Sociedá abierta
Sociedá abierta ye un términu introducíu pol filósofu Henri Bergson. Según él, eses sociedaes tienen Gobiernos que son tolerantes y respuenden a los deseos y moliciones de la ciudadanía con sistemes políticos tresparentes y flexibles. Los órganos del Estáu nun caltienen secretos ente sigo o del públicu. Nin el Gobiernu nin la sociedá son autoritarios y el conocencia común o social pertenez a toos. La llibertá y los derechos humanos son el fundamentu de la sociedá abierta.
Darréu, Karl Popper retomó'l términu nel so ensayu La sociedá abierta y los sos enemigos, ellaborándolo en conxunción con una proposición de Bertrand Russell[1] y definir como'l sistema políticu nel cual los líderes políticos o'l Gobiernu son reemplazaos ensin necesidá de violencia o derramamiento de sangre, a diferencia de les sociedaes autoritaries, nes cualos el mecanismu de reemplazu de Gobiernos ye la revolución o'l golpe d'Estáu. Adicionalmente, él describe a esa sociedá abierta como aquella na que los individuos tienen la necesidá de tomar decisiones personales; a diferencia de les sociedaes tribales o a les apoderaes pol pensamientu máxicu o coleutivista.[2]
Na visión de Popper, les sociedaes tribales y coleutivistes nun estremen ente les lleis naturales y les costumes y, arriendes d'ello, nun ye probable que los individuos desafíen o cuestionen lleis o costumes qu'ellos consideren tienen una base sagrada o natural. Asina, los empiezos d'una sociedá abierta enmarcar na observación d'una distinción ente les lleis naturales y les feches pol home y la consecuente medría de la responsabilidá personal y la necesidá de responder moralmente poles decisiones (nótese que Popper nun ve esa situación incompatible coles creencies relixoses (Op cit. capítulu 5, parte III). Popper añade que tanto'l individualismu como la crítica social y el humanitarismo (la doctrina de que'l deber de los individuos ye promover el bienestar humano) nun pueden ser suprimíos una vegada que la xente faise consciente d'ellos, y que, poro, ye imposible volver a o imponer una "sociedá zarrada".
Esplicación del conceutu
editarA pesar que pa dalgunos el conceutu de Popper ye epistemolóxicu más que políticu,[3] puede suxerise que Popper buscaba esplorar (acordies cola visión de Russell) les consecuencies de desarrollos na teoría d'alquisición del conocencia científica tantu pa les ciencies sociales como pa la organización política de la sociedá. Popper consideraba que los científicos sociales nun entendieren el significáu y naturaleza tantu del fascismu como del comunismu, por cuenta de que eses ciencies basar n'aproximamientos miqueros al llogru de conocencia.[4]
Dende esti puntu de vista, puede suxerise que la carauterística central d'una sociedá abierta ye la manera "tresparente" y racional cola que la conocencia común llógrase, ellabórase y tresmítese. Y les carauterístiques qu'un accesu xeneral y llibre a esa conocencia demanden o imponen a una sociedá con cuenta de perpetuar esi procesu.
Acordies con Popper, la carauterística central de la conocencia humana ye qu'esi ye provisional y falible, implicando que la sociedá tien de tar abierta a puntos de vistes alternativos. Consecuentemente, una sociedá abierta ta acomuñada col pluralismu relixosu y cultural. Otra manera, el totalitarianismo obliga a la conocencia a ser políticu, lo que fai imposible una actitú critica y lleva a la destrucción del mecanismu mentáu.
Adicionalmente, una sociedá abierta ta siempres dispuesta a meyores o reformes, por cuenta de que la conocencia nunca apuerta a completu o final, sinón qu'otra manera, esta en constante desenvolvimientu. Proclamaciones a tener conocencia cierta y absoluta lleven a tentatives d'imponer una versión de la verdá por sobre otres. Tales sociedaes cerrar a la llibertá del pensamientu. En contraste, nuna sociedá abierta cada ciudadanu precisa arreyase na práutica del criticismu, lo que demanda llibertá del pensamientu y espresión, xunto a un aparatu llegal y cultural que facilite esi exerciciu.[5]
Les democracies son exemplos de sociedaes abiertes. Dictadures, teocracies y monarquíes autocrátiques son exemplos de sociedaes zarraes.
Telón de fondu
editarEl humanitarismo, la busca pola igualdá, les llibertaes polítiques y l'usu de la razón son parte fundamental d'una sociedá abierta. Tales condiciones fueron yá reconocíos por Pericles; de quien se dixo (na so oración aciaga): "La nuesa alministración favorez a la mayoría y non a la minoría: ye por ello que la llamamos democracia. Les nueses lleis ufierten una xusticia equitativa a tolos homes por igual .. pero esto nun significa que sían pasáu per alto los derechos del méritu. Cuando un ciudadanu estremar pola so valía, entós preferir pa les xeres públiques, non a manera d'un privilexu, sinón d'una reconocencia de les sos virtúes y en nengún casu constitúi torga la probeza.... La llibertá de que gociamos abarca tamién la vida corriente.... pero esa llibertá nun significa que quedemos al marxe de les lleis. A toos enseñósenos a respetar a los maxistraos y a les lleis y a nun escaecer que tenemos de protexer a los más débiles. Y tamién se nos enseña a reparar aquelles lleis non escrites que la so sanción solo mora nel sentimientu universal de lo que ye xustu..."[6]
Popper ve esa concepción como favorecida por desarrollos sociu-económicos (tales como'l contautu con otres cultures, lo que facilita la perceición d'alternatives a "soluciones úniques") y amenazada pola esistencia d'elites que busquen perpetuar una situación que se ve como natural (nel sentíu qu'a naide se -y asocedería cuestionales) na sociedá zarrada: la esistencia d'esclavos, castes, etc. Otra amenaza ye'l sentimientu de rotura o inseguridad producto de la decadencia de la sociedá tribal, lo que da orixe a propuestes tanto utópiques como reaccionaries: "El primeru que tuvo conciencia de la revolución social y de la llucha de clases foi Heráclito. Yá describimos nel segundu capítulu d'esti llibru la forma en qu'esti filósofu racionalizo'l so sentimientu de deriva, desenvolviendo la primer ideoloxía antidemocrática y la primer filosofía historicista del cambéu y el destín. Heráclito foi'l primer enemigu consciente de la sociedá abierta"[7] Un pensador antagónicu posterior, notable pola so influencia al traviés de Hegel foi Platón, quien abiertamente xustifica la dictadura con cuenta de llograr ciertos oxetivos sociales.
Crítiques
editarEl billonario inversor George Soros, un discípulu de Popper,[8]argumentó que l'usu avanzáu de poderoses téuniques d'engañu sutil, tomaes de la publicidá moderna y de la ciencia cognitiva por pensadores políticos conservadores, como Frank Luntz y Karl Rove, refundia duldes sobre'l conceutu popperiano orixinal de sociedá abierta.[9] Como la perceición de la realidá per parte del electoráu puede ser fácilmente manipulada,[9][10] el discursu políticu democráticu nun lleva necesariamente a una meyor comprensión de la realidá.[9] Soros afirma qu'amás de los requisitos de separación de poderes, llibertá d'espresión y eleiciones llibres, precisamos explicitar un fuerte compromisu cola busca de la verdá.[9] «Los políticos van amosar auténticu respetu pola realidá, en cuenta de manipoliala, solu si la xente esmolecer pola verdá y castiga a los políticos cuando los pilla engañando deliberadamente.»[9](ver Propaganda como Inxeniería social).
Sicasí Popper nun identificó la sociedá abierta cola democracia, el capitalismu o una economía de laissez-faire, sinón más bien con un marcu mental críticu per parte del individuu, frente al pensamientu grupal de cualquier tipu.[11] Un aspeutu importante nel pensamientu popperiano ye la noción de que la verdá puede perdese. Les actitúes crítiques nun signifiquen que s'atope la verdá. Esto ye clave pa entender el conceutu de sociedá abierta, y tamién la idea de Paul Feyerabend de que la verdá ye un tiranu que tien de ser destronáu.
Ver tamién
editarNotes y referencies
editar- ↑ Acordies con Popper, Russell atribúi a la práutica epistemolóxica consecuencies pa la ciencia, ética ya inclusive la política. - Ver por casu: K Popper: "On the sources of knowledge and Ignorance"- Clase maxistral publicada nos Proceedings of the British Academy, Numbero 46, 1960
- ↑ Popper, K., "La Sociedá abierta y los sos enemigos", Primer Volume", capitulo 10 parte I
- ↑ Soros, George, "The Age of Fallibility", PublicAffairs, 2006
- ↑ Popper, K.,"La Sociedá abierta y los sos enemigos"., Volumen Dos, capitulos 23,24
- ↑ Soros,2006.
- ↑ Oracion Funebre de Pericles. Citada por Popper en "La Sociedá abierta y los sos enemigos". Ed Planeta- De Agostini (1992) Vol: 1, Cap 10, puntu IV. pp 182
- ↑ opp cit. Vol: 1, Cap 10, puntu IV. pp 184
- ↑ Soros, George, Soros on Soros (John Wiley and Sons, 1995), page 33.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Soros, George, "From Karl Popper to Karl Rove - and Back", Project Syndicate (November 8, 2007).
- ↑ El magnate George Soros alvierte: 'el principal enemigu de la sociedá abierta ye l'amenaza capitalista'
- ↑ I. C. Jarvie et al. eds., Popper's Open Society after fifty years (1999), pp. 43–6
Enllaces esternos y bibliografía
editar- Sociedá Abierta (España) (foru d'opinión sobre temes socioeconómicos.)
- Instituto Sociedad Abierta y Fundación Soros (Seición América Llatina y Caribe) (n'inglés)
- Iniciativa Pro-Xusticia de la Sociedá Abierta Archiváu 2008-10-14 en Wayback Machine (en castellán)
- Open Society Institute and Soros Foundation (EEXX) (n'inglés)
- Institutu de la Sociedá Abierta (Europa) (n'inglés)
- Iniciativa de la Sociedá Abierta Archiváu 2018-06-11 en Wayback Machine (Africa del Sur) (n'inglés)
- Iniciativa pa la reforma del Gobiernu Llocal y Servicios Públicos (Europa) (n'inglés)
- Fundación Sociedá Abierta Archiváu 2009-06-14 en Wayback Machine (Inglaterra) ( n'inglés)
- aedep DECLARACION DE CHAPULTEPEC
- Willard, Charles Arthur. "Liberalism and the Problem of Knowledge: A New Rhetoric for Modern Democracy, University of Chicago Press," (n'inglés) 1996. El lliberalismu como amenacia a la Sociedá abierta
- Plataforma ciudadana Govern Obert na Comunitat Valenciana, España Archiváu 2020-10-21 en Wayback Machine
Datos: Q505605
Multimedia: Open Society
