Peter Falk
Peter Falk (16 de setiembre de 1927, Nueva York – 23 de xunu de 2011, Beverly Hills)[5] foi un actor d'Estaos Xuníos d'orixe polacu-rusu. Algamó popularidá internacional al encarnar al detective Columbo nuna serie de televisión pola que ganó cuatro Premios Emmy y un Globu d'Oru. Desenvolvió tamién una importante carrera nel cine, con dos candidatures a los Premios Óscar.
Biografía
editarPrimeros años
editarYera fíu de Michael Falk y Madeline Hauser Falk y descendiente de Miksa Falk, editor del periódicu húngaru lliberal Pester Lloyd. A pesar de la creencia popular, nun ye d'orixe italianu, sinón que los sos ascendientes provienen de distintos países d'Europa del Este (la so madre yera rusa y el so padre yera polacu, con antepasaos húngaros y checos).
A los trés años d'edá, perdió unu de los sos güeyos por cuenta de un tumor malinu, fechu polo que se-y enllantaría un güeyu de cristal pol que foi mundialmente famosu pero que tamién condicionó la so carrera profesional. Cúntase que'l magnate del cine Harry Cohn negar a contrata-y, afirmando: «Pol mesmu preciu, tengo un actor con dos güeyos».
Estudió nel Ossining High School de Westchester County, Nueva York. Cuando tenía 12 años xubió per primer vegada a los escenarios cola obra Pirates de Penzance. Dempués de graduase, intentó apuntase nos marines de los Estaos Xuníos mientres la Segunda Guerra Mundial, pero foi refugáu por cuenta del so güeyu de cristal. Decidíu a faese a la mar, trabayó mientres un añu como cocineru nun barcu mercante, enantes de llicenciase en ciencies polítiques nel New School University de 1951 y consiguir un máster d'alministración pública na Syracuse University en 1953. Intentó trabayar pa la CIA enantes de convertise en direutor d'analís de la Oficina Presupuestaria de Connecticut en Hartford.
Entamos y ésitu
editarMás tarde, decidió estudiar interpretación nel White Barn Theatre de Westport, Connecticut, en 1956 a la edá de 29 años, polo que se treslladó a Greenwich Village. El so primer papel profesional foi nel circuitu teatral del Off Broadway, col Don Juan de Molière; l'estrenu foi nel Fourth Street Theatre el 3 de xineru de 1956. Mientres los siguientes años, Falk tuvo trabayando en tolos escenarios alternativos de Nueva York.
En 1960 treslladóse a Hollywood pa empecipiar la so carrera nel cine. En 1961, debuta en El sindicatu del crime (Murder, Inc.), interpretación que-y val el so primer nominación como meyor actor de repartu al Óscar. Esi mesmu añu tamién recibe una nominación a los premios Emmy pol so papel de drogadictu en The Law and Mister Jones. En 1961, nuevu papel de Peter Falk y nueva nominación como meyor actor secundariu pa los Óscar; nesta ocasión pola llongura de Frank Capra Pocketful of Miracles (1961) (Pocketful of Miracles). Y tamién foi nomáu a los Emmy por The Prince of tomatoes que, esta vegada sí que ganó.
A pesar de los citaos trabayos, Falk nun llegó a espuntar como una estrella típica de Hollywood, en parte pola so minusvalía ocular. Cúntase que'l xefe de la gran productora Columbia Pictures, Harry Cohn, refugó ficha-y porque-y faltaba un güeyu: «Pol mesmu preciu, tengo un actor con dos».
Naz el detective Columbo
editarEn 1965, Falk consigue un grau importante de popularidá pola so interpretación de Daniel O'Brien en The trials of O'Brien. Pero nun sería hasta la encarnación d'un cobarde y olvidadizu detective Columbo na serie del mesmu nome (llamada "Colombo" n'España) polo que Falk llegaría al estrellalgu.
Pensáu como una sola entrega en formatu telefilme, la primer apaición de Columbo foi Prescription: Murder el 20 de febreru de 1968 pola cadena NBC y foi un ésitu total. Por cuenta de eso, la NBC encargó una segunda película, que s'estrenó'l 1 de marzu de 1971 sol títulu Ransom for a Dead Man, segundu telefilme de Columbo al que puede considerase como pilotu pa la serie que siguió dempués.
Vistíu siempres cola mesma gabardina, camisa, corbata y zapatos a lo llargo de tolos episodios, Columbo yera l'antítesis del detective. A pesar de ser despistáu y olvidadizu (anque probablemente asonsañándolo), Columbo siempres llegaba a la fin de les investigaciones acusando al verdaderu culpable.
La inmensa popularidá del personaxe tuvo'l so cénit en 1975, cuando'l salariu de Falk xubió a 125.000 dólares (unu de los más altos de la dómina) por episodiu y recibió cuatro premios Emmy pola so interpretación y un Globu d'Oru. Columbo remató la so primer dómina en 1977-1978. Diez años dempués, el detective retornó nuna serie de telefilmes, anque ensin emitise con regularidá.
Fora de la teleserie Columbo
editar
Falk foi alternando'l so trabayu como detective Columbo con otros proyeutos. Ye famosu'l so duelu interpretativu xunto a Alan Arkin na película d'Arthur Hiller Los suegros o les sos aportaciones a les películes de John Cassavetes (A Woman Under the Influence, Big Trouble) o de Wim Wenders (El cielu sobre Berlín, In weiter Ferne, so nah!). Amás, en 1972 llogró un premiu Tony pol so papel na comedia de Neil Simon The Prisoner of Second Avenue, qu'interpretó en Broadway.
Amás, Falk dedicar a la pintura, onde tamién foi reconocíu pola crítica.
Últimos años: conflictu familiar y enfermedá
editarN'avientu de 2008 la so fía Catherine Falk presentó ante la Corte Suprema de Los Angeles documentos que prueben que'l so padre podía ser «engañáu pa realizar tresferencies de propiedaes», por cuenta de que carecía mal d'Alzheimer y llocura senil,[6] polo qu'argumentaba qu'ella tenía de remanar los sos asuntos. Catherine Falk tamién declaró que la segunda esposa de Peter Falk, Shera Danese, torgólos 039;'de forma cruel» a ella «y a otros» visitar al so padre dende mediaos de 2008. Estes declaraciones tuvieron arrodiaes de barruntos, una y bones la rellación ente Falk y la so fía (una de los dos qu'adoptó mientres el so matrimoniu con Alice Mayu) taba bien deteriorada desque en 1992 Catherine denunciólu porque l'actor, supuestamente, dexara de pagar los sos gastos universitarios.[7] La muyer de Peter Falk, Shera Danese, publicó en xunu de 2009 un comunicáu na páxina web del actor tornando toa apaición pública pa falar de la tema, y suspendiendo l'actividá de dicha páxina web.
Finalmente, Peter Falk finó en Beverly Hills el 23 de xunu de 2011.
Filmografía
editar- 1960 - El sindicatu del crime (Murder, Inc.) de Burt Balaban.
- 1961 - Pocketful of Miracles (Pocketful of Miracles) de Frank Capra.
- 1964 - Robin and the 7 Hoods (Robin and the 7 Hoods) de Gordon Douglas.
- 1965 - The Race (The Race) de Blake Edwards.
- 1966 - Penelope d'Arthur Hiller.
- 1968 - La batalla de Anzio d'Edward Dmytryk.
- 1969 - La fortaleza (Castle Keep) de Sydney Pollack.
- 1970 - A Step Out of Line de Bernard McEveety.
- Homes. (Husbands) de John Cassavetes.
- 1974 - A Woman Under the Influence (A Woman Under the Influence) de John Cassavetes.
- 1975 - Murder by Death (Murder by Death) de Robert Moore.
- Mikey and Nicky (Mikey and Nicky) d'Elaine May.
- 1976 - Griffin & Phoenix: A love story (Griffin) de Daryl Duke.
- 1979 - Los suegros (The In-Laws) d'Arthur Hiller.
- The Brink's Job (The Brink’s Job) De William Friedkin.
- 1985 - Big Trouble (Big Trouble) de John Cassavetes.
- 1987 - Der Himmel über Berlin (Der Himmel über Berlin) de Wim Wenders.
- The Princess Bride (The Princess Bride) de Rob Reiner.
- Happy New Year (Happy New Year) de John G. Avildsen.
- 1988 - Vibes (Vibes) de Ken Kwapis.
- 1989 - Cookie (Cookie) de Susan Seidelman.
- 1990 - Realidá y ficción (Tune in Tomorrow...) de Jon Amiel.
- In the Spirit (In the Spirit) de Sandra Seacat.
- 1993 - In weiter Ferne, so nah! (In weiter Ferne, so nah!) de Wim Wenders.
- 1995 - Compañeros d'habitación (Roommates) de Peter Yates.
- The Sunshine Boys (The Sunshine Boys) de John Erman.
- 1997 - Acoso ensin fin (Llueu) de Jim McBride.
- 1998 - Tiempu de vengación (Vig) de Graham Theakston.
- 2000 - A Storm in Summer (A Storm in Summer) de Robert Wise.
- 2001 - Corky Romanu (Corky Romanu) de Rob Pritts.
- El mundu perdíu (The Lost World) de Stuart Orme.
- A Town Without Christmas (A Town Without Christmas) d'Andy Wolk
- 2002 - Undisputed de Walter Hill.
- 2003 - Wilder Days (Wilder Days) de David M. Evans
- 2004 - Shark Tale (voz) (Shark Tale) de Bibo Bergeron.
- 2007 - Next de Lee Tamahori
Pa TV:
- 1968 - Prescription: Murder, de Richard Irving.
- 1971 - Ransom for a Dead Man de Richard Irving.
- Homicidiu acordies col llibru (Columbo: Murder by the Book) de Steven Spielberg.
- Colombo: Una muyer espera. (Columbo: Lady in Waiting) de Norman Lloyd.
- Marcu pa un asesinatu (Columbo: Suitable for Framing) de Hy Averback.
- 1973 - Colombo: Una puntada nel crime. (Columbo: A Stitch in Crime) de Hy Averback.
- Candidatu al crime (Columbo: Candidate for Crime) de Boris Sagal.
- La partida más peligrosa (Columbo: The Most Dangerous Match) d'Edward M. Abroms
- Doble shock (Columbo: Double Shock) de Robert Butler.
- 1974 - Mente tullida (Columbo: Mind Over Mayhem) d'Alf Kjellin.
- 1975 - Playback (Columbo: Playback) de Bernard L. Kowalski.
- 1976 - Fora maldita mancha (Columbo: Old Fashioned Murder) De Robert Douglas.
- Asesinatu como d'antiguo. (Columbo: Old Fashioned Murder) De Robert Douglas.
- 1977 - ¿A que nun me coyer?. (Columbo: Try and Catch Me) De James Frawley.
- 1995 - Estraños compañeros de cama (Columbo: Strange Bedfellows) de Vincent McEveety.
- 2000 - Asesinatu con demasiaes notes (Columbo: Murder with Too Many Notes) de Patrick McGoohan.
Premios y gallardones
editar| Añu | Categoría | Película | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 1960 | Meyor actor de repartu | El sindicatu del crime | Candidatu |
| 1961 | Meyor actor de repartu | Pocketful of Miracles | Candidatu |
| Añu | Categoría | Capítulu | Serie | Resultáu |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | Emmy al meyor actor de repartu | "Cold Turkey" | "The Law and Mr. Jones" | Candidatu |
| 1961 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The Price of Tomatoes" | "The Dick Powell Show" | Ganador |
| 1972 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Ganador |
| 1973 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1974 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1975 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Ganador |
| 1976 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Ganador |
| 1977 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1978 | Emmy al meyor actor principal de drama | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1990 | Emmy al meyor actor principal de drama | "Columbo: Axenda for Murder" | TV Film | Ganador |
| 1991 | Emmy al meyor actor principal de drama | "Columbo: Columbo and the Murder of a Rock Star" | TV Film | Nomáu |
| 1994 | Emmy al meyor actor principal de drama | "Columbo: It's All in the Game" | TV Film | Nomáu |
| Añu | Categoría | Capítulu | Serie | Resultáu |
|---|---|---|---|---|
| 1972 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1973 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Ganador |
| 1974 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1975 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1976 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1978 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1991 | Globu d'Oru al meyor actor de televisión (Drama) | "The NBC Mystery Movie" | "Columbo" | Nomáu |
| 1992 | Globu d'Oru al meyor actor de telefilme | Columbo: Columbo and the Murder of a Rock Star | TV Film | Nomáu |
| 1994 | Globu d'Oru al meyor actor de telefilme | Columbo: It's All in the Game | TV Film | Nomáu |
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 15 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 29 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ URL de la referencia: http://abcnews.go.com/Entertainment/columbo-star-peter-falk-dies-83/story?id=13922090.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 138937710. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Peter Falk, protagonista de Colombo, muerre a los 83 años
- ↑ «elPeriódico.com. El teniente Colombo carez alzheimer». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-12-19.
- ↑ The Guardian. «Daughter in fight over Columbo star's Alzheimer's».
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Peter Falk.
- Peter Falk na Internet Movie Database (n'inglés)
- Peter Falk na Internet Broadway Database (n'inglés)
- Peter Falk en Notable Names Database (n'inglés)
- Peter Falk na páxina Officer Phil's KUSI-TV
Datos: Q484881- Multimedia: Peter Falk
