Rosa María Sardá

actriz española (1941-2020)

Rosa María Sardá Tàmaro (30  de xunetu de 1941, Barcelona - 11  de xunu de 2020, Barcelona) foi una actriz, humorista, presentadora y direutora teatral española. Empezó como actriz risible, rexistru que nos últimos años combinó col d'intérprete dramática en castellán y en catalán.

Rosa María SardáPicto infobox character.png
Rosa Maria Sardà.jpg
Vida
Nacimientu

Barcelona[1], 30  de xunetu de 1941

[4]
Nacionalidá Flag of Spain.svg España
Muerte

Barcelona[5], 11  de xunu de 2020

[4] (78 años)
Causa de la muerte linfoma[10]
Familia
Casada con Josep Maria Mainat
Fíos/es
Hermanos/es
Estudios
Llingües castellanu
catalán
Oficiu
Oficiu direutora de teatru, comedianta, presentadora de televisión, actriz de teatru, actriz de cine, actriz
Premios
Nominaciones
IMDb nm0003030
Cambiar los datos en Wikidata

BiografíaEditar

Nacida en Barcelona, Sardà pertenez a una familia de persones del espectáculu: tuvo casada col tamién actor Josep Maria Mainat, miembru del tríu risible La Trinca, y ye hermana mayor del periodista Javier Sardà.[14] Tien tres hermano más, unu d'ellos, finó por culpa del sida nos años 1980.[15] Tien un fíu actor, Pol Mainat,[16] col que coincidió en Güela de branu.

De formación autodidacta, empezó a faer teatru d'aficionaos nel barriu d'Horta. En 1962 pasó al teatru profesional, a la compañía de Dora Santacreu y Carlos Lucena, cola obra Cena de matrimonios, d'Alfonso Paso y, d'esta mesma compañía, pasó a la d'Alejandro Ulloa y, darréu, tamién a la de Pau Garsaball, cola obra En Baldiri de la Mariña.

Con posterioridá, dio'l saltu nel campu televisivo (en 1975, protagoniza Una vella, coneguda golor, basada na obra de Josep Maria Benet, y 1979 presenta'l programa Festa amb Rosa Maria Sardà) y el cinematográficu (con El vicariu de Olot, de Ventura Pons).

Destacó nel cine nos últimos años de la década de 1980, dómina na que participó en películes como Moros y cristianos (1987), de Luis García Berlanga,[14] y en programes pa televisión n'España como Olé los tos videos y Ende te quiero ver, onde amás de presentar, ellaboró y supervisó los guiones y dirixó ya interpretó los distintos sketchs,[17] y fixo el so debú como direutora de teatru con Ai carai! (1989), comedia del dramaturgu Josep Maria Benet.[18]

Na década de 1990 trabayó con Fernando Colomo en El efecto mariposa, con Ventura Pons en Afalagos y Amigu/Amáu, con Francesc Betriu en La duquesa colorada y con Fernando Trueba en La niña de tus ojos, siendo candidata al Premiu Goya a la meyor interpretación femenina de repartu, premiu que ganaría dos veces por ¿Por qué lo llamen amor cuando quieren dicir sexu?, de Manuel Gómez Pereira, y Ensin vergüenza, de Joaquín Oristrell.[19]

Amás, foi maestra de ceremonies de los Premios Goya en trés causes, en 1993, 1998 y 2001 y remaneció como presentadora a la fin de la Gala de 2009 y 2010.

Nos últimos años la so carrera tuvo más amestada al teatru, onde destaquen dellos papeles como'l de la doctora Vivan Bearing en Wit (2004), de Margaret Edson y en La casa de Bernarda Alba (2009), de Federico García Lorca, interpretando'l papel de Poncia xunto a Nuria Espert.

Con tou, siguió participando en filmes tan reconocíos como Todo sobre mi madre (1999) de Pedro Almodóvar, Te doi los mios güeyos (2003) d'Icíar Bollaín y Ocho apellidos catalanes (2015) d'Emilio Martínez-Lázaro.

En 2017 arrenunció a la Cruz de Sant Jordi, que-y concediera la Generalitat de Cataluña en 1994.[20]

Morrió en Barcelona el 11 de xunu de 2020 a los 78 años por mor d'un cáncanu linfáticu que carecía dende 2014.[21]

FilmografíaEditar

CineEditar

TeatruEditar

Llista incompleta[22]

TelevisiónEditar

Premios y candidaturesEditar

Premios Añales de l'Academia "Goya"
Añu Categoría Película Resultáu Ref.
1993 Meyor interpretación femenina de repartu ¿Por qué lo llamen amor cuando quieren dicir sexu? Ganadora [19]
1998 Meyor interpretación femenina de repartu La niña de tus ojos Candidata
2001 Meyor interpretación femenina de repartu Ensin vergüenza Ganadora
Premios Fotogrames de Plata
Añu Categoría Película/TV/Montaxe Resultáu Ref.
1982 Meyor llabor teatral Duet per a violí
Yo baxo na próxima, ¿y usté?		 Candidata [23]
1984 Fotogrames de Plata al meyor intérprete de televisión Meyor intérprete de televisión Ende te quiero ver Candidata
1993 Meyor actriz de cine La fiebre del oru Finalista
2003 Meyor actriz de teatru Wit Ganadora
2005 Meyor actriz de televisión Güela de branu Candidata
Premios de la Unión d'Actores
Añu Categoría Película/TV/Montaxe Resultáu Ref.
1998 Meyor interpretación secundaria de cine La niña de tus ojos Candidata [23]
1999 Meyor interpretación de repartu de cine Todo sobre mi madre Candidata
2001 Meyor interpretación de repartu de cine Ensin vergüenza Ganadora [24]
2005 Meyor actriz protagonista de televisión Güela de branu Candidata [25]
2009 Meyor actriz protagonista de teatru La casa de Bernarda Alba Ganadora [26]
Medayes del Círculu d'Escritores Cinematográficos
Añu Categoría Película Resultáu Ref.
2001 Meyor actriz secundaria Ensin vergüenza Candidata [23]
Premios de l'Academia de la Televisión d'España
Añu Categoría TV Resultáu Ref.
2001 Meyor interpretación femenina Les amargoses llárimes de Petra von Kant Candidata [23]
2002 Meyor interpretación femenina Una pareya abierta Candidata
Premios TP d'Oru
Añu Categoría TV Resultáu Ref.
1984 Meyor presentadora Ende te quiero ver Ganadora [23]
Premiu Butaca
Añu Categoría Película/Montaje Resultáu Ref.
1997 Meyor actriz catalana de cine Actrices (ex aequo) Ganadora [23]
1998 Meyor actriz catalana de cine Afalagos Candidata
2002 Meyor actriz catalana de cine A la mio madre gústenlu les muyeres Candidata
2004 Meyor actriz catalana de teatru Wit Ganadora
2009 Meyor actriz catalana de teatru La casa de Bernarda Alba Candidata
Premios Max
Añu Categoría Montaxe Resultáu Ref.
2005 Meyor actriz protagonista Wit Ganadora [27]
2009 Meyor actriz protagonista La casa de Bernarda Alba Candidata [28]
2015 Max d'Honor - Ganadora [29]
Premios del Cine Européu
Añu Categoría Película Resultáu Ref.
2001 Premiu Jameson del públicu a la meyor actriz europea Anita nun pierde'l tren Candidata [23]
Festival de Cine d'España de Toulouse
Añu Categoría Película Resultáu Ref.
2010 Violette d'Or a la meyor actriz La vida empieza hoy (ex aequo) Ganadora [30]
Otros premios y candidatures
Premios pola so trayeutoria *

Premiu d'Honor (2007), del Festival de Cinema en Valencià.

ReferenciesEditar

  1. ↑ URL de la referencia: https://www.abc.es/cultura/abci-muere-rosa-maria-sarda-78-anos-202006111140_noticia.html.
  2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. ↑ Afirmao en: filmportal.de. Identificador Filmportal: 923e97c7f68c4cb5871b24880bb790db. Apaez como: Rosa María Sardá. Data de consulta: 9 ochobre 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 Afirmao en: Gran Enciclopèdia Catalana. Identificador de la Gran Enciclopedia Catalana: 0060958. Apaez como: Rosa Maria Sardà i Tàmaro. Editorial: Grup Enciclopèdia Catalana. Llingua de la obra o nome: catalán.
  5. ↑ URL de la referencia: https://twitter.com/Catinformacio/status/1271013992794861569. Data de consulta: 11 xunu 2020.
  6. ↑ URL de la referencia: https://elpais.com/cultura/2020-06-11/muere-la-actriz-rosa-maria-sarda-a-los-78-anos.html.
  7. ↑ URL de la referencia: https://www.abc.es/cultura/abci-muere-rosa-maria-sarda-78-anos-202006111140_noticia.html.
  8. ↑ URL de la referencia: https://www.elmundo.es/cultura/cine/2020/06/11/5ee2011121efa0cc468b4591.html.
  9. ↑ «El mundo de la cultura llora la muerte de Rosa Maria Sardà: "La mujer que mejor se cabreaba en pantalla"». Consultáu'l 11 xunu 2020.
  10. ↑ «Muere Rosa Maria Sardà a los 78 años». Consultáu'l 11 xunu 2020.
  11. ↑ URL de la referencia: http://dogc.gencat.cat/ca/pdogc_canals_interns/pdogc_resultats_fitxa/?action=fitxa&documentId=104490.
  12. ↑ URL de la referencia: https://elpais.com/elpais/2017/11/17/opinion/1510938405_497350.html.
  13. ↑ URL de la referencia: https://www.europeanfilmacademy.org/2001.128.0.html. Dirección web de archivo: https://web.archive.org/web/20161114115016/http://www.europeanfilmacademy.org/2001.128.0.html. Data de consulta: 16 avientu 2019.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Rosa María Sardá, Premiu Málaga SUR del Festival de Cine». Diariu Sur (5 de marzu de 2010). Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  15. ↑ EYRE, Pilar (20 de xineru de 2002). «Ésti ye'l tercer Sardá». El Mundo. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  16. ↑ «Ficha de Pol Mainat en IMDb»
  17. ↑ MASCORT, Cuca (2 d'avientu de 1986). «Rosa María Sardà prepara nuevos programes d'Ende te quiero ver». El País. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  18. ↑ ANTÓN, Jacinto (3 d'ochobre de 1989). «Rosa María Sardà». El País. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  19. ↑ 19,0 19,1 «Premiu Goya: protagonista - Rosa Maria Sardà». Fotogrames. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  20. ↑ 20,0 20,1 Coixet, Isabel (19 de payares de 2017) (n'es). Rosa y Sant Jordi. El País. https://elpais.com/elpais/2017/11/17/opinion/1510938405_497350.html. Consultáu 'l 18 de payares de 2017. 
  21. ↑ «Muere Rosa María Sardá a los 78 años». El Mundo. Consultáu'l 12 de xunu de 2020.
  22. ↑ «Llista completa d'obres de teatru interpretaes por Rosa Maria Sardà.»
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 23,6 «Awards for Rosa Maria Sardà». Internet Movie Database. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  24. ↑ «XI Edición PREMIOS 2001». Unión d'Actores. Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xineru de 2012. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  25. ↑ «Manuel Alexandre, Carmelo Gómez y Adriana Ozores opten ente otros a los XV Premios Unión d'Actores». El Mundo (30 de marzu de 2006). Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  26. ↑ «XIX Gala de Premiu Unión d'Actores». Unión d'Actores. Archiváu dende l'orixinal, el 31 de mayu de 2010. Consultáu'l 18 de xunu de 2010.
  27. ↑ «premios_max/palmares/ficha_candidatu.php?id_seccion=15&id_candidatu=5977 Premiu Max - Palmarés». Premios Max. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  28. ↑ «Ganadores de la 13ª EDICIÓN (2010) de los Premios Max de les artes escéniques». Premios Max. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  29. ↑ [1]
  30. ↑ Palmarés del Festival Cinespaña 2010: en xunto con Pilar Bardem, María Ribayu, Sonsoles Benedicto y Mariana Cordero.
  31. ↑ R. M. (3 de xunu de 2001). «Anita nun pierde'l tren, trunfadora en Peñíscola». ABC. Consultáu'l 20 de xunu de 2010.
  32. ↑ «L'actriz Rosa Maria Sardà recibe esta nueche'l Premiu Málaga»
  33. ↑ «Medalla de Oro para Rosa María Sardà». El País (8 de xunetu de 2010). Consultáu'l 8 de xunetu de 2010.
  34. ↑ «Rosa María Sarda, Miguel Rellán y María Pagés, gallardoniaos pola AISGE»
  35. ↑ (n'es-ES) Rosa Maria Sardà, Gaudí d'Honor 2016 pol so calter y personalidá». abc. https://www.abc.es/espana/catalunya/abci-rosa-maria-sarda-gaudi-honor-2016-caracter-y-personalidá-201512161253_noticia.html. Consultáu 'l 18 de payares de 2017. 

Enllaces esternosEditar

 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Rosa_María_Sardá&oldid=3194603»