Pietro Andrea Gregorio Mattioli
Pietro Andrea Gregorio Mattioli (Petrus Andreas Matthiolus, 12 de marzu de 1501, Siena – circa 1578, Trento) foi un médicu y naturalista nacíu en Siena, y fináu pola peste en Trento.
Pietro Andrea Gregorio Mattioli | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Siena[1], 12 de marzu de 1501[2] |
| Nacionalidá |
 Sacru Imperiu Romanu Xermánicu |
| Muerte | Trento[3], 1578[2] (76/77 años) |
| Causa de la muerte | Peste |
| Estudios | |
| Estudios | Universidá de Padua |
| Llingües falaes |
llatín[4] italianu[5] |
| Alumnu de | Luca Ghini |
| Oficiu | botánicu, médicu |
| Llugares de trabayu | Praga |
| Abreviatura en botánica | Mattioli (IPNI) |
 | |
Biografía editar
Recibió'l doctoráu na Universidá de Padua en 1523, y darréu prauticó l'oficiu en Siena, Roma, Trento y Gorizia, pasando a ser médicu personal de Fernandu II, Archiduque d'Austria en Praga y nel Castiellu de Ambras, y de Maximiliano II d'Habsburgu en Viena.
Como abnegado estudiante de botánica, describió 100 nueves especies, y coordinó la botánica médica de la so dómina en Discorsi ("Commentaries") de la Materia Medica de Dioscórides, con más de 500 grabaos. La so primer edición apaeció en 1544 en idioma italianu, con delles ediciones posteriores n'italianu y traducciones al llatín (Venecia, 1554), checu, (Praga, 1562), alemán (Praga, 1563) y francés.
Amás d'identificar les especies orixinalmente descrites por Dioscórides, Mattioli amestó descripciones de delles especies que nun figuraben en Dioscórides, nin teníen nengún usu melecinal, creando asina la transición dende l'estudiu de les plantes como campu de la medicina al estudiopor l'interés mesmu d'elles. Describió por casu, especies nueves recoyíes nel Tirol, amás de especímenes que-y apurríen (por casu gracies al médicu del embaxador de Turquía). Tamién recibió ayuda del so amigu'l botánicu Ghini.
Les xilografíes na obra de Mattioli teníen una calidá tan alta que dexaben reconocer les plantes inda cuando'l testu fuera un tanto escuru. La notable inclusión d'una variedá temprana de tomate foi'l primer exemplu documentáu de que se taba cultivando y cunsumiendo n'Europa.[6]
Obra editar
- 1533, Morbi Gallici Novum ac Utilissimum Opusculum
- 1535, Liber de Morbo Gallico, dedicáu a Bernardo Clesio
- 1536, De Morbi Gallici Curandi Ratione
- 1539, Il Magno Palazzo del Cardinale di Trento
- 1544, Di Pedacio Dioscoride Anazarbeo Libri cinque Della historia, et materia medicinale tradotti in lingua volgare italiana da M. Pietro Andrea Matthiolo Sanese Médicu, con amplissimi discorsi, et comenti, et dottissime annotationi, et censure del medesimo interprete, tamién conocíu como Discorsi
- 1548, Traducción al italianu de Xeografía di Tolomeo
- 1554, Petri Andreae Matthioli Medici Senensis Commentarii, in Llibros sex Pedacii Dioscoridis Anazarbei, de Materia Medica, Adjectis quàm plurimis plantarum & animalium imaginibus, eodem authore, o Commentarii
- 1558, Apologia Adversus Amatum Lusitanum
- 1561, Epistolarum Medicinalium Libri Quinque
- 1569, Opusculum de Simplicium Medicamentorum Facultatibus
- 1571, Compendium de Plantis Omnibus una cum Earum Iconibus
Abreviatura editar
L'abreviatura Mattioli emplégase pa indicar a Pietro Andrea Gregorio Mattioli como autoridá na descripción y clasificación científica de los vexetales. (consulta la llista de tolos xéneros y especies descritos por esti autor nel IPNI).
Referencies editar
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 15 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 «Diccionario biográfico de los italianos» (italianu) (1960). Consultáu'l 17 xineru 2015.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: jn20000603937. Data de consulta: 1r marzu 2022.
- ↑ McCue, George Allen. "The History of the Use of the Tomato: An Annotated Bibliography." Annals of the Missouri Botanical Garden (Missouri Botanical Garden Press) 39 ( 4) (payares 1952): 291.
- «Pietro Andrea Gregorio Mattioli», Índiz Internacional de Nomes de les Plantes (IPNI), Real Xardín Botánicu de Kew, Herbariu de la Universidá de Harvard y Herbariu nacional Australianu (eds.), http://www.ipni.org/ipni/authorsearch?id=6241-1&query_type=by_id&output_format=object_view.
- Duane Isely, One hundred and one botanists (Iowa State University Press, 1994), páxs. 26-28
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Pietro Andrea Gregorio Mattioli.
| Wikispecies tien un artículu sobre Pietro Andrea Gregorio Mattioli. |
Datos: Q457191- Multimedia: Pietro Andrea Mattioli
Especies: Pietro Andrea Gregorio Mattioli
