Polari
El polari (tamién parlare, parlary, palare, palarie, palari y parlyaree,[1] del italianu parlare, que significa "falar"), yera una llingua informal utilizada na subcultura gai británica. La base del so vocabulariu ye'l italianu o'l sabir a les que se-y añader pallabres d'otros idiomes y xírigues como'l romanín, el yidis o'l shelta,[2] amás de pallabres del inglés modificaes.
falantes ensin envalorar, namái como 2ª llingua Polari | |
---|---|
Faláu en | Reinu Xuníu |
Familia | basáu nel inglés, delles Llingües romániques y el romanín |
Estatus oficial | |
Oficial en | Nengún país |
Reguláu por | Nun ta reguláu |
Códigos | |
ISO 639-1 | nengún |
ISO 639-2 | les
|
ISO 639-3 | pld
|
La xíriga foi usada y popularizada nos años 1950 y 1960 polos personaxes amuyeraos Julian y Sandy del popular programa de radio de la BBC Round the Horne, anque los sos oríxenes pueden rastrexase hasta a lo menos el sieglu XIX. Hai diverses opiniones sobre'l so orixe, unos piensen que foi lleváu a Inglaterra por marineros qu'aprendieren la llingua franca del mediterraneu, otros piensen que pudo ser aniciada por inmigrantes italianos.[2]
Descripción y usu
editarEl polari formóse como un amiestu de pallabres de Llingües romániques (italianu o sabir),[3] romanín,[3] xíriga de Londres,[3] Vesre inglés, xíriga rimada, xíriga de marineros y germanía. Darréu amplióse con pallabres procedentes del yidis de la subcultura xudía asitiada nel East End de Londres, de les fuercies armaes d'EE. XX. (presentes en Reinu Uníu mientres la segunda guerra mundial) y de los consumidores de drogues de los años 1960. Yera una forma de llinguaxe en constante desenvolvimientu con un nucleu d'unos venti pallabres principales (incluyendo bona, ajax, eek, cod, naff, lattie, nanti, omi, palone, riah, zhoosh (tjuz), TBH, trade y vada) con unos 500 términos menos conocíos más.[4]
El polari escarecía d'estructures gramaticales propies y les frases formar pola mera sustitución de pallabres nes estructures ingleses. Exemplu:
- Polari: How bona to vada your eek!
- Inglés: How nice to see your face! o Nice to see you!
- Español: la traducción lliteral ye ¡Qué prestosu ye ver la to cara!, significando ¡Allégrame vierte!, ¡Qué gustu vierte!
El polari usar na marina mercante, el mercáu de pexe de Londres, polos feriantes, la xente del circu (d'equí los préstamos del romanín), el teatru y de la subcultura gai.
El polari yera usáu polos homosexuales p'azorronar les sos actividaes, entós illegales, ante posible estraños contrarios (incluyíos los policías tapaos), amás de porque munchos d'ellos trabayaben nel teatru y la industria del entretenimientu (como los circos y les feries) onde s'usaba y ye otru posible orixe de la xíriga. El parlyaree, una xíriga similar, falar nes feries siquier dende'l sieglu XVII ente los feriantes y sigue siendo usada nos espectáculos ambulantes d'Inglaterra y Escocia.[5]
Anque principalmente usóse polos homosexuales como llinguaxe crípticu pa despintase y nun ser entendíos polos demás, tamién foi usáu por dellos individuos, particularmente los qu'exhibíen más pluma, como mediu d'afirmar la so identidá.
Cayente
editarSacante nel ambiente de les feries y los circos, onde'l parlyaree permaneció estremáu de la subcultura gai, el polari empezó a cayer en desusu a la fin de los años 1960. La popularidá de los personaxes Julian y Sandy del programa radiofónicu Round the Horne fixo que'l significáu de los sos términos dexara de ser un secretu, perdiendo la so principal función. Amás los activistes gais de los años 1970 considerar daqué degradante, segregador y políticamente incorreutu (por ser usáu frecuentemente pa cotillear, criticar a la xente o tratar asuntos sexuales).
Préstamos al inglés standar
editarDelles pallabres del polari popularizáronse y pasaron a ser usaes na xíriga inglesa xeneral como:
- Naff
- Zhoosh
- Cottaging
- Balonie
- Bevvy
Vocabulariu principal
editarPolari | Español | Observaciones |
---|---|---|
AC/DC | una pareya | |
Ajax | cerca | de adjacent, xacer xunto a |
Alamo | escitáu por ti/él | |
Aunt nell | oyer, escuchar | |
Aunt nells | oreyes | |
Aunt nelly fakes | pendientes, aretes | |
Balonie | basura | |
Barney | engarradiella | |
Basket | paquete, bultu de los xenitales masculinos na ropa |
|
Batts | zapatos | |
Bevvy | bebida | |
Bibi | bisexual | |
Bitch | home amuyeráu/gai pasivu | |
Bijou | pequeñu | en francés significa xoya o guapu |
Blag | amestar | |
Blue | homosexual | usada como códigu secretu |
Bod | cuerpu | del inglés body, tamién Lacoddy |
Bold | ardigosu, atrevíu | |
Bona | bonu | bona nochy - bones nueches |
Bonaroo | fantásticu, escelente | |
Bungery | chigre | |
Butch | masculín/lesbiana de apariencia masculina |
|
Buvare | bebida | del italianu bere o bevere beber o del sabir bevire |
Cackle | falar/cotillear | |
Camp | amuyeráu | |
Capello/capella | sombreru | del italianu cappello |
Carsey | retrete | tamién escritu khazi |
Carts/cartso | pene | del italianu cazzo |
Cats/kaffies | pantalones | |
Charper | buscar/investigar | |
Charpering omi | policía | |
Chaver | practicar sexu/contauto sexual | del italianu chiavare (follar) |
Chicken | mozu | n'inglés significa pollu |
Clobber | ropa | |
Cod | ordinariu, hortera, malu, de mal gustu | |
Cottage | bañu público | na dómina los urinarios solíen tener forma de casa |
Cottaging | amestar o tener sexu nos servicios públicos |
|
Cove | amigu | |
Crimper | peluqueru | |
Dally | atentu, dulce | posiblemente una pronunciación alternativa de dolly |
Dilly boy | prostitutu masculín | |
Dinarly | dineru | al traviés de la forma derivada "dinari" |
Dish | culu, nalgues | |
Dog and bone | teléfonu | tamién palare pipe |
Dolly | guapu, bonitu, prestosu | |
Dona | muyer | del italino donna o del sabir dona |
Dorcas | al que lu importa | the Dorcas society yera una asociación femenina de caridá |
Drag | ropa femenino | |
Doss | cama | |
Ecaf | cara | face al aviesu |
Eek | cara | abreviación de ecaf |
Ends | pulgo | tamién riah |
Esong | ñariz | nose al aviesu |
Fantabulosa | fabulosu/maraviyosu | |
Feele/freely/filly | neñu/nuevu | |
Fruit | marica | |
Funt | llibra | |
Gelt | dineru | proveniente del yidis |
Glossies | revistes | |
Handbag | dineru | |
Hoofer | baillarín | |
Homy polone/HP | home gai amuyeráu | |
Jarry | comida | tamién mangarie |
Jubes | pechos | |
Khazi | retrete | tamién escritu carsey |
Lacoddy | cuerpu | |
Lallies/lyles | piernes | |
Latty/lattie | habitación, casa o pisu | |
Lills | manes | tamién martinis |
Lilly | policía | de Lilly law |
Lucoddy | cuerpu | |
Luppers | deos | |
Langarie | comida | del italianu mangiare o del sabir mangiaria |
Martinis | manes | |
Measures | dineru | |
Meese | sosu, feu | del yidis meeiskeit - repulsivo, despreciable, abominable |
Meshigener | llocu | del yidis y hebréu מְשֻׁגָּע - llocu |
Metzas | dineru | |
Mince | andar afeutáu | |
Naff | horrible, aburríu, hetero | |
Nanti | non/naide | |
Nishta | non/nada | del yidis y hebréu נישטא - nun hai |
Ogles | güeyos | |
Oglefakes | gafes | |
Omi | home | |
Omi-palone | home amuyeráu/homosexual | |
Onk | ñariz | tamién conk |
Orbs | güeyos | |
Palare pipe | teléfonu | |
Palliass | llombu | |
Park | dar | |
Plate | pie/faer una felación | |
Palone | muyer | |
Palone-omi | lesbiana | |
Pots | dientes | |
Remould | cambéu de sexu | |
Riah/riha | pulgo | hair al aviesu |
Riah zhoosher | peluqueru | |
Scarper | escapar | del italianu scappare o de la xíriga rimada Scarpa flow, to go |
Schlumph | beber | |
Schmutter | ropa | del yidis schmatte trapu, harapo |
Scotch | pierna | scotch egg=leg |
Screech | boca, falar | |
Sharpy | policía | |
Sharpy polone | muyer policía | |
Shush | sisar/robar | |
Shyker/shyckle | peluca | mutación del yidis sheitel |
Slap | maquillaxe | |
So | homosexual | de "Is he 'so'?" (¿él ye asina?) |
Stimps | piernes | |
Stimpcovers | calcetu, media | |
Strides | pantalones | |
Strillers | pianu | |
Switch | peluca | |
Thews | coses | |
Tober | carretera, camín | |
Todd | solo | tamién sloanne |
Tootsie trade | sexu ente dos homosexuales pasivos | |
Trade | sexu, compañeru sexual potencial compañeru sexual |
|
Troll | caminar en busca de sexu | |
Vada/varder | ver | del italino - vedere vardered, vardering - pasáu, gerundio |
Vera | xinebra | tamién lynn |
Vogue | pitu | |
Vogueress | muyer fumadora | |
Willets | pechos | |
Yews | güeyos | del francés yeux |
Zhoosh | peñáu/estilismu/iguar | |
Zhooshy | vistosu |
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Entrada Polari en Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, 5ª edición (versión online, n'inglés).
- ↑ 2,0 2,1 A gai way of speaking.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 "British Spies: Licensed to be Gay Archiváu 2013-07-08 en Wayback Machine." Time. 19 d'agostu de 2008
- ↑ Baker, Paul (2002) Fantabulosa: A Dictionary of Polari and Gay Slang. London: Continuum ISBN 0-8264-5961-7
- ↑ Partridge, Eric (1937) Dictionary of Slang and Unconventional English
Bibliografía
editar- Baker, Paul (2002) Fantabulosa: A Dictionary of Polari and Gay Slang. London: Continuum: ISBN 0-8264-5961-7
- Baker, Paul (2002) Polari: The Lost Language of Gay Men. London: Routledge: ISBN 0-415-26180-5
- Elmes, Simon & Rosen, Michael (2002) Word of Mouth. Oxford University Press: ISBN 0-19-866263-7
Enllaces esternos
editar- Más hestoria del polari
- Sitio de polari
- Artículu sobre polari con autobiografía
- Léxicu de polari de Hugh Young
- "World Wide Words" artículu sobre l'usu de polari Round the Horne
- La biblia polari
- Colin Richardson, The Guardian, 17 January 2005, "What brings you trolling back, then?"
- BBC - Voices, una entrevista con cuatro miembros d'un grupu pa homes gais vieyos. (En clip de voz 2 fálase polari)
- Entrugues frecuente sobre polari