Santesteban
Santesteban (n'euskera Doneztebe y oficialmente Doneztebe/Santesteban) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu al norte de la mesma na Merindad de Pamplona, na contorna d'Alto Bidasoa o Malerreka y a a 53 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 1858 habitantes (2023)[3][4].
 Santesteban | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Comunidá foral |  Navarra | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Santesteban (es)  |
Santiago Uterga Labiano (es) | ||
| Nome oficial |
Doneztebe (eu)[1] Santesteban (es)[2] | ||
| Nome llocal |
Doneztebe (eu) Santesteban (es) | ||
| Códigu postal |
31740 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 43°07′52″N 1°40′08″W / 43.131°N 1.66875°O | ||
  Santesteban Santesteban (España)  | |||
| Superficie | 9 km² | ||
| Altitú | 121 m | ||
| Llenda con |
| ||
| Demografía | |||
| Población |
1858 hab. (2023) - 880 homes (2019) - 846 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 0.28% de Navarra | ||
| Densidá | 206,44 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| doneztebe.eus | |||
 | |||
Toponimia
editarLos sos nomes primitivos fueron Doneztzobe, Leirine, San Esteban y Santesteban de Lerín.[5] El so nome oficial dende 1989 ye'l de Doneztebe/Santesteban, una denominación compuesta pola so denominación n'euskera y en castellanu.
Símbolos
editarEscudu
editarL'escudu d'armes del conceyu de Santesteban tien el siguiente blasón:
Trai d'azur y sobre un terrén abrupto un árbol tou del so color natural, travesáu na so base por un xabalín de sable siniestrado. Nel cantón derechu del xefe una estrella d'oru d'ocho puntes con un rabu lluminosos.
Xeografía física
editarSituación
editarEl conceyu de Santesteban ta asitiáu al norte de la Comunidá Foral de Navarra. Llenda al norte con Sumbilla, al este col conceyu de Bértiz-Arana, al sur con Oiz y Donamaría, y al oeste con Elgorriaga.
Hidrografía y relieve
editarEl so términu municipal estiéndese sobre'l valle del ríu Bidasoa. Esti valle na so parte norte estrechar, cruciando'l ríu estreches gargüelos ente los cuetos Asquín y Alto de la Cruz. El restu del términu ta formáu per un terrén estenu y característicu de la zona, arrodiáu de montes y cubiertu d'árboles. La rede fluvial formar el ríu Bidasoa, los sos afluentes el ríu Ezcurra y el Ezpelura, xunto con gran cantidá de regatas y regueros.[5]
Historia
editarLa villa foi la cabeza del valle de Santesteban de Lerín, d'antiguo tuvo emplazada ente los términos de Bidaso y Berroarán, treslladándose al so actual allugamientu na vera esquierda del ríu Bidasoa nel añu 1421.[5] El rei navarru Sancho VI el Sabiu en 1192 dio fueru al valle. En 1280 apaez Santesteban ente los contribuyentes del erariu públicu.[6]
La reina Leonor I de Navarra lliberó a la villa en 1467 del pagu de la pecha (contribución) de 4 llibres y 12 sueldos y en 1497, los reis de Navarra Juan d'Albret y Catalina de Foix dieron a la villa'l fueru de Jaca lliberar del pagu del tributu de eyurdea, pal usu de l'agua y pacionales de los montes de Bidasoa y Berroarán y la pesca del ríu Bidasoa. A mediaos del sieglu XV llogró'l estatus de bona villa con asientu nes Cortes de Navarra. No eclesiástico la villa perteneció al obispáu de Bayonne hasta 1567 pasando a partir d'esta fecha a pertenecer al de Pamplona.[6]
Demografía
editar| Gráfica d'evolución demográfica de Santesteban ente 1900 y 2017 |
 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (dende 2001) según los censos de población del INE.[7] Población según el padrón municipal de 2017 del INE. |
Política y alministración
editar| Partíu políticu | 2015[8] | 2011[9] | 2007[10] | 2003[11] | 1999[12] | 1995[13] | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | |
| Euskal Herria Bildu (EH Bildu) / Bildu | 62,01 | 6 | - | - | - | - | - | - | - | - | ||
| Partíu Socialista de Navarra-PSOE (PSN-PSOE) | 29,72 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Partíu Popular (PP) | 5,59 | 0 | 14,21 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Eusko Alkartasuna (EA) | - | - | 79,15 | 8 | 84,62 | 9 | 52,52 | 5 | 73,06 | 7 | 60,05 | 6 |
| Partíu Nacionalista Vascu/Eusko Alkartasuna (PNV/EA) | - | - | - | - | - | - | 42,93 | 4 | - | - | - | - |
| Euskal Herritarrok (EH) | - | - | - | - | - | - | - | - | 18,55 | 2 | - | - |
| Unión Donextebarra (UD) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 19,74 | 2 |
| Bear-zana (BZ) | - | - | - | - | - | - | - | - | 10,41 | 1 | ||
| Herri Batasuna (HB) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 7,89 | 0 |
| Mandatu | Nome del alcalde | Partíu políticu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | Carlos Picabea Manterola | Independientes |
| 1983-1987 | Alfredo Zugarramurdi Zozaya | Doneztebeko Gazteak |
| 1987-1991 | Antonio Apezteguía Lanaspa | Unión Doneztebarra |
| 1991-1995 | Miguel San Miguel Azpíroz | EA |
| 1995-1999 | Miguel San Miguel Azpíroz | EA |
| 1999-2003 | Miguel San Miguel Azpíroz | EA |
| 2003-2005 | José Ramón Etxebeste Urrutia | EA |
| 2005-2006 | Joxe Irigoien Irugarai | Grupu mistu |
| 2006-2007 | José Ramón Etxebeste Urrutia | EA |
| 2007-2011 | Miguel San Miguel Azpíroz | EA |
| 2011-2015 | Miguel San Miguel Azpíroz | EA |
| 2015- | Santiago Uterga Labiano | EH Bildu |
Nes eleiciones municipales celebraes en 2007, l'únicu partíu que presentó llista a esti conceyu foi Eusko Alkartasuna. Por tanto, con 594 votos, y un 84'2%, llogró les 9 conceyalíes del conceyu. Nes eleiciones municipales de mayu de 2011 el Partíu Popular consiguió un representante municipal nel Conceyu, cosa que nun torgar que Eusko Alkartasuna ganara de nuevu anque ensin la totalidá de los nueve conceyales del consistoriu.
Idioma
editarEl conceyu pertenez a la zona vascófona de Navarra polo tanto'l euskera ye cooficial col castellanu. El porcentaxe de vascoparlantes asitiar nun 69,15% nel añu 2001.
Personaxes pernomaos
editar- Jerónimo de Uztáriz (1670-1732): economista.
- Tomás Echávarri (1908-1990): músicu y compositor.
- Xabier Albistur (1944): políticu nacionalista vascu. Foi alcalde de la ciudá de San Sebastián.
- Koteto Ezkurra (1973): pelotari de la modalidá de remonte.
- Niko Mindegía (1988): xugador del equipu de balonmano SC Pick Szeged .
- Ibai Meoki (1988): xugador del equipu de balonmano Sociedá Cultural Deportivu Recreativa Anaitasuna .
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ URL de la referencia: http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/en/doneztebesantesteban/ar-48236/.
- ↑ Afirmao en: Euskaltzaindia.
- ↑ Afirmao en: Padrón municipal d'España de 2023. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2023.
- ↑ oficina de rexistru
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Jesús Lorenzo Otazu Ripa (1978). Heráldica Municipal de la Merindad de Pamplona (III). Gobiernu de Navarra, páx. 17-18. ISBN 84-235-0132-9.
- ↑ 6,0 6,1 Conceyu de Santesteban (ed.): «Historia de Santesteban». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-06-29. Consultáu'l 4 d'ochobre de 2009.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (España) (ed.): «Censos de población de Santesteban». Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842. Consultáu'l 11 de febreru de 2015.
- ↑ ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 2015». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 2011». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 2007». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 2003». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 1999». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Doneztebe - Santesteban 1995». Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
Enllaces esternos
editar- Conceyu de Santesteban Archiváu 2014-05-17 en Wayback Machine - Páxina web oficial
Datos: Q1647359
Multimedia: Doneztebe/Santesteban
