Reinos del Sahel

Los reinos del Sahel fueron un conxuntu de reinos o imperios que s'allugaron nel Sahel, la rexón de tierres de llendo al sur d'El Sáḥara. La riqueza d'estos estaos basar nel control de les rutes comerciales que travesaben el desiertu. El so poder provenía de la posesión d'animales de carga, como camellos y caballos, que yeren abondo rápidos como p'apoderar un gran imperiu, siendo coles mesmes útiles na batalla. Tratar en tolos casos de reinos ya imperios bien descentralizaos, que les sos ciudaes gociaben d'una gran autonomía.

Economía

Esistieron reinos ya imperios integraos, con ciudaes y pueblos relevantes, según territorios menos entamaos con importantes poblaciones esvalixaes. Les xentes d'estos reinos practicaben l'agricultura, la caza, la pesca, la esclavitú y l'artesanía (trabayando'l metal, la tela y la cerámica). Navegaron al traviés de los ríos y llagos de la zona, comerciando tanto a llarga como a curtia distancia, utilizando les sos propies divises. Como n'otres munches rexones d'África, distintos reinos indíxenes basaron el so poderíu nel comerciu d'esclavos africanos. Los ashanti esplotaron el so predominiu militar llevando esclavos escontra fuertes costeros establecíos orixinalmente por Portugal a partir de 1480, y esplotaos darréu por Holanda, Dinamarca ya Inglaterra. La rede esclavista espandióse rápido escontra tol Sahel, onde los Mossi redirixieron l'antiguu comerciu d'esclavos dende la ruta del Mar Mediterraneu escontra la rexón de la Mariña del Oru.^[1] Les ciudaes d'El Sáḥara y del Sahel del Imperiu de Malí entamar p'acoyer tanto puestos nes rutes de caravanes que practicaben el comerciu a llarga distancia según en centros comerciales pa distintos productos d'África Occidental. En Taghaza, por casu, intercambiábase sal. En Takedda, cobre. Ibn Battuta reparó l'empléu de fuercia de trabayu esclava en dambes poblaciones.^[2]

Historia de los reinos del Sahel

El primer estáu importante en ganar pesu na rexón foi l'Imperiu de Ghana. Esti reinu allugar no que son güei Senegal y Mauritania, siendo'l primer estáu en beneficiase de la llegada d'animales de carga a la rexón gracies a los comerciantes árabes. Ghana apoderó la rexón ente los años 100 y 900 DC. Otros estaos más pequeños de la rexón escontra esta dómina fueron Takrur al oeste, el reinu mande de Malí escontra'l sur y el Songay na zona de Gao, escontra l'este.

Cuando Ghana colapsó de resultes de la invasión de los almorávides, una serie de curtios reinaos siguiéronlu sobremanera'l de Sosso. A partir de 1235, l'Imperiu de Malí alzar hasta apoderar la rexón. Asitiáu a lo llargo del ríu Níxer, no que son güei Níxer y Malí, algamó'l so cénit escontra la década de 1350. Pa 1400 perdiera'l control de dellos de los sos estaos vasallos.

El más poderosu d'ente estos estaos vasallos del Imperiu de Malí yera l'Imperiu songhai, que s'espandió rápido a partir del reináu del rei Sonni Alí nos años 1460. Escontra 1500, creciera hasta algamar una superficie que s'estendía dende Camerún hasta'l Magreb, siendo l'estáu más grande de la hestoria d'África. Como los anteriores, tamién tuvo una curtia vida y colapsó en 1591 como resultancia del ataque marroquín con mosquetes.

Escontra l'este, sobre'l llagu Chad, l'estáu de Kanem-Bornu, fundáu como Kanem nel sieglu xix, creció hasta algamar una gran preeminencia na zona central del Sahel. Na so zona occidental, les ciudaes estáu ḥausa volviéronse dominantes. Estos estaos coesistieron con tensiones ente dambos, pero fueron relativamente estables.

En 1810, l'Imperiu fulani alzóse y conquistó'l Ḥausa, creando un estáu más centralizáu. Ésti y Kanem-Bornu siguieron esistiendo hasta la meyora tierra adientro de los europeos, momentu nel que dambos estaos cayeron y la rexón quedó estremada sol dominiu colonial de Francia y Gran Bretaña.