Osa Menor

La Osa Menor, ursa en llatín, ye una constelación del hemisferiu norte. Comparte'l mesmu nome que la sietestrellu, por cuenta de que la so cola que se asemeyar al mangu d'una cuyar: consta de siete estrelles cola forma de carru; cuatro d'elles formen lo que ye la parte fonda del carru y les otres trés son el mangu del carru. Foi una de les 48 constelaciones numberaes orixinalmente pol astrónomu Claudio Ptolomeo nel sieglu II, y dende entós forma parte de les 88 constelaciones contemporánees.

Imaxe de la Osa Menor prindada en Celestia.

L'elementu más conocíu de la Osa Menor ye la estrella Polar, que s'alcuentra asitiada aproximao nel allongamientu de la exa de la Tierra, de cuenta que permanez casi afita nel cielu y señala el Polu Norte xeográficu, polo que foi emplegáu por navegantes como puntu de referencia nes sos travesíes. Dada'l so allugamientu, la Osa Menor namái puede vese nel hemisferiu norte, pero a cambéu, en dichu hemisferiu ve tol añu. Xunto cola sietestrellu, ye unu de los elementos más carauterísticos del firmamentu del hemisferiu norte.

Mitoloxía

Na mitoloxía griega, hai delles versiones sobre l'orixe de la Osa Menor. Nuna d'ella sería Fénice, tresformada n'osa per Artemisa en siendo seducida por Zeus. Esti rellatu ye bien similar al de Calisto, que foi catasterizada sietestrellu y por ello dellos autores creen que orixinalmente tuvo d'haber un rellatu con dos catasterismos d'un mesmu personaxe (Zeus convertiría a Calisto na sietestrellu y darréu Artemisa haber convertíu na Osa Menor).

N'otra versión dizse que se trataba de Cinosura, nodriza de Zeus y ninfa del Monte Día.

Estrelles principales

α Ursae Minoris (Polaris, Estrella Polar o Estrella del Norte), la estrella más brillosa de la constelación, una superxigante mariella y variable cefeida de magnitú 1,97.
β Ursae Minoris (Kochab), de magnitú 2,07, una estrella xigante naranxa que d'antiguo foi utilizada como Estrella Polar.
γ Ursae Minoris (Pherkad), de magnitú 3,00, estrella blanca y variable del tipu Delta Scuti.
δ Ursae Minoris (Yildun o Pherkard), estrella blanca de la secuencia principal de magnitú 4,35.
ε Ursae Minoris, binaria eclipsante y variable RS Canum Venaticorum de magnitú 4,21.
ζ Ursae Minoris (Alifa al Farkadain), estrella blanca de magnitú 4,32.
η Ursae Minoris (Anwar al Farkadain), nana blancu-mariella de magnitú 4,95.
λ Ursae Minoris, xigante colorada de magnitú 6,38.
5 Ursae Minoris, xigante naranxa de magnitú 4,25, quinta estrella más brillosa na constelación.
11 Ursae Minoris, xigante naranxa con un planeta estrasolar.
24 Ursae Minoris, estrella Am de magnitú 5,77.
RR Ursae Minoris, xigante colorada y variable semirregular; el so rellumu varia ente magnitú 4,53 y 4,73.
Calvera, nome informal de la que se piensa que pue ser la estrella de neutrones más cercana a la Tierra.

Oxetos de cielu fondu

NGC 6217, galaxa espiral de rellumu superficial 14 y tamañu aparente 3,6' x 3,6'.
NGC 5832, galaxa espiral barrada más pequeña que l'anterior.
Galaxa Nana de la Osa Menor, perteneciente al Grupu Llocal y alcontrao 4,5º al sur de Pherkad (γ Ursae Minoris).

Ver tamién

Referencies

Enllaces esternos

Eratóstenes: Catasterismos (Καταστερισμοί).
- 2: Osa Menor (Ἄρκτος ἡ μικρά; Ursa minor): puede ser Fenice (Φοινίκη), que foi seducida por Zeus y convertida n'osa pola so compañera Artemisa, o puede ser Cinosura.
  - Testu español Archiváu 2013-07-29 en Wayback Machine nel sitiu de la Universidá de Cantabria.
    - Testu llatín en Google Books; facsímil electrónicu.
      - Testu griegu n'Internet Archive; facsímil electrónicu.

Higino: Astronomía poética (Astronomica).
- 2: Osa Menor.
  - Testu inglés nel sitiu Theoi; trad. de 1960 de Mary Grant.