ella. Encargar de la interpretación cuándo Clifford Curzon dexar por nun ser capaz d'aprendelo a tiempu.[4][5][6]
El 25 de febreru de 1945, con Adrian Boult, Lympany foi la primer música Británica n'actuar en París dempués de la Lliberación. Tocó'l Conciertu Nᵘ 1 pa pianu y orquesta d'Alan Rawsthorne y el Conciertu pa pianu y orquesta de Khachaturian, con Boult dirixendo a la Orquesta del Conservatoriu de París.[7] Anque en toa esta dómina, tocó'l conciertu de Rawsthorne con Boult delles vegaes, inclusive cola BBC Symphony Orchestra en Londres, el 12 d'ochobre de 1945, nun foi hasta 1958 que la so grabación con Herbert Menges y la Philharmonia Orchestra , foi editada nel sellu HMV.
En 1944 casóse con Colin Defries, 32 años mayor qu'ella, pero divorciar nel añu 1950. En 1951 casóse con Bennet Korn, un estauxunidense, executivu de televisión, y camudóse a los Estaos Xuníos. Lympany quería empezar una familia, pero tuvo dos albuertos, y un fíu que morrió pocu dempués de nacer. Ella y Bennet Korn divorciar nel añu 1961. Dellos años más tarde convirtióse nuna amiga cercana del Primer Ministru Británicu y músicu aficionáu Edward Heath. Amigos comunes espresaron la so esperanza de que pudieren casase, pero esto nun asocedió.
Dempués de la guerra fíxose más llargamente conocida, tocando en toa Europa y nos Estaos Xuníos, Canadá, Australia, Nueva Zelanda y la India. Cuando vivía en Nueva York, Lympany siguió la so carrera de conciertos y grabaciones. Lympany foi una pianista de Steinway y participó nel so Conciertu de Centenariu, el 19 d'ochobre de 1953, nel que diez pianistes tocaron una Polonesa de Chopin. L'ensayu d'esta pieza foi grabáu y espublizáu por Ed Sullivan nel so programa de televisión, nesi tiempu llamáu Brinde de la Ciudá. Lympany tamién dio un recital nel Carnegie Hall el 20 de payares de 1957. El programa de mano anunciando la so actuación contién una cita de los Angeles Herald qu'espresa: "Dende los díes de Clara Schumann y Teresa Carreño, fueron poques les muyeres pianistes que podríen ser cuntaes ente los grandes. Moura Lympany dio pruebes de tener cualidaes que la asitien bien alta ente les sos históriques colegues."
En 1969 a Lympany foi-y diagnosticáu un cáncer de mama y la so mama izquierda foi extirpada. Tres meses dempués de la operación tocó la obra de Prokofiev, Conciertu pa Pianu Nᵘ 4 de la Manzorga nel Royal Festival Hall, de Londres. Más tarde sufrió una segunda mastectomía pero siguió trabayando y adquirió una anovada popularidá. En 1979, cincuenta años dempués de faer el so debú, actuó nel Royal Festival Hall ante elPríncipe de Gales y al añu siguiente foi nomada Comandante de la Orde del Imperiu Británicu (CBE).
En 1981 fundó'l Festival Rasiguères de Música y Vinu, una cita añal cerca de Perpignan, Francia (pa la que la Manchester Camerata foi la orquesta residente), que duró 10 años. Tamién ayudó al Príncipe Louis de Polignac a establecer, en 1986, el Festival des Sept Chapelles en Guidel, Bretaña. A partir de mediaos de la década de los 80 moró en Mónacu.
Moura - La so Autobiografía, escrita cola so prima, l'autora Margot Strickland, foi publicada por Peter Owen en 1991.[8] En 1992 foi nomada Dama Comandante de la Orde del Imperiu Británicu (DBE). Tamién recibió honores de los gobiernos belga, francés y portugués.
Muerte
editarMoura Lympany morrió en Gorbio cerca de Menton, Francia, en 2005, a los 88 años. El so archivu foi depositáu nel Internacional Pianu Archives na Universidá de Maryland, College Park.[9]
Mandáu
editarUna socesión de reediciones de les sos grabaciones d'archivu contribuyó a caltener la so reputación y a la so introducción a les xeneraciones posteriores. Estes reediciones inclúin los CD editaos por Dutton (Mozart K. 414 y K. 467), Marfil Classics (Mendelssohn, Litolff, Liszt), Olympia (Rachmaninoff y Prokofiev), Pristine Audiu (Saint-Saëns, Conciertu pa Pianu y orquesta Nᵘ 2) y Testament (Preludios de Rachmaninov).
Grabaciones notables
editar- Brahms, Intermezzi (EMI)
- Beethoven, Pianu Alcuerdo Non 5 (Emperor),Stadium Concerts S.O. Cond. Thomas Scherman (1957)
- Chopin, The Complete Nocturnes (Angel)
- Chopin, 24 Preludes, Op. 28 (Erato)
- Khachaturian, Pianu Alcuerdo (Decca)
- Prokofiev, Pianu Alcuerdo Non. 1 (Angel)
- Prokofiev, Pianu Alcuerdo Non. 3 (Decca)
- Rachmaninoff, Pianu Alcuerdo Non. 1 (Angel)
- Rachmaninoff, Pianu Alcuerdo Non. 2 (HMV)
- Rachmaninoff, Pianu Alcuerdo Non. 3 (Decca)
- Rachmaninoff, 24 Preludes (Erato) (1994) (Everest Records)
- Alan Rawsthorne, Pianu Alcuerdo Non. 1 (HMV)
- Saint-Saëns, Pianu Alcuerdo Non. 2 in G minor (Pristine Audiu)
- Schubert, Quintetu La trucha Pianu Quintet in A "The Trout" – con solistes de la London Philharmonic Orchestra (EMI)
- Litolff, Alcuerdo Symphonique Non. 4 in D minor (Ivory Classics)
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 28 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: LIBRIS. Identificador de Libris: 31fhl27m1bghmw5. Data d'espublización: 29 payares 2007. Data de consulta: 24 agostu 2018. Editorial: Biblioteca Nacional de Suecia.
- ↑ 3,0 3,1 Identificador CONOR.SI: 127747939. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ JSTOR profile, (registration required)
- ↑ «ivory classics». Archiváu dende l'orixinal, el 2019-02-14.
- ↑ Lim, Lemy Sungyoun (2010).
- ↑ (2007) A-Z of Pianists. Naxos. ISBN 978-1-84379-073-0.
- ↑ Moura Lympany (1991). Moura Lympany. Her Autobiography. Peter Owen. ISBN 0-7206-0824-4.
- ↑ «Moura Lympany Collection». International Pianu Archives at Maryland. Consultáu'l 27 de xunetu de 2013.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Moura Lympany.
Datos: Q435639- Multimedia: Moura Lympany
