Santa María la Real de Nieva
Santa María la Real de Nieva ye una llocalidá y un conceyu d'España, na provincia de Segovia, perteneciente a la comunidá autónoma de Castiella y Llión, asitiada concretamente nel territoriu de la campu segoviano, xusto a mediu camín, 30 km, ente Segovia y Arévalo.
 Santa María la Real de Nieva | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Castiella y Lleón | ||||
| Provincia |  provincia de Segovia | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Santa María la Real de Nieva (es)  | Jaime Pérez Esteban | ||||
| Nome oficial | Santa María la Real de Nieva (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
40440 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 41°04′14″N 4°24′23″W / 41.0705°N 4.4064°O | ||||
  Santa María la Real de Nieva Santa María la Real de Nieva (España) | |||||
| Superficie | 179 km² | ||||
| Altitú | 907 m | ||||
| Llenda con | |||||
| Demografía | |||||
| Población |
891 hab. (2023) - 529 homes (2019) - 443 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.58% de provincia de Segovia | ||||
| Densidá | 4,98 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| santamariadenieva.com | |||||
 | |||||
El conceyu de Santa María la Real de Nieva inclúi trece nucleos urbanos amás de la villa de Santa María la Real de Nieva qu'encabeza'l conceyu.
Santa María la Real de Nieva ta asitiada na ruta del Camín de Santiago de Madrid y el so monesteriu, catalogáu bien d'interés cultural, ye una de les paraes obligaes pa pelegrinos y turistes.
Nucleos urbanos
editarEl conceyu ta compuestu por catorce pueblos:
- Aragoneses (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Balisa (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Hoyuelos (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Jemenuño (entidá llocal menor perteneciente al conceyu)
- Laguna Rodrigo (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Miguel Ibáñez (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Ochando (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Paradinas (entidá llocal menor perteneciente al conceyu)[2][3]
- Pascuales (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Pinilla-Ambroz (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Santa María la Real de Nieva (nucleu de población onde anicia la capitalidad del conceyu)
- Santovenia (llocalidá, pedanía del conceyu)
- Tabladillo (entidá llocal menor perteneciente al conceyu)
- Villoslada (entidá llocal menor perteneciente al conceyu)
Historia
editarTolos pueblos que componen el conceyu menos Santa María la Real de Nieva fueron repoblaos nel sieglu XI, mientres el reináu d'Alfonsu VI de Castiella. Villoslada foi cabeza del sexmo de la Trinidá, subdivisión de la Comunidá de Ciudá y Tierra de Segovia, al que pertenecieron les llocalidaes occidental y meridional del conceyu; ente que'l restu pertenecíen al sexmo de Santolaya, incluyíu'l terrén de la futura llocalidá de Santa María la Real de Nieva.
La villa de Santa María la Real de Nieva foi fundada en 1395 pol rei Enrique III, por intercesión de la so esposa Catalina de Lancáster.[4] La so fundación deber a que trés años antes habíase atopáu soterrada una talla de María na llomba onde anguaño se emplaza el pueblu,[5] posiblemente escondida ellí mientres la invasión musulmana. Esti fechu foi consideráu milagrosu y decidió crease un santuariu nel llugar y un pueblu al so alredor.[5] Pa potenciar el poblamientu declarar villa exenta, polo cual los sos habitantes nun tendríen que pagar impuestos nin ser reclutados nos exércitos. Los privilexos fueron concedíos en parte na fundación y ampliaos darréu en 1407, siendo regente Catalina de Lancáster.[4][6] Estes exenciones fiscales sirvieron por que se establecieren ellí fábriques de paños, cerámica y triyos.[7]
N'abril de 1441, tando de camín na llocalidá, finó ellí la reina Blanca I de Navarra, polo que foi soterrada na capiya mayor de la ilesia de Ntra. Sra. de la Soterraña. Los sos restos permanecieron ellí, en contra del deséu espresáu nel so testamentu de ser treslladada a Ujué,[8] y escaecióse el so allugamientu hasta que la tumba foi afayada mientres unes obres de restauración en 1994.[9]
El 28 d'ochobre de 1473 el rei Enrique IV axuntó a les cortes de Castiella na villa de Santa Mª. la real de Nieva.[7] Frutu d'esta xunta de cortes decretó una llei que recibió'l nome de la llocalidá, la llei de Sta. Mª. de Nieva.[10]
En 1520 mientres el llevantamientu comuñeru Rodrigo Ronquillo, comandante de les tropes del bandu realista na zona, estableció'l so cuartel xeneral na llocalidá, siendo derrotáu poles tropes de Juan Bravo, Juan de Padilla y Juan de Zapata na so redoma, polo que tuvo qu'abelugase en Arévalo.[7]
Na reorganización territorial de 1834 Santa María foi declarada una de los cinco cabeces de partíu de la provincia de Segovia,[11] como atestigua la inclusión del so escudu nel cuartel inferior derechu del escudu de la provincia.
En 1965 amestar al conceyu la llocalidá vecina de Ochando y el so agregáu Pascuales, que constituyíen hasta entós un conceyu independiente.[11]
En 1969 amestar al conceyu les llocalidaes d'Aragoneses, Balisa, Hoyuelos, Laguna Rodrigo, Miguel Ibáñez, Pinilla Ambroz, Tabladillo y Villoslada, constituyíos hasta entós como conceyos independientes.[11] Tamién se xunieron al conceyu en 1970 les llocalidaes de Jemenuño, col so agregáu Santovenia, y Paradinas.[11]
Nel 2000 refugóse la solicitú de segregación solicitada por Jemenuño, Paradinas y Villoslada pa constituyise como conceyos independientes, pol decretu 95/2000, de 4 de mayu.[12]
En 2003 autorizóse la constitución de les entidaes llocales menores de Jemenuño, Tabladillo y Villoslada dientro del términu municipal de Santa María la Real de Nieva, pol alcuerdu 48/2003, de 15 d'abril, de la Xunta de Castiella y Lleón[13] Y un mes dempués Paradinas tamién se constituyó como entidá llocal menor dientro del términu municipal, pol alcuerdu 71/2003 de la Xunta de Castiella y Lleón, de 21 de mayu.[14]
Monumentos de la villa
editar
Ilesia y monesteriu
editarLa ilesia monesteriu de La nuesa Señora de la Soterraña, d'estilu góticu arcaizante,[15] foi construyida na primer metá del sieglu XV sustituyendo al primitivu santuariu. Destaquen el claustru del monesteriu, nel que tolos capiteles de les sos columnes tán formosamente esculpíos con relieves de diversos motivos, y la portada de la ilesia, dambos elementos fueron declaraos monumentos nacionales en 1920, y anguaño dambos catalóguense como bien d'interés cultural.[16] Tamién son reseñables l'altar mayor barrocu y el coru de la ilesia, que les sos parés tán jalonadas con asientos de madera ricamente tallaos y el sotocoro con un artesonado mudéxar. Ente los cuadros, retablos y escultures del interior de la ilesia destaca una talla policromada de San Jerónimo penitente atribuyida a Alonso Berruguete, na capiya asitiada a la derecha del altar mayor.
Plaza de toros
editarLa plaza de toros de Santa María ye una de les más antigües d'España, foi inaugurada en 1848. Ta asitiada al norte del pueblu, tien un aforu pa trés mil persones y el diámetru del so ruedu ye de 50 m. Ta construyida en mampostería de cayuela y formigón.
Monumentos del conceyu
editarNel restu del conceyu hai dos monumentos más catalogaos bienes d'interés cultural:[16]
- la ermita de San Miguel de Villoslada, un templu románicu construyíu nos sieglos XII y XIII;
- la ilesia de La nuesa Señora de l'Asunción de Paradinas, un edificiu góticu con elementos neoclásicos, del sieglu XVI.
Demografía
editarEl conceyu de Santa María la Real de la Nieva cuenta con una población un tanto decreciente. Dende l'entamu del sieglu XXI la población menguó, como s'amuesa nel cuadru siguiente:
| 1991 | 1996 | 2001 | 2004 | 2006 | 2008 | 2010 | 2012 | 2014 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1507 | 1545 | 1413 | 1322 | 1289 | 1242 | 1193 | 1094 | 1052 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Llocalidá | Total | Varones | Muyeres |
|---|---|---|---|
| Santa María la Real de Nieva | 536 | 263 | 273 |
| Aragoneses | 43 | 27 | 16 |
| Balisa | 69 | 36 | 33 |
| Hoyuelos | 64 | 33 | 31 |
| Jemenuño | 110 | 60 | 50 |
| Laguna Rodrigo |
align="right" |40 || align="right" |19 || align="right" |21 | |||
| Miguel Ibáñez | 27 | 17 | 10 |
| Ochando | 52 | 31 | 21 |
| Paradinas | 77 | 37 | 40 |
| Pascuales | 24 | 17 | 7 |
| Pinilla-Ambroz | 41 | 22 | 19 |
| Santovenia | 44 | 23 | 21 |
| Tabladillo | 55 | 31 | 24 |
| Villoslada | 84 | 47 | 37 |
| Total | 1266 | 663 | 603 |
Alministración
editarTransición española: Alcalde Eusebio García González ente 1975-1979
| Llexislatura | Nome | Partíu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | Carmen Muñoz García |  AE
|
| 1983-1987 | Enrique Pérez Herranz Carlos Martín Pérez |
.svg){kind=small} AP PDP
|
| 1987-1991 | Carlos Martín Pérez | AP
|
| 1991-1995 | Eusebio García González |  PP
|
| 1995-1999 | Eusebio García González | PP
|
| 1999-2003 | Eusebio García González | PP
|
| 2003-2007 | Eusebio García González | PP
|
| 2007-2011 | Eusebio García González | PP
|
| 2011-2015 | Jaime Pérez Esteban | PP
|
| 2015-2019 | Jaime Pérez Esteban | PP
|
| 2019-2023 | n/d | n/d |
| 2023- | n/d | n/d |
Eleiciones municipales
editarLes siguientes tables amuesen los resultaos de les eleiciones municipales celebraes nel añu 2003 y 2007
Fonte: Eleiciones 2003 |
Fonte: Eleiciones 2007 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fiestes
editar| Llocalidá | Fiesta Patronal | Fecha | Fiesta | Fecha | Fiesta | Fecha |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aragoneses | Domingo de Silos Santu Domingu de Silos | 20 d'avientu | ||||
| Balisa | San Sebastián | 20 de xineru | Ntra. Sra. del Oteru | 15 d'agostu | ||
| Hoyuelos | Ntra. Sra. de l'Asunción | 15 d'agostu | Santa Catalina | 25 de payares | ||
| Jemenuño | Ntra. Sra. de l'Asunción | 15 d'agostu | Santa Marina | 18 de xunetu | San Antonio | 13 de xunu |
|
Exalt. de la Santa Cruz || 14 de setiembre || Stu. Cristu de la Columna || Domingo de la Trinidá | ||||||
| Miguel Ibáñez | Ntra. Sra. de l'Asunción | 15 d'agostu | Ntra. Sra. de Praos | Domingo de Pentecostés | Quichoneros | 15 d'agostu |
| Ochando | San Clemente | 23 de payares | San Pelayo | 26 de xunu | ||
| Paradinas | Ntra. Sra. de la Mercé | 24 de setiembre Santes reliquies | Últimu domingu d'ochobre | Selmana cultural | 2ª selmana agostu | |
| Pascuales | San Nicolás de Bari | 6 d'avientu | Gregorio Nacianceno | 9 de mayu | ||
| Pinilla-Ambroz | San Xuan Bautista | 24 de xunu | San Ramón Nonato | 30 d'agostu | ||
| Sta Mª la Real de Nieva | Virxe de la Soterraña|Ntra. Sra. de la Soterraña | Del 6 al 11 de setiembre | ||||
| Santovenia | Santoxenia | 8 de xineru | Ntra. Sra. de Matamala | 2 de xunetu | ||
| Tabladillo | San Clemente | 23 de payares | San Roque | 16 d'agostu | ||
| Villoslada | San Nicolás de Bari | 6 d'avientu | Stu. Cristu y San Miguel | 8 de mayu | San Roque | 16 d'agostu |
Tamién se suel celebrar nestos pueblos la fiesta de Santa Águeda (5 de febreru) y de San Isidro (15 de mayu).
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Boletín Oficial de Castiella y Lleón (ed.): «Alcuerdo 71/2003, de 22 de mayu, de la Xunta de Castiella y Lleón, pol que s'autoriza la constitución de la Entidá Llocal Menor de Paradinas nel términu municipal de Santa María La Real de Nieva (Segovia).». Consultáu'l 8 de febreru de 2013.
- ↑ Boletín Oficial del Estáu (ed.): «Decreto 453/1970, de 12 de febreru, pol que s'aprueba la incorporación del Conceyu de Paradinas al de Santa María la Real de Nieva (Segovia).». Consultáu'l 8 de febreru de 2013.
- ↑ 4,0 4,1 Antonio Miguel Yurami y Antonio Sánchez Sierra (1995), Historia de l'apaición de la taumaturga ymagen de la nuesa Señora la Soterraña de Nieva. pp. 59-66.
- ↑ 5,0 5,1 Antonio Miguel Yurami y Antonio Sánchez Sierra (1995), Historia de l'apaición de la taumaturga ymagen de la nuesa Señora la Soterraña de Nieva. P. 48.
- ↑ Felipe Molinero. Cumplir el VI centenariu de los privilexos de Catalina de Lancáster nel L'Adelantráu de Segovia.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Carlos Arnanz Ruiz, (1972) Santa Mª. la real de Nieva. Editáu pol so conceyu.
- ↑ Nerea Alejos. Ujué, fortaleza de devoción nel Diario de Navarra.
- ↑ Felipe Molinero Rodríguez. Los restos de Blanca de Navarra fuelguen na ilesia parroquial en El Norte de Castilla en llinia.
- ↑ Movisima escoyeta, cuadiernu de cortes de Santa María de Nieva de 1473. Llibru 10, títulu 4º, llei 5ª.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Santa María la Real de Nieva na Diputación Provincial de Segovia.
- ↑ BOE nᵘ140 12-6-2000.
- ↑ BOCYL nᵘ73 de 16-4-2003.
- ↑ BOCYL nᵘ100 de 28-5-2003.
- ↑ Antonio Sánchez Sierra (1992), El Monesteriu de Santa María la Real de Nieva. p. 62 ISBN 84-7231-802-8
- ↑ 16,0 16,1 Ficha de los bienes inmuebles del património históricu del conceyu.
Bibliografía
editar- Antonio Miguel Yurami y Antonio Sánchez Sierra (1995), Historia de l'apaición de la taumaturga ymagen de la nuesa Señora la Soterraña de Nieva. ISBN 84-605-3511-8
- Antonio Sánchez Sierra (1992), El monesteriu de Santa María la Real de Nieva. ISBN 84-7231-802-8
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Santa María la Real de Nieva.- Santa María la Real de Nieva
Datos: Q139988- Multimedia: Santa María la Real de Nieva
